«Μπορεί κάποια μέρα να γίνουν Ρώσοι»: Ήταν αυτή η εβδομάδα που άλλαξε τον πόλεμο στην Ουκρανία;

18:03 16/2/2025 - Πηγή: Dikaiologitika

Ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ και οι αξιωματούχοι του αλλάζουν τη ρητορική των ΗΠΑ, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι βαδίζει σε ένα «τεντωμένο σκοινί».

Ο Guardian αναρωτιέται αν η εβδομάδα που πέρασε ήταν αυτή που άλλαξε τον πόλεμο στην Ουκρανία και καλείται να απαντήσει σε αυτό το ερώτημα.

«Ο Ουκρανός πρόεδρος σίγουρα έχει περάσει πολύ δύσκολες εβδομάδες αυτά τα τρία χρόνια αλλά αυτή η εβδομάδα που πέρασε, ίσως να ήταν η χειρότερή

του». Τη Δευτέρα, σε μια ωριαία συνέντευξη στον Guardian από το γραφείο του στο Κίεβο, ο Ζελένσκι φαινόταν συγκρατημένα αισιόδοξος. Δήλωσε πως είχε λάβει «θετικά μηνύματα από τους Αμερικανούς» σχετικά με τις επικείμενες διαπραγματεύσεις. Η ομάδα του εργαζόταν για να καθοριστεί ημερομηνία συνάντησης με τον Ντόναλντ Τραμπ και ήταν σίγουρος ότι ο Αμερικανός πρόεδρος κατανοούσε τη σημασία του να συντονίσει τη θέση του με το Κίεβο πριν μιλήσει με τη Ρωσία.

Το κύριο μήνυμα του Ζελένσκι, το οποίο επανέλαβε αρκετές φορές στη συνέντευξη, ήταν πως η Ουκρανία χρειαζόταν τις ΗΠΑ να διαδραματίσουν βασικό ρόλο στην επιβολή οποιασδήποτε ειρηνευτικής συμφωνίας. Αν το ΝΑΤΟ δεν μπορούσε να δεχτεί την Ουκρανία ως μέλος, τότε η χώρα χρειαζόταν τουλάχιστον εγγυήσεις τύπου ΝΑΤΟ που θα απέτρεπαν τον Βλαντίμιρ Πούτιν από το να επιστρέψει για να καταλάβει περισσότερα εδάφη στο μέλλον. «Εγγυήσεις ασφαλείας χωρίς την Αμερική δεν είναι πραγματικές εγγυήσεις ασφαλείας», είπε ξεκάθαρα. Όμως, η πραγματικότητα μιας δεύτερης θητείας του Τραμπ ήρθε απότομα. Μέχρι την Τετάρτη, ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας, Πιτ Χέγκσεθ, είχε αποκλείσει τόσο την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ όσο και οποιονδήποτε ρόλο των ΗΠΑ στην επιβολή μιας ειρηνευτικής συμφωνίας.

Λίγο αργότερα, σε μια αιφνιδιαστική ανακοίνωση, ο Τραμπ δήλωσε πως είχε πραγματοποιήσει 90λεπτη τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πούτιν και, στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε, ανέτρεψε τρία χρόνια αμερικανικής υποστήριξης προς την Ουκρανία. Στο Κίεβο, οι ανακοινώσεις του Τραμπ έπεσαν σαν κεραυνός εν αιθρία. Ο Τραμπ χαρακτήρισε τον πόλεμο της Ουκρανίας ως «κακή επιλογή», υπονοώντας ότι το Κίεβο είχε επιλέξει να δεχτεί εισβολή. Παράλληλα, αρνήθηκε να πει ότι η Ουκρανία θα ήταν ισότιμος εταίρος στις μελλοντικές διαπραγματεύσεις, υποβάθμισε τη δημοτικότητα του Ζελένσκι και επανέλαβε ότι η προτεραιότητά του ήταν η επιστροφή των αμερικανικών χρημάτων που είχαν δαπανηθεί για την Ουκρανία. Ανέφερε αριθμούς που φαίνονταν αυθαίρετοι και ενίσχυσε τη θέση του Χέγκσεθ ότι η Ουκρανία δύσκολα θα αποκαθιστούσε την εδαφική της ακεραιότητα. Μάλιστα, υπαινίχθηκε ότι η Ρωσία ίσως δικαιούται να κρατήσει τα κατεχόμενα εδάφη επειδή «πήραν πολλή γη και πολέμησαν για αυτή».

