Οι ξεχασμένοι

16:52 11/11/2018 - Πηγή: thestival.gr

*Του Αντώνη Ρεπανά

Είναι ένα σπίτι με μπλε παράθυρα. Εκεί ήταν το χειρουργείο του ελληνικού στρατού στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο» μας είπαν όταν πήγαμε στο χωριό Βουλιαράτες της Βόρειας Ηπείρου. Ψάχνοντας στις γειτονιές και τα στενά δρομάκια του χωριού, είδαμε ένα εγκαταλελειμμένο σπίτι με μπλε κουφώματα. Η σκεπή του ήταν κατεστραμμένη, όμως από το σπασμένο παράθυρο, φαίνονταν να στέκει ακόμη η εικόνα του Χριστού καρφωμένη στον απέναντι τοίχο. «Δεν είναι αυτό το νοσοκομείο

του πρώτου παγκοσμίου πολέμου» μας εξήγησε μια περαστική κυρία. «Πρέπει να κάνετε από το σχολείο δεξιά. Λίγο πιο κάτω από εκεί θα το βρείτε» συμπλήρωσε. «Όλα τα σπίτια είχαν τραυματίες από το μέτωπο» μας φώναξε μια γριούλα λίγο πιο κάτω. «Και το δικό μου το σπίτι, αν κοιτάξετε τα σανίδια στον κάτω όροφο, έχουν σημάδια από τα φάρμακα. Η μητέρα μου, μου έλεγε ότι τα σημάδια αυτά, είναι από τα φάρμακα που χρησιμοποιούσαν για τους τραυματίες και έπεφταν κάτω» συνέχισε. Όλοι στις Βουλιαράτες γνώριζαν πόσο σημαντική ήταν η ιστορία του χωριού τους. Τον Δεκέμβριο του 1940 στον Άγιο Αθανάσιο έγινε μια από τις φονικότερες μάχες του μετώπου της Αλβανίας. Από την 1η Δεκεμβρίου του 1940 ξεκίνησε η οπισθοχώρηση των Ιταλών. Το Πεδινό χειρουργείο του ελληνικού στρατού τελικά δεν το επισκεφθήκαμε γιατί είχαμε βρεθεί στις Βουλιαράτες προκειμένου να καλύψουμε την κηδεία του Κωνσταντίνου Κατσίφα. Το συγκεκριμένο χειρουργείο, λειτούργησε για τέσσερις περίπου μήνες και ήταν δυναμικότητας τριακοσίων κλινών. Από τους στρατιώτες που διακομίστηκαν στο χειρουργείο του ελληνικού στρατού στις Βουλιαράτες, δυστυχώς οι εξήντα δεν τα κατάφεραν. Είναι θαμμένοι στο νεκροταφείο πεσόντων το πρώτου παγκοσμίου πολέμου στην είσοδο του χωριού. Γύρω στους οκτώ χιλιάδες ήταν οι νεκροί και οι αγνοούμενοι Έλληνες στρατιώτες από το μέτωπο της Βόρειας Ηπείρου. Κάποιοι από αυτούς, βρίσκονται ενταφιασμένοι στα δύο στρατιωτικά νεκροταφεία, στην Κλεισούρα και στις Βουλιαράτες, ενώ αρκετοί βρίσκονται διασκορπισμένοι σε διάφορα σημεία της Αλβανίας.

Πάνω από το στρατιωτικό νεκροταφείο, στην κορυφή του λόφου στα δεξιά το χωριού, βρίσκεται ένας μεγάλος λευκός σταυρός με την ελληνική σημαία. Απέναντι τα βουνά στέκουν σιωπηλά, αλλάζοντας χρώματα με το πέρασμα της μέρας. Οι Βουλιαράτες, μετά το σοκ της δολοφονίας του Κατσίφα και της παρουσίας χιλιάδων Ελλήνων που ταξίδεψαν μέχρι εκεί για να τον συνοδέψουν στην τελευταία του κατοικία, επέστρεψαν στην καθημερινότητα τους. «Παλιά ήμασταν πάνω από χίλιοι Έλληνες εδώ» μου είπε η κυρία Βασιλική, στα νεκροταφεία του χωριού. Είχαμε καθίσει μαζί πλάι στο ανοικτό μνήμα, περιμένοντας να τελειώσει η εξόδιος ακολουθία. «Παλιά το χωριό ήταν ζωντανό. Είχε νέους και νέες. Είχε οικογένειες. Τώρα έχουμε απομείνει γύρω στους 130 ηλικιωμένους. Δεν είναι εύκολη η ζωή εδώ. Και αν δεν είχαμε να βάζουμε έναν κήπο ο καθένας στο σπίτι του, θα ήμασταν σε άσχημη κατάσταση. Με μια σύνταξη 90 ευρώ πως μπορείς να βγάλεις τον μήνα; Οι τιμές εδώ είναι υψηλότερες από την Ελλάδα. Στην Ελλάδα έχει και ένα σουπερ μάρκετ, έχει να πας και στη λαϊκή. Να ψάξεις δηλαδή για καλύτερες τιμές. Εδώ δεν έχει τίποτα». Την ρώτησα αν δέχονται πιέσεις ως μειονότητα από την Αλβανική πολιτεία. Προσπάθησε να αλλάξει συζήτηση. «Όσο ζούσε ο Χότζας ήταν καλά. Δεν είχαμε πολλά, αλλά όλοι είχαν τα ίδια» μου είπε. Με όσους προσπάθησα να μιλήσω στο χωριό, για την κατάσταση που επικρατεί στην περιοχή και την στάση που κρατά η Αλβανική κυβέρνηση απέναντι στην μειονότητα, δεν στάθηκα τυχερός. Άλλοι γύριζαν την πλάτη και έφευγαν, άλλοι έλεγαν «μην τα ψάχνεις. Εσείς θα φύγετε αλλά εμείς θα μείνουμε εδώ». Όλοι ήταν καχύποπτοι και φοβισμένοι. Όλοι ήταν πρόθυμοι να βοηθήσουν και να μας μιλήσουν, όμως μόλις η κουβέντα πήγαινε στο Αλβανικό κράτος και την στάση τους απέναντι στην μειονότητα, άλλαζαν συμπεριφορά.

Το μικρό χωριό της Βόρειας Ηπείρου, επέστρεψε στους αργούς γνώριμους ρυθμούς του. Κάποιοι θα συνεχίζουν να φοβούνται, κάποιοι θα συνεχίσουν να κρύβουν τα συναισθήματα τους, κάποιοι ξεφυσούν με ανακούφιση που φύγαμε όλοι εμείς, κάποιοι άλλοι θα μετανιώσουν που δεν μίλησαν όταν τους ρώτησαν, θα μετανιώσουν που δεν στάθηκαν πλάι στον Κατσίφα όταν τους χρειάστηκε και η ζωή συνεχίζεται στο μικρό αλλά ιστορικό αυτό χωριό της Βόρειας Ηπείρου. Στις Βουλιαράτες.

Πηγή: humanstories.gr