Τι είναι το σύνδρομο της καρδιάς των διακοπών και πώς να το αποφύγετε

11:46 18/12/2024 - Πηγή: Dikaiologitika

Οι διακοπές των Χριστουγέννων μπορεί να αποβούν μοιραίες καθώς έρευνες δείχνουν ότι περισσότεροι άνθρωποι πεθαίνουν από καρδιακή προσβολή την τελευταία εβδομάδα του Δεκεμβρίου από ό,τι οποιαδήποτε άλλη εποχή του χρόνου

Ενώ τα Χριστούγεννα είναι η πιο υπέροχη εποχή του χρόνου, μπορεί να είναι επίσης και μια από τις πιο αγχωτικές περιόδους, ειδικά για την καρδιά. Μαζί με τα ταξίδια, τις βόλτες με την οικογένεια, τα ψώνια και τα γιορτινά τραπέζια, τα Χριστούγεννα

συνδέονται επίσης με την αύξηση των καρδιακών προσβολών, των εγκεφαλικών και των αρρυθμιών.

Μια σειρά από επιστημονικές μελέτες επιβεβαιώνουν τον κίνδυνο θανατηφόρων καρδιακών επεισοδίων κατά τη διάρκεια των γιορτών, όπως μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Circulation , το κορυφαίο περιοδικό της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας, η οποία αναφέρει ότι περισσότεροι αιφνίδιοι θάνατοι από καρδιά συμβαίνουν στις ΗΠΑ στις 25 και στις 26 Δεκεμβρίου και την 1η Ιανουαρίου.

Μια άλλη μελέτη ανασκόπησης του British Medical Journal για τα καρδιακά επεισόδια στη Σουηδία σε μια περίοδο 16 ετών, έδειξε συνολική αύξηση κατά 15% των εμφραγμάτων κατά τη διάρκεια των Χριστουγεννιάτικων διακοπών. Αξίζει ιδιαίτερα να σημειωθεί ότι τα καρδιακά επεισόδια αυξήθηκαν κατά 37% στις 24 Δεκεμβρίου (παραμονή Χριστουγέννων), όπου κορυφώθηκαν στις 22:00 και εμφανίστηκαν πιο συχνά σε άτομα άνω των 75 ετών και σε άτομα με διαβήτη ή με ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου.

Μια μελέτη που παρουσιάστηκε στη συνάντηση της British Cardiovascular Society τον Ιούνιο του 2023 επιβεβαίωσε προηγούμενη έρευνα που έδειξε ότι τα πιο σοβαρά καρδιακά επεισόδια συμβαίνουν περισσότερο τη Δευτέρα από οποιαδήποτε άλλη μέρα της εβδομάδας. Φέτος, η προπαραμονή της Πρωτοχρονιάς πέφτει Δευτέρα.

«Δεν γνωρίζουμε ακριβώς τι προκαλεί αυτή την αύξηση των καρδιακών προσβολών κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων. Πιστεύεται ότι είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων, όπως είναι η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ, το περισσότερο στρες, αλλά και οι διατροφικές αλλαγές, όπως η κατανάλωση περισσότερου αλατιού από το συνηθισμένο», εκτιμά ο Δρ Ηλίας Κοσμάς, Ειδικός Καρδιολόγος και Επιστημονικός Συνεργάτης του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου.

Το σύνδρομο παρατηρείται τις τελευταίες δεκαετίες

Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο American Heart Journal το 1978 κατονόμασε για πρώτη φορά το «σύνδρομο της καρδιάς των διακοπών» (holiday heart syndrome, HHS), συσχετίζοντάς το με την αύξηση των νοσηλειών σε καρδιολογικά νοσοκομεία μετά την παραμονή των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Η μελέτη περιέγραψε το σύνδρομο της καρδιάς των διακοπών ως επιπολασμό διαταραχών του καρδιακού ρυθμού, όπως η κολπική μαρμαρυγή, και το απέδωσε στην υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ κατά τη διάρκεια των διακοπών.

«Τα καρδιακά επεισόδια παρατηρούνταν συνήθως μετά από έντονα ξεφαντώματα μέσα στο Σαββατοκύριακο ή σε αργίες, με αποτέλεσμα τη νοσηλεία μεταξύ Κυριακής και Τρίτης ή μετά από ξεφαντώματα κοντά στην Πρωτοχρονιά, μια συσχέτιση που δεν παρατηρείται σε άλλες ασθένειες που έχουν να κάνουν με το αλκοόλ», αναφέρει η περίληψη της μελέτης.

