Πώς να φωτίσετε σωστά τον κήπο σας

15:30 22/5/2019 - Πηγή: seleo

Ο φωτισμός, φυσικός και τεχνητός, αποτελεί το κύριο μέσο με το οποίο ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται το φυσικό και δομημένο κόσμο που τον περιβάλλει.

Το φως ως το κατεξοχήν ‘άϋλο’ υλικό της αρχιτεκτονικής δημιουργίας με τρόπο επιδέξιο, σωστό και συχνά συναρπαστικό, ορίζει το χώρο, αναδεικνύει τα χρώματα, αποκαλύπτει τις περίπλοκες λεπτομέρειες της υφής και της φόρμας και έχει τη μοναδική ικανότητα να μεταβάλλει την αντίληψη του χρόνου, της εποχής καθώς και της προοπτικής. Απευθύνεται δε με τρόπο άμεσο και πολυσύνθετο στα ανθρώπινα συναισθήματα

και για το λόγο αυτό, κάθε σχεδιασμός φωτισμού θα πρέπει να αξιολογείται ως προς την επιτυχία του να δημιουργήσει θετικά συναισθήματα σε εκείνους που χρησιμοποιούν ένα εξωτερικό χώρο, παρά από την επίτευξη αμιγώς λειτουργικών και ‘ποσοτικών’ φωτομετρικών κριτηρίων.

Παρότι ο φωτισμός κήπων παρουσιάζεται κάποτε ως απλή υπόθεση, χωρίς ανάγκη μελέτης ή καθορισμού κατάλληλων φωτιστικών και προδιαγραφών, ωστόσο μπορεί να σημειωθούν μεγάλες αστοχίες στην ηλεκτρολογική εγκατάσταση.

Αυτές οι αστοχίες μπορεί να προκαλέσουν π.χ. καταστροφή των φωτιστικών σωμάτων λόγω της υγρασίας και των καιρικών συνθηκών ή και απώλεια του ευχάριστου περιβάλλοντος (μια και αυτός είναι ο κύριος σκοπός φωτισμού ενός κήπου), με αύξηση της οπτικής δυσφορίας και μείωση του αισθήματος ασφαλείας.

Συνδυασμός διαφορετικών τεχνικών φωτισμού

Ο φωτισμός γίνεται πιο ελκυστικός από άποψη αισθητικής εάν χρησιμοποιηθούν διάφορες τεχνικές στους εξωτερικούς χώρους. Για παράδειγμα στο φωτισμό ‘πανσέληνου’ χρησιμοποιούνται φωτιστικά τοποθετημένα ψηλά σε μεγάλα δέντρα (με λαμπτήρα υψηλής τάσης ατμών υδραργύρου) σαν κύρια πηγή φωτός και συμπληρωματικός φωτισμός τονισμού από χαμηλά φωτιστικά ανάδειξης των φυτών που βρίσκονται στον κήπο. Κάθε στοιχείο του κήπου μπορεί να ωφεληθεί από το φωτισμό ανάδειξης. Ένα δέντρο, ένα τοίχος καλυμμένος με κισσό, ή ένα σιντριβάνι μπορούν να μεταμορφωθούν σε υπέροχες εστίες ενδιαφέροντος τη νύκτα. Το φως μπορεί να χρησιμοποιηθεί για το τονισμό των αντιθέσεων στην υφή και για τη δημιουργία μαγευτικών σκιών. Φυλλωσιές φωτισμένες από πίσω και φωτισμένα διακοσμητικά αντικείμενα προσθέτουν μια εντυπωσιακά θεατρική διάσταση στο χώρο. Τα μεγέθη και οι αναλογίες μπορούν επίσης να τροποποιηθούν για παράδειγμα μια σειρά από φανάρια που χάνονται στο βάθος του κήπου, θα κάνουν το χώρο να δείχνει μεγαλύτερος και πιο μυστηριώδης.

Ο φωτισμός ενός κήπου πρέπει να είναι χαλαρός, για να απολαμβάνουν οι χρήστες του τους ήχους και τα χρώματα της φύσης ακόμα και μετά τη δύση του ήλιου. Δημιουργώντας αλλού σκιές και αλλού ομοιόμορφο φωτισμό, το περιβάλλον του κήπου γίνεται ιδιαίτερα ευχάριστο.

Για αυτό το λόγο, πρέπει να επιλέγονται λαμπτήρες φωτισμού με υψηλό δείκτη Ra, οι οποίοι αναδεικνύουν τη φύτευση και τα λουλούδια προσφέροντας πλούσιο χρώμα σε όλο το ορατό φάσμα, ενώ αποτρέπουν τη δημιουργία ενός ψεύτικου και «πλαστικού» περιβάλλοντος, όπως κάνουν κάποιοι μονοχρωματικοί τύποι λαμπτήρων με πράσινο ή μπλε φωτισμό.

Οι ψυχρές θερμοκρασίες χρώματος και ο μπλε φωτισμός θα είναι καλύτερα να αποφεύγονται, καθώς εκτός από την εγρήγορση που προκαλούν στον ανθρώπινο οργανισμό –λόγω της μπλε ακτινοβολίας που εμποδίζει την έκκριση μελατονίνης τις βραδινές ώρες–προσελκύουν και έντομα, κάτι που μπορεί να προκαλέσει μεγάλη δυσφορία στους χρήστες του κήπου.

Φωτορύπανση, όμως, μπορεί να δημιουργείται και με την ενοχλητική παρασιτική πρόσπτωση φωτισμού σε γειτονικές περιοχές, εάν η τοποθέτηση γίνει τυχαία και χωρίς μελέτη.

