Σε έξαρση το κίνημα «Δεν κληρονομώ» - Τι ισχύει με τον φόρο κληρονομιάς

10:54 21/3/2019 - Πηγή: Dikaiologitika

Ισχυρό παραμένει το κίνημα «Δεν κληρονομώ», με τις αιτήσεις αποποιήσεων στα κατά τόπους Ειρηνοδικεία της χώρας να σχηματίζουν... βουνό, παρά τις ελπίδες που γεννούν στους ιδιοκτήτες ακινήτων Golden Visa και Airbnb.

Όπως προκύπτει από τα στοιχεία που συνέλεξε ο «Ελεύθερος Τύπος» από τα δύο μεγαλύτερα δικαστήρια, Αθήνας και Θεσσαλονίκης,

περισσότεροι από 5.100 κληρονόμοι έσπευσαν από τις αρχές του χρόνου να καταθέσουν σχετική αίτηση, αποποιούμενοι τα συγγενικά... δώρα και άρα, τα βάρη που τα συνοδεύουν.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον διευθυντή γραμματείας του Ειρηνοδικείου Αθηνών, Γιώργο Αλιφέρη το α' τρίμηνο του 2019 κατατέθηκαν 3.300 αιτήματα αποποιήσεων, αριθμός τριπλάσιος σε σχέση με τις αποδοχές.

«Το τρέχον έτος εκτιμάται πως θα κλείσει πάνω- κάτω στα περυσινά επίπεδα των 14.568 αιτήσεων» σχολιάζει ο κ. Αλιφέρης. Παρόμοια είναι και η εικόνα στη Θεσσαλονίκη, με τον επικεφαλής του τμήματος αποποιήσεων κληρονομιών του Ειρηνοδικείου της πόλης, Ιωάννη Γιαννάκο, να αποκαλύπτει πως το τρίμηνο Ιανουαρίου - Μαρτίου έχουν κατατεθεί 1.850 αιτήσεις. Όσον αφορά στο σύνολο της χώρας, το 2013 έγιναν 29.199 αποποιήσεις για να ανέβουν σε 41.388 το 2014, 45.628 το 2015 και 54.422 το 2016. Το 2017 φέρεται να έκλεισε με διπλάσιο αριθμό αιτήσεων σε σχέση με τον αμέσως προηγούμενο χρόνο, προσεγγίζοντας τις 100.000, ενώ το 2018 κυμάνθηκαν στις 150.000 αναφέρουν παράγοντες της αγοράς.

Τα αφορολόγητα όρια για την απόκτηση πρώτης κατοικίας χωρίς χαράτσια

Απαντήσεις σε επτά ερωτήματα, που αφορούν στον φόρο κληρονομιάς, δίνει η ΠΟΜΙΔΑ. Ειδικότερα:

1 Ποιος είναι υπόχρεος για την υποβολή της δήλωσης φόρου κληρονομιάς;

Ο κληρονόμος ή ο νόμιμος αντιπρόσωπός του (άρθρο 61 του Κώδικα Φορολογίας Κληρονομιών, ο οποίος κυρώθηκε με το ν. 2961/2001).

2 Ποια δικαιολογητικά απαιτούνται κατά την υποβολή δηλώσεων φόρου κληρονομιάς;

* Ληξιαρχική πράξη θανάτου.

* Αντίγραφο διαθήκης.

* Κληρονομητήριο ή πιστοποιητικό της αρμόδιας δημοτικής ή κοινοτικής αρχής περί του είδους και του βαθμού συγγενείας προς τον κληρονομούμενο.

* Πιστοποιητικό του γραμματέα του Ειρηνοδικείου περί μη δημοσιεύσεως νεότερης διαθήκης ή περί μη δημοσιεύσεως διαθήκης στην περίπτωση της εξ αδιαθέτου
διαδοχής.

* Πιστοποιητικό για την ηλικία του επικαρπωτή, όταν για τον προσδιορισμό της αξίας λαμβάνεται υπόψη η ηλικία αυτού.

* Εγγραφο νομιμοποιήσεως, σε περίπτωση πληρεξουσίου.

* Τα έγγραφα, που αποδεικνύουν τη μετάθεση του χρόνου γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης.

* Αποδεικτικά χρεών της κληρονομιάς (σχετικό άρθρο 67 του Κώδικα).

