Με επιτυχία πραγματοποιήθηκαν οι εκδηλώσεις για τα επίκαιρα διδάγματα από τη δράση και τις επεξεργασίες του ΚΚΕ την περίοδο 1967 – 1974

09:28 10/12/2024 - Πηγή: FlashNews

Στο πλαίσια της πολιτικής δραστηριότητας της ΚΟ Κρήτης πραγματοποιήθηκαν με επιτυχία σε Χανιά (Τετάρτη 4 Δεκέμβρη) και Ηράκλειο (Πέμπτη 5 Δεκέμβρη) εκδηλώσεις για τα επίκαιρα διδάγματα από τη δράση και τις επεξεργασίες του ΚΚΕ την περίοδο 1967 – 1974

όπως αυτά αποτυπώνονται στην έκδοση του Γ’2 Τόμου του Δοκιμίου Ιστορίας του ΚΚΕ (1967 -1974). Αφορμή για τις εκδηλώσεις ήταν η συμπλήρωση των 51 χρόνων από την ηρωική εξέγερση του Πολυτεχνείου.

Στις εκδηλώσεις, που έδωσε το παρόν πλήθος κόσμου, ομιλητής ήταν ο Κώστας Σκολαρίκος, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνος του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ.

Στον χώρο των εκδηλώσεων υπήρχε ο Γ΄2 τόμος του Δοκιμίου Ιστορίας του Κόμματος καθώς και άλλα βιβλία από τις εκδόσεις της «Σύγχρονης Εποχής».

Στην παρουσίαση ο Κώστας Σκολαρίκος, μεταξύ άλλων, ανέφερε:

«(….)Η δικτατορία της 21ης Απρίλη ήταν προέκταση των χαρακτηριστικών και των αδιεξόδων του αστικού πολιτικού συστήματος, όπως αυτό διαμορφώθηκε μετά την ήττα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας και τη σταθεροποίηση της καπιταλιστικής εξουσίας. Η σταθεροποίηση αυτή, που στηρίχτηκε στη συνένωση όλων των αστικών πολιτικών δυνάμεων υπό τη σκέπη του Παλατιού και σε συμμαχία αρχικά με τον βρετανικό και στη συνέχεια με τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό, θεμελιώθηκε στην καταστολή του κομμουνιστικού και του εργατικού-λαϊκού κινήματος και σε αυτή σημαντικός ήταν ο ρόλος του στρατού και άλλων κρατικών κατασταλτικών μηχανισμών».

Το λεγόμενο Επαναστατικό Συμβούλιο που ηγήθηκε στο πραξικόπημα καθοδηγούσε μια ομάδα περίπου 200 αξιωματικών, υπό τις εντολές των οποίων βρίσκονταν περίπου 4.000 στρατιώτες. Ωστόσο, η ταξική βάση στήριξης των πραξικοπηματιών ήταν πολύ ευρύτερη. Η ομάδα των πραξικοπηματιών είχε εκκολαφτεί στο πλαίσιο των μηχανισμών του μεταπολεμικού κράτους και του αστικού στρατού, αλλά και του ΝΑΤΟ, με κεντρικό στόχο τη σταθεροποίηση της καπιταλιστικής εξουσίας και την καταστολή του κομμουνιστικού και του εργατικού-λαϊκού κινήματος. Με αυτό τον προσανατολισμό, είχε καταλάβει κρίσιμα πόστα για την επιτυχία του πραξικοπήματος και εντασσόταν στα αντίστοιχα σχέδια του βασιλιά. Ακόμα, είχε αναπτύξει πολύμορφους δεσμούς με την εγχώρια αστική τάξη και το αστικό πολιτικό σύστημα, διέθετε διασυνδέσεις με εγχώριες και ξένες μυστικές υπηρεσίες και ειδικότερα με αυτές των ΗΠΑ. (…) η καλύτερη απόδειξη για το ότι η δικτατορία υπηρετούσε τα καπιταλιστικά συμφέροντα είναι η ίδια η εσωτερική και εξωτερική της πολιτική.

Μοναδικό Κόμμα που όχι μόνο τάχθηκε ενάντια στη δικτατορία, αλλά και διακήρυξε ότι θα ανατραπεί από τη μαζική δράση του εργατικού-λαϊκού παράγοντα που θα αξιοποιήσει όλες τις μορφές πάλης ήταν το ΚΚΕ. Μάλιστα σε αυτό το στόχο διέθεσε εξαρχής όλες τις δυνάμεις του και με αυτή την έννοια το ΚΚΕ και η ΚΝΕ μπορούμε να πούμε ότι πρόταξαν την πιο μαζική, οργανωμένη και σταθερή σε διάρκεια αντίσταση στη Χούντα.

(….)Ωστόσο, η απριλιανή δικτατορία βρήκε το ΚΚΕ οργανωτικά και ιδεολογικά-πολιτικά ανέτοιμο. Έχοντας διαλύσει τις παράνομες κομματικές οργανώσεις από το 1958 δεν μπόρεσε να διαμορφώσει και να εφαρμόσει ένα σχεδιασμό άμεσης απάντησης στη δικτατορία ή έστω διαφύλαξης κρίσιμων δυνάμεων για τη γρήγορη ανάπτυξη της αντιδικτατορικής πάλης. Αντίθετα, η δικτατορία συνέλαβε και έκλεισε σε φυλακές και εξορίες το μεγαλύτερο μέρος των πολύπειρων κομμουνιστών.

Το ΚΚΕ έδωσε από την πρώτη στιγμή τις περισσότερες θυσίες στον αντιδικτατορικό αγώνα. Χιλιάδες κομμουνιστές και κομμουνίστριες συνελήφθησαν, δικάστηκαν, βασανίστηκαν, εξορίστηκαν. Ορισμένοι προσέφεραν και τη ζωή τους, δολοφονημένοι απ’ τα όργανα της Χούντας ή πεθαίνοντας από βασανιστήρια και κακουχίες στις φυλακές και τις εξορίες. Η δράση τους που αποτυπώνεται σε πολλά κεφάλαια του Δοκιμίου πρέπει να αποτελέσει δίδαγμα για την ανάγκη δράσης σε όλες τις συνθήκες και ανεξάρτητα από το συσχετισμό δυνάμεων, όπως και παράδειγμα για όλους μας και ειδικότερα για τις νεότερες γενιές κομμουνιστών. Ιδιαίτερα το πρώτο διάστημα, ήταν σημαντική η ηρωική στάση πολλών μελών και στελεχών του ΚΚΕ στην ανάκριση, στα βασανιστήρια, στα στρατοδικεία, αφού ενίσχυε ηθικά και ιδεολογικά το αντιδικτατορικό κίνημα, όταν όλα τα «’σκιαζε η φοβέρα».

(…)Στη διάρκεια της 12ης Ευρείας Ολομέλειας σημειώθηκε διάσπαση με την οπορτουνιστική ομάδα που έθετε εμπόδια στην ανασυγκρότηση του Κόμματος. Η διάσπαση, η μετέπειτα αφοσίωση στο τιτάνιο έργο της συγκρότησης κομματικών οργανώσεων σε συνθήκες στρατιωτικής δικτατορίας και η ίδρυση της ΚΝΕ αποτέλεσαν αναγκαίες συνθήκες οργάνωσης της αντιδικτατορικής πάλης. Αν και η πλειοψηφία της ΚΕ του Κόμματος αντέδρασε στις ακραίες οπορτουνιστικές εκφάνσεις σε οργανωτικό επίπεδο, δε τις συνέδεσε με την ιδεολογική-πολιτική κρίση που σοβούσε στο ΚΚΕ από το 1956 και συνδεόταν και με την αποτίμηση της ηρωικής δεκαετίας του 1940 και την ακολουθούμενη έως τότε στρατηγική.

Από αυτό το γεγονός και συνολικότερα από τη μελέτη της κομματικής ιστορίας τη συγκεκριμένη περίοδο πηγάζει ένα σημαντικό συμπέρασμα που καταγράφεται στο Δοκίμιο και αφορά την αξία της κομματικής συλλογικότητας, που δεν πρέπει να αναιρείται ή να καταργείται ανάλογα με τις εκάστοτε συνθήκες και τις δυσκολίες που αυτές ενέχουν. Αναμφισβήτητα η συλλογικότητα, σε όλη την κλίμακα του Κόμματος, δεν διασφαλίζεται με τον ίδιο τρόπο σε συνθήκες παρανομίας, όπως σε συνθήκες νόμιμης δράσης. Απαιτείται συνεχής ένταση της προσπάθειας αναζήτησης μορφών και τρόπων περιφρούρησης της συλλογικότητας, καθώς και της ανάπτυξης της ατομικής πρωτοβουλίας, αφού ο κομμουνιστής, η κομμουνίστρια όπου και αν βρεθεί, σε οποιεσδήποτε συνθήκες, πρέπει να δρα με βάση την ευθύνη του απέναντι στην εργατική τάξη, στα λαϊκά στρώματα.

(….)Ιδιαίτερης σημασίας συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει το Δοκίμιο είναι ότι η κομμουνιστική διαπαιδαγώγηση στην οργανωτική συγκρότηση και λειτουργία του κόμματος που καθορίζονται από τους σκοπούς και τον επαναστατικό χαρακτήρα του, αναπτύσσεται και στεριώνει στο πλαίσιο της επαναστατικής στρατηγικής, αλλά και μέσα από τη συμμετοχή των μελών του Κόμματος στις κομματικές οργανώσεις, στη συζήτηση για την διαμόρφωση της πολιτικής του και στη δράση για την προώθησή της, στην εκλογή των οργάνων και τον έλεγχο της δράσης τους με τη διαδικασία της κριτικής και αυτοκριτικής, στην υπεράσπιση και τήρηση του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, της συλλογικότητας και εσωκομματικής δημοκρατίας, στη συνεχή προσπάθεια για την ιδεολογικοπολιτική επαναστατική ενότητα του κόμματος, την υπεράσπιση των αρχών και του Καταστατικού του, στην αδιάλλακτη στάση απέναντι σε κάθε μορφής οπορτουνισμό, οργανωτικό φιλελευθερισμό.

Ως αποτέλεσμα, η στρατηγική του Κόμματος συνέχισε να θεωρεί ότι η πάλη για την κατάκτηση της σοσιαλιστικής εξουσίας χωρίζεται σε δύο επαναστατικά στάδια. Το πρώτο αστικοδημοκρατικό στάδιο, που θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί σε συνεργασία με τους αγρότες, τα μεσαία στρώματα, ακόμα και τμήματα της αστικής τάξης, προοριζόταν να ολοκληρώσει απαραίτητους εκσυγχρονισμούς με φιλολαϊκό τρόπο, προκειμένου να ανοίξει το δρόμο για το σοσιαλιστικό στάδιο της επανάστασης. Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης στρατηγικής, η δημιουργία μιας κυβέρνησης των αντιδικτατορικών δυνάμεων είχε θεωρηθεί ως ένα επιμέρους στόχος, συνυφασμένος όμως με την πραγματοποίηση του αστικοδημοκρατικού σταδίου.

(….)Από την εξέταση της πείρας όλου του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος τη συγκεκριμένη περίοδο προκύπτει το ασφαλές συμπέρασμα ότι η πάλη σε συνεργασία με τις αστικές πολιτικές δυνάμεις για αποτροπή ή την ανατροπή μιας αστικής δικτατορίας δεν μπορεί να αποτελέσει πρόσφορο πεδίο συγκέντρωσης δυνάμεων για τη σοσιαλιστική επανάσταση. Αυτό αναδεικνύει τόσο η συμμετοχή του ΚΚ Χιλής στην κυβέρνηση της Λαϊκής Ενότητας, όσο και η πάλη των Πορτογάλων κομμουνιστών για την ανατροπή της πολυετούς στρατιωτικής δικτατορίας αντίστοιχα, όπως καταγράφονται στο Δοκίμιο. Το ίδιο ισχύει και για την πάλη για την κατάκτηση δημοκρατικών δικαιωμάτων ή για την κατοχύρωση αστικών εκσυγχρονισμών στο πλαίσιο της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Αυτό πιστοποιούν τα παραδείγματα του κινήματος για τα δικαιώματα των μαύρων στις ΗΠΑ, όπως και το κίνημα για την αποναζιστικοποίηση στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας.

Επίσης, η πείρα από την ιστορία του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος τη συγκεκριμένη περίοδο αναδεικνύει τον ουτοπικό χαρακτήρα της πάλης για την κοινοβουλευτική κατάκτηση της σοσιαλιστικής εξουσίας όπως και τις καταστροφικές συνέπειες από την υπαγωγή της ταξικής πάλης σε αυτή τη ρεφορμιστική στρατηγική. Τα παραδείγματα του Μάη του 1968 στη Γαλλία και του Θερμού Φθινοπώρου στην Ιταλία είναι ενδεικτικά, όπως και η συνολικότερη πορεία εκφυλισμού των Κομμουνιστικών Κομμάτων σε Ιταλία και Γαλλία».

(…)Η σταδιοποίηση της στρατηγικής, που βασιζόταν σε αντίστοιχες προβληματικές επεξεργασίες του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος, ανεξάρτητα από προθέσεις, μετέθετε αντικειμενικά το στόχο ανατροπή της καπιταλιστικής εξουσίας και της κατάκτησης της επαναστατικής εργατικής εξουσίας σε ένα απώτερο μέλλον. Επομένως, δυσκόλευε όχι μόνο την αντιπαράθεση με τις αστικές και οπορτουνιστικές πολιτικές δυνάμεις, αφού απάλειφε τις διαφορές πολιτικής στόχευσης σε συνθήκες δικτατορίας, αλλά και γενικότερα την προετοιμασία του εργατικού-λαϊκού παράγοντα για την αποφασιστική αναμέτρηση με την καπιταλιστική εξουσία. Αναμέτρηση που σημαίνει αναγκαστικά σύγκρουση με το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων και των μηχανισμών του καπιταλιστικού κράτους, που στηρίζουν την καπιταλιστική εξουσία».

(…)Το 1973 βρήκε το αντιδικτατορικό κίνημα να αγωνίζεται από καλύτερες θέσεις. Το Φλεβάρη η αντί-ΕΦΕΕ σχεδίασε και πραγματοποίησε την πρώτη κατάληψη της Νομικής, η οποία έπειτα από 48 ώρες μετεξελίχτηκε σε πορεία στους δρόμους της Αθήνας, χωρίς να αποφευχθούν οι συλλήψεις κομμουνιστών και άλλων πρωτοπόρων φοιτητών. Μια νέα απόπειρα κατάληψης της Νομικής το Μάρτη του 1973 οδήγησε σε μεγαλύτερη καταστολή και σε μαζικές συλλήψεις.

Παρά την οξυμένη καταστολή, το επόμενο διάστημα αναπτύχθηκαν μαζικές φοιτητικές κινητοποιήσεις, με κύριο αίτημα την πραγματοποίηση ελεύθερων φοιτητικών εκλογών. Παράλληλα, νέα δυναμική απέκτησαν οι εργατικές κινητοποιήσεις λόγω: α) της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης που οδήγησε σε επιδείνωση του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων μέσω του πληθωρισμού και της ακρίβειας, β) μιας ορισμένης ανάπτυξης και βελτίωσης της παρέμβασης των οργανώσεων του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, που ενισχύθηκαν σημαντικά από την απόλυση των πολιτικών κρατουμένων και γ) του κλίματος που δημιουργούσαν οι φοιτητικές κινητοποιήσεις.

Την άνοιξη του 1973 στο προσκήνιο των κινητοποιήσεων βγήκαν και μεσαία στρώματα της πόλης και της υπαίθρου που αντιδρούσαν στις απαλλοτριώσεις που προωθούσε η δικτατορία προς όφελος των εφοπλιστών.

(….)Την ίδια περίοδο, η δικτατορία προώθησε με δημοψήφισμα νέο Σύνταγμα το οποίο καταργούσε τη βασιλεία και την 1η Οκτώβρη του 1973 ο πολιτικός Μαρκεζίνης ανέλαβε επικεφαλής της δοτής κυβέρνησης με αποστολή να οδηγήσει σε εκλογές και να ολοκληρώσει τη λεγόμενη φιλελευθεροποίηση. Την προοπτική της φιλελευθεροποίησης της δικτατορίας, δηλαδή της μακροχρόνιας μετάβασης σε ένα κοινοβουλευτικό καθεστώς χωρίς να αμφισβητηθούν κεντρικές επιλογές της δικτατορίας ή να απομακρυνθούν οι πρωταίτιοί της, αποδεχόταν η συντριπτική πλειοψηφία των αστικών πολιτικών δυνάμεων, αλλά και το λεγόμενο «ΚΚΕ Εσωτερικού», το κόμμα που ίδρυσαν οι οπορτουνιστές μετά τη διάσπαση του ΚΚΕ στη 12η Ολομέλεια του 1968. Στον αντίποδα το ΚΚΕ απέρριψε το μασκάρεμα της δικτατορίας και συνέχισε να καλεί σε εργατική-λαϊκή πάλη για την ανατροπή της.

(….)Το ΚΚΕ και η ΚΝΕ, με τις παράνομες οργανώσεις τους, στήριξαν με όλες τους τις δυνάμεις το ξεσηκωμό του Πολυτεχνείου. Τα μέλη, τα στελέχη και οι φίλοι της ΚΝΕ μέσα στο Πολυτεχνείο συμμετείχαν δραστήρια και έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο στην οργάνωση της κατάληψης και με ισχυρές δυνάμεις στην πρώτη και στη δεύτερη Συντονιστική Επιτροπή συνέβαλαν στην αντιιμπεριαλιστική – αντιδικτατορική γραμμή πάλης που διαμορφώθηκε.

Φυσικά, η πολιτική κατεύθυνση που θέλησαν να δώσουν οι δυνάμεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ που δρούσαν στο Πολυτεχνείο ήταν ανάλογη της τότε στρατηγικής του κόμματος και με αυτή την έννοια δεν υπερέβαινε το στόχο της αποκατάστασης της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, σε συνεργασία με οπορτουνιστικές και αστικές πολιτικές δυνάμεις. Αυτό αποτελούσε και τον κοινό τόπο όσων συμμετείχαν στο Πολυτεχνείο ανεξάρτητα από το βαθμό ιδεολογικής ωρίμανσης και την πολιτική τους προέλευση. Ακόμα, όμως και στο πλαίσιο της συγκεκριμένης στόχευσης, δεν υπήρξε ο απαραίτητος μηχανισμός και η ανάλογη προετοιμασία για την πιθανότητα όξυνσης της σύγκρουσης με τις δυνάμεις καταστολής. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με το χαμηλό επίπεδο ιδεολογικής-πολιτικής ωρίμανσης και συνδικαλιστικής οργάνωσης της εργατικής τάξης έθεσε αντικειμενικά και τα όρια του εργατικού-λαϊκού ξεσηκωμού.

Αυτό δε σημαίνει ότι ο φοιτητικός και εργατικός-λαϊκός ξεσηκωμός του Πολυτεχνείου ήταν μάταιος ή ότι πήγε χαμένος. Αντίθετα, το αίμα που χύθηκε στο Πολυτεχνείο όξυνε τις εσωτερικές αντιθέσεις της δικτατορίας, συνετέλεσε στη διάρρηξη των δεσμών της με ευρύτερα τμήματα των εργατικών-λαϊκών δυνάμεων, γεγονός που σε