Η πρόσφατη εικόνα της ελληνικής οικονομίας

10:21 18/10/2024 - Πηγή: Dikaiologitika

Η πρόσφατη εικόνα της ελληνικής οικονομίας κυρίως στο μακροοικονομικό επίπεδο είναι η ακόλουθη με βάση τα στοιχεία που διαθέτουμε μέχρι σήμερα:

1. Η οικονομική δραστηριότητα συνέχισε να επεκτείνεται το 2024: Α' εξάμηνο (2,1% σε ετήσια βάση), ωθούμενη από την αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης (συμβολή στη μεγέθυνση του ΑΕΠ 1,4%) και του Ακαθαρίστου Σχηματισμού Παγίου Κεφαλαίου (ΑΣΠΚ) (συμβολή στη μεγέθυνση του ΑΕΠ 0,5%) ενώ η συμμετοχή

του εξωτερικού τομέα ήταν αρνητική. Η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης οφείλεται στην αύξηση της απασχόλησης (επεκτατική αύξηση) , στην αύξηση των ονομαστικών μισθών των εργαζομένων και στη μείωση του πληθωρισμού.

Αντίστοιχα η αύξηση του ΑΣΠΚ (πάντως με χαμηλότερο ρυθμό από τον αναφερόμενο στον Προϋπολογισμό του 2024) οφείλεται πρωτίστως και κυρίως στους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και στις Δημόσιες Επενδύσεις (και αυτές συγχρηματοδοτούμενες από τους πόρους της ΕΕ). Περίπου το 42,0% του συνολικού ΑΣΠΚ προέρχεται από αυτούς τους πόρους.

Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών το πρώτο εξάμηνο του 2024 (45,537 Δις ευρώ) μειώθηκαν (46,197 δις ευρώ) κατά 1,42% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2023 (ΕΛΣΤΑΤ). Παράλληλα το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών την περίοδο Ιανουάριος-Ιούλιος 2024 , αυξήθηκε, (κατά 1 δις ευρώ) σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023, λόγω της επιδείνωσης του ισοζυγίου αγαθών και, σε μικρότερο βαθμό, του λογαριασμού πρωτογενούς εισοδήματος, που αντισταθμίστηκε εν μέρει από βελτίωση κυρίως του λογαριασμού δευτερογενούς εισοδήματος αλλά και του ισοζυγίου των υπηρεσιών.

2.Ο πληθωρισμός βάσει του ΕνΔΤΚ μειώθηκε από την κορύφωσή του το 2022 λόγω της πτώσης των τιμών της ενέργειας το 2023, αλλά παραμένει σχετικά υψηλός - στο 3,0% το Σεπτέμβριο του 2024 - λόγω των επίμονων αυξήσεων στις τιμές των υπηρεσιών. Οι επιδράσεις του πληθωρισμού είναι πολύ επιβαρυντικές για τα χαμηλότερα εισοδηματικά κοινωνικά στρώματα λόγω του υψηλότερου πληθωρισμού στα αγαθά που αυτά καταναλώνουν. Οι σωρευτικές αυξήσεις του πληθωρισμού έχουν καταστήσει την Ελλάδα μια πολύ ακριβή χώρα, για τους κατοίκους της, σχεδόν στο σύνολο των αγαθών και των υπηρεσιών που αυτοί καταναλώνουν. Με αποτέλεσμα μεγάλα τμήματα του πληθυσμού να στερούνται της δυνατότητας να καταναλώσουν όχι μόνο τα απαραίτητα αγαθά αλλά κυρίως τις απαραίτητες υπηρεσίες (πρωτίστως υγείας). Στο όνομα της ατομικής ευθύνης σχεδόν το σύνολο των κόστη της καθημερινότητας φορτώνονται σε καθ’ ένα πολίτη ξεχωριστά.

Στην αγορά κατοικίας, οι τιμές διαμερισμάτων συνέχισε να αυξάνεται με επιταχυνόμενο ρυθμό το 2023 και το α’ εξάμηνο του 2024, συμπαρασύροντας σε ξέφρενη ανοδική πορεία τα ενοίκια. Όλες οι κυβερνητικές παρεμβάσεις (αλλά και οι μη παρεμβάσεις) έχουν δημιουργήσει πρωτοφανή για τα ελληνικά δεδομένα στενότητα προσφοράς κατοικιών, παρά την αύξηση των αδειών νέων οικοδομών.

