Συρία: Ποιοι είναι οι αντάρτες που μπήκαν στη Δαμασκό και ανέτρεψαν το καθεστώς Άσαντ

13:50 8/12/2024 - Πηγή: Dikaiologitika

Το πρώτο μήνυμά τους από την κρατική τηλεόραση. Χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν με αυτοκίνητα και πεζή σε κεντρική πλατεία της Δαμασκού φωνάζοντας «Ελευθερία», είπαν αυτόπτες μάρτυρες.

Οι Σύροι αντάρτες ανακοίνωσαν ότι έβαλαν τέλος σε 24 χρόνια αυταρχικής εξουσίας του Μπασάρ αλ Άσαντ, στην πρώτη ανακοίνωσή τους που μεταδόθηκε από την κρατική τηλεόραση μετά την επίθεση-αστραπή που πραγματοποίησαν αιφνιδιάζοντας τον κόσμο.

Η διοίκηση του συριακού στρατού ενημέρωσε σήμερα τους αξιωματικούς ότι το καθεστώς Άσαντ έλαβε τέλος, δήλωσε στο Ρόιτερς σύρος

αξιωματικός. Όμως ο συριακός στρατός ανακοίνωσε αργότερα πως συνεχίζει τις επιχειρήσεις εναντίον «ομάδων τρομοκρατών» στις πόλεις Χάμα και Χομς, καθώς και στα περίχωρα της Ντεράα. Ο Άσαντ αναχώρησε αεροπορικώς από τη Δαμασκό προς άγνωστο προορισμό νωρίτερα σήμερα, είπαν στο Ρόιτερς δύο υψηλόβαθμοι αξιωματικοί του στρατού, ενώ οι αντάρτες δήλωσαν ότι μπήκαν στην πρωτεύουσα χωρίς να υπάρχουν ενδείξεις για ανάπτυξη του στρατού.

«Γιορτάζουμε μαζί με το συριακό λαό την είδηση της απελευθέρωσης των φυλακισμένων μας και της απελευθέρωσής τους από τις αλυσίδες τους και της ανακοίνωσης του τέλους της εποχής της αδικίας στη φυλακή Σεντνάγια», είπαν οι αντάρτες, αναφερόμενοι σε μια μεγάλη στρατιωτική φυλακή στα περίχωρα της Δαμασκού όπου η συριακή κυβέρνηση είχε φυλακίσει χιλιάδες ανθρώπους. Χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν με αυτοκίνητα και πεζή σε κεντρική πλατεία της Δαμασκού φωνάζοντας «Ελευθερία», είπαν αυτόπτες μάρτυρες.

{https://x.com/TheEconomist/status/1865078754638467589}

Ποιοι είναι οι αντάρτες της Συρίας

Ο πόλεμος στη Συρία, τα τελευταία τέσσερα χρόνια, έμοιαζα σαν να είχε τελειώσει. Η διακυβέρνηση του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ ήταν ουσιαστικά αδιαμφισβήτητη στις μεγάλες πόλεις της χώρας, ενώ ορισμένες άλλες περιοχές της Συρίας παρέμεναν εκτός του άμεσου ελέγχου του. Αυτές περιλαμβάνουν περιοχές με κουρδική πλειοψηφία στα ανατολικά, οι οποίες ήταν εκτός του ελέγχου του συριακού κράτους από τα πρώτα χρόνια της σύγκρουσης. Υπήρχαν κάποιες συνεχείς, αν και σχετικά σιωπηρές αναταραχές, στον νότο, όπου ξεκίνησε η επανάσταση ενάντια στην κυριαρχία του Άσαντ το 2011.

Το BBC επισημαίνει πως «στην απέραντη συριακή έρημο, τα καταφύγια από την ομάδα που αυτοαποκαλείται Ισλαμικό Κράτος εξακολουθούν να αποτελούν απειλή για την ασφάλεια, ιδιαίτερα κατά την περίοδο κυνηγιού τρούφας, όταν οι άνθρωποι κατευθύνονται στην περιοχή για να βρουν την εξαιρετικά κερδοφόρα λιχουδιά. Και στα βορειοδυτικά, η επαρχία Ιντλίμπ έχει καταληφθεί από μαχητικές ομάδες που οδηγήθηκαν εκεί στο απόγειο του πολέμου. Η HTS (Hayat Tahrir al-Sham), η κυρίαρχη δύναμη στο Ιντλίμπ, είναι αυτή που εξαπέλυσε την αιφνιδιαστική επίθεση στο Χαλέπι».

