"Ενήλικοι στην Αίθουσα": Αξίζει τελικά να δει κανείς την ταινία του Κώστα Γαβρά;

07:38 27/9/2019 - Πηγή: News 24|7

Η νέα ταινία του Κώστα Γαβρά «Ενήλικοι στην Αίθουσα» ανήκει στα έργα εκείνα που κρίνονται ανελέητα (μαζικές μηδενικές βαθμολογίες και ανεκδιήγητα σχόλια στο IMDB, ποικίλες πολιτικές δηλώσεις και επικριτικές αναρτήσεις στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης) προτού καν προβληθούν, από ανθρώπους που πιθανότατα δεν πρόκειται καν να πάνε στον κινηματογράφο για να αποκτήσουν μια συνολική άποψη.

Και αυτό γιατί ο διακεκριμένος Έλληνας σκηνοθέτης επέλεξε να παρουσιάσει

στη μεγάλη οθόνη την ελληνική κρίση και το διπλωματικό θρίλερ του καλοκαιριού του 2015, μέσα από το βιβλίο του Γιάνη Βαρουφάκη. Η σκέψη πολλών είναι ότι αφού επιλέγει να εξιστορήσει τα γεγονότα από την πλευρά του Βαρουφάκη - μιας ιδιαίτερα αμφιλεγόμενης προσωπικότητας που μονοπώλησε το ενδιαφέρον των media όσο λίγες άλλες την εποχή εκείνη - θα πει και τις ίδιες «βλακείες» που κατηγορήθηκε ότι έλεγε ο πρώην υπουργός Οικονομικών... Αυτή η σκέψη οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η ταινία θα είναι άλλη μια «βλακεία», κάτι που εκτός από αφοριστικό , είναι πέρα για πέρα άδικο, αν όχι ανήθικο.

Άδικο γιατί μιλάμε για μια ταινία, όχι για πολιτική: Ο Γαβράς δεν είναι πολιτικός, ασχέτως αν γυρίζει ταινίες για ιστορικές συγκυρίες και πολιτικές προσωπικότητες. Όποιος πάει να δει το «Ενήλικοι στην Αίθουσα» (πόσο μάλλον όποιος παραδεχτεί ότι του αρέσει) δε σημαίνει ότι ψηφίζει Αριστερά ή τάσσεται υπέρ των αποφάσεων της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Θα πρέπει επομένως να κριθεί ως ταινία που αναφέρεται σε ιστορικά γεγονότα – άρα θα πρέπει να κριθεί με βάση το αν διαστρεβλώνει τα γεγονότα αυτά και όχι με βάση ποιος επιλέχθηκε ως βασικός «χαρακτήρας» και τι πολιτικές πεποιθήσεις εξέφραζε ή εκφράζει. Στην προκειμένη περίπτωση, η οπτική του σκηνοθέτη – αφηγητή απλοποιεί μια ιδιαίτερα περίπλοκη κατάσταση, φωτίζει μόνο τη μία πλευρά και χωρίζει τις προσωπικότητες σε καλές και κακές. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι το παρασκήνιο και οι διαπραγματεύσεις του ’15 δεν έγιναν με παρόμοιο τρόπο όπως παρουσιάζονται στην ταινία ή ότι η Τρόικα δε ζητούσε Γη και Ύδωρ, χωρίς να διασφαλίζει βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Κοινώς οι χρωματισμοί που υπάρχουν στην ταινία δεν αναιρούν αυτόματα και όλα τα πεπραγμένα.

Ανήθικο γιατί ο Γαβράς, όσο και αν ηρωοποιεί -σε βαθμό κουραστικό - τον Βαρουφάκη - επιχειρεί να απαθανατίσει μια κρίσιμη ιστορική στιγμή της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας που δεν πρέπει να ακυρωθεί από κανέναν, είτε ψηφίζει ΝΔ, είτε ΣΥΡΙΖΑ είτε... παραλία: Αναφέρομαι φυσικά στη στιγμή που κατέρρευσε το αφήγημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και που φάνηκε ξεκάθαρα σε τι συνθήκες πλέον γίνονται οι διπλωματικές «διαπραγματεύσεις» και οι οικονομικοί πόλεμοι. Γιατί η ελληνική κρίση δεν είναι η ιστορία του Τσίπρα ή του Βαρουφάκη ή του Σαμαρά και του Μητσοτάκη: Είναι η ιστορία των Ελλήνων που υπέφεραν και πάλεψαν να επιβιώσουν.

Το «Ενήλικοι στην Αίθουσα», όσο κακό και αν κρίνει κανείς ότι είναι ως προς τη σκοπιά που παρουσιάζει τα γεγονότα, απευθύνεται και αφιερώνεται στον λαό που μάτωσε, χρεοκόπησε, προδόθηκε, είπε ΟΧΙ ακόμα και όταν όλοι εκβίαζαν το ΝΑΙ, ηττήθηκε ξανά και ξανά, αλλά συνέχισε και συνεχίζει να παλεύει και να διεκδικεί κάτι καλύτερο, ακόμα και αν δεν του δίνεται.

