Ουκρανία: Αποχαιρετισμός στη «σωστή πλευρά της Ιστορίας»

10:16 16/11/2024 - Πηγή: Dikaiologitika

Αλλαγή πολιτικής και διαφορετικό κλίμα μετά τη νίκη Τραμπ.

Προεκλογικά ο Ντόναλντ Τραμπ είχε δώσει την υπόσχεση ότι θα διευθετήσει τον πόλεμο στην Ουκρανία πριν την ορκωμοσία του. Η διευθέτηση αυτή θα γινόταν μέσω της άσκησης πίεσης στην Ουκρανία να για να παραχωρήσει εδάφη στη Ρωσία, στην ουσία να αποδεχτεί το Κίεβο ότι ο Πούτιν θα κρατήσει τα εδάφη που έχει ήδη καταλάβει.

Αλλαγή πολιτικής

Μετά τη θριαμβευτική εκλογή του, ο Τραμπ δεν ξέχασε την υπόσχεσή του αλλά την έβαλε σε εφαρμογή.

Προχτές στο Παλμπ Μπιτς της Φλόριντα, στην πρώτη μετεκλογική ομιλία του, ο Τραμπ δήλωσε ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία πρέπει να σταματήσει. Αυτή η κατηγορηματική δήλωση σηματοδοτεί μια πολύ μεγάλη αλλαγήστην αμερικανική πολιτική στο Ουκρανικό. Από τη συνεχή στήριξη στο Κίεβο μέχρι να διώξει τους Ρώσους από τα ουκρανικά εδάφη, η προτεραιότητα τώρα δίνεται στον τερματισμό του πολέμου.

Βεβαίως στην πράξη η αλλαγή είναι μεγάλη μεν αλλά όχι τόσο μεγάλη όσο στις διακηρύξεις. Από τη μια μεριά, ο Μπάιντεν προμήθευε όπλα στους Ουκρανούς που ήταν αρκετά για να ανακόπτουν την προέλαση των Ρώσων, αλλά δεν αρκούσαν για να απελευθερώσουν τα κατειλημμένα εδάφη τους. Η Αμερική είχε ήδη αρχίσει να στέλνει μηνύματα απαγκίστρωσης από την Ουκρανία. Από την άλλη, ο Τραμπ δύσκολα θα αποδεχτεί ό,τι ζητήσει ο Πούτιν για να κλείσει τον πόλεμο άρον άρον.

Διαφορετικό κλίμα

Μαζί με την αμερικανική πολιτική, αλλάζει και το κλίμα της διεθνούς διπλωματίας. Χτες, για πρώτη φορά από την έναρξη του πολέμου, ο καγκελάριος Σολτς τηλεφώνησε στον Πούτιν. Αντικείμενο της τηλεφωνικής επικοινωνίας των δύο ηγετών που διήρκησε μία ώρα, ήταν οι διαπραγματεύσεις για την επίτευξη ειρήνης.

«Ο καγκελάριος κάλεσε τη Ρωσία να δείξει διάθεση να ξεκινήσουν συνομιλίες με την Ουκρανία με σκοπό την επίτευξη μιας δίκαιης και διαρκούς ειρήνης» ανέφερε σε δήλωσή του ο εκπρόσωπος της Γερμανίας. Από την πλευρά του, ο Πούτιν είπε ότι «οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία στην Ουκρανία θα πρέπει να βασίζεται σε νέες εδαφικές πραγματικότητες και να επιλύει τις αρχικές αιτίες της σύγκρουσης».

Παράλληλα, φαίνεται ότι οι Ουκρανοί μπαίνουν σε συζήτηση για να αποδεχτούν τη de facto απώλεια εδαφών, προκειμένου να σταματήσουν οι εχθροπραξίες. Στο ρεπορτάζ του Andrew E. Kramer στους New York Times, Ουκρανός αξιωματούχος δηλώνει ότι για την Ουκρανία «το ζήτημα των εδαφών είναι εξαιρετικά σημαντικό, αλλά είναι ακόμα το δεύτερο ζήτημα. Το πρώτο ζήτημα είναι οι εγγυήσεις ασφαλείας».

Αυτή τη στιγμή η Ρωσία κατέχει το 20% των ουκρανικών εδαφών. Η κατάσταση στο πεδίο της μάχης φαίνεται να γίνεται όλο και πιο ευνοϊκή για τα στρατεύματα του Πούτιν, αφού τον περασμένο Οκτώβριο τα μηνιαία εδαφικά κέρδη των Ρώσων ήταν τα μεγαλύτερα από την έναρξη της εισβολής το 2022.

Πόσο κοντά είμαστε στην ειρήνη;

Ρωτήσαμε τον Κωνσταντίνο Φίλη, καθηγητή στο Αμερικάνικο Κολλέγιο Ελλάδας και διευθυντή του Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων (IGA), πόσο σύντομα μπορεί να επιτευχθεί ειρήνη στην Ουκρανία. Ο κ. Φίλης μάς είπε ότι δεν ξέρει πόσο σύντομα μπορεί να συμβεί αυτό γιατί πρέπει να ωριμάσουν οι συνθήκες. Ο Τραμπ θέλει μεν να φανεί αμέσως αποτελεσματικός κλείνοντας το πολεμικό μέτωπο, αλλά οι Αμερικανοί δύσκολα θα χώνευαν μια συμφωνία που θα εξυπηρετούσε τα συμφέροντα του Πούτιν.