Και συνέχιζει: «Για αρκετά χρόνια, το Ιντλίμπ παρέμεινε πεδίο μάχης καθώς οι συριακές κυβερνητικές δυνάμεις προσπαθούσαν να ανακτήσουν τον έλεγχο. Αλλά μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός το 2020 με τη μεσολάβηση της Ρωσίας, η οποία υπήρξε εδώ και πολύ καιρό ο βασικός σύμμαχος του Άσαντ, όπως και η Τουρκία, η οποία έχει υποστηρίξει τους αντάρτες, έχει σε μεγάλο βαθμό κρατήσει. Περίπου τέσσερα εκατομμύρια άνθρωποι ζουν εκεί - οι περισσότεροι εκτοπισμένοι από πόλεις που οι δυνάμεις του Άσαντ κέρδισαν πίσω από τους αντάρτες σε έναν βίαιο πόλεμο. Το Χαλέπι ήταν ένα από τα πιο αιματηρά πεδία μάχης και αντιπροσώπευε μια από τις μεγαλύτερες ήττες των ανταρτών. Για να πετύχει τη νίκη, ο πρόεδρος Άσαντ δεν μπορούσε να εξαρτηθεί μόνο από τον ανεπαρκώς εξοπλισμένο στρατό της χώρας.

Αντίθετα, βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στη ρωσική αεροπορική δύναμη και στην ιρανική στρατιωτική βοήθεια στο έδαφος - κυρίως μέσω πολιτοφυλακών που χρηματοδοτούνται από την Τεχεράνη. Αυτά περιελάμβαναν τη Χεζμπολάχ. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η οπισθοδρόμηση που υπέστη πρόσφατα η Χεζμπολάχ από την επίθεση του Ισραήλ στον Λίβανο, καθώς και τα ισραηλινά πλήγματα στους Ιρανούς στρατιωτικούς διοικητές στη Συρία, έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην απόφαση των τζιχαντιστικών και ανταρτικών ομάδων στην Ιντλίμπ να κάνουν την ξαφνική, απροσδόκητη προχωρήσουμε στο Χαλέπι. Τους τελευταίους μήνες, το Ισραήλ έχει εντείνει τις επιθέσεις του σε ομάδες που συνδέονται με το Ιράν, καθώς και στις γραμμές ανεφοδιασμού τους, προκαλώντας σοβαρές ζημιές στα δίκτυα που κρατούν αυτές τις πολιτοφυλακές, συμπεριλαμβανομένης της Χεζμπολάχ, στη Συρία. Χωρίς αυτούς, οι δυνάμεις του Προέδρου Άσαντ έμειναν εκτεθειμένες».

{https://x.com/dwnews/status/1865570239611556124}

Η αρχική επίθεση έγινε υπό την ηγεσία της ισλαμιστικής μαχητικής ομάδας Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS), η εμπλοκή της οποίας στη συριακή σύγκρουση είναι μακρά. Η HTS έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική οργάνωση από τον ΟΗΕ, τις ΗΠΑ, την Τουρκία και άλλες χώρες. Το HTS ιδρύθηκε υπό διαφορετικό όνομα, Jabhat al-Nusra, το 2011 ως άμεσο παράρτημα της Αλ Κάιντα. Στη συγκρότησή του συμμετείχε και ο ηγέτης της αυτοαποκαλούμενης οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ), Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι. Θεωρούνταν μια από τις πιο αποτελεσματικές και θανατηφόρες από τις ομάδες που τάχθηκαν εναντίον του προέδρου Άσαντ.

Όμως, η τζιχαντιστική ιδεολογία της φαινόταν να είναι η κινητήρια δύναμή της και όχι ο επαναστατικός ζήλος - και θεωρήθηκε εκείνη την εποχή ασύμβατη με τον κύριο συνασπισμό των ανταρτών υπό τη σημαία της Ελεύθερης Συρίας. Και το 2016, ο ηγέτης της ομάδας, Αμπού Μοχάμεντ αλ-Τζολάνι, διέκοψε δημόσια τους δεσμούς με την Αλ Κάιντα, διέλυσε την Jabhat al-Nusra και δημιούργησε μια νέα οργάνωση, η οποία πήρε το όνομα Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ όταν συγχωνεύθηκε με πολλές άλλες παρόμοιες ομάδες ένα χρόνο αργότερα. Εδώ και λίγο καιρό, το HTS έχει εδραιώσει τη δύναμή του του στη βορειοδυτική επαρχία Ιντλίμπ, όπου αποτελεί την de facto τοπική διοίκηση, αν και οι προσπάθειές του για νομιμότητα έχουν σπιλωθεί από καταγγελίες για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Έχει επίσης εμπλακεί σε κάποιες σκληρές εσωτερικές διαμάχες με άλλες ομάδες.

