Πώς διαγράφονται οι απαιτήσεις Δημοσίου και ΕΦΚΑ λόγω πτώχευσης οφειλέτη

14:53 15/4/2021 - Πηγή: Dikaiologitika

Διαγράφονται οι οφειλές στο Δημόσιο και στα ασφαλιστικά ταμεία για όσους κήρυξαν πτώχευση. Ειδικότερα την διαδικασία και τις προϋποθέσεις διαγραφής περιλαμβάνει σχετική ΚΥΑ των υπουργείων Οικονομικών και Εργασίας.

Ο e-ΕΦΚΑ μέσω του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (Κ.Ε.Α.Ο.) προβαίνει στον χαρακτηρισμό των οφειλών ως διαγραπτέων εφόσον συντρέχουν οι εκ του νόμου προβλεπόμενες προϋποθέσεις περί απαλλαγής.

Ο χαρακτηρισμός των οφειλών ως διαγραπτέων

πραγματοποιείται μηχανογραφικά με σχετική καταχώρηση στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα του Κ.Ε.Α.Ο. κατά τρόπο ώστε να εμφανίζεται ότι για τις οφειλές αυτές έχει επέλθει η απαλλαγή.

Η οριστική διαγραφή επέρχεται εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι κάτωθι προϋποθέσεις:

α. έχει ολοκληρωθεί η ρευστοποίηση και διανομή της πτωχευτικής περιουσίας ή έχει περατωθεί με άλλο τρόπο η πτώχευση (π.χ. με κήρυξη της παύσης εργασιών αυτής),

β. δεν υφίσταται περιουσιακό στοιχείο του οφειλέτη επί του οποίου να έχει εγγραφεί υποθήκη του Δημοσίου για τις οφειλές που εμπίπτουν στην απαλλαγή ή έχει ολοκληρωθεί η αναγκαστική εκτέλεση επ’ αυτού,

γ. δεν υφίσταται περιουσιακό στοιχείο του οφειλέτη που είχε αποκτηθεί σε χρόνο πριν από την κήρυξη σε πτώχευση αλλά απεκρύβη στο πλαίσιο της πτωχευτικής διαδικασίας ή έχει ολοκληρωθεί η αναγκαστική εκτέλεση επ’ αυτού και

δ. για τις οφειλές που εμπίπτουν στην απαλλαγή δεν υπάρχουν άλλοι οφειλέτες ή ευθυνόμενα πρόσωπα πέραν του απαλλασσόμενου οφειλέτη.

Αναλυτικότερα η ΚΥΑ αναφέρει:

Μέρος 1ο

Διαχείριση από τη Φορολογική Διοίκηση των οφειλών για τις οποίες επέρχεται απαλλαγή σύμφωνα με τον ν. 4738/2020 (Α’ 207)-Προϋποθέσεις οριστικής διαγραφής

Διαχείριση οφειλών φυσικών προσώπων για τις οποίες επέρχεται απαλλαγή σύμφωνα με τον ν. 4738/2020-Προϋποθέσεις διαγραφής (άρθρο 1)

1. Εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις για την απαλλαγή οφειλέτη φυσικού προσώπου που ορίζονται στις διατάξεις των άρθρων 192 έως 194 του ν. 4738/2020, καθώς και στην παρ. 5 του άρθρου 263 του ίδιου νόμου, όσον αφορά ειδικά οφειλέτες φυσικά πρόσωπα που κηρύχθηκαν σε πτώχευση σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3588/2007, οι οφειλές στις οποίες εκτείνεται η απαλλαγή παύουν να βαρύνουν τον οφειλέτη, ο οποίος απαλλάσσεται από κάθε ευθύνη για την καταβολή τους, με την επιφύλαξη των οριζομένων στην περ. δ’ της παρ. 1 του άρθρου 2 της παρούσας.

Η Φορολογική Διοίκηση προβαίνει σε κάθε ενδεδειγμένη ενέργεια για τη διαχείριση των οφειλών για τις οποίες έχει επέλθει η απαλλαγή σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου και της παρούσας απόφασης, έως τη διαγραφή τους, υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 3 της παρούσας.

2. Οι εν λόγω οφειλές διαγράφονται οριστικά σύμφωνα με τις προϋποθέσεις του άρθρου 3 της παρούσας.

