Η «Μεταπολίτευση» των κυρίων Καλύβα και Μητσοτάκη

08:29 13/1/2025 - Πηγή: Dikaiologitika

Η ΕΡΤ προσφέρει τη «Μεταπολίτευση» του κ. Καλύβα στον κ. Μητσοτάκη, με στόχο τον Ανδρέα Παπανδρέου και τον Αλέξη Τσίπρα.

Οι γιορτινές μέρες πέρασαν ήδη, αλλά ο πολυπράγμων πολιτικός επιστήμονας Στάθης Καλύβας έχει ήδη προλάβει να προσφέρει το δώρο του στον βασικό θαυμαστή του, τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Ο

λόγος για τη σειρά ντοκιμαντέρ «Η δική μας Μεταπολίτευση», η οποία προβλήθηκε σε πέντε κυριακάτικα επεισόδια από την ΕΡΤ1 (24.11-22.12.2024). Είναι και σήμερα προσβάσιμη στο κανάλι «ERTFLIX» και στον ιστότοπο της ΕΡΤ.

Η Δική μας Μεταπολίτευση

Η σειρά ντοκιμαντέρ, πιάνει το νήμα της ελληνικής Ιστορίας από τον Ιούλιο του 1974 φθάνοντας στο σήμερα. Καλύπτε...

Τη σειρά συνυπογράφει και ο κοινωνιολόγος Παναγής Παναγιωτόπουλος, αλλά την τελευταία λέξη είχε ασφαλώς ο κ. Καλύβας, όχι μόνο επειδή αυτός ανέλαβε τον ρόλο του αφηγητή, αλλά και επειδή στις ελάχιστες φορές που επιχείρησε ο συνομιλητής του να εκφράσει μια «αποκλίνουσα», δηλαδή όχι και τόσο «μητσοτακική» άποψη, έσπευσε αμέσως ο κ. Καλύβας να τον διορθώσει. Ενδεικτικά:

Στο πρώτο επεισόδιο «τολμά» ο κ. Παναγιωτόπουλος να πει ότι δεν έγινε «συστηματική κάθαρση του δημοσίου τομέα» μετά την πτώση της χούντας. Και αμέσως ο κ. Καλύβας αντιτείνει ότι «μία ευρύτερη κάθαρση θα μπορούσε να ανοίξει πληγές»…

Στο πέμπτο επεισόδιο ο κ. Παναγιωτόπουλος σχολιάζει ότι δεν ήταν «αφελείς» μόνο οι «αντιμνημονιακοί», αλλά και οι «μνημονιακοί», οι «φιλοευρωπαίοι», οι οποίοι πίστευαν ότι τα πράγματα στην οικονομία θα πήγαιναν καλά και εύκολα αν εφαρμόζονταν οι προτεινόμενες τροϊκανές «μεταρρυθμίσεις». Και πάλι θα τον διορθώσει ο κ. Καλύβας: «Εύκολα δεν νομίζω ότι το πιστεύανε. [Πιστεύανε] ότι πρέπει [να κάνουν τις μεταρρυθμίσεις] έστω και με την πλάτη στον τοίχο».
Στόχος της σειράς -τι άλλο;- η Αριστερά και πιο ειδικά η πολιτική παράδοση του Ανδρέα Παπανδρέου και του Αλέξη Τσίπρα.

Χυδαία επίθεση στον Α. Παπανδρέου από την ΕΡΤ

Δείτε το απόσπασμα ενάμισι λεπτού από την 3η συνέχεια που έχει τίτλο «Τα Χρόνια του Σοσιαλισμού (1981-1990)». Παρουσιάζεται ο Ανδρέας Παπανδρέου σε προεκλογική ομιλία στο Σύνταγμα. Τα λόγια του δεν ακούγονται, αλλά φαίνεται ο ίδιος να χειρονομεί και στο τέλος να πίνει μια γουλιά από ένα ποτήρι, στο οποίο στρέφεται και ζουμάρει η κάμερα. Μεσολαβεί η τραγουδίστρια Μαρινέλλα και επανέρχεται σε τηλεοπτική ομιλία ο Παπανδρέου. Το σχόλιο Καλύβα: «Ο Παπανδρέου απευθύνεται στους μη προνομιούχους, δηλαδή στους πάντες». Προσοχή: το απόσπασμα είναι αυτούσιο, χωρίς μοντάζ. Δείτε το:

