Κι όμως σοβαρολογούν ΝΑΤΟ και Ρωσία όταν μιλούν για επερχόμενο πόλεμο

07:04 21/12/2024 - Πηγή: Dikaiologitika

Δυο μεγάλοι πόλεμοι στην Ευρώπη και στην Μεσόγειο και 52+ σε όλο τον κόσμο. Συρράξεις που είναι κοντά σε πηγές ενέργειας ή σε περιοχές που θα περάσουν αγωγοί φυσικού αερίου ή σε θαλάσσια στενά μεταφοράς εμπορευμάτων και ενέργειας ή ακόμη στο πλαίσιο διεκδίκησης ζωτικών χώρων. Οι πόλεμοι δεν γίνονται τυχαία ούτε ξεσπούν μέσα σε ένα πρωί.

Αυτές τις μέρες έχουμε απανωτές δηλώσεις Αμερικανών και Ρώσων για κίνδυνο πολέμου μεταξύ Δύσης και Ανατολής και μάλιστα με χρονικό προσδιορισμό.

Ο Γεν. Γραμματέας του ΝΑΤΟ

Μ. Ρούτε δήλωσε: «Η Ρωσία προετοιμάζεται για μακροχρόνια αντιπαράθεση με την Ουκρανία και με εμάς. Δεν είμαστε έτοιμοι για ότι έρχεται στο δρόμο μας, σε διάστημα 4-5 χρόνων. Είναι καιρός να αποκτήσουμε εμπόλεμη νοοτροπία, να επιταχύνουμε την αμυντική παραγωγή και τις αμυντικές δαπάνες».

Ο Ρώσος υπουργός Άμυνας Μπελούσοφ δήλωσε ότι ο ρωσικός στρατός πρέπει να προετοιμάζεται «για όλες τις πιθανές εξελίξεις, συμπεριλαμβανομένης της πιθανότητας μιας ένοπλης σύγκρουσης με το ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, τις επόμενες δεκαετίες».

Ο καγκελάριος Σόλτζ δεν ήταν αφελής όταν δεχόταν να του καταστρέψουν τους αγωγούς φυσικού αερίου, μαζί με οπισθοδρόμηση της βιομηχανίας του και δαπάνες 100 δις για εξοπλισμούς. Το ίδιο ο Ντράγκι όταν πρότεινε 800 δις για εξοπλισμούς της Ευρώπης σε ένα χρόνο δεν ήταν αφελής να πιστεύει ότι κατασκευάζοντας όπλα θα ανορθωθεί η ευρωπαϊκή οικονομία.

Μήπως όλοι αυτοί έβλεπαν το αναπόφευκτο της σύγκρουσης σαν «εκλογικευτή των παραλογισμών του συστήματος» και σαν μόνη λύση για αναδιαμόρφωση νέων αναπτυξιακών μοντέλων πιθανόν χωρίς τα προϊόντα της Κίνας, νέων σφαιρών επιρροής (χωρίς τα εμπόδια της Ρωσίας και του Ιράν) και νέων μορφών ταξικής ισχύος (χωρίς τις παραχωρήσεις της σοσιαλδημοκρατίας στους εργαζόμενους ή τις αριστερές αντιδράσεις);

Μήπως λοιπόν οι συγκρούσεις κοντά στο κέντρο του συστήματος είναι αναπόφευκτες;

Να θυμηθούμε ότι οι «κρίσεις είναι πάντα μόνο στιγμιαίες βίαιες λύσεις των υπαρχουσών αντιφάσεων, βίαιες εκρήξεις, που αποκαθιστούν για μια στιγμή, τη διαταραγμένη ισορροπία» (Μαρξ/Κεφάλαιο/3). Με απλά λόγια, είναι η βαλβίδα στο καπάκι της κατσαρόλας που απελευθερώνει τον ατμό που περισσεύει.

Εμείς συνηθισμένοι από τα εύκολα λόγια της ελληνικής πολιτικής σκηνής δεν δίνουμε σημασία. Όμως δεν είναι όλοι επιπόλαιοι ούτε μπλοφάρουν ομόφωνα. Η εμπειρία μου από το επιτελείο του ΝΑΤΟ μου δίδαξε ότι δεν λένε λόγια που δεν έχουν επεξεργαστεί ή δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

Δυο μεγάλοι πόλεμοι στην Ευρώπη και στην Μεσόγειο και 52+ σε όλο τον κόσμο. Συρράξεις που είναι κοντά σε πηγές ενέργειας ή σε περιοχές που θα περάσουν αγωγοί φυσικού αερίου ή σε θαλάσσια στενά μεταφοράς εμπορευμάτων και ενέργειας ή ακόμη στο πλαίσιο διεκδίκησης ζωτικών χώρων. Οι πόλεμοι δεν γίνονται τυχαία ούτε ξεσπούν μέσα σε ένα πρωί.

Αυτά που ξέραμε για την παγκόσμια ροή εμπορευμάτων από την Δύση στην Ανατολή, έχουν αντιστραφεί. Τα τελευταία 30 χρόνια η Κίνα αναπτύσσεται με ρυθμό 6-9% ενώ οι ΗΠΑ με 2-3%.

Το ΑΕΠ της Κίνας το 2024 θα αυξηθεί κατά 4,8%, των ΗΠΑ 2,8% και της Ινδίας 7%.

Τα παγκόσμια αποθέματα σε δολάρια ήταν πριν 20 χρόνια στο 70-80% ενώ τώρα είναι στο 20%.

Το συνολικό ΑΕΠ των BRICS είναι στο 33% του παγκόσμιου ΑΕΠ ενώ των πλούσιων δυτικών χωρών που αποτελούν τους G7 είναι στο 27%.

Το ΑΕΠ των ΗΠΑ είναι 27 τρις δολάρια, της Κίνας 17,8 τρις, της Γερμανίας 4,4 τρις, της Ιαπωνίας 4,2 τρις, της Ινδίας 3,5 τρις, της Μ. Βρετανίας 3,3 τρις, της Γαλλίας 3,0 τρις, της Ιταλίας 2,3 τρις, της Βραζιλίας 2,2 τρις, του Καναδά 2,1 τρις, της Ρωσίας 2,0 τρις.

Απ’ ότι φαίνεται η μόνη χώρα που απειλεί οικονομικά τις ΗΠΑ είναι η Κίνα ενώ η Ρωσία παρά το στρατιωτικό και πυρηνικό οπλοστάσιό της είναι πολύ μακριά στην οικονομική ανάπτυξη.

Η ροή πετρελαίου και φυσικού αερίου γίνεται από την Δύση στην Ανατολή αλλά η πορεία των προϊόντων είναι πλέον αντίστροφη ακόμη και για τα εξελιγμένα εμπορεύματα όπως ηλεκτρικά αυτοκίνητα, μικροεπεξεργαστές, ηλεκτρονικοί υπολογιστές κλπ.

Η αμερικανική προσπάθεια επιστροφής των βιομηχανιών (friendly shoring) που είχαν σκορπίσει με την παγκοσμιοποίηση, σε αναζήτηση περισσότερου κέρδους, δεν προχώρησε, τουλάχιστον όπως θα ήθελαν.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η υποταγή της Ευρώπης στα αμερικανικά συμφέροντα προκάλεσε τεράστιο κόστος για τους Ευρωπαίους, αποβιομηχάνιση και οικονομική απομόνωση.

Η κρίση χρέους της Γαλλίας, η ουσιαστική αποχώρηση από την Αφρική, σε συνδυασμό με την εσωτερική αντίδραση των εργαζομένων καθώς και η υποχώρηση της γερμανικής ανάπτυξης στο 0,1% για το 2024, προκάλεσαν στην Ευρώπη γενικότερη οικονομική υποχώρηση (0,8%).

Στην Γερμανία κλείνουν τρία εργοστάσια της Volkswagen με κίνδυνο απόλυσης 60.000 εργαζόμενων.

Η έρευνα και η βιομηχανική παραγωγή φεύγουν από την Γερμανία είτε προς την Αμερική είτε προς την Κίνα.

Η αμερικανική φορολογία εισαγόμενων προϊόντων δεν αφορά μόνο την Κίνα. Η πρόσφατη παραίτηση της Καναδής αντιπροέδρου και υπουργού Οικονομικών ενόψει των νέων αμερικανικών μέτρων φορολόγησης, βάζει σε κίνδυνο την κυβέρνηση Τρυντώ και δείχνει το εύρος των χωρών που θα επηρεαστούν.

Οι πολιτικές κρίσεις στην Γαλλία και Γερμανία φαίνεται ότι οδηγούν σε ακόμη μεγαλύτερη αστάθεια μια και δεν υπάρχουν εύκολες διάδοχες λύσεις.

Στην γωνία φυσικά καραδοκούν οι ακροδεξιοί, που θα σημάνουν πιθανόν στις μεθεπόμενες εκλογές απομόνωση και στροφή σε συμμαχίες με Ρωσία και Κίνα, σκληρή αντιμετώπιση των μεταναστών αλλά και των χωρών απ’ όπου προέρχονται και τελικά (σύμφωνα με την ιστορική τους πορεία) στήριξη του μεγάλου κεφαλαίου, το οποίο υποτίθεται είχαν σαν αντίπαλο και αντιπαράθεση με ανταγωνιστικά κέντρα πλούτου, ακόμη και με πόλεμο.

Η πτώση του ποσοστού κέρδους στην Ευρώπη επιβράδυνε τον σχηματισμό καινούργιων αυτοτελών κεφαλαίων, ειδικά σε νέες τεχνολογίες και επιτάχυνε την συσσώρευση σε άλλους χώρους (Κίνα, Ινδία, Νότος) για να θυμηθούμε πάλι τις παρατηρήσεις του Μαρξ για τις εσωτερικές αντιφάσεις του νόμου της πτωτικής τάσης του ποσοστού κέρδους. Άλλοι κερδίζουν, άλλοι χάνουν…

Μετά την κατάρρευση των σοσιαλιστικών χωρών ο Δυτικός κόσμος απέκτησε την αίσθηση ότι είναι κυρίαρχος πολιτικά και οικονομικά. Δεν υπήρχε κίνδυνος από τις πρώην ανατολικές χώρες καθώς αυτές μαζί με την Κίνα και το Βιετνάμ είχαν ενσωματωθεί στο παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα.

Η συσπείρωση σχεδόν όλου του κόσμου απέναντι στην ‘’τρομοκρατία’’ δεν μπόρεσε να πείσει για μεγάλο διάστημα. Έπρεπε να βρεθεί άλλος εχθρός για να προστατευτούν τα συμφέροντα κυρίαρχων κρατών.

Η τεράστια επιτάχυνση της ανάπτυξης στις ασιατικές χώρες και κύρια στην Κίνα προσδιόρισε τον κύριο εχθρό της Δύσης.

Η κατάσταση θυμίζει παραμονές του Α’ Π.Π. όταν είχε ενταθεί ο ανταγωνισμός για πετρέλαιο για να κινήσουν τα νέα πλοία που αντικατέστησαν τα παλιά καρβουνοκίνητα, οι σιδηρόδρομοι επεκτείνονταν και απειλούσαν με ‘’επικίνδυνες’’ μεταφορές φορτίων και στρατιωτών και οι αποικίες θεωρούνταν καθοριστικό στοιχείο των οικονομιών. Δηλαδή είχαν προηγηθεί οι ανταγωνισμοί για την διεκδίκηση των πηγών πλούτου και των δρόμων μεταφοράς εμπορευμάτων. Δυο πόλεμοι to 1900, των Μπόερς μεταξύ Άγγλων και Ολλανδών αποίκων στη Ν. Αφρική και των οκτώ αποικιοκρατικών δυνάμεων εναντίον των εξεγερμένων Κινέζων Μπόξερς στο Πεκίνο, έδειξαν πόσο η αναζήτηση μεγαλύτερου οικονομικού πλεονάσματος είχε γίνει επιτακτική για να τροφοδοτήσει την μεγάλη βιομηχανική ανάπτυξη του 20ου αιώνα που ερχόταν.

Ο αρπακτικός (ιμπεριαλιστικός) Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος που ακολούθησε ήταν το φυσικό επακόλουθο του μοιράσματος του κόσμου, των αποικιών, των ‘’σφαιρών επιρροής’’, του χρηματιστικού κεφαλαίου κλπ.

Ένας πόλεμος που ακόμη και τώρα δεν μπορούν κάποιοι να καταλάβουν πως προέκυψε αφού ο δυτικός κόσμος βρισκόταν σε κατάσταση ευδαιμονίας (Belle Époque), ταξίδευε για πρώτη φορά σε μακρινά μέρη με πλοία και στο ‘’μεγαλύτερο ποσοστό δεν κινδύνευε να πεθάνει από ασιτία’’ (Hobsbawm). Ο Νίτσε προφητικά χαιρετούσε την στρατιωτικοποίηση της Ευρώπης και προέβλεπε ένα πόλεμο που θα ‘’έλεγε ναι στον βάρβαρο, ακόμη και στο κτήνος μέσα μας’’.

Η οικονομική ανάπτυξη έγινε έτσι οικονομική διαμάχη και αυτή κατέληξε σε ένα αναπόφευκτο πόλεμο.

Στις σημερινές συνθήκες, η τεράστια ανοδική οικονομική ισχύς της Κίνας, προκάλεσε την αντίδραση των ΗΠΑ και της Ευρώπης.

Η προσπάθεια στρατιωτικής περικύκλωσης της Ρωσίας και οικονομικού περιορισμού της Κίνας από πλευράς Δύσης, οδήγησε σταδιακά στην επόμενη φάση της σύγκρουσης στην Ουκρανία και στη Μ. Ανατολή.

Η επέκταση της επιρροής της Κίνας και της Ρωσίας στους BRICS και στον Παγκόσμιο Νότο αύξησε τις συσπειρώσεις κρατών της Λατινικής Αμερικής με την Ασία και την Αφρική.

Οι εσωτερικοί ανταγωνισμοί στη Δύση μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης, όπως και στο εσωτερικό της Ευρώπης, μείωσαν τη συνοχή και έκαναν πιο περίπλοκη την κατάσταση. Για παράδειγμα, η Ισπανία δεν είναι θετική στις κυρώσεις για την Κίνα και συνεργάζεται μαζί της για την ‘’πράσινη’’ ανάπτυξη. Η Ιταλία αντίθετα θέλει και κυρώσεις και συνεργασία με την Κίνα και μάλλον θα μείνει με το ένα από τα δυο. Η Ουγγαρία αντιδρά στις κυρώσεις. Ο δρόμος δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα για κανέναν.

Η μεγάλη ανάπτυξη του καπιταλισμού από τον οποίο ωφελήθηκαν σε ένα βαθμό και οι εργαζόμενοι των δυτικών χωρών αλλά με την παγκοσμιοποίηση και ορισμένων μη αναπτυγμένων χωρών, άρχισε να κυοφορεί το έμβρυο της ‘’δημιουργικής καταστροφής’’ ορισμένων κεφαλαίων ή χωρών ώστε να δημιουργηθούν άλλα σε νέα βάση. Όμως αυτό αφορά τα χρηματιστικά κεφάλαια, όχι τους ανθρώπους ούτε τον πλανήτη.

Και το κύριο ερώτημα είναι πόσο ‘’δημιουργική’’ μπορεί να είναι μια καταστροφή κεφαλαίων όταν υπάρχει ο κίνδυνος για οικουμενική καταστροφή από 12.000 πυρηνικά ενώ ξοδεύτηκαν παγκόσμια 2,4 τρις δολάρια το 2023 για στρατιωτικές δαπάνες;

Οι οικονομικές κυρώσεις, οι πόλεμοι για ‘’σφαίρες επιρροής’’ και η χωρίς όρια επέκταση του χρηματιστικού κεφαλαίου οδηγούν αναπόφευκτα σε πολέμους μεγάλης έκτασης και όχι απλά σε συγκρούσεις για επίλυση μικροδιαφορών που δεν μπόρεσαν να επιλύσουν με ειρηνικά μέσα. Το επικίνδυνο είναι ότι τα δυο συστήματα (δυτικό και ανατολικό) έβαλαν μπροστά την αναγκαιότητα των υπερβολικών κερδών και αυτή προκαλεί με τη σειρά της μεγάλες συρράξεις.

Στα σημερινά δεδομένα, η προσπάθεια μείωσης της ρωσικής και ιρανικής επιρροής οδήγησε στον πόλεμο στη Συρία. Αύριο για να κοπεί η τροφοδοσία της Κίνας με πετρέλαιο μπορεί να δούμε ολοκληρωτικό πόλεμο με το ίδιο το Ιράν. Και αν χρειαστεί να κοπεί και η ρωσική οδός ανεφοδιασμού της Κίνας θα δούμε πόλεμο στον αρκτικό κύκλο. Παράλληλα για να ελεγχθούν τα αποθέματα ουρανίου μπορεί να δούμε άλλους πολέμους στην Αφρική. Και αυτά μέχρι να φθάσουμε στην Ταϊβάν ή στην Ανατολική Ευρώπη, όπου θα παιχτεί το τελικό αποτέλεσμα.

Διευκρίνηση: Όταν μιλούν για πόλεμο στην Ευρώπη δεν εννοούν αναγκαστικά στο κέντρο της Ευρώπης. Όποιες περιπέτειες στην περιφέρεια θα επηρεάσουν και το κέντρο. Και εμείς βέβαια είμαστε στην περιφέρεια της Ευρώπης.

Οι εκπρόσωποι του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας δεν απειλούν απλά με πόλεμο. Τον προβλέπουν σαν επακόλουθο της σύγκρουσης συμφερόντων, τα οποία έχουν γίνει υπαρξιακά για τις κυρίαρχες χώρες και τις επιχειρήσεις τους. Τον θεωρούν αναπόφευκτο. Ίσως κάποιοι θα τον ήθελαν και σήμερα αλλά δεν είναι κανείς τους έτοιμος, για το μέγεθος της σύγκρουσης που επιθυμούν. Και αυτοί που αποφασίζουν δεν σκέφτονται με λάθος ιδεαλισμούς ή χωρίς ηθική, απλά προστατεύουν τα συμφέροντά, την οικονομία και τις επιχειρήσεις τους.

Το ατύχημα είναι ότι στις μέρες μας το κεφάλαιο είναι υπερβολικά ισχυρό, ανεξέλεγκτο, κυριαρχεί στις κυβερνήσεις και επιβάλλει τη θέλησή του στα κράτη ενώ η εργατική τάξη είναι υπερβολικά αδύναμη και δεν ασκεί πίεση στις κυβερνήσεις. Με απλά λόγια, οι εργαζόμενοι δεν μπορούν σήμερα να σταματήσουν την επιθετική επέκταση κεφαλαίων-ζόμπι που έχουν την υποστήριξη ισχυρών κρατών.

Όσο για τα μικρά κράτη όπως το δικό μας, ο μεγάλος κίνδυνος είναι να παρασυρθούν στη δίνη των συγκρούσεων των μεγάλων, παίρνοντας το μέρος του ενός, τάχαμου για εξασφάλιση ή να αδρανήσουν και να απορροφηθούν (πολιτικά, όχι σαν υπόσταση) από μεγαλύτερα γειτονικά κράτη που αποκτούν περιφερειακή ηγεμονική δύναμη.

Για να αποφύγεις το πρώτο θέλει ισχυρή βούληση για προστασία των συμφερόντων σου. Για να αντισταθείς στο δεύτερο χρειάζεται βαθιά συνείδηση της ιστορικής σου ύπαρξης.

(Ο Νίκος Τόσκας είναι πρώην υπουργός και υποστράτηγος ε.α.)

#ΝΑΤΟ #ΡΩΣΙΑ #ΠΟΛΕΜΟΣ