Η πιο προκλητική δήλωση του Τραμπ ήταν σε τηλεοπτική συνέντευξη, όπου είπε ότι η Ουκρανία «μπορεί να γίνει ρωσική κάποια μέρα, μπορεί και να μη γίνει». Ο Ζελένσκι βαδίζει σε μια δύσκολη διπλωματική ισορροπία, αναφέρει ο Guardian. Ξέρει ότι, αν αρχίσει έστω και να επικρίνει διακριτικά τον Αμερικανό πρόεδρο, η κατάσταση για τη χώρα του μπορεί να γίνει ακόμη πιο δύσκολη. Τη Δευτέρα, έκανε προσεκτικές δηλώσεις, αποκαλώντας τον Τραμπ «αποφασιστικό». Την Παρασκευή, στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου, επανέλαβε την ίδια φράση, παρότι ο Αμερικανός αντιπρόεδρος JD Vance δεν ανέφερε καν την Ουκρανία στην ομιλία του.

Τι θέλει ο Ζελένσκι

Η ομάδα του Ζελένσκι έχει καταλήξει σε ένα «σχέδιο νίκης» που στοχεύει να τραβήξει την προσοχή του Τραμπ. Αντί να βασιστεί σε επιχειρήματα για κοινές αξίες ή ευρωπαϊκή ασφάλεια, που δεν φαίνεται να τον συγκινούν, προτείνει κοινή εκμετάλλευση των «σπάνιων γαιών» της Ουκρανίας και επικερδή συμβόλαια για αμερικανικές εταιρείες στην ανοικοδόμηση της χώρας μετά τον πόλεμο, γράφει ο Guardian. «Όσοι μας βοηθούν να σώσουμε την Ουκρανία θα έχουν την ευκαιρία να συμμετάσχουν στην ανακατασκευή της, με τις επιχειρήσεις τους σε συνεργασία με τις ουκρανικές επιχειρήσεις. Είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε όλα αυτά αναλυτικά», δήλωσε ο Ζελένσκι τη Δευτέρα.

Η προσέγγιση απέδωσε καρπούς και την Τετάρτη, ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ, έφτασε στο Κίεβο με ένα προσχέδιο συμφωνίας για τους φυσικούς πόρους. Όμως, σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται το ξένο μέσο, η συμφωνία απαιτεί από την Ουκρανία να παραχωρήσει το 50% του ορυκτού της πλούτου, χωρίς να λαμβάνει εγγυήσεις ασφαλείας σε αντάλλαγμα. Ο Ζελένσκι μέχρι στιγμής έχει αρνηθεί να υπογράψει. Εκτός από το μέλλον της Ουκρανίας, ο Ζελένσκι έχει να σκεφτεί και το δικό του πολιτικό μέλλον τις επόμενες εβδομάδες. Τόσο ο Τραμπ όσο και ο απεσταλμένος του, Κιθ Κέλογκ, έχουν θέσει το ζήτημα των εκλογών, ένα θέμα που αναφέρεται συχνά και από το Κρεμλίνο ως υποτιθέμενος λόγος για τον οποίο δεν μπορούν να διαπραγματευτούν μαζί του, αφού η επίσημη θητεία του έληξε πέρυσι.