Οι νεότεροι δεν γνωρίζουν βέβαια ότι στη μαύρη προπαγάνδα της Δεξιάς εναντίον του Ανδρέα Παπανδρέου κεντρικό ρόλο είχε η κατηγορία ότι είναι «πότης», με τους οργανωμένους οπαδούς της Νέας Δημοκρατίας να φωνάζουν στις προεκλογικές συγκεντρώσεις του Γεωργίου Ράλλη το 1981: «Αυτός, αυτός, αυτός είναι αρχηγός και όχι ο μεθύστακας ο Αμερικανός». Το γεγονός ότι η σημερινή κυβερνητική ΕΡΤ σκηνοθετεί αυτή την αθλιότητα λέει πολλά. Γιατί βέβαια το αρχικό πλάνο δεν ζουμάριζε στο ποτήρι. Αυτό το ζουμ είναι κατασκεύασμα σημερινό!

Πρόκειται για μια αθλιότητα που δεν είναι δυνατόν να μεταδίδεται από κρατικό κανάλι.

Χαρακτηριστικό της σοβαρότητας του δημιουργού και του σεβασμού του στην ιστορική ακρίβεια είναι και το γεγονός ότι την ομιλία αυτή την παρουσιάζει στο 3ο επεισόδιο, δηλαδή την εμφανίζει ως προεκλογική ομιλία του 1981, ενώ πρόκειται για την ομιλία του Α. Παπανδρέου πριν από τις πρώτες εκλογές της Μεταπολίτευσης (14.11.1974).

Αυθαιρεσία και κοινοτοπία

Μη βιαστεί κανείς να πει ότι το ολίσθημα του κ. Καλύβα είναι «στιγμιαίο» και ότι αρκεί η αφαίρεση της σκηνής αυτής για να σωθεί η ιστορική ακρίβεια και η σοβαρότητα της σειράς. Δυστυχώς όλα τα επεισόδια κινούνται μεταξύ αυθαιρεσίας και κοινοτοπίας, όπως συμβαίνει σε κάθε προπαγανδιστικό δημιούργημα. Και οι πιο ενδιαφέρουσες και αξιόλογες σκηνές είναι δημιουργήματα άλλων, όπως οι περίφημες «Μαρτυρίες» του Νίκου Καβουκίδη (1975) που δεν αναφέρονται παρά στα ψιλά του τέλους.

Το μόνο που συνδέει τις διάσπαρτες σκηνές είναι το σχόλιο του κ. Καλύβα, στο οποίο ακούμε το άλτερ έγκο του κ. Μητσοτάκη να λέει μεταξύ άλλων τις ακόλουθες «σοφίες»:

– Η χρήση της λέξης «λαός» είναι προϊόν της Μεταπολίτευσης.

– Το ζήτημα με τη δημοκρατία είναι πως ο καθένας την ερμηνεύει όπως επιθυμεί.

– Αν μετά τη δικτατορία δεν ήσουν αριστερός, δεν έκοβες γκόμενα.

Κάθε λίγο επανέρχεται η κριτική σε κάθε φιλολαϊκό μέτρο που διανοήθηκαν να πάρουν οι κυβερνήσεις της Μεταπολίτευσης. Τολμά να πει ο συνομιλητής του, ότι «ο κόσμος ζητά αναδιανομή του εισοδήματος», για να απαντήσει αμέσως ο Καλύβας, ότι «η κυβέρνηση αναζητά λύσεις, δοκιμάζοντας ακόμα και τη δημοφιλή τότε μέθοδο κρατικοποίησης μεγάλων βιομηχανιών», προσθέτοντας: «αυτή η πολιτική θα χαρακτηρισθεί “σοσιαλμανία” του Καραμανλή». Τολμά να προσθέσει ο Παναγιωτόπουλος «…από κάποιες δεξιές δυνάμεις», για να δεχθεί και πάλι τα πυρά του Καλύβα: «Αν δει κανείς αυτές τις πολιτικές από την πλευρά του παρόντος δεν δικαιώθηκαν τελικά οι κρατικοποιήσεις, διότι πολλές απ’ αυτές τις επιχειρήσεις έπεσαν θύματα μεγάλης κακοδιοίκησης και του πελατειακού κράτους».