Έννομες συνέπειες απαλλαγής

1. Οι οφειλές στις οποίες εκτείνεται η απαλλαγή:

α. δεν λαμβάνονται υπόψη για τη χορήγηση στον οφειλέτη αποδεικτικού ενημερότητας ή βεβαίωσης οφειλής,
β. δεν υπόκεινται σε συμψηφισμό με απαιτήσεις του οφειλέτη έναντι του Δημοσίου,
γ. δεν λαμβάνονται υπόψη για την άσκηση ποινικής δίωξης για το αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο κατ’ άρθρο 25 του ν. 1882/1990, όπως ισχύει,
δ. δεν επιβάλλονται από τη Φορολογική Διοίκηση σε βάρος του οφειλέτη μέτρα διασφάλισης καθώς και μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης για την είσπραξη αυτών, με εξαίρεση την αναγγελία στην πτώχευση και την αναγκαστική εκτέλεση σε τυχόν ακίνητο επί του οποίου έχει εγγραφεί υποθήκη του Δημοσίου για τις εν λόγω οφειλές ή σε τυχόν περιουσιακό στοιχείο του οφειλέτη που αποκτήθηκε σε χρόνο πριν από την κήρυξη σε πτώχευση ή την καταχώριση της παρ. 4 του άρθρου 77 του ν. 4738/2020, αλλά είχε αποκρυβεί στο πλαίσιο της πτωχευτικής διαδικασίας και
ε. δεν επιβάλλονται από τη Φορολογική Διοίκηση σε βάρος του οφειλέτη διοικητικά μέτρα λόγω μη καταβολής αυτών, όπως το μέτρο των παρ. 1, 2 και 4 του άρθρου 9 του ν. 3943/2011 (Α’ 66), όπως ισχύει.

2. Ποσά που τυχόν καταβάλλονται εκουσίως έναντι οφειλών στις οποίες εκτείνεται η απαλλαγή δεν επιστρέφονται.

3. Αν για τις οφειλές της παρ. 1 υφίστανται, πέραν του οφειλέτη που εμπίπτει στην απαλλαγή, άλλοι οφειλέτες, συνυπόχρεα πρόσωπα ή εγγυητές, η ευθύνη αυτών για την εξόφληση των οφειλών εξακολουθεί να υφίσταται.

Οριστική διαγραφή οφειλών-Διαδικασία

Εφόσον παρέλθει άπρακτη η προθεσμία για άσκηση αίτησης ανάκλησης της απαλλαγής, που προβλέπεται στην παρ. 2 του άρθρου 194 του ν. 4738/2020 ή, σε περίπτωση άσκησης αίτησης ανάκλησης το δικαστήριο αποφανθεί αμετάκλητα υπέρ της απαλλαγής, συντάσσεται με απόφαση του αρμόδιου για την επιδίωξη είσπραξης των οφειλών Προϊσταμένου Υπηρεσίας της Φορολογικής Διοίκησης, κατ’ εφαρμογή της διαδικασίας των άρθρων 107 και επόμενα του π.δ. 16/1989 (Α’ 6) ατομικό φύλλο έκπτωσης (Α.Φ.ΕΚ.) για τη διαγραφή των οφειλών στις οποίες εκτείνεται η απαλλαγή σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 192 έως 194 του ν. 4738/2020, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι κάτωθι προϋποθέσεις:

α. έχει ολοκληρωθεί η ρευστοποίηση και διανομή της πτωχευτικής περιουσίας ή έχει περατωθεί με άλλο τρόπο η πτώχευση (π.χ. με κήρυξη της παύσης εργασιών αυτής),
β. δεν υφίσταται περιουσιακό στοιχείο του οφειλέτη επί του οποίου να έχει εγγραφεί υποθήκη του Δημοσίου για τις οφειλές που εμπίπτουν στην απαλλαγή ή έχει ολοκληρωθεί η αναγκαστική εκτέλεση επ’ αυτού,
γ. δεν υφίσταται περιουσιακό στοιχείο του οφειλέτη που είχε αποκτηθεί σε χρόνο πριν από την κήρυξη σε πτώχευση ή την καταχώριση της παρ. 4 του άρθρου 77 του ν. 4738/2020 αλλά απεκρύβη στο πλαίσιο της πτωχευτικής διαδικασίας ή έχει ολοκληρωθεί η αναγκαστική εκτέλεση επ’ αυτού και
δ. για τις οφειλές που εμπίπτουν στην απαλλαγή δεν υπάρχουν άλλοι οφειλέτες ή ευθυνόμενα πρόσωπα πέραν του απαλλασσόμενου οφειλέτη.