Σύμφωνα με την πρώτη αυτή μελέτη, το σύνδρομο της καρδιάς των διακοπών αναφέρεται στην αύξηση των ακανόνιστων καρδιακών ρυθμών, γνωστή ως κολπική μαρμαρυγή, που συνδέεται με μια ξαφνική αύξηση της κατανάλωσης αλκοόλ. Το αλκοόλ πιστεύεται ότι διαταράσσει τα καρδιακά κύτταρα, προκαλώντας ακανόνιστα ηλεκτρικά ερεθίσματα που κάνουν τους θαλάμους της καρδιάς να σταματούν να χτυπούν συγχρονισμένα. Αυτό με τη σειρά του, αναγκάζει την καρδιά να χτυπά πιο γρήγορα, για να αντισταθμίσει τη μειωμένη αποδοτικότητά της. Η μειωμένη απόδοση της καρδιάς μπορεί να επιτρέψει στο αίμα να λιμνάσει στους θαλάμους, σχηματίζοντας θρόμβους που μπορούν στη συνέχεια να ταξιδέψουν στο σώμα και να οδηγήσουν σε εγκεφαλικό. Ο κίνδυνος με την κολπική μαρμαρυγή είναι ότι αν συνεχιστεί για πολύ, μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη.

«Όσο περισσότερο το άτομο βρίσκεται σε κολπική μαρμαρυγή, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχει να εμφανίσει εγκεφαλικό επεισόδιο ή να αναπτύξει καρδιακή αδυναμία ή καρδιακή ανεπάρκεια από έναν τόσο γρήγορο καρδιακό παλμό», επισημαίνει ο Έλληνας καρδιολόγος.

Εκτός από τη σχέση μεταξύ κολπικής μαρμαρυγής και κατανάλωσης αλκοόλ, πιστεύεται ότι και άλλοι παράγοντες που σχετίζονται με τις διακοπές μπορούν επίσης να συμβάλουν σε αυτήν την κατάσταση, όπως το αυξημένο στρες, το αυξημένο αλάτι στη διατροφή, σημαντικές αλλαγές στη σωματική δραστηριότητα, ο κακός ύπνος ή η παράλειψη δόσεων φαρμάκων. Η κολπική μαρμαρυγή μπορεί επίσης να παρουσιαστεί και μετά από καρδιακή προσβολή.

«Η καρδιακή προσβολή συμβαίνει όταν μια απόφραξη προκαλεί μείωση της ροής του αίματος στην καρδιά, η οποία μπορεί να βλάψει ή να καταστρέψει μέρη του καρδιακού μυός. Αυτή η βλάβη μπορεί επίσης να προκαλέσει ακανόνιστο καρδιακό ρυθμό, όπως κολπική μαρμαρυγή. Εν τω μεταξύ, οι ίδιοι παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με την ανάπτυξη κολπικής μαρμαρυγής συνδέονται επίσης με τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής προσβολής. Είναι αλληλένδετοι», αναφέρει ο Δρ. Κοσμάς.

Δρ Ηλίας Κοσμάς

Και όμως, τα σημάδια…μιλούν

Σύμφωνα με τον Έλληνα καρδιολόγο ένας από τους πιο κρίσιμους παράγοντες μπορεί να είναι το γεγονός ότι οι άνθρωποι αγνοούν σημαντικά τα προειδοποιητικά σημάδια μιας καρδιακής προσβολής ή ενός εγκεφαλικού, όπως επίσης και το ότι κατά τη διάρκεια των διακοπών αρνούνται να πάνε στο γιατρό. «Δεν θέλουν να πιστεύουν ότι κάτι δεν πάει καλά», λέει. Ωστόσο, η καθυστέρηση μπορεί να έχει ορισμένες σοβαρές συνέπειες, οδηγώντας σε μόνιμη βλάβη, ακόμη και στον θάνατο, εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα.

«Αν δεν θέλει κάποιος να περάσει τις διακοπές του σε ιατρείο ή σε νοσοκομείο, το να κάνει ένα έλεγχο και να λάβει άμεση θεραπεία εάν διαπιστωθεί πρόβλημα είναι ένα από τα καλύτερα δώρα που μπορεί να κάνει στον εαυτό του και στους αγαπημένους του τις γιορτές», προτείνει ο γιατρός.

Όπως σημειώνει η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία, μερικά από τα κύρια προειδοποιητικά σημάδια μιας καρδιακής προσβολής μπορεί να περιλαμβάνουν πόνους στο στήθος, πόνο ή δυσφορία στο πάνω μέρος του σώματος, όπως στα χέρια, στην πλάτη, στον αυχένα, στο σαγόνι ή στο στομάχι ή δύσπνοια. Άλλα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν ναυτία, αίσθημα ζαλάδας ή κρύο ιδρώτα. Είναι επίσης σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι οι καρδιακές προσβολές μπορεί να φαίνονται πολύ διαφορετικές στις γυναίκες, με τις περισσότερες να αναφέρουν συμπτώματα όπως δύσπνοια, ναυτία ή πόνο στην πλάτη ή στο σαγόνι.