Δεν λείπει και μια χοντροκομμένη διακωμώδηση της κοινωνικής ανόδου λαϊκών στρωμάτων που προκλήθηκε από αυτή τη «σοσιαλμανία» του Καραμανλή και κυρίως από την πολιτική της πρώτης τετραετίας του ΠΑΣΟΚ.

Εμφανίζεται ο τραγουδιστής Μαρίνος να ειρωνεύεται τον οικοδόμο που υποτίθεται ότι πλούτισε και σχολιάζει ο κ. Καλύβας: «Ο Γιώργος Μαρίνος είναι καταπληκτικός σ’ αυτό το τραγούδι. Σημειολογικά και εκφραστικά περιγράφει με τον καλύτερο τρόπο αυτή την αλλαγή της δεκαετίας του ’80. Φοράει πράσινο πουκάμισο και η ορχήστρα όλη φοράει κόκκινα πουκάμισα. Περιγράφει με απενοχοποιημένο τρόπο τη διάθεση των ανθρώπων να πλουτίσουν και αυτό συνυπάρχει μ’ αυτή την πολύ έντονη κομματική έξαρση».

Υπέρ της λιτότητας Μητσοτάκη

Όπως ήταν αναμενόμενο, η εκπομπή εκθειάζει την πολιτική του Κων. Μητσοτάκη, τον οποίο εμφανίζει ως θύμα των «διαπλεκόμενων επιχειρηματιών», των «ολιγαρχών», οι οποίοι υποτίθεται ότι προτιμούσαν τον Ανδρέα και το ΠΑΣΟΚ. Ακούμε: «Η κυβέρνηση Μητσοτάκη ξεκινά ένα πρόγραμμα λιτότητας αλλά και οικονομικά φιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων που θα συναντήσουν έντονες αντιδράσεις». Καταγράφει την ανακοίνωση του ΠΑΣΟΚ ότι είναι έγκλημα η ιδιωτικοποίηση του ΟΤΕ, και αμέσως μετά ο Καλύβας σχολιάζει: «Κάποιες μεταρρυθμίσεις θα στεφθούν με επιτυχία, όπως η εμβληματική ιδιωτικοποίηση του ΟΤΕ».

Ακόμα και τον Ανδρέα Παπανδρέου στην τελευταία του θητεία εκθειάζει η εκπομπή, αποδίδοντάς του ότι «αναγνωρίζει πλέον τα σοβαρά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας», λέγοντας προς τους υπουργούς του ότι «ή το έθνος θα εξαφανίσει την υπερχρέωση της χώρας ή η υπερχρέωση θα αφανίσει το έθνος». Βέβαια η εκπομπή δεν θα παραλείψει να προσθέσει –εντελώς αυθαίρετα- ότι οι υπουργοί του ΠΑΣΟΚ άκουγαν τον πρωθυπουργό τους …«αποσβολωμένοι».

Ο Τσίπρας των καταλήψεων

Η Αριστερά είναι απούσα ως πολιτική δύναμη. Πρωτογίνεται λόγος γι’ αυτήν με την εμφάνιση του Αλέξη Τσίπρα ως μαθητή να μιλά για τις καταλήψεις σχολείων, και αργότερα για την αποχή των φοιτητών, αλλά οι σχολιαστές διαπιστώνουν μια σύγκλιση Αριστεράς και Δεξιάς στα συλλαλητήρια για το Μακεδονικό, αλλά και στις διαδηλώσεις του Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου.

«Ο Χριστόδουλος ήταν πολύ σπουδαίο τέκνο της Μεταπολίτευσης» θα υποστηρίξει ο κ. Καλύβας. Και η εκπομπή θα συμπεράνει ότι «σταδιακά ο αριστερός αντιαμερικανισμός της Μεταπολίτευσης θα συναντηθεί με την εθνικιστική Δεξιά, συγκροτώντας ένα άτυπο αντιδυτικό μέτωπο».