Στη συνέντευξή του τη Δευτέρα, ο Ζελένσκι αντέδρασε έντονα και έφτασε πιο κοντά από ποτέ σε μια άμεση κριτική προς τη διοίκηση του Τραμπ όταν ρωτήθηκε για αυτές τις απαιτήσεις. «Είναι εσωτερικό ζήτημα… Κανείς, ούτε κάποιος με πολύ σοβαρή θέση, δεν μπορεί απλά να πει: ''Θέλω εκλογές αύριο''. Αυτό είναι κυριαρχικό δικαίωμα της Ουκρανίας και των Ουκρανών», δήλωσε. Ο Ζελένσκι επισήμανε τις δυσκολίες διεξαγωγής εκλογών στην παρούσα συνθήκη. Ο στρατιωτικός νόμος δεν επιτρέπει εκλογές και, ακόμη και αν υπήρχε κατάπαυση του πυρός, θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να οργανωθεί μια εθνική ψηφοφορία, δεδομένου ότι εκατομμύρια ψηφοφόροι βρίσκονται σε κατεχόμενες περιοχές, στο μέτωπο ή στο εξωτερικό ως πρόσφυγες.

«Θα γίνουν οι εκλογές μόνο όταν θα έχουμε λύσει τα πάντα σε 20 χρόνια; Όχι. Αλλά δεν μπορούμε απλά να φωνάζουμε δυνατά “θέλουμε εκλογές”. Ας είμαστε ειλικρινείς, σήμερα ο λαός μας θα έβλεπε κάτι τέτοιο ως σοκαριστικό», είπε. Η κριτική προς τον Ζελένσκι γίνεται όλο και πιο έντονη από κάποιους Ουκρανούς, με παράπονα για το στυλ διακυβέρνησής του και τη συγκέντρωση εξουσίας στο προεδρικό μέγαρο. Αυτή την εβδομάδα, υπήρξε επίσης σύγχυση και οργή για την απόφαση επιβολής οικονομικών κυρώσεων στον πρώην πρόεδρο Πέτρο Ποροσένκο. «Η θέση μας είναι ότι σε καιρό πολέμου δεν υπάρχει χώρος για πολιτικές αντιπαραθέσεις και, ειδικά, όχι για εκλογές», δήλωσε ο Βαλεντίν Ναλιβαϊτσένκο, βουλευτής του κόμματος «Πατρίδα» της πρώην πρωθυπουργού Γιούλια Τιμοσένκο και πρώην επικεφαλής της υπηρεσίας ασφαλείας SBU. «Αυτό θα σήμαινε το τέλος για την Ουκρανία. Το να ξεκινήσουμε πολιτική ή προεκλογική δραστηριότητα θα σήμαινε τη νίκη του Πούτιν την επόμενη μέρα».

Αν επιτευχθεί κάποια βιώσιμη ειρηνευτική συμφωνία τους επόμενους μήνες, αναλυτές εκτιμούν ότι οι εκλογές μπορεί να γίνουν αργότερα μέσα στη χρονιά. Το μεγάλο ερώτημα είναι αν ο Βαλερίι Ζαλούζνι, ο δημοφιλής πρώην αρχηγός του στρατού που τώρα υπηρετεί ως πρέσβης στο Λονδίνο, θα είναι υποψήφιος. Αν κατέβει στις εκλογές, ανεπίσημες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι πιθανότατα θα κερδίσει. Αντίθετα, απέναντι σε άλλους υποψηφίους, ο Ζελένσκι έχει περισσότερες πιθανότητες να επανεκλεγεί. Ευρέως θεωρείται ότι ο ίδιος ο Ζελένσκι σκοπεύει να διεκδικήσει άλλη μια θητεία, αν και όταν ρωτήθηκε σχετικά, απάντησε με αμφισημία: «Αυτό είναι πραγματικά ένα ρητορικό ερώτημα για μένα… Δεν ξέρω πραγματικά. Δεν ξέρω πώς θα τελειώσει αυτός ο πόλεμος».

#ΟΥΚΡΑΝΙΑ #ΡΩΣΙΑ #Guardian