Τα συμπτώματα της κολπικής μαρμαρυγής μπορεί να περιλαμβάνουν ταχυπαλμία, ακανόνιστους ή έντονους καρδιακούς παλμούς, φτερουγίσματα, εφίδρωση, ζάλη ή αδυναμία, λιποθυμία, δύσπνοια, εύκολη κούραση κατά την άσκηση ή πόνο στο στήθος. Μερικοί ασθενείς μπορεί να μην εμφανίσουν καν συμπτώματα. Και στις δυο περιπτώσεις είναι σημαντικό να αναζητήσουν ιατρική φροντίδα αμέσως, είτε καλώντας το 166, είτε πηγαίνοντας στο πλησιέστερο εφημερεύον νοσοκομείο.

Αλλά ακόμη και αν δεν υποφέρει κάποιος ή κάποια από την καρδιά του μπορεί να προσφέρει ένα «δώρο ζωής» σε κάποιον που εμφανίζει συμπτώματα καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού. «Θα μπορούσατε να είστε έξω για ψώνια σε ένα εμπορικό κέντρο, για παράδειγμα, να απολαμβάνετε την ατμόσφαιρα της περιόδου των Χριστουγέννων ή να συμμετέχετε σε μια οικογενειακή συγκέντρωση και να δείτε κάποιον να παθαίνει ανακοπή. Η άμεση εφαρμογή της ΚΑΡΠΑ και η κλήση στο 166 θα μπορούσε να είναι κρίσιμη σε αυτές τις καταστάσεις», αναφέρει ο Δρ. Κοσμάς.

Η απλή ΚΑΡΠΑ με τα χέρια είναι κάτι που σχεδόν όλοι μπορούν να μάθουν. Οι καρδιολόγοι ενθαρρύνουν τουλάχιστον ένα άτομο σε κάθε οικογένεια να μάθει ΚΑΡΠΑ επειδή οι στατιστικές δείχνουν ότι οι περισσότερες καρδιακές ανακοπές συμβαίνουν έξω από το νοσοκομείο και συχνά μέσα στο σπίτι. Μάλιστα, η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία κυκλοφορεί ένα σύντομο εκπαιδευτικό βίντεο στο Heart.org/HandsOnlyCPR

Πώς να κάνετε διακοπές παραμένοντας υγιείς:

Μάθετε τα συμπτώματα: Τα σημάδια καρδιακής προσβολής και τα συμπτώματα του εγκεφαλικού διαφέρουν μεταξύ ανδρών και γυναικών και είναι σημαντικό να τα αναγνωρίσετε έγκαιρα και να καλέσετε το 166 για βοήθεια. Όσο πιο γρήγορα ξεκινήσει η ιατρική αντιμετώπιση, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες επιβίωσης και πρόληψης της σοβαρής καρδιακής βλάβης.

Γιορτάστε με μέτρο: Το να τρώτε υγιεινά κατά τη διάρκεια των γιορτών και να πίνετε με μέτρο δεν σημαίνει απαραίτητα στέρηση της απόλαυσης. Υπάρχουν τρόποι για να τρώτε «έξυπνα». Υιοθετείστε μικρές, υγιεινές αλλαγές ώστε να συνεχίσετε να αισθάνεστε καλύτερα ενώ τρώτε και πίνετε, μην ξεχνάτε να προσέχετε την πρόσληψη αλατιού και κοιμηθείτε καλά.

Φροντίστε τον εαυτό σας: Μειώστε το άγχος που προκαλούν οι οικογενειακές αλληλεπιδράσεις, τα τεταμένα οικονομικά, τα ταραχώδη προγράμματα και άλλοι στρεσογόνοι παράγοντες που επικρατούν αυτή την εποχή του χρόνου, συμπεριλαμβανομένων των ταξιδιών. Και γενικά μην ξεπερνάτε τα όρια σας.

Μη σταματάτε να κινείστε: Η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία συνιστά τουλάχιστον 150 λεπτά σωματικής δραστηριότητας την εβδομάδα και αυτός ο χρόνος συνήθως μειώνεται κατά την περίοδο των διακοπών. Βρείτε τρόπους να παραμείνετε δραστήριοι, ακόμα κι αν πρόκειται για μια οικογενειακή βόλτα ή για μια άλλη ψυχαγωγική δραστηριότητα που μπορείτε να μοιραστείτε με τα αγαπημένα σας πρόσωπα.

Μην παραλείπετε τα φάρμακά σας: Οι πολυάσχολες διακοπές μπορεί να σας κάνουν να παραλείψετε φάρμακα, να τα ξεχάσετε φεύγοντας από το σπίτι ή να μην τα αναπληρώσετε έγκαιρα. Φροντίστε να παίρνετε κανονικά την αγωγή σας και να παρακολουθείτε τον ρυθμό της αρτηριακής σας πίεσης. Αν πρόκειται ταξιδέψετε πακετάρετε τα φάρμακά σας και συμπεριλάβετε αρκετές επιπλέον δόσεις για να καλύψετε τυχόν έκτακτες ανάγκες ή καθυστερήσεις.

#ΚΑΡΔΙΑ #ΔΙΑΚΟΠΕΣ