Το αστείο είναι ότι προκειμένου να επιτιμήσει το νεολαιΐστικο κίνημα του ’90, ο κ. Καλύβας το συγκρίνει με το φοιτητικό κίνημα της Μεταπολίτευσης, το οποίο ανακαλύπτει ότι υπήρξε πρωτοπόρο στην κατεύθυνση «εκσυγχρονισμού της κοινωνίας». Και συμπληρώνει: «Θυμίζω ένα σύνθημα που υπήρχε τότε, «Πρώτοι στα μαθήματα, πρώτοι στους αγώνες». Εδώ έχουμε μια διάζευξη αυτού του συνθήματος, όπου το ζητούμενο είναι πώς θα γλιτώσουμε τα μαθήματα, πώς θα κάνουμε κοπάνα».

Εδώ θαυμάζουμε την ευρηματικότητα του κ. Καλύβα, που δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει ένα παλιό σύνθημα της ΚΝΕ για να αποδοκιμάσει το νεολαιΐστικο κίνημα των κατοπινών χρόνων. Το κακό είναι μόνο ότι προδίδεται για μια ακόμα φορά η πηγή των εμπνεύσεών του. Αντιγράφω το κλείσιμο της ομιλίας του πρωθυπουργού Μητσοτάκη στη Βουλή, κατά τη συζήτηση του πρώτου νομοσχέδιου της κυβέρνησής του για την ιδιωτικοποίηση των ΑΕΙ: «Ίσως συμμεριστώ και εγώ ένα παλιό σύνθημα που ακουγόταν στα αμφιθέατρα από την Αριστερά: Πρώτοι στα μαθήματα, πρώτοι στον αγώνα» (21.1.2020).

Η εκδίκηση της Μεταπολίτευσης

Είναι γνωστό, βέβαια, ότι η ιστορία εκδικείται. Και το έκανε ήδη στην περίπτωση αυτή. Ο κ. Καλύβας επιχειρεί εξαρχής να ξεκαθαρίσει ότι η Μεταπολίτευση δεν είχε καμιά σχέση με τους αντιδικτατορικούς αγώνες και ειδικά με την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Αυτή είναι εξάλλου πάγια θέση του και κυρίαρχο αφήγημα της δεξιάς ιστοριογραφίας. Μόνο που η χούντα κατέρρευσε από την επιστράτευση που διέταξε μετά την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο και κατέληξε σε φιάσκο, γιατί ουσιαστικά παρέλυσε τον κεντρικό μηχανισμό του στρατού με την είσοδο των επιστρατευμένων δημοκρατών πολιτών στους στρατώνες (βλ. Γ. Τσιρίδης, Δ. Παπανικολόπουλος, «Επιστράτευση 1974: ο καταλυτικός ρόλος των επίστρατων στην κατάρρευση της δικτατορίας των συνταγματαρχών», Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης, τχ. 42, Ιούλιος 2014, σ. 203-228). Αυτά δεν τα φανταζόταν ο Ιωαννίδης, αλλά δυστυχώς ακόμα να τα χωνέψουν και οι προπαγανδιστές του «επιτελικού κράτους».

Και γιατί λέω ότι η «ιστορία εκδικείται»; Μα γιατί η τηλεοπτική αυτή σειρά του κ. Καλύβα και των συνεργατών του δεν έχουν βρει άλλη εικόνα για να εικονογραφήσουν τη «Δική τους Μεταπολίτευση» παρά τη γνωστή σκηνή από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, με τα επαναστατικά και αντιαμερικανικά συνθήματα και τους σκαρφαλωμένους νέους στα κάγκελα της πύλης. Άθελά τους οι δημιουργοί της «Δικής τους Μεταπολίτευσης» ομολογούν τη σημασία του δικού μας Πολυτεχνείου.

(Ο Δημήτρης Ψαρράς είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας- Το άρθρο αποτελεί αναδημοσίευση από το Χωρίς Εφημερίδα)

#ΚΥΡΙΑΚΟΣ_ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