Χάρτης με το ποιος ελέγχει τι στη Συρία: Ποιος είναι ο αρχηγός των ανταρτών

Ο Αμπού Μοχάμεντ αλ-Τζολάνι, ο ισλαμιστής αρχηγός του συνασπισμού των ανταρτών που πραγματοποίησε μια αστραπιαία επίθεση στη Συρία η οποία προκάλεσε, σύμφωνα με τους μαχητές του, την πτώση του προέδρου Μπασάρ αλ-Άσαντ, έχει περάσει από ένα φονταμενταλιστικό λεξιλόγιο σε ένα λόγο που επιδιώκει να είναι μετριοπαθής για να επιτύχει τους σκοπούς του. Ο αρχηγός της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS), πρώην κλάδου της αλ-Κάιντα στη Συρία, έθεσε ως στόχο να ανατρέψει τον πρόεδρο Άσαντ, που βρισκόταν στην εξουσία από το 2000. Σήμερα οι αντάρτες μπήκαν στην πρωτεύουσα και κήρυξαν «ελεύθερη την πόλη της Δαμασκού».

Ψηλός, γεροδεμένος, με μαύρα γένεια και ζωηρό βλέμμα, ο Τζολάνι εγκατέλειψε σταδιακά το τουρμπάνι των τζιχαντιστών, που φορούσε στην αρχή του πολέμου το 2011, για μια στρατιωτική στολή και μερικές φορές ένα κοστούμι. Μετά τη ρήξη με την αλ-Κάιντα το 2016, επιχειρεί να εξομαλύνει την εικόνα του και να εμφανίσει ένα πρόσωπο πιο μετριοπαθές, χωρίς ωστόσο να πείθει τους αναλυτές ή και τις δυτικές κυβερνήσεις, που κατατάσσουν την HTS στις τρομοκρατικές οργανώσεις. «Είναι ένας πραγματιστής ριζοσπάστης», δηλώνει στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Τομά Πιερέ, ειδικός για τον ισλαμισμό στη Συρία.

«Το 2014 βρισκόταν στη κορύφωση του ριζοσπαστισμού του για να επιβληθεί έναντι της ριζοσπαστικής φράξιας της εξέγερσης και της (τζιχαντιστικής) οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος, αλλά στη συνέχεια μετρίασε το λόγο του», εξηγεί αυτός ο ερευνητής του CNRS. Γεννημένος το 1982, ο Άχμεντ αλ-Σάρα, όπως είναι το αληθινό όνομα του Τζολάνι, μεγάλωσε στη Μαζέ, μια πλούσια συνοικία της Δαμασκού, σε μια εύπορη οικογένεια. Και άρχισε σπουδές ιατρικής. Μετά την επίθεση των ανταρτών που εξαπολύθηκε στις 27 Νοεμβρίου, ο Τζολάνι άρχισε να υπογράφει με το αληθινό όνομά του.

{https://x.com/PamirNews/status/1864968975282512222}

Το 2021 είχε εξηγήσει σε μια συνέντευξή του στο δημόσιο αμερικανικό δίκτυο PBS ότι το πολεμικό ψευδώνυμό του, Αμπού Μοχάμεντ αλ-Τζολάνι, είναι μια αναφορά στις ρίζες της οικογένειάς του, που κατάγεται από τα υψώματα του Γκολάν (αλ-Τζολάν στα αραβικά). Σύμφωνα με τον ίδιο, ο παππούς του εκτοπίσθηκε από το Γκολάν το 1967 μετά την κατάκτηση από το Ισραήλ μεγάλου μέρους αυτού του συριακού οροπεδίου. Σύμφωνα με τον ιστότοπο Middle East Eye, «τα πρώτα σημάδια του τζιχαντισμού άρχισαν να εμφανίζονται στη ζωή του Τζολάνι» μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, οπότε «θα αρχίσει να παρακολουθεί κηρύγματα και μυστικά στρογγυλά τραπέζια στα περιθωριοποιημένα προάστια της Δαμασκού».

Μετά την αμερικανική εισβολή στο Ιράκ το 2003, έφυγε για να πολεμήσει σ' αυτή τη γειτονική της Συρίας χώρα, όπου εντάχθηκε στην οργάνωση αλ-Κάιντα στο Ιράκ του Αμπού Μουσάμπ αλ-Ζαρκάουι, πριν φυλακισθεί για πέντε χρόνια. Μετά την έναρξη της εξέγερσης εναντίον του Άσαντ το 2011, επέστρεψε στην πατρίδα του για να ιδρύσει εκεί το Μέτωπο αλ-Νόσρα, που θα εξελιχθεί στην HTS. Το 2013, αρνείται να χριστεί από τον Αμπού Μπακρ αλ-Μπαγντάντι, μελλοντικό αρχηγό του Ισλαμικού Κράτους, και προτιμά τον εμίρη της αλ-Κάιντα Αϊμάν αλ-Ζαουάχρι. Ρεαλιστής, σύμφωνα με τους οπαδούς του, οπορτουνιστής, σύμφωνα με τους αντιπάλους του, δηλώνει το 2015 ότι δεν έχει την πρόθεση να εξαπολύσει επιθέσεις εναντίον της Δύσης, αντίθετα με το Ισλαμικό Κράτος. Όταν διακόπτει τις σχέσεις με την αλ-Κάιντα, λέει πως το κάνει «για να αφαιρέσει τα προσχήματα της διεθνούς κοινότητας» για να επιτεθεί στην οργάνωσή του. Έκτοτε ακολουθεί «μια πορεία βασισμένη στην επιδίωξή του να ανδειχθεί σε κρατικό άνδρα», λέει ο Πιερέ.

Επιλέγοντας το βελούδινο γάντι από τη σιδηρά πυγμή, επιβάλλει τον Ιανουάριο 2017 στους ριζοσπαστικούς αντάρτες της βόρειας Συρίας να συγχωνευθούν στους κόλπους της HTS. Εγκαθιδρύει μια πολιτική διοίκηση και πολλαπλασιάζει τις θετικές κινήσεις έναντι των χριστιανών στην επαρχία του Ιντλίμπ (βορειοδυτική Συρία), που η οργάνωσή του ελέγχει εδώ και δύο χρόνια. Εκεί είναι που η HTS κατηγορήθηκε από κατοίκους, συγγενείς κρατουμένων και υπερασπιστές των ανθρώπινων δικαιωμάτων για βαναυσότητες που προσομοιάζουν, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, σε εγκλήματα πολέμου, προκαλώντας διαδηλώσεις πριν από μερικούς μήνες.

Μετά την επίθεση, ο Τζολάνι επεδίωξε να καθησυχάσει τους κατοίκους του Χαλεπιού, πόλης που έχει μια σημαντική χριστιανική κοινότητα. Και κάλεσε τους μαχητές του να διαφυλάξουν «την ασφάλεια στις απελευθερωμένες περιοχές». «Πιστεύω πως είναι πρώτα απ' όλα ζήτημα καλής πολιτικής. Όσο λιγότερο φοβούνται οι Σύροι και η διεθνής κοινότητα, τόσο περισσότερο ο Τζολάνι θα εμφανίζεται ως ένας υπεύθυνος παράγοντας μάλλον, παρά ως ένας τοξικός εξτρεμιστής τζιχαντιστής και τόσο περισσότερο θα καθίσταται πιο εύκολη η επίτευξη του στόχου του», διαβεβαιώνει ο ερευνητής Άρον Λουντ. «Είναι άραγε εντελώς ειλικρινής; Σίγουρα όχι. Ο τύπος αυτός προέρχεται από μια πολύ σκληρή θρησκευτική φονταμενταλιστική παράδοση. Όμως αυτό που κάνει, είναι το ευφυές που πρέπει να πει και να κάνει αυτή τη στιγμή», καταλήγει ο Λουντ.

#ΣΥΡΙΑ #ΑΝΤΑΡΤΕΣ #ΤΖΙΧΑΝΤΙΣΤΕΣ #ΜΠΑΣΑΡ_ΑΛ_ΑΣΑΝΤ