Η νίκη των ηττημένων

16:35 6/11/2024 - Πηγή: Dikaiologitika

Για να γίνουν μειοψηφία οι ηττημένοι της ζωής, χρειάζεται να υπάρξει ένα προοδευτικό και αναδιανεμητικό πρόταγμα, ανάχωμα στον σκοταδισμό και την ακροδεξιά ιδεολογία.

Είναι πάρα πολύ νωρίς για να βγουν ασφαλή συμπεράσματα για τη νίκη του Τραμπ. Η ανάλυση για το τι πραγματικά συνέβη και σ’ αυτές τις εκλογές στις ΗΠΑ χρειάζεται να στηριχθεί σε μελέτες που θα ακολουθήσουν. Ό,τι ειπωθεί τώρα θα είναι βιαστικό και ενδεχομένως και πρόχειρο. Παρόλα αυτά η πολιτική

πραγματικότητα τρέχει και ο ακροδεξιός τυφώνας Τραμπ δεν είναι απειλή, είναι ήδη δεινή πραγματικότητα για τη δημοκρατία και τα ατομικά δικαιώματα. Δεν νίκησε όμως μόνο ο Τράμπ. Κυρίως νίκησε ο τραμπισμός.

Και αυτός να φύγει με το τέλος της τετραετίας, αν φύγει, υπάρχουν πολλοί που θα μπορούσαν να τον διαδεχθούν. Μπορεί αυτοί να είναι λιγότερο άξεστοι και χυδαίοι, αλλά επί της ουσίας θα εκφράζουν τα ίδια και χειρότερα, αν είναι ποτέ δυνατόν, πράγματα. Δεν έχει νόημα εδώ να μείνω στα κατορθώματά του: Ύβρεις κατά των πολιτικών αντιπάλων του, προσβολές κατά των γυναικών, απίστευτα ρατσιστικά σχόλια, ανορθολογικές «συμβουλές» για την αντιμετώπιση του κόβιντ με την απάλειψη του σώματος με χλωρίνη, άρνηση της κλιματικής κρίσης. Αυτά δεν του έδωσαν τη νίκη, αλλά και δεν τον εμπόδισαν να βαδίσει προς αυτήν.

Οι λόγοι της νίκης του περισσότερο οφείλονται στις υποσχέσεις του για κλείσιμο των συνόρων και απελάσεις των ήδη μεταναστών, στη μείωση της φορολογίας και κυρίως στην υπόσχεσή του για αύξηση των δασμών έως και 20% κατά της Κίνας και της Ε.Ε. Δασμοί για πολλούς Αμερικανούς σημαίνουν νέες θέσεις εργασίας. Αυτό είναι και το ζητούμενο. Περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας. Τ’ όνειρο μιας καλύτερης πορείας της οικονομίας τού έδωσε τα κλειδιά της νίκης. Τα «ενωτικά» και «αγαπησιάρικα» της Κάμαλα χωρίς αντίκρισμα στην οικονομία δεν έπεισαν.

Τα πραγματικά αίτια της αντοχής του τραμπισμού βρίσκονται στις αλλαγές που έχουν γίνει στην αμερικανική κοινωνία τουλάχιστον τα τελευταία είκοσι χρόνια. Η αποβιομηχάνιση, η πτώση των μισθών, οι ανασφαλείς εργασίες, η ταλαίπωρη δημόσια υγεία, οι ανεξέλεγκτες τεχνολογικές εταιρείες και τραπεζικοί οργανισμοί, η απώλεια θέσεων εργασίας, η διεύρυνση των ανισοτήτων, αλλά κυρίως η αίσθηση του ανασφαλούς μέλλοντος σε μεγάλες περιφέρειες των ΗΠΑ αλλά και της Ευρώπης, όλα αυτά γεννούν τους υποστηρικτές του Τραμπ.

Μια κοινωνία που όπως δείχνουν τα αποτελέσματα σε πολλές Πολιτείες ο Τραμπ συγκεντρώνει το 51% έως το 52% και η Χάρις το 48% έως το 49%. Μια κοινωνία βαθιά διχασμένη. Αν και τα πράγματα είναι χειρότερα στην αγροτική Αμερική (Μισισίπη, Νότια Καρολίνα, Αλαμπάμα, Τενεσί ακόμα και στην Αϊόβα όπου μια τυχάρπαστη τελευταία δημοσκόπηση έβλεπε νίκη της Κάμαλα). Εδώ οι διαφορές ήταν πάνω από 20%. Η αγροτική Αμερική δεν ακούει τον Χάρισον Φόρντ και την Μπιγιονσέ. Αυτοί οι πετυχημένοι όχι μόνο δεν τής λένε τίποτα, αλλά και την ενοχλούν αφάνταστα. Η αμερικανική κοινωνία χωρίζεται σε νικητές της παγκοσμιοποίησης, όπως είναι οι «επιτυχημένοι» και οι διασημότητες που στήριξαν την Κάμαλα, οι οποίοι με τους βερμπαλισμούς τους και με τη λάμψη του επιτυχημένου και πλούσιου που εξέπεμπαν, με την εκπεμπόμενη γκλαμουριά τους, μάλλον έδιωχναν παρά έφερναν τους ηττημένους της παγκοσμιοποίησης.

«Δεν με ενδιαφέρουν οι Μπιγιονσέ», τους απάντησε ο Τραμπ. Και πέτυχε διάνα. Τον πίστεψαν όχι μόνο οι ανειδίκευτοι λευκοί της ζώνης της σκουριάς, όχι μόνο οι αγρότες, όχι μόνο η μικρομεσαία αστική τάξη (Ουαϊόμινγκ, Οκλαχόμα, Κάνσας, Μισούρι, Νεμπράσκα), η οποία στήριξε, σε μεγάλη πλειοψηφία, τον Τραμπ, αυτή τη φορά υποστηρικτές του βρέθηκαν και ανάμεσα στους μαύρους Αφροαμερικανούς που φοβούνται πως οι νέοι μετανάστες θα υποβαθμίσουν ακόμη περισσότερο τη ζωή τους και στους Λατινοαμερικανούς πρώτης, έστω και δεύτερης γενιάς για τον ίδιο λόγο. Ακόμη και ο θόρυβος για τους Πορτορικανούς που έγινε λόγω των απαξιωτικών αναφορών σ’ αυτούς, στο βαθμό που οι περισσότεροι εξ αυτών είναι καινούργιοι στις ΗΠΑ, κινητοποίησε εναντίον τους τούς Λατινοαμερικανούς παλαιότερων γενιών.

Τελικά πλέον οι ΗΠΑ είναι μια βαθιά διχασμένη χώρα ανάμεσα στους νικητές και τους ηττημένους της παγκοσμιοποίησης. Ο Τραμπ- και εδώ είναι το πιο παράλογο- αν και υποστηρίχθηκε από τους πλέον επιτυχημένους και τους πιο προκλητικούς, όπως ο Έλον Μασκ, δισεκατομμυριούχους της παγκοσμιοποίησης, έπεισε πως αυτός εκπροσωπεί τους ηττημένους, οι οποίοι είναι περισσότεροι από τη μισή Αμερική. Αν δεν ανατραπεί αυτό, αν δηλαδή παραπάνω από τη μισή αμερικανική κοινωνία συνεχίσει να αισθάνεται και να είναι ηττημένη, τότε να αναμένουμε και τα σίκουελ Τραμπ 3, 4 και ούτω καθεξής. Αν βεβαίως ο Τραμπ έχει την καλή θέληση και γίνει δικτάτορας για μια μόνο μέρα, όπως είχε δηλώσει, και δεν γίνει και κάτι παραπάνω. Μέχρι τότε προβλέπονται μαύρα σκοτάδια και για τις ΗΠΑ, αλλά και για την Ευρώπη, για ό,τι ονομάστηκε και είναι ο Δυτικός Κόσμος.

Για να γίνουν μειοψηφία οι ηττημένοι της ζωής, χρειάζεται να υπάρξει ένα προοδευτικό και αναδιανεμητικό πρόταγμα, ανάχωμα στον σκοταδισμό και την ακροδεξιά ιδεολογία. Μέχρι να γίνει αυτό, τη νίκη στον σκοταδισμό θα δίνει αυτή η πλειοψηφία των ηττημένων της παγκοσμιοποίησης.

(Ο Γιώργος Σιακαντάρης είναι διδάκτωρ Κοινωνιολογίας)

#ΝΤΟΝΑΛΝΤ_ΤΡΑΜΠ #ΕΚΛΟΓΕΣ