Οι 6 μύθοι για τον ύπνο που καταρρίπτουν οι ειδικοί

21:09 24/1/2025 - Πηγή: Dikaiologitika

H αντιμετώπιση του «χρέους ύπνου» και άλλοι μύθοι.

Πολλοί προσπαθούν να πετύχουν τον τέλειο ύπνο. Εξάλλου, η έλλειψή του μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για παθήσεις όπως άνοια, υψηλή αρτηριακή πίεση και διαβήτης τύπου 2.

Όμως, υπάρχουν πολλοί μύθοι, που αρκετοί τους πιστεύουμε, αλλά τελικά δεν ισχύουν. Οι New York Times απευθύνθηκαν σε 11 ειδικούς για τον

ύπνο, οι οποίοι κατέρριψαν τους έξι μύθους που ακούνε πιο συχνά.

Δεν μπορούμε να εκπαιδεύσουμε το σώμα μας να χρειάζεται λιγότερο ύπνο

Κάποιοι που κοιμούνται λίγο για καιρό, ίσως πιστεύουν ότι το σώμα τους έχει προσαρμοστεί σε αυτή την κατάσταση. Μπορούμε να βρούμε τρόπους να αντιμετωπίσουμε την έλλειψη ύπνου, για παράδειγμα με την κατανάλωση καφεΐνης, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αποφεύγουμε τις αρνητικές συνέπειές, επισημαίνει ο δρ. Ίαν Κάτζνελσον, νευρολόγος στο Νorthwestern Medicine Lake Forest Hospital.

Ο περισσότερος ύπνος δεν είναι πάντα καλύτερος

Ο υπερβολικός ύπνος επίσης μπορεί να συνδεθεί με προβλήματα υγείας, λένε οι ειδικοί. Μελέτη του 2023, με σχεδόν 500.000 συμμετέχοντες, διαπίστωσε ότι ενήλικοι που κοιμούνταν περισσότερες από 9 ώρες την ημέρα ήταν 35% πιο πιθανό να πεθάνουν από νόσημα του αναπνευστικού.

Επίσης, το 2021 ειδικοί κατέληξαν ότι όσοι κοιμούνται περισσότερο διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να εμφανίσουν διαβήτη τύπου 2, σε σύγκριση με εκείνους που κοιμούνταν 7-8 ώρες την ημέρα.

Όμως, παραμένει ασαφές αν ο υπερβολικός ύπνος μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας ή αν αποτελεί σύμπτωμα υποκείμενων νοσημάτων, αναφέρει η δρ. Φαρίχα Αμπάσι Φάινμπεργκ, μέλος του συμβουλίου της American Academy of Sleep Medicine.

Σε γενικές γραμμές, ο στόχος για τους ενήλικες θα πρέπει να είναι 7-9 ώρες κάθε νύχτα, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών των ΗΠΑ (CDC). Αν κάποιος νιώθει την ανάγκη να κοιμάται περισσότερο, ίσως θα έπρεπε να απευθυνθεί σε έναν ειδικό, συμβουλεύει η δρ. Τζένιφερ Γκόλντσμιντ, ερευνήτρια ύπνου και επίκουρη καθηγήτρια Ψυχιατρικής στο νοσοκομείο του πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια.

Δεν μπορούμε να αναπληρώσουμε τον χαμένο ύπνο το Σαββατοκύριακο

Αν κοιμόμαστε περίπου 30 λεπτά περισσότερο το Σάββατο, αυτό σε γενικές γραμμές δεν αποτελεί λόγο ανησυχίας, λένε οι ειδικοί. Αλλά, αν κοιμόμαστε παραπάνω για ώρες κάθε Σαββατοκύριακο, αυτό πιθανότατα αποτελεί ένδειξη ότι δεν ξεκουραζόμαστε αρκετά τις καθημερινές, επισημαίνει ο δρ. Τόμας Κίλκενι, διευθυντής του Sleep Institute στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο Northwell του Στάτεν Άιλαντ.

Κάποιος που νιώθει καλά με επτά ώρες, αλλά κοιμάται έξι ώρες από τη Δευτέρα έως την Παρασκευή, μέχρι να φτάσει το Σάββατο έχει χάσει τον ύπνο μίας ημέρας. Αυτό είναι που οι ειδικοί ονομάζουν «χρέος ύπνου», εξηγεί ο δρ. Κίλκενι.

Για να αναπληρώσουμε αυτό το «χρέος» της εβδομάδας, θα πρέπει να κοιμηθούμε 12 ώρες σε μία νύχτα. Κάτι αδύνατο για τους περισσότερους. Αλλά ακόμα κι αν το καταφέρουμε, οι ειδικοί λένε ότι πιθανότατα θα παγιδευτούμε σε άλλον έναν κύκλο «χρέους ύπνου», επειδή την επόμενη νύχτα θα νιώθουμε λιγότερο κουρασμένοι. Αντί για αυτό, καλύτερο είναι σταδιακά να πέφτουμε στο κρεβάτι νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα.

«Προσπαθήστε να πέσετε για ύπνο 15 λεπτά νωρίτερα απόψε και ίσως άλλα 15 λεπτά την επόμενη νύχτα. Όχι σαρωτικές αλλαγές», λέει η δρ. Ρεμπέκα Ρόμπινς, επίκουρη καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. Καθώς προσαρμόζουμε την ώρα που πέφτουμε για ύπνο, καλό είναι να παρατηρήσουμε πώς νιώθουμε την επόμενη ημέρα, για να βρούμε το πρόγραμμα που μας ταιριάζει καλύτερα.

Το ξύπνημα κατά τη διάρκεια της νύχτας δεν είναι πάντα ένδειξη κακού ύπνου

Το ξύπνημα στις 03:00 για να πάμε στην τουαλέτα μπορεί να είναι ενοχλητικό, αλλά οι ειδικοί λένε αυτό δεν αποτελεί απαραίτητα λόγο ανησυχίας. Το σώμα μας περνά από διάφορες φάσεις ύπνου κατά τη διάρκεια της νύχτας και μερικές φορές η μετάβαση προκαλεί σύντομης διάρκειας ξύπνημα, εξηγεί η δρ. Γκόλντσμιντ.

«Πολλοί θεωρούν ότι μόλις ξαπλώσουν πρέπει να κοιμηθούν αμέσως και να μην ξυπνήσουν μέχρι το πρωί. Και συχνά τους λέω “αυτό δεν είναι ύπνος, είναι κώμα”», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Αλλά, αν περάσουν περίπου 15-20 λεπτά και ακόμα δεν έχουμε κοιμηθεί, θα πρέπει να σηκωθούμε από το κρεββάτι. Το στριφογύρισμα μπορεί να προκαλέσει εκνευρισμό και να μας δυσκολέψει ακόμα περισσότερο να ξεκουραστούμε, επισημαίνει η δρ. Μέουις Σαγίντ, γιατρός του πανεπιστημιακού νοσοκομείου του Μίσιγκαν.

Αντί να πιεζόμαστε να κοιμηθούμε, προτιμότερο είναι να κάνουμε κάτι χαλαρωτικό, για παράδειγμα να διαβάσουμε ένα βιβλίο ή να διαλογιστούμε και να επιστρέψουμε στο κρεβάτι μόλις νυστάξουμε, συμπληρώνει.

Η «θολούρα» μετά τον ύπνο δεν είναι πάντα λόγος ανησυχίας

Έπειτα από τον ύπνο μπορεί να νιώθουμε λίγο «θολωμένοι», αλλά αυτό σε ένα βαθμό είναι φυσιολογικό, σύμφωνα με τους ειδικούς.

Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC), αυτή η νωθρότητα μπορεί να διαρκέσει από 30 λεπτά έως δύο ώρες. Αν μας λείπει ύπνος, αυτό μπορεί να κρατήσει περισσότερο, αν και δεν είναι πλήρως κατανοητοί οι λόγοι που συμβαίνει αυτό. Κάποια φάρμακα, όπως αντισταμινικά ή ηρεμιστικά, μπορεί να οξύνουν αυτή την κατάσταση και να δημιουργήσουν κάτι που θυμίζει hangover, σημειώνει η δρ. Γκόλντσμιντ.

Για να το αντιμετωπίσουμε αυτό, συμβουλεύει να κάνουμε έναν σύντομο περίπατο έξω. Το φως του ήλιου είναι μια φυσικό «σήμα» προς το σώμα ότι είναι ώρα να ξυπνήσει. Όμως, αν αυτή η νωθρότητα δεν φεύγει ή κάνει πιο δύσκολη την καθημερινότητα, ίσως θα πρέπει να απευθυνθούμε σε γιατρό.

Το ροχαλητό δεν είναι πάντα «αθώο»

Το συχνό και ηχηρό ροχαλητό συχνά είναι ένδειξη αποφρακτικής υπνικής άπνοιας, δηλώνει η δρ. Σαγίντ.

Κάποιοι άνθρωποι, ανάμεσά τους γυναίκες μετά την κλιμακτήριο, παχύσαρκοι, καπνιστές, άτομα που καταναλώνουν αλκοόλ, μεσήλικες και μεγαλύτεροι, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν υπνική άπνοια. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις γυναίκες αυτό μπορεί να μην συνοδεύεται από δυνατό ροχαλητό, αλλά ίσως ξυπνούν συχνά κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Αν νιώθουμε να πνιγόμαστε, ή να ξυπνάμε από το ροχαλητό, ίσως θα πρέπει να το αναφέρουμε σε γιατρό, καθώς ενδέχεται να υπάρχει κάποιο πρόβλημα υγείας, σύμφωνα με τη δρ. Σαγίντ.

#ΥΠΝΟΣ #ΥΠΝΙΚΗ_ΑΠΝΟΙΑ #ΡΟΧΑΛΗΤΟ