Η μεγάλη στιγμή του Ερντογάν και τα ζητήματα της επόμενης μέρας

06:59 12/12/2024 - Πηγή: Dikaiologitika

Η ανάλυση του Κ-Report για τις εξελίξεις στην Συρία και το ρόλο της Άγκυρας.

Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ανάλυση για το ρόλο της Τουρκίας στη Συρία και τις εξελίξεις στη Δαμασκό δημοσιεύει το Κ-Report των Κώστα Καλλίτση και Παύλου Τσίμα που κυκλοφορεί καθημερινά σε συνδρομητική μορφή με πολύ πλούσια ύλη. Κάθε Τετάρτη, μάλιστα, παρέχεται δωρεάν στους συνδρομητές και μια ξεχωριστή έκδοση, το «Έχετε Γράμμα από την Τουρκία», που συντάσσουν ο Ευάγγελος Αρεταίος και η Μαρία Ζαχαράκη. Από την έκδοση αυτή τα «Παιχνίδια Εξουσίας» αναδημοσιεύουν την ενδιαφέρουσα ανάλυση:

Η χώρα-κλειδί στη

Συρία αυτή τη στιγμή είναι η Τουρκία. Με μία διττή στρατηγική, η Άγκυρα επιδιώκει να τοποθετηθεί ως ο κύριος συνομιλητής του νέου καθεστώτος στη Δαμασκό και παράλληλα φιλοδοξεί να ηγηθεί της πολιτικής και οικονομικής ανοικοδόμησης της χώρας.

Ήδη τον ηγετικό ρόλο της Τουρκίας στην ανασυγκρότηση της Συρίας την οσμίστηκαν πρώτες οι κατασκευαστικές εταιρείας στο χρηματιστήριο Κωνσταντινούπολης, που αύξησαν την επομένη της έκπτωσης Άσαντ τα μερίδιά τους κατά 5.2%.

Οι επιδιώξεις: Δηλώσεις όπως αυτές του προέδρου Ερντογάν «Η μισή μας καρδιά βρίσκεται στο Αφρίν, το Χαλέπι, τη Χάμα, τη Χομς και τη Δαμασκό», ή όπως εκείνες του υπουργού Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, που χαρακτηρίζουν τη νέα κατάσταση ως «χρυσή ευκαιρία», δείχνουν τη διάθεση της Άγκυρας να παρουσιάσει τον εαυτό της ως «κηδεμόνα» της επόμενης ημέρας.

ΗΠΑ: Παρά τη γενική αδιαφορία της κυβέρνησης Τραμπ για συμμαχίες και εταίρους, η Τουρκία ενδέχεται να θεωρηθεί από την Ουάσιγκτον ως κρίσιμος μεσάζων στην περιοχή. Θα μπορούσε να δοθεί ώθηση στις διαπραγματεύσεις των ΗΠΑ με το HTS μέσω της Άγκυρας, σύμφωνα με τον πολιτικό επιστήμονα Σεζίν Ονέι.

Μόσχα: Όπως το ίδιο και η Μόσχα, που πλέον έχει χάσει εντελώς τα πολιτικά της ερείσματα και θα χρειαστεί κάποιον να μιλήσει για τις βάσεις της στη Συρία και άλλα φλέγοντα θέματα. Ήδη το ρόλο της Άγκυρας αναγνώρισε ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών Αντόνιο Ταγιάνι. «Η Τουρκία είναι ένας σημαντικός συνομιλητής για τον έλεγχο της κατάστασης στη Συρία», είπε.

Ισραήλ: Παράλληλα, το ερώτημα του πώς θα αντιδράσουν οι ΗΠΑ και το Ισραήλ στη νέα κατάσταση παραμένει ανοικτό. Είναι αμφίβολο, αν το Ισραήλ θα αποδεχθεί μια ισχυρή τζιχαντιστική δομή στη Συρία, ειδικά αν αυτή διαθέτει τουρκική επιρροή.

Πρόσφυγες: Η επιστροφή χιλιάδων Σύριων προσφύγων από την Τουρκία στα νότια σύνορα της χώρας αποτελεί το πολιτικό και κοινωνικό στοίχημα της Άγκυρας. Εάν καταφέρει να επαναπατρίσει τους εκατομμύρια πρόσφυγες, θα αποκομίσει σημαντικά εσωτερικά οφέλη, τόσο σε επίπεδο κοινωνικής συνοχής όσο και πολιτικής κεφαλαιοποίησης.

Ήδη, σύμφωνα με εκτιμήσεις του BBC Turkish, το ΑΚΡ εκτιμά ότι το ποσοστό επιστροφής των Σύριων θα φτάσει το 50-60%. Το CHP πάντως εμφανίζεται πιο επιφυλακτικό με μέλος του κόμματος να εκτιμά στο BBC Turkish ότι «θα το θεωρούσα επιτυχία αν επιστρέψουν 500 χιλιάδες Σύριοι».

Μοντέλο Τουρκίας στη Συρία: Ο Αμπντουραχμάν Μουσταφά, ο πρόεδρος της Προσωρινής Κυβέρνησης της Συρίας, δήλωσε ότι η Συρία θα ακολουθήσει το τουρκικό μοντέλο διακυβέρνησης στη Δαμασκό κι ότι δεν μπορεί να υπάρξει καμία διαδικασία οικοδόμησης χωρίς την υποστήριξη της Τουρκίας και του τουρκικού έθνους.

«Οι ιστορικές εξελίξεις στη Συρία αφήνουν το στίγμα τους στην πολιτική ατζέντα της Άγκυρας», έγραψε χθες ο Μουράτ Γιετκίν στον ιστότοπο του, αποτυπώνοντας έτσι το κλίμα που επικρατεί στην Τουρκία.

Έκδηλη είναι η απόκλιση ανάμεσα στα φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης, που ασχολούνται σχεδόν αποκλειστικά με την Συρία, και τα αντιπολιτευόμενα, που προσπαθούν να κρατήσουν στην επικαιρότητα την οικονομία και άλλα εσωτερικά ζητήματα.

Κυριαρχία Ερντογάν: Σε κυβέρνηση και αντιπολίτευση, το αίσθημα ότι ο Ερντογάν βγαίνει ενισχυμένος από την πτώση Άσαντ είναι διάχυτο. Και η, εν δυνάμει, αυτή επιτυχία, εφόσον διαρκέσει στον χρόνο, θα έχει πολλές διαστάσεις.

«Στη Μέση Ανατολή, καμία απώλεια δεν ισούται με το μηδέν και κανένα κέρδος με το εκατό, αλλά η Τουρκία και ο Ερντογάν φαίνεται να είναι μεταξύ των κερδισμένων αυτή τη στιγμή», έγραψε ο Μουράτ Γιετκίν, εδώ.

Αυτό που συνέβη στη Συρία μπορεί να θεωρηθεί επιτυχία για τον Ερντογάν στην τρέχουσα εικόνα (...) Τουλάχιστον μερικά από τα εκατομμύρια των προσφύγων θα επιστρέψουν στη Συρία (...), πολλές εταιρείες από την Τουρκία θα εργαστούν για την ανοικοδόμηση της χώρας με τα χρήματα που θα προέρχονται από τον Κόλπο και το Κατάρ. Ο Ερντογάν θα τονίζει όλο και περισσότερο «ότι είναι ο «προστάτης της Συρίας» και ο ηγέτης χωρίς τον οποίο δεν μπορεί να γίνει καμία ενέργεια στην περιοχή», έγραψε ο αντιπολιτευόμενος δημοσιογράφος Sabuncu.