Εφόσον ένας κήπος είναι εξωτερικός χώρος, τα φωτιστικά εκτίθενται στις επιδράσεις του εξωτερικού περιβάλλοντος και στις καιρικές συνθήκες, οπότε αυτά θα πρέπει να είναι κατάλληλα προστατευμένα.
Φωτιστικά τα οποία τοποθετούνται χωνευτά στο έδαφος ή επί του εδάφους με κατάλληλο εξοπλισμό («καρφί»), θα πρέπει να διαθέτουν τον κατάλληλο δείκτη ΙP, ο οποίος στην προκειμένη περίπτωση πρέπει να είναι IP67 και να παρέχει προστασία π.χ. σε μια ξαφνική μπόρα.

Φυσικά, θα πρέπει να υπάρχει κατάλληλο κουτί εγκιβωτισμού και κατάλληλη επίστρωση χαλικιών για να βοηθηθεί η αποστράγγιση, καθώς η υγρασία μπορεί να μεταφερθεί και μέσω των καλωδίων, εάν αυτά παραμένουν μεγάλο χρονικό διάστημα σε λιμνάζοντα νερά.

Οι συνδέσεις πρέπει να γίνονται με τον κατάλληλο τρόπο και να είναι και αυτές απολύτως στεγανές. Φωτιστικά που τοποθετούνται σε άλλες περιοχές, π.χ. φωτιστικά τύπου στυλάκια σε μονοπάτια, μπορούν να έχουν δείκτη προστασίας IP65.

Αν τα φωτιστικά είναι μερικώς προστατευμένα, π.χ. σε ημιυπαίθριους χώρους, τότε μπορεί να χρησιμοποιηθεί και μικρότερος δείκτης προστασίας.
Βέβαια, αν ο κήπος είναι κοντά σε θαλάσσιο περιβάλλον, τότε η μικρότερη προστασία που πρέπει να έχουν όλα τα φωτιστικά σώματα είναι IP66, για να είναι πλήρως προστατευμένα από την αρνητική επίδραση της θάλασσας.

Επειδή ο εξοπλισμός σε έναν κήπο ενδέχεται να τοποθετηθεί σε δυσπρόσιτες περιοχές, θα πρέπει να προτιμάται η συνολική συντήρηση, με ταυτόχρονη αντικατάσταση όλων των λαμπτήρων και καθαρισμό των φωτιστικών σωμάτων.

Το αίσθημα της ασφάλειας είναι σημαντικό, και γι’ αυτό τα φωτιστικά σώματα πρέπει πάντα να είναι κατάλληλα τοποθετημένα, κι επιπλέον να είναι άμεσης έναυσης (οπότε πρέπει να αποφεύγονται φωτιστικά σώματα με λαμπτήρες μεταλλικών αλογονιδίων), ώστε ο χρήστης του κήπου να μπορεί να τα ανάψει όταν το επιθυμήσει.

Η σωστή και ασφαλής (χωρίς κινδύνους ηλεκτροπληξίας) τροφοδοσία των φωτιστικών σωμάτων στους χώρους ενός κήπου μπορεί να πραγματοποιηθεί με δυο τρόπους: α) με τροφοδοσία DC τάσης, που απαιτεί συμβατότητα του φωτιστικού σώματος με την τροφοδοσία του δικτύου (κάτι που με LED φωτιστικά μπορεί να πραγματοποιηθεί πιο εύκολα) και β) με τροφοδοσία 230V με μετασχηματιστή απομόνωσης.

Η τροφοδοσία με μετασχηματιστή απομόνωσης είναι απαραίτητη όταν πρέπει να χρησιμοποιηθούν λαμπτήρες με μεγάλη φωτιστική ισχύ, όπως είναι οι λαμπτήρες μεταλλικών αλογονιδίων (Metal Halide, MH). Οι λαμπτήρες αυτού του τύπου αποτελούν τον κατεξοχήν τρόπο φωτισμού μεγάλων σε όγκο δέντρων και άλλων αξιοσημείωτων αρχιτεκτονικών στοιχείων σε έναν κήπο.

Ένας κήπος είναι μια σύνθετη περιοχή, που μπορεί να απαιτεί φωτισμό μονοπατιών, φυσικού περιβάλλοντος (όπως είναι δέντρα, λουλούδια κλπ.), δομικών στοιχείων (όπως είναι πέργκολες, αγάλματα κλπ.), αλλά και υγρών στοιχείων (όπως είναι κολυμβητικές δεξαμενές, σιντριβάνια κλπ.), περιοχές δηλαδή με διαφορετικές αρχές και τεχνικές φωτισμού.

Παρότι στο ΕΝ 12464 -2 (2014) δεν περιγράφονται άμεσα όρια φωτισμού για την ευρύτερη περιοχή του κήπου, υπάρχουν περιορισμοί για συγκεκριμένες περιοχές, οι οποίες καλό θα ήταν να τηρούνται, όπως ο περιορισμός του φωτισμού σε περιοχές για τις οποίες απαιτείται αποφυγή παρασιτικού φωτισμού.

Συμπερασματικά, όσο μεγαλύτερος είναι ένας κήπος και όσο περισσότερο διαφορετικές είναι οι ανάγκες φωτισμού που έχει, τόσο απαραίτητη είναι μια κατάλληλα μελέτη φωτισμού.

Μια τέτοια μελέτη, εκτός από το χωρισμό των κυκλωμάτων, ίσως να περιλαμβάνει και ένα σύστημα ελέγχου για την πιο εύκολη επιλογή διαφόρων σεναρίων φωτισμού.

Η ergo-tel είναι σε θέση να καλύψει τις ανάγκες σας εύκολα, γρήγορα, ποιοτικά και αξιόπιστα !

www.ergo-tel.gr