Στρέψτε τους εφήβους στα σύνολα

15:42 6/9/2019 - Πηγή: RizopoulosPost

Γράφει ο Καραϊσκος Λεωνίδας*

Μικρά τα παιδιά, για να προχωρήσουν στις αποφάσεις τους το μόνο που έχουν ανάγκηείναι η έγκριση της μαμάς ή του μπαμπά. Αργότερα, στο μεσοδιάστημα της εφηβείας,εκείνο που αναζητούν απεγνωσμένα είναι η έγκριση (αποδοχή) των συνομηλίκων, γεγονόςαγχωτικό και στρεσογόνο. Η ανασφάλεια της απόρριψης των συνομηλίκων, μαζί με τηνυπερπροσφορά ηλεκτρονικών συσκευών και ανάλογων γνωστών εφαρμογών facebook,Instagram, snapchat κλπ ωθεί τα παιδιά στην υπερφόρτωση της ηλεκτρονικής συσχέτισηςμε τους «φίλους».

Η τεχνολογία μας μαθαίνει ότι η λύση

σε όλα είναι στιγμιαία και άμεση. Δεν νιώθω καλά,στέλνω 20 μηνύματα και περιμένω 20 απαντήσεις. Ή φιλτράρω τη ζωή μου (παρότι σεπρώιμο στάδιο κατάθλιψης) και ανεβάζω ιστορίες της ημέρας περιμένοντας με αγωνία τηνανταπόκριση μετρώντας likes. Έτσι η ανασφάλεια πιάνει κορυφή γιατί οι ηλεκτρονικέςσχέσεις είναι εύκολες, πολλές, επιδερμικές και γι αυτό ακριβώς το λόγο αλλάζουν κιόλας μεεκπληκτικούς ρυθμούς, μεγεθύνοντας ακόμα πιο πολύ την ανασφάλεια και το στρες τωννέων.

Όταν όλο αυτό αποκαλυφθεί και ειδικά όταν το οικογενειακό περιβάλλον είναιασταθές ή ανύπαρκτο, νέες λύσεις εμφανίζονται για να δώσουν κάποια πρόσκαιρα επίπεδαχαράς (ντοπαμίνη) όπως αλκοόλ, κάπνισμα, ναρκωτικά, με μεγάλη όμως πιθανότητα νακαταλήξουν σε εθισμούς. Οι έρευνες δείχνουν ότι τέτοιες συνήθειες αποκτώνται κατάκόρον στη εφηβική ηλικία.

Είναι γνώριμη η φωτογραφία, τεσσάρων εφήβων σε ένα τραπέζι με αντίστοιχο αριθμόκινητών να επικοινωνούν με άλλους εκτός παρέας. Ανάλογο και ακόμα πιο σοκαριστικό, 4μέλη της ίδιας οικογένειας σε ένα άλλο τραπέζι. Αυτό δεν είναι δείγμα, αλλά απόδειξησημαντικού προβλήματος. Υποσυνείδητα και με εμφατικό τρόπο υπογραμμίζουν ότικανένας δεν είναι σημαντικός στη ζωή του άλλου. Πολλά παιδιά δεν γνωρίζουν πώς ναφτιάξουν βαθιές σχέσεις με νόημα. Ομολογούν ότι πολλές φιλίες είναι επιφανειακές καιδηλώνουν ανυπόφορα που δεν μπορούν να υπολογίσουν στους φίλους. Διασκεδάζουν μαζίτους αλλά υποφέρουν σκεπτόμενοι ότι θα τους αφήσουν για κάτι καλύτερο. Οι βαθιέςσχέσεις με νόημα δεν υπάρχουν γιατί δεν γνωρίζουν τις δεξιότητες να τις αναπτύξουν, ούτεκαι διαθέσιμο χρόνο αφού εκπαιδεύονται στο fast forward. Επίσης, δεν διαθέτουν τουςμηχανισμούς αντιμετώπισης του στρες που καταφθάνει σαν τσουνάμι. Έτσι, ότανστρεσάρονται δεν στρέφονται σε έναν άνθρωπο αλλά στις συσκευές και στους άλλουςεθισμούς. Φαύλος κύκλος.

Υπάρχει τεράστια ανάγκη για κάτι πιο δύσκολο και πιο βαθύ, τις αληθινές σχέσεις, εκείνεςπου χρειάζονται χρόνο και καλλιεργούνται με κόπο, παραχωρήσεις και μικρές θυσίες. Είναιανεκτίμητη η συμμετοχή σε ανθρώπινες ομάδες, όπως θεατρική, αθλητική, μουσική,ερευνητική ή οποιαδήποτε άλλη, οι οποίες καθοδηγούνται από έναν ειδικό (μακάρι ναείναι και μέντορας), βάζουν στόχους και προσπαθούν συντονισμένα να επιτύχουν ένα έργοεξελίσσοντας κοινωνικές, πνευματικές, κινητικές ή όποιες άλλες δεξιότητες επιβάλλει τοέργο. Ως μέλη ομάδας, τα παιδιά -μακριά από το οικογενειακό περιβάλλον, που ταμεγαλώνει ως μοναδικά και χαρισματικά, ικανά να πετύχουν ό,τι στόχο θέλουν, μαθαίνουντο πώς και κάτω από ποιες συνθήκες μπορούν να τα καταφέρουν (συστηματική εργασία,κοινωνική επάρκεια, συνεργασία, συναισθηματική νοημοσύνη).

Η ενεργητική συμμετοχή σε αυτά τα σύνολα (ομαδικό έργο) δίνει μιας πρώτης τάξεωςευκαιρία και το χρόνο (όσο περισσότερο, τόσο καλύτερα) ώστε να αναζητηθούν οι σχέσειςζωής, να αντιμετωπιστούν προβλήματα, άβολες καταστάσεις, να θεσπιστούν όρια, που μιαοικογένεια δυσκολεύεται να ορίσει. Για την ικανοποίηση που δίνουν οι ανθρώπινες σχέσειςδεν υπάρχει εφαρμογή. Οι σχέσεις αυτές είναι αργές, έχουν περιπλάνηση, είναι άβολες,ακατάστατες διαδικασίες, που μας δίνουν τεράστια περιθώρια αυτογνωσίας και εν καιρώαυτοπεποίθησης.

*Κινησιοπαιδαγωγός