3.Η απασχόληση παρουσιάζει αύξηση και η ανεργία μειώνεται. Όμως οι θέσεις εργασίας που δημιουργούνται είναι κυρίως τα επαγγέλματα που σχετίζονται με τον κλάδο του Τουρισμού και τις συναφείς δραστηριότητες . Πρόκειται για τα ακόλουθα επαγγέλματα: Σερβιτόροι, τραπεζοκόμοι, μπάρμαν, υπάλληλοι υποδοχής και ενημέρωσης πελατών, ρεσεψιονίστ, γκρουμ, καμαριέρες, διευθυντές ξενοδοχείων, μάγειρες, ψήστες, λαντζέρηδες, καθαριστές, καθαρίστριες, οδηγοί. Επίσης η κατηγορία των εκπαιδευτικών είναι σημαντική , αλλά και των εκπαιδευτικών και των ηθοποιών-τραγουδιστών-μουσικών-χορευτών-σκηνοθετών-ορογράφών-ντισκ τζόκεϊ-μάγων-ζογκλέρ-μίμων.

4.Το πρωτογενές δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2023 εμφανίστηκε με πλεόνασμα 1,9% του ΑΕΠ, σημαντικά μεγαλύτερο από το 1,1% στόχο, και ομοίως εκτιμάται ότι θα συμβεί και το 2024 (2,4% αντί 2,1%) λόγω υψηλότερων φορολογικών εσόδων καθώς και χαμηλότερων πρωτογενών δαπανών. Η διόγκωση αυτή είναι το αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης φορολογικής αφαίμαξης της ελληνικής κοινωνίας . Τα έσοδα από φόρους αναμένεται να ανέλθουν στο ύψος των 66, 247 δις ευρώ, αυξημένα κατά 3,288 δις ευρώ ή 5,2% έναντι του στόχου του προϋπολογισμού 2024. Υπερδιπλάσιο ποσοστό από το ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ (2,2%). Η απορρόφηση πόρων από το εισοδηματικό κύκλωμα επιβραδύνει προφανώς τη μεγεθυντική διαδικασία του εισοδήματος ενώ θα μπορούσε να παραμείνει σε αυτό πχ. με τη μείωση του ΦΠΑ σε σειρά προϊόντων που καταναλώνουν οι χαμηλότερου εισοδήματος κοινωνικά στρώματα.

5.Ο λόγος χρέους της Γενικής Κυβέρνησης προς ΑΕΠ το 2024 εκτιμάται ότι θα μειωθεί στο 153,7% από 161,9% το 2023 λόγω του αυξημένου πληθωρισμού , του ρυθμού οικονομικής μεγέθυνσης και των πρωτογενών πλεονασμάτων (Δες Πίνακα 1). Για το 2024 φαίνεται ότι δεν θα υπάρξει αύξηση του ονομαστικού χρέους της Γενικής Κυβέρνησης, κάτι που γινόταν τα προηγούμενα έτη και που θα ξαναγίνει το 2025 προφανώς λόγω της αύξησης των χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας. Το χρέος της Κεντρικής Κυβέρνησης όμως σε απόλυτους αριθμούς συνεχίζει να αυξάνει και θα αγγίξει τα 403,500 Δις ευρώ 2024 και τα 408,400 το 2025. Η επαναλαμβανόμενη ύπαρξη repo’s (περίπου 50 δις ευρώ ετησίως) δείχνει μα σαφήνεια ότι χρηματοδοτούν μόνιμα ελλείμματα.

Πίνακας 1 - Σύνθεση Δημοσίου Χρέους (σε εκατομμύρια ευρώ)

Πηγή: Προσχέδιο Προϋπολογισμού 2025, σ.54

6. Οι εξελίξεις που αφορούν στην χρηματοδότηση της οικονομίας από το τραπεζικό σύστημα παρατίθενται στη συνέχεια.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, όπως παρουσιάζονται στη Γραφική Παράσταση 2 μπορούν να συναχθούν τα ακόλουθα συμπεράσματα αναφορικά με την χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα την περίοδο Ιούλιος 2019 – Ιούλιος 2024.

- Η γενική συνολική χρηματοδότηση της οικονομίας παρουσίασε μείωση κατά 2,4%.
- Η χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα παρουσίασε μείωση κατά 26,1%
- Η χρηματοδότηση προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις έμεινε στάσιμη 0,%.
- Η χρηματοδότηση προς τα νοικοκυριά μειώθηκε δραστικά κατά 51,1%.
- Η χρηματοδότηση προς την Γενική Κυβέρνηση αυξήθηκε σημαντικά κατά 87,7%
- Η αγορά (χρηματοδότηση) χρεογράφων, κυρίως κρατικών και δευτερεύοντος εταιρικών , αυξήθηκε κατά 91,6%.

Γραφική Παράσταση 2

Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος

Παράλληλα το spread μεταξύ επιτοκίων καταθέσεων και χορηγήσεων είναι πολύ υψηλό (Γραφική παράσταση 3) με αποτέλεσμα την υπέρμετρη αύξηση των κερδών των τραπεζικών ιδρυμάτων την περίοδο 2022-2024.

Γραφική παράσταση 3

Διαφορά μέσου επιτοκίου χορηγήσεων και καταθέσεων

#ΕΛΛΗΝΙΚΗ_ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ #ΑΕΠ #ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ #ΕΡΓΑΣΙΑ