Ο Ερωτόκριτος, οι ανεμόμυλοι και το χαρούπι: Τρεις προτάσεις για την UNESCO από το νομό Λασιθίου

08:22 28/3/2018 - Πηγή: zarpanews

Τρείς προτάσεις που αφορούν άμεσα το νομό Λασιθίου εγκρίθηκαν και πέρασαν στο δεύτερο στάδιο αξιολόγησης για την εγγραφή στοιχείων άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, σύμφωνα με τον κατάλογο που γνωστοποιήθηκε από τη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού (ΔΙΝΕΠΟΚ).

Να σημειωθεί πως κατατέθηκαν συνολικά 25 προτάσεις με ξεχωριστή θεματολογία από πολλές περιοχές της Ελλάδας, για να εξεταστεί αν συνάδουν με το πνεύμα που διέπει

τη Σύμβαση για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO, 2003). Από αυτές, οι 18 προτάσεις που υποβλήθηκαν πληρούν τις προϋποθέσεις και δημοσιεύονται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού στην ηλεκτρονική διεύθυνση για την άυλη πολιτιστική κληρονομιά, ενώ από αυτές τις 18 οι τρείς αφορούν το νομό Λασιθίου, στοιχείο εξαιρετικά ενδιαφέρον.

Ο Ερωτόκριτος

Η πρώτη πρόταση που εκτιμάται πως μπορεί ν’ αποτελέσει και ισχυρή υποψηφιότητα της χώρας, είναι της Περιφέρειας Κρήτης και του Παγκοσμίου Συμβουλίου Κρητών με τίτλο «η παράδοση του Ερωτόκριτου στην Κρήτη».

Όπως αναφέρει η πρόταση υποψηφιότητας που συνέταξε η Δρ. Μαρία Χναράκη, Εθνομουσικολόγος και Εντεταλμένη Αντιπρόσωπος του Παγκοσμίου Συμβουλίου Κρητών στην Περιφέρεια Κρήτης, «ο Ερωτόκριτος αποτελεί ένα από τα μείζονα έργα της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Πρόκειται για έμμετρο μυθιστόρημα, που προσεγγίζει τους 10 χιλιάδες στίχους, και γράφτηκε στο πρώτο μισό του 17ου αιώνα στη Σητεία της Κρήτης, όπως ο ίδιος ο ποιητής του Βιτσέντζος Κορνάρος, αναφέρει. Το έπος προεκτείνεται και σε τομείς στρατηγικής και θεωρίας αποφάσεων».

«Η έγκριση της πρότασης της Περιφέρειας Κρήτης και του Παγκοσμίου Συμβουλίου Κρητών με τίτλο «η παράδοση του Ερωτόκριτου στην Κρήτη», αποτελεί το πρώτο, ουσιαστικό βήμα για την υλοποίηση του φιλόδοξου στόχου, να συμπεριληφθεί ο Ερωτόκριτος και η παράδοσή του στον κατάλογο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO», όπως εκτιμά η Περιφέρεια Κρήτης σε ανακοίνωσή της, δεδομένης της σημασίας που έχει η θεματική της πρότασης.

Οι ανεμόμυλοι

Οι σύλλογοι που αποτελούν τους φορείς του στοιχείου είναι κατά αλφαβητική σειρά οι εξής: Αγροτικός Συνεταιρισμός Οροπεδίου Λασιθίου, Αναπτυξιακή του Δήμου Οροπεδίου Λασιθίου (ΔΕΑΔΟΛ), Εκπολιτιστικός και Λαογραφικός Σύλλογος Οροπεδίου Λασιθίου (ΕΛΣΟΛ), Καμπάνειο Ίδρυμα, Ορειβατικός Σύλλογος Λασιθίου (ΕΟΣ), Πολιτιστικός Σύλλογος «Νόστος», Πολιτιστικός Σύλλογος Ψυχρού Λασιθίου «Ο Ξένιος Ζευς», Πνευματική Εστία Οροπεδίου Λασιθίου, Σύλλογος Λασιθιωτών Αττικής «Ο Δικταίος», Σύλλογος Γυναικών Οροπεδίου Λασιθίου «Ρέα», Σύλλογος Λασιθιωτών Ηρακλείου «το Οροπέδιο».

Τη Σύνταξη Δελτίου έχει ο Δήμος Οροπεδίου Λασιθίου Κρήτης και ο Δήμαρχος Γιάννης Στεφανάκης ενώ γίνεται μαζί με τους: Παρασκευή- Μυρσίνη Νάσιου, Βασιλική Παπαδοπούλου, Ευαγγελία – Ειρήνη Πελεντρίδου και την Eταιρεία Πολιτισμού πeripatos.
Σύμφωνα με την σύντομη περιγραφή της πρότασης, «ο ανεμόμυλος εμφανίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα στο Οροπέδιο Λασιθίου, αρχικά ξύλινος και συνέχεια μεταλλικός. Με έναν καινοτόμο μηχανολογικό συνδυασμό και τη χρήση του ανέμου, το νερό του κάμπου βγήκε στην επιφάνεια και το πότισμα διεξαγόταν με μεγαλύτερη ταχύτητα και ευκολία. Το οροπέδιο των 5.000 περίπου Ανεμόμυλων αποτέλεσε το 1ο αιολικό πάρκο της Ελλάδος».