Οι ατάκες με τις οποίες κλείνει η ταινία δίνουν άλλωστε «στο πιάτο» την πρόθεση του σκηνοθέτη:

«Ο πρωθυπουργός υπέγραψε το MoU.

Ο υπουργός Οικονομικών παραιτήθηκε.

Η ελληνική βουλή ψήφισε το MoU με 73%.

Η ελληνική βουλή ανέτρεψε τον λαό.

Η κρίση συνεχίζεται.

Ο λαός επιβιώνει ηρωικά.»

Αν εξαιρέσουμε το σκοπό γα τον οποίο γυρίστηκε το «Ενήλικοι στην Αίθουσα», η ταινία αυτή καθαυτή δεν είναι κάτι το ιδιαιτέρως εντυπωσιακό, τόσο τεχνικά όσο και από σεναριακή άποψη, δεδομένου ότι έχει ντοκιμενταρίστικο χαρακτήρα. Ανοίγει και κλείνει με πλάνα από την τηλεόραση, συγκεντρώσεις στα Προπύλαια και την πλατεία Συντάγματος, κόσμο να αγανακτεί ή να πανηγυρίζει. Εικόνες που όλοι έχουμε στη μνήμη μας και που ίσως η ταινία δεν μπορεί να ενσωματώσει καλά δεδομένου του πόσο ισχυρές ήταν. Το 2015 είναι άλλωστε πολύ κοντά μαζί με όλες εκείνες τις μαραθώνιες διαπραγματεύσεις, τις απειλές περί Grexit και τα capital controls.

Ακολουθεί με ιστορική γραμμικότητα η εκλογή του ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση, πλάνα από την ορκωμοσία (με μια Ελληνίδα θεατή να "τσινάει" που ο Αλ. Τσίπρας δεν δέχτηκε θρησκευτικό όρκο) την υπουργοποίηση του outsider Γιάνη Βαρουφάκη, τις πρώτες του αστραπιαίες χρονικά συναντήσεις με τους Ευρωπαίους αξιωματούχους, το μακελειό των διαπραγματεύσεων του Eurogroup, το δημοψήφισμα και η υπογραφή του MoU από τον πρωθυπουργό... Ο Γαβράς προσπαθεί παρά τη σοβαρότητα των καταστάσεων που παρουσιάζει να διατηρήσει ένα ευχάριστο κλίμα που ίσως δεν χρειαζόταν (σίγουρα δεν χρειαζόταν τόσο πολύ η επιλογή του Αλεξάντρ Ντεσπλά να παίζει τόσο πολύ κλισέ μουσικά ακούσματα και συρτάκι). Κλείνει την ταινία με μια σεκάνς που μοιάζει κλεμμένη από κάποιο μιούζικαλ, όπου η Μέρκελ και οι άλλοι ηγέτες της συνόδου κορυφής, περικυκλώνουν χορεύοντας σε απειλητικούς ρυθμούς τον Τσίπρας, οδηγώντας τον να υπογράψει το MoU... Όσο πρωτότυπη και αν ήταν σαν ιδέα, μοιάζει λίγο πολύ σαν να σατιρίζει - γελοιοποιεί τις προσωπικότητες, χωρίς να χρειάζεται.

Η φωτογραφία της ταινίας δεν αποτελεί ατού της, ενώ οι ερμηνείες των ηθοποιών θυμίζουν πολύ τις προσωπικότητες που ερμηνεύουν: Ο Χρήστος Λούλης είναι σαρωτικός ως Βαρουφάκης, ενώ ο Αλέξανδρος Μπουρδούμης είναι συμπαθής στον ρόλο του τέως πρωθυπουργού (ειδικά στη σκηνή που περιγράφει πως αισθάνεται σαν ξιφίας που έχει πιαστεί στο αγκίστρι, με τον ψαρά μια να χαλαρώνει το σχοινί και μία να το τεντώνει). Ειδική μνεία αξίζει στον Δημήτρη Τάρλοου που έκανε έναν εξαιρετικό Ευκλείδη Τσακαλώτο.

Συμπέρασμα: Το «Ενήλικοι Στην Αίθουσα» υπάρχει πλέον στη διεθνή ταινιοθήκη, για όποιον θελήσει στο μέλλον -όταν πιθανώς όλα αυτά θα ξεχαστούν όπως ξεχάστηκαν και τόσα άλλα - να ανατρέξει, να αμφιβάλλει, να ερευνήσει. Και αυτό μόνο παρήγορο είναι.

*Η ταινία «Ενήλικοι στην αίθουσα» θα προβληθεί στις αίθουσες την Πέμπτη 3 Οκτωβρίου, αφού πρώτα κάνει την πανελλήνια πρώτη της στο φεστιβάλ "Νύχτες Πρεμιέρας" το ερχόμενο Σάββατο 28 Σεπτεμβρίου.