Διαχείριση οφειλών νομικών προσώπων για τις οποίες επέρχεται απαλλαγή από την ευθύνη των νομίμων εκπροσώπων ή διοικούντων σύμφωνα με τον ν. 4738/2020

Εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις για την απαλλαγή νόμιμου εκπροσώπου ή διοικούντος νομικό πρόσωπο από την αλληλέγγυα ευθύνη του για οφειλές του νομικού προσώπου, όπως ορίζονται στο άρθρο 195 του ν. 4738/2020 καθώς και στην παρ. 6 του άρθρου 263 του ίδιου νόμου, όσον αφορά ειδικά εκπροσώπους νομικών προσώπων που κηρύχθηκαν σε πτώχευση σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3588/2007 ή του προϊσχύοντος πτωχευτικού δικαίου, οι οφειλές στις οποίες εκτείνεται η απαλλαγή παύουν να βαρύνουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο το νόμιμο εκπρόσωπο ή διοικούντα, ο οποίος απαλλάσσεται από κάθε ευθύνη για την καταβολή τους.

Η Φορολογική Διοίκηση προβαίνει σε κάθε ενδεδειγμένη ενέργεια για τη διαχείριση των οφειλών για τις οποίες έχει επέλθει η απαλλαγή σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου και της παρούσας απόφασης.

Έννομες συνέπειες απαλλαγής

1. Οι οφειλές στις οποίες εκτείνεται η απαλλαγή:
α. δεν λαμβάνονται υπόψη για τη χορήγηση στον νόμιμο εκπρόσωπο ή διοικούντα αποδεικτικού ενημερότητας ή βεβαίωσης οφειλής,
β. δεν υπόκεινται σε συμψηφισμό με απαιτήσεις του νόμιμου εκπροσώπου ή διοικούντος έναντι του Δημοσίου,
γ. δεν λαμβάνονται υπόψη για την άσκηση ποινικής δίωξης σε βάρος του νομίμου εκπροσώπου ή διοικούντος για το αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο κατ’ άρθρο 25 του ν. 1882/1990, όπως ισχύει, και δ. δεν επιβάλλονται από τη Φορολογική Διοίκηση σε βάρος του νομίμου εκπροσώπου ή διοικούντος μέτρα διασφάλισης καθώς και μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης για την είσπραξη αυτών ούτε διοικητικά μέτρα λόγω μη καταβολής αυτών, όπως το μέτρο των παρ. 1, 2 και 4 του άρθρου 9 του ν. 3943/2011 (Α’ 66), όπως ισχύει.

2. Ποσά που τυχόν καταβάλλονται εκουσίως έναντι οφειλών στις οποίες εκτείνεται η απαλλαγή δεν επιστρέφονται.

Διαχείριση από τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης των οφειλών για τις οποίες επέρχεται απαλλαγή σύμφωνα με τον ν. 4738/2020 (Α’ 207)-Προϋποθέσεις οριστικής διαγραφής

Διαχείριση οφειλών φυσικών προσώπων και νομίμων εκπροσώπων ή διοικούντων νομικού προσώπου για τις οποίες επέρχεται απαλλαγή σύμφωνα με τον ν. 4738/2020 Προϋποθέσεις διαγραφής (άρθρο 6)

1. Ο e-ΕΦΚΑ μέσω του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (Κ.Ε.Α.Ο.) προβαίνει στον χαρακτηρισμό των οφειλών ως διαγραπτέων εφόσον συντρέχουν οι εκ του νόμου προβλεπόμενες προϋποθέσεις περί απαλλαγής, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 192, 194 και 195 του ν. 4738/2020 καθώς και τις παρ. 5 και 6 του άρθρου 263 του ίδιου νόμου.
2. Ο χαρακτηρισμός των οφειλών ως διαγραπτέων πραγματοποιείται μηχανογραφικά με σχετική καταχώρηση στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα του Κ.Ε.Α.Ο. κατά τρόπο ώστε να εμφανίζεται ότι για τις οφειλές αυτές έχει επέλθει η απαλλαγή.
3. Οι διαγραπτέες οφειλές για τις οποίες έχει επέλθει η απαλλαγή του οφειλέτη παραμένουν στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα του e-ΕΦΚΑ, προκειμένου να είναι δυνατή η συμμετοχή του e-ΕΦΚΑ στη διανομή της ρευστοποίησης της περιουσίας του οφειλέτη, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4738/2020 (Α’ 207). Οι εν λόγω οφειλές διαγράφονται οριστικά σύμφωνα με τις προϋποθέσεις του άρθρου 8 της παρούσας.

Έννομες συνέπειες απαλλαγής

1. Μετά τον χαρακτηρισμό τους ως διαγραπτέων, οι εν λόγω οφειλές:
α. δεν ελέγχονται κατά την εξέταση αίτησης χορήγησης αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας ή βεβαίωσης οφειλής, ανεξαρτήτως αιτιολογίας χορήγησης αυτής.
β. δεν αναγγέλλονται προκειμένου να ικανοποιηθούν σε διαδικασίες ατομικής ή συλλογικής αναγκαστικής εκτέλεσης, εξαιρουμένης της τρέχουσας πτωχευτικής διαδικασίας,
γ. δεν συμψηφίζονται, σύμφωνα με το άρθρο 83 του ΚΕΔΕ με άλλες ανταπαιτήσεις του απαλλασσόμενου κατά του e-Ε.Φ.Κ.Α.,
δ. δεν ασκείται για την μη καταβολή τους ποινική δίωξη κατά του απαλλασσόμενου για τα αδικήματα της παρακράτησης των εργοδοτικών εισφορών και της υπεξαίρεσης των εργατικών εισφορών, με βάση τις διατάξεις του άρθρου 1 του ν. 86/1967 (Α’ 136),
ε. δεν λαμβάνονται υπόψη κατά την επιδίωξη της είσπραξης με τα προβλεπόμενα από τον Κ.Ε.Δ.Ε. αναγκαστικά μέτρα ή με τα λοιπά μέτρα διασφάλισης, όπως το μέτρο της εγγραφής υποθήκης ή με τα λοιπά διοικητικά μέτρα, όπως το μέτρο της δημοσιοποίησης των οφειλών του άρθρου 9 του ν. 3943/2011 (Α’66) κατά των απαλλασσόμενων προσώπων ή των κληρονόμων αυτών.
2. Ο χαρακτηρισμός οφειλών από ασφαλιστικές εισφορές μισθωτής απασχόλησης ως διαγραπτέες δεν επηρεάζει τα ασφαλιστικά δικαιώματα των μισθωτών ασφαλισμένων, ενώ o χαρακτηρισμός οφειλών από ασφαλιστικές εισφορές μη μισθωτής απασχόλησης ως διαγραπτέες συνεπάγεται την ακύρωση του χρόνου ασφάλισης και των ασφαλιστικών δικαιωμάτων των μη μισθωτών ασφαλισμένων.
3. Ποσά που τυχόν καταβάλλονται εκουσίως έναντι διαγραπτέων, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, οφειλών δεν αναζητούνται και δεν επιστρέφονται.

Οριστική διαγραφή οφειλών από το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα του e-ΕΦΚΑ - Διαδικασία

1. Οι διαγραπτέες οφειλές δύνανται να διαγραφούν οριστικά από το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα του e-ΕΦΚΑ, μόνο μετά την άπρακτη πάροδο της προβλεπόμενης κατά περίπτωση προθεσμίας για την άσκηση προσφυγής κατά της απαλλαγής, εφόσον έχει περατωθεί η εκποίηση της πτωχευτικής περιουσίας ή έχει περατωθεί με άλλον τρόπο η πτώχευση, και υπό την αίρεση ότι δεν έχει ασκηθεί από τον e-ΕΦΚΑ το δικαίωμα υποβολής αίτησης ανάκλησης της απαλλαγής, κατά τα οριζόμενα στην παρ. 2 του άρθρου 194.

2. Σε περίπτωση που για τις διαγραπτέες οφειλές ευθύνονται εκ του νόμου ή δυνάμει δικαιοπραξίας και τρίτα συνυπόχρεα πρόσωπα μη απαλλασσόμενα, οι οφειλές δεν διαγράφονται αλλά παραμένουν διαγραπτέες κατά το μέρος που αφορούν μόνο το απαλλασσόμενο πρόσωπο.

3. Η διαγραφή των οφειλών πραγματοποιείται με απόφαση του αρμόδιου Προϊσταμένου Διεύθυνσης της περιφερειακής υπηρεσίας Κ.Ε.Α.Ο.