Το χαρούπι

O Πολιτιστικός Σύλλογος Πινών «ο Mύλος», η Ομάδα Παραγωγών Χαρουπιού Κρήτης, ο Γιάννης Κασαπάκης, Γεωπόνος και ο Κωστής Σφακιανάκης, Γεωπόνος, Ρέθυμνο καθώς και η Πολιτιστική Εταιρεία Πανόρμου «Επιμενίδης» κατέθεσαν την πρόταση.

Τη Σύνταξη του Δελτίου υπογράφει η Κορίννα Μηλιαράκη, Πρόεδρος Πολιτιστικής Εταιρείας Πανόρμου «Επιμενίδης». Στην πρώτη περιγραφή της πρότασης κάνουν λόγο για υγιεινή υπερτροφή, πλούσια σε ασβέστιο που έσωσε ολόκληρα χωριά στην Κρήτη από το λιμό της γερμανικής κατοχής. Αναφέρονται δε στα προϊόντα του όπως: χαρουπόμελο, χαρουπάλευρο, χαρουμπία, υποκατάστατο σοκολάτας κ.α. και σημειώνουν πως ο σπόρος του έδωσε σταθερό μέτρο στο βάρος χρυσού, γνωστό ως καράτι. Επί αιώνες δίνει λύσεις σε προβλήματα διατροφής, απασχόλησης και συνοχής.

Τα επόμενα στάδια

Στη συνέχεια και στο δεύτερο στάδιο, όπου βρίσκονται πλέον οι προτάσεις, το βασικό στοιχείο αποτελεί η δημόσια διαβούλευση. Για τον Ερωτόκριτο, η επεξεργασία από την Περιφέρεια Κρήτης και το Παγκόσμιο Συμβούλιο Κρητών του «Δελτίου Στοιχείου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς» που θα επεξεργαστεί και θα καταθέσει μέχρι την αρχή του καλοκαιριού στο Υπουργείο για την τελική αξιολόγηση και για τις άλλες προτάσεις η αντίστοιχη προώθηση από τους φορείς που έχουν καταθέσει τις προτάσεις.

Το στάδιο αυτό είναι σημαντικό, καθώς αποσκοπεί στην ενημέρωση κοινοτήτων, θεσμών και κάθε ενδιαφερόμενου για το «Στοιχείο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς» κάθε πρότασης, διότι η ολοκληρωμένη και πολύπλευρη τεκμηρίωση ενισχύει την πρόταση. Άλλωστε, απώτερος στόχος της δημόσιας διαβούλευσης είναι η προαγωγή του διαλόγου και της συνεργασίας μεταξύ κοινοτήτων φορέων άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, εξειδικευμένων επιστημόνων και διοίκησης.

Στο τρίτο στάδιο, ακολουθεί η αξιολόγηση όλων των στοιχείων που κατατέθηκαν μετά την διαδικασία προετοιμασίας της ολοκληρωμένης πρότασης. Τονίζεται ότι η τελική απόφαση για εγγραφή ή μη ενός στοιχείου άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας λαμβάνεται κατόπιν τεκμηριωμένης εισήγησης της ΔΙΝΕΠΟΚ, την οποία συνδράμει στο έργο της η Εθνική Επιστημονική Επιτροπή για την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά.

Ακολούθως, το στοιχείο, είτε εγγράφεται με Υπουργική Απόφαση στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας, είτε η εγγραφή του απορρίπτεται.

Η ένταξη στον κατάλογο της UNESCO

Από τις εγγεγραμμένες προτάσεις στο Εθνικό Ευρετήριο αναδεικνύεται τελικά και η πρόταση που εκπροσωπεί την χώρα ως υποψήφια για την ένταξη στο Παγκόσμιο Ευρετήριο της UNESCO, πληρώντας τις προδιαγραφές για να εγκριθεί.

Η Σύμβαση για την Προστασία της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς – UNESCO 2003, έχει κυρωθεί από 175 χώρες – μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα – κι έχει ως βασικό στόχο να ευαισθητοποιήσει, ν’ αναδείξει σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο και να προστατεύσει τις πολιτιστικές εκφάνσεις που δεν έχουν απτή, υλική διάσταση (π.χ. μουσική, χορός, γνώσεις και πρακτικές κ.ά.).

Πηγή: anatolh.com