Καταγράφονται όμως και νέες μεγάλες ανησυχίες για την ισχύ των Κούρδων στην μετά Άσαντ εποχή:

Χάρτης Συρίας πριν από τον εμφύλιο. Με κίτρινο οι κουρδικές περιοχές

Νέο κουρδικό; Το πρώτο μεγάλο ερώτημα σήμερα στην Τουρκία είναι, αν η ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ, που χαιρετίστηκε από όλες σχεδόν τις πολιτικές παρατάξεις, πλην των ακραίων εθνικιστών του Ντογού Περιντσέκ, θα αποτρέψει τη δημιουργία, de facto, μιας νέας κουρδικής αυτόνομης οντότητας, όπως η Κουρδική Περιφερειακή Κυβέρνηση στο Βόρειο Ιράκ ή όχι.

Από εδώ και στο εξής, το επίκεντρο του ενδιαφέροντος της Άγκυρας στρέφεται στους Κούρδους. Ελέγχοντας ένα περίπου 40% της συριακής επικράτειας, η Άγκυρα φοβάται ότι το κενό εξουσίας στη Δαμασκό μπορεί να ανοίξει την πόρτα στους Κούρδους για διεκδικήσεις αυτονομίας ή ανεξαρτησίας. Γι’ αυτό αναζητά τρόπους να ενσωματώσει τους Κούρδους σε μία κυρίαρχη «σκέπη», εντός των σημερινών συνόρων της Συρίας, ελέγχοντας τις φιλοδοξίες τους, ίσως μέσα από μία συμφωνία με το νέο πολιτικό καθεστώς στη Δαμασκό (HTS), αν βέβαια δεχτεί το HTS να παίξει αυτό το ρόλο.

Ο Ταγίπ Ερντογάν τόνισε πριν από λίγες μέρες ότι η Τουρκία «δεν θα επιτρέψει τη διαίρεση της Συρίας» και ότι «οι αρχηγοί τρομοκρατικών οργανώσεων όπως ο ISIS, το PKK και το PYD (Κούρδοι της Συρίας) θα συντριβούν το συντομότερο δυνατό και έτσι θα ενισχυθεί η εδαφική ακεραιότητα της Συρίας».

Ανησυχίες στα ανατολικά του Ευφράτη: Ο πρέσβης ε.τ. Aydın Sezgin, σε συνέντευξη του στον ιστότοπο Τ24, εκτίμησε ότι «είναι πολύ πιθανό μια οντότητα PYD-YPG, (η Κουρδική οργάνωση των Κούρδων της Συρίας), δηλαδή το PKK, να συνεχίσει να υπάρχει μόνιμα στα ανατολικά του Ευφράτη. Αυτή η πιθανότητα έχει αυξηθεί με τις πρόσφατες εξελίξεις. Η Τουρκία θα μπορούσε ίσως να προετοιμαστεί για ένα τέτοιο σενάριο στο πλαίσιο ενός σχεδίου ζώνης ασφαλείας».

Ο ρόλος του HTS: Το φλέγον ερώτημα είναι αν οι ισλαμιστές της οργάνωσης Hayʼat Tahrir al-Sham (HTS) που ανέτρεψαν τον Άσαντ μαζί με το Εθνικό Συριακό Στρατό, (μόρφωμα της Τουρκίας), θα στραφούν εναντίον των Κούρδων, όπως επιθυμεί η Άγκυρα.

Η στάση του HTS, που προς το παρόν δεν έχει δείξει διάθεση να κινηθεί εναντίον των Κούρδων, παραμένει ρευστή και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την πίεση που μπορεί να ασκήσει η Τουρκία. Η προθυμία του HTS να ευθυγραμμιστεί με τουρκικά συμφέροντα είναι αμφίβολη, δεδομένου ότι η ομάδα δεν έχει βαθιές τουρκικές εξαρτήσεις. Επίσης, το HTS δεν θέλει να σπαταλήσει ενέργεια πηγαίνοντας σε πόλεμο με τους Κούρδους και να προκαλέσει την αντίδραση των ΗΠΑ, σύμφωνα με τον πολιτικό αναλυτή, Φεχίμ Ταστεκίν.

#ΡΕΤΖΕΠ_ΤΑΓΙΠ_ΕΡΝΤΟΓΑΝ #ΤΟΥΡΚΙΑ #ΣΥΡΙΑ