Τα όρια της εξουσίας

06:56 23/1/2025 - Πηγή: Dikaiologitika

Αν –σώνει και καλά– θέλουμε να εισαγάγουμε «term limits», πρέπει να συζητήσουμε για το πρωθυπουργικό αξίωμα, το οποίο τηρουμένων των αναλογιών είναι ισχυρότερο και από αυτό του προέδρου των ΗΠΑ.

Ο περιορισμός των θητειών στα ανώτατα αξιώματα της πολιτείας εξυπηρετεί ένα μόνο σκοπό. Επειδή η μακρόχρονη παραμονή στην εξουσία διαφθείρει απόλυτα, στις ΗΠΑ αποφάσισαν με την 22η τροπολογία να θέσουν όριο δύο τετραετιών (term limit) στους πανίσχυρους προέδρους. Αντιθέτως –αν και

συζητείται εντόνως– δεν έθεσαν όρια θητείας σε βουλευτές και γερουσιαστές.

Προκαλεί, λοιπόν, εντύπωση η πρόταση του πρωθυπουργού ότι ο/η Πρόεδρος της Δημοκρατίας «θα έπρεπε να ψηφίζεται για μία και μόνη εξαετή θητεία» (15.1.2025). Θα προσπεράσουμε την εξαετή θητεία. Ο/η Πρόεδρος μπορεί να συμβολίζει την ενότητα του έθνους για πέντε, έξι ή και επτά χρόνια. Αλλά γιατί «μια θητεία», για ένα αξίωμα που δεν έχει εκτελεστικές αρμοδιότητες κι επομένως δεν υπάρχει κίνδυνος διαφθοράς ή αυταρχικοποίησης;

Δεν στέκει η αιτιολόγηση του πρωθυπουργού ότι έτσι θα αποφεύγαμε τις αντιπαραθέσεις «και ο θεσμός θα έμενε μακριά από τις κομματικές σκοπιμότητες». Δεν υπάρχουν αντιπαραθέσεις κατά την επανεκλογή του/της ΠΤΔ· θεωρείται φυσική η δεύτερη θητεία. Τέτοια προβλήματα υπάρχουν μόνον όταν αλλάζει το πρόσωπο. Συνεπώς, με την πρόταση του πρωθυπουργού θα έχουμε «κομματικές σκοπιμότητες και αντιπαραθέσεις» κάθε έξι χρόνια, αντί των δέκα σήμερα.

Αν –σώνει και καλά– θέλουμε να εισαγάγουμε «term limits», πρέπει να συζητήσουμε για το πρωθυπουργικό αξίωμα, το οποίο τηρουμένων των αναλογιών είναι ισχυρότερο και από αυτό του προέδρου των ΗΠΑ. Πολλές φορές, βουλευτές και γερουσιαστές έχουν καταψηφίσει νομοσχέδια της αμερικανικής κυβέρνησης, ενώ πρόεδροι ερευνήθηκαν για σκάνδαλα από το υπουργείο Δικαιοσύνης και το FBI, που (προς το παρόν) χαίρουν μεγάλης ανεξαρτησίας. Αντιθέτως, οι Ελληνες πρωθυπουργοί ελέγχουν τη Βουλή, διορίζουν δι’ αυτής την ηγεσία της Δικαιοσύνης, ηγούνται των διωκτικών αρχών κ.λπ.

Υπάρχει βεβαίως και η λύση του κ. Νικήτα Κακλαμάνη. Το 2006, ως υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων, έλεγε «φεύγω από την κεντρική πολιτική σκηνή για να πάω στον δήμο της Αθήνας. Δεν φεύγω για να ξαναγυρίσω. Αν με τιμήσουν οι Αθηναίοι με την ψήφο τους, δεν θα έχω λόγο να υπολογίζω το πολιτικό κόστος, διότι μετά την πλατεία Κοτζιά, δεσμεύομαι από τώρα να πάω οριστικώς και αμετακλήτως στο σπίτι μου. (...) Ενας πολιτικός έπειτα από τέσσερις κοινοβουλευτικές θητείες πρέπει οπωσδήποτε να αποχωρεί από τη Βουλή. Πιστέψτε με, ύστερα από 17 συναπτά έτη ως ευρωβουλευτής, βουλευτής και υπουργός, θέλω να κλείσω τον δημόσιο βίο μου στον δήμο» («Καθημερινή», 25.3.2006).

Ο κ. Κακλαμάνης έγινε δήμαρχος. Μετά έκανε μία επιπλέον 15ετία στη Βουλή και τώρα γίνεται και πρόεδρός της. Αυτό κι αν είναι συμβολισμός...
(Ο Πάσχος Μανδραβέλης είναι δημοσιογράφος- Το άρθρο αποτελεί αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Καθημερινή")

#ΠΑΣΧΟΣ_ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗΣ