Οι «σαμάνοι»* του καπιταλισμού και η δύναμη των λαών

08:07 11/1/2025 - Πηγή: Dikaiologitika

Όσοι προσπαθούν να αποδώσουν τις καταιγιστικές αυτές εξελίξεις στην ιδιορρυθμία Τραμπ και να τις αντιμετωπίσουν μάλιστα με όρους φαιδρότητας, μάλλον δεν έχουν αντιληφθεί την ιστορική περίοδο που διανύουμε.

Δεν περνά ημέρα στο δρόμο προς την 20η Γενάρη, που επίσημα ξεκινά η δεύτερη προεδρική θητεία του Ντόναλντ Τραμπ, χωρίς να καταγράφεται στους τίτλους των ειδήσεων κάποια καινούργια εκκωφαντική δήλωση του προσεχούς ενοίκου του Λευκού Οίκου ή των στενών του συνεργατών.

Τη μία θέλει να θέσει

υπό τον έλεγχο των ΗΠΑ - ή και να προσαρτήσει - τη διώρυγα του Παναμά και τη Γροιλανδία για λόγους “οικονομικής ασφάλειας”, την επόμενη διευκρινίζει ότι αυτό ενδέχεται να συνεπάγεται στρατιωτική επέμβαση. Την τρίτη υπόσχεται να αλλάξει το όνομα του Κόλπου του Μεξικού σε Κόλπο της Αμερικής. Την άλλη απειλεί να κάνει την Μέση Ανατολή… κόλαση - λες και σήμερα βιώνει τον παράδεισο. Κοντά σε αυτά και οι παρεμβάσεις του Έλον Μασκ στις πολιτικές διεργασίες σε Βρετανία, Γερμανία, στην ΕΕ.

Θα έλεγε κανείς πως οι “σαμάνοι”* του καπιταλισμού απελευθέρωσαν στον κόσμο ένα “τούπιλακ” (στην λαϊκή παράδοση της Γροιλανδίας κάτι σαν κούκλα βουντού) με τη μορφή του Τραμπ.

Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη προσπάθεια για να φανταστεί κανείς τα πρωτοσέλιδα του Τύπου και τις αντιδράσεις, εάν κάποιος ηγέτης γειτονικής χώρας πρότεινε την προσάρτηση της Ελλάδας και δημοσίευε χάρτες σαν αυτούς που εμφανίζουν τον Καναδά… 51η πολιτεία των ΗΠΑ.

Σε κάθε περίπτωση οι εξελίξεις επιβεβαιώνουν:

Ότι ο ανταγωνισμός των μονοπωλίων για αγορές, πρώτες ύλες και δρόμους μεταφοράς οδηγεί στο εδαφικό ξαναμοίρασμα του κόσμου, σε ιμπεριαλιστικούς πολέμους και αλλαγές συνόρων. Ότι ο ιμπεριαλιστικός ανταγωνισμός αποβλέπει στην ηγεμονία, με στόχο τα κέρδη των μονοπωλίων αλλά και για την εξασθένιση του αντιπάλου, γι’ αυτό και είναι αδυσώπητος. Ότι η διέξοδος για τους λαούς βρίσκεται στην αντιπαράθεση με την αστική αντιλαϊκή πολιτική σε κάθε της εκδοχή, την εξουσία του κεφαλαίου, το εκμεταλλευτικό σύστημα.

Όσοι προσπαθούν να αποδώσουν τις καταιγιστικές αυτές εξελίξεις στην ιδιορρυθμία Τραμπ και να τις αντιμετωπίσουν μάλιστα με όρους φαιδρότητας, μάλλον δεν έχουν αντιληφθεί την ιστορική περίοδο που διανύουμε. Ότι δηλαδή αυτό που κρίνεται είναι η πρωτοκαθεδρία στο παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα ανάμεσα στο ευρωτλαντικό και το υπό διαμόρφωση ευρασιατικό στρατόπεδο και ότι αυτού του τύπου οι αντιπαραθέσεις λύνονται πάντα με πολεμικές συγκρούσεις, αλλαγές συνόρων και αιματοχυσία.

Ειδικά για την Γροιλανδία το ενδιαφέρον των ΗΠΑ δεν εξαντλείται στην πολύ σημαντική στρατιωτική βάση που διατηρούν οι ΗΠΑ, ούτε μόνο στο γεγονός ότι στο υπέδαφός της βρίσκονται 25 από τα 34 σπάνια ορυκτά, τη στιγμή που η Κίνα έχει την πρωτοκαθεδρία στην πρόσβαση σε σπάνιες γαίες.

Διόλου μικρότερη είναι η γεωστρατηγική της σημασία, λόγω της εγγύτητας με τη Ρωσία και την Κίνα στην Αρκτική, που, εκτός από τα σημαντικά ενεργειακά αποθέματα, οι ισχυρές δυνάμεις λαμβάνουν θέση αναμένοντας το άνοιγμα του λεγόμενου “βόρειου διάδρομου” με το σταδιακό λιώσιμο μέρους των πάγων. Και σε αυτόν τον ανταγωνισμό οι ΗΠΑ βρίσκονται ενδεχομένως σε σχετικά υποδεέστερη θέση απέναντι στη Ρωσία.

Στην αρκτική βρίσκονται σημαντικές στρατιωτικές δυνάμεις και υποδομές της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένου του “Βόρειου Στόλου”, που πρόσφατα αναβαθμίστηκε στην 5η Στρατιωτική Περιφέρεια, ενώ σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές οι ρωσικές περιοχές στην Αρκτική δίνουν το 10% του ΑΕΠ και το 20% των εξαγωγών της Ρωσίας.

Και όταν στα απόνερα των εξελίξεων ο πρωθυπουργός του Καναδά παραιτείται, στη Δανία συγκαλείται συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών και στη Βρετανία οι αναρτήσεις του Μασκ προκαλούν κλυδωνισμούς. Φαντάζουν αστείες οι “αναλύσεις” που είδαμε το προηγούμενο διάστημα από απολογητές των αστικών φιλοδοξιών για ένα ρόλο “σημαιοφόρου” στα γεωστρατηγικά σχέδια των ΗΠΑ, οι οποίες εμφάνιζαν τον Τραμπ περίπου ως ...περιστέρι της ειρήνης, που θα οδηγήσει τις ΗΠΑ σε “εσωστρέφεια”.

Για να μην σχολιάσουμε την… “λαρυγγίτιδα” που προκάλεσαν στα παντοειδή ευρωατλαντικά παπαγαλάκια οι δηλώσεις του “διαβολικά καλού” Τραμπ περί αναγνώρισης των συμφερόντων και του “κρίσιμου” ρόλου της Τουρκίας στη Συρία.

Γυρίζοντας πίσω στις λαϊκές παραδόσεις της Γροιλανδίας, ο “σαμάνος” έστρεφε με μάγια το “τούπιλακ” ενάντια στον αντίπαλο για να τον πλήξει. Στην περίπτωση, όμως, που το υποψήφιο θύμα ήταν ισχυρότερο, τότε το “τούπιλακ” μπορούσε να στραφεί ενάντια στον ίδιο του τον δημιουργό και να τον καταστρέψει.

Και σε ένα πανόραμα τόσο δύσκολο, η πάλη των λαών είναι εκείνη η ακατάβλητη που μπορεί κατανικήσει τις “μαύρες δυνάμεις” του καπιταλισμού.

*σαμάνοι: μάγοι-θεραπευτές, μεσολαβητές με τον κόσμο των πνευμάτων

(Ο Νίκος Σερετάκης είναι Μέλος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων της ΚΕ του ΚΚΕ)