Σε ό,τι αφορά τη μορφή που θα μπορούσε να πάρει μια συμφωνία για το Ουκρανικό, ο κ. Φίλης είπε: «Δεν βλέπω λύση με επαναφορά των απολεσθέντων ουκρανικών εδαφών». Προσέθεσε ότι το πιο πιθανό σενάριο ότι η παραχώρηση θα είναι de facto, αφού η Ουκρανία θα συνεχίσει να θεωρεί ότι αυτά τα εδάφη είναι ουκρανικά. Επίσης, είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει δέσμευση ότι η Ουκρανία δεν θα μπει στο ΝΑΤΟ, ενώ δεν είναι απίθανο να αναπτυχθούν ευρωπαϊκές στρατιωτικές δυνάμεις για να εγγυηθούν την ασφάλεια της Ουκρανίας.

Στην ερώτηση μας αν μια συμφωνία όπως αυτή που περιέγραψε, θα μπορούσε να θεωρηθεί νίκη του Πούτιν, ο Κωνσταντίνος Φίλης έκανε λόγο για πύρρειο νίκη, αφού παρά το μεγάλο κόστος που κατέβαλε, η Ρωσία θα δει την επικράτειά της να μεγαλώνει.

Δεν υπάρχει εναλλακτική

Ο Jamie Dettmer έγραψε στο Politico δεν υπάρχει άλλη λύση από μια συμφωνία που θα πλήξει την αξιοπιστία της Δύσης και θα επιβραβεύσει την ωμότητα του Πούτιν. «Αλλά δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική Η άλλη εναλλακτική είναι ένας «αιώνιος πόλεμος» ή το ενδεχόμενο οι δυτικές δυνάμεις να γίνουν άμεσα εμπόλεμες -ή τουλάχιστον να προσαρμόσουν τις οικονομίες τους σε πολεμική βάση για να προμηθεύσουν την Ουκρανία με πολύ περισσότερα από όσα παρέχουν τώρα. Αυτή είναι η σκληρή πραγματικότητα» αναφέρει ο Dettmer.

Προσθέτει όμως ότι «ο Τραμπ δεν σκοπεύει απλώς να σηκώσει τα χέρια ψηλά. Θέλει να τελειώσει ο πόλεμος, αλλά δεν πρόκειται να στερήσει από την Ουκρανία όπλα και προμήθειες σε αυτό το στάδιο, γιατί, ως διαπραγματευτής, γνωρίζει ότι μια κατάρρευση της Ουκρανίας θα σήμαινε ότι ο Πούτιν θα είχε το πάνω χέρι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων».

Η ελληνική πτυχή

Αλλά στο ουκρανικό υπάρχει και μια πολύ σοβαρή ελληνική διάσταση. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη απομακρύνθηκε από το δόγμα της πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής που υπηρέτησαν όλες οι κυβερνήσεις της Μεταπολίτευσης, και ακολουθήσε πιστά τις επιλογές του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Η Ελλάδα δεν καταδίκασε απλώς την παράνομη ρωσική εισβολή, αλλά απέστειλε στην Ουκρανία σημαντικό οπλισμό όπως τεθωρακισμένα και πυραύλους Stinger.

Μάλιστα, η κυβέρνησε έδωσε στην στήριξης της Ουκρανίας χαρακτήρα σταυροφορίας, κατά τα πρότυπα ου Ψυχρού Πολέμου. Όσοι εξέφρασαν τότε αμφιβολίες για τη σκοπιμότητα της ταύτισης με την αμερικανική πολιτική, λοιδορήθηκαν ως «πουτινάκια». Τον Μάρτη του 2022 ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε στη Βουλή: «Θέλω να είμαι σαφής, η Ρωσία θέλει να αλλάξει με τη βία την αρχιτεκτονική ασφάλειας στην Ευρώπη. Είναι φανερό ότι εισερχόμαστε σε μία άλλη ιστορική εποχή, πιο επικίνδυνη. Ήμασταν πάντα στη σωστή πλευρά της ιστορίας. Είμαστε και εμείς Δύση». Η φράση «είμαστε με τη σωστή πλευρά της Ιστορίας», πέρασε στο πολιτικό λεξιλόγιο.

Προχτές στον διάλογό του με τον Γάλλο συγγραφέα Πασκάλ Μπρυκνέρ, ο τόνος του Μητσοτάκη ήταν τελείως διαφορετικός. Κατά τον πρωθυπουργό, η Δύση πρέπει να δώσει «στην Ουκρανία τη δυνατότητα να υπερασπιστεί τον εαυτό της και να μην χάσει περισσότερα εδάφη».

Ο Νίκος Δένδιας στην ομιλία του στο Ελληνοαμερικανικό Επιμελητήριο ήταν ακόμα πιο σαφής: «Το καλύτερο που θα μπορούσε να ελπίζει η Ουκρανία είναι να παγώσουμε τη σύγκρουση ως έχει, και να αφήσουμε τα θέματα που έχουν να κάνουν με κυριαρχία, εδαφική ακεραιότητα να συζητηθούν μόλις ωριμάσουν οι λύσεις. Δεν υπάρχουν πλέον εύκολες λύσεις για την Ουκρανία».

Είναι η ώρα του αποχαιρετισμού στη «σωστή πλευρά της Ιστορίας».

#ΟΥΚΡΑΝΙΑ #ΠΟΛΕΜΟΣ_ΣΤΗΝ_ΟΥΚΡΑΝΙΑ #ΡΩΣΙΑ