3 Ποια είναι αρμόδια ΔΟΥ για την παραλαβή δηλώσεων φόρου κληρονομιάς;

Η ΔΟΥ της κατοικίας του κληρονομουμένου ή η ΔΟΥ κατοίκων εξωτερικού, εάν ο κληρονομούμενος ήταν κάτοικος αλλοδαπής. Εάν, όμως, ο κληρονομούμενος είχε την κατοικία του στην αλλοδαπή, αλλά πέθανε στην Ελλάδα, αρμόδια είναι η ΔΟΥ του τόπου θανάτου. Ως κατοικία του κληρονομουμένου θεωρείται αυτή που προκύπτει από το ΑΦΜ αυτού.

4 Ποιες είναι οι προϋποθέσεις απαλλαγής της απόκτησης πρώτης κατοικίας από το φόρο κληρονομιών;

Ο κληρονόμος (σύζυγος ή τέκνο του κληρονομουμένου) να μην έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε άλλη κατοικία ή ιδανικό μερίδιο κατοικίας, που πληροί τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειας ή δικαίωμα πλήρους κυριότητας επί οικοπέδου οικοδομήσιμου ή επί ιδανικού μεριδίου οικοπέδου, στα οποία αντιστοιχεί εμβαδόν κτίσματος, που πληροί τις στεγαστικές τους ανάγκες και βρίσκονται σε δήμο ή κοινότητα με πληθυσμό άνω των 3.000 κατοίκων. Οι στεγαστικές ανάγκες θεωρείται ότι καλύπτονται εάν το συνολικό εμβαδόν των ανωτέρω ακινήτων (και των λοιπών αντίστοιχων κληρονομιαίων ακινήτων) είναι 70 τ.μ., προσαυξανόμενα κατά 20 τ.μ. για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 25 τ.μ. για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του δικαιούχου.

5 Ποια είναι τα αφορολόγητα ποσά για την απόκτηση πρώτης κατοικίας αιτία θανάτου;

Η απαλλαγή παρέχεται για αξία κατοικίας μέχρι 200.000 ευρώ για κάθε ανήλικο ή άγαμο κληρονόμο και μέχρι 250.000 ευρώ για έγγαμο ή για συνάψαντα σύμφωνο συμβίωσης. Η απαλλασσόμενη αξία για τον έγγαμο ή το συνάψαντα σύμφωνο συμβίωσης προσαυξάνεται κατά 25.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα του και κατά 30.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του. Στο ποσό της απαλλαγής περιλαμβάνεται και η αξία μιας θέσης στάθμευσης αυτοκινήτου και ενός αποθηκευτικού χώρου, για επιφάνεια εκάστου έως 20 τ.μ., εφόσον βρίσκονται στο ίδιο ακίνητο και αποκτώνται ταυτόχρονα. Επίσης, χορηγείται απαλλαγή για οικόπεδο, αξίας μέχρι 50.000 ευρώ, για κάθε ανήλικο ή άγαμο κληρονόμο και μέχρι 100.000 ευρώ για κάθε έγγαμο ή συνάψαντα σύμφωνο συμβίωσης κληρονόμο. Η απαλλασσόμενη αξία για τον έγγαμο ή το συνάψαντα σύμφωνο συμβίωσης προσαυξάνεται κατά 10.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα του και κατά 15.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του. Τα παραπάνω ισχύουν εφόσον στο δικαιούχο κληρονόμο περιέρχεται ένα οικόπεδο εξ ολοκλήρου και κατά πλήρη κυριότητα και όχι ποσοστό εξ αδιαιρέτου.

6 Σε πόσες δόσεις καταβάλλεται ο φόρος κληρονομιών;

Ο βάσει δήλωσης φόρος καταβάλλεται σε 12 ίσες διμηνιαίες δόσεις των 500 ευρώ. Σε περίπτωση κληρονομιάς, εάν ο κληρονόμος είναι ανήλικος, ο αριθμός των δόσεων διπλασιάζεται, με την προϋπόθεση ότι κάθε δόση δεν θα είναι μικρότερη των 500 ευρώ, πλην της τελευταίας.

7 Ποιος είναι ο χρόνος φορολογίας για την κτήση αιτία θανάτου;

Κατά κανόνα χρόνος φορολογίας είναι ο χρόνος θανάτου. Ο χρόνος φορολογίας μετατίθεται σε μεταγενέστερο του θανάτου χρονικό σημείο αυτοδίκαια στις περιπτώσεις αναβλητικής αίρεσης, επιδικίας περί το κληρονομικό δικαίωμα ή περί την κληρονομιά, διαχωρισμού επικαρπίας από την κυριότητα κ.λπ. ή με απόφαση του προϊσταμένου της αρμόδιας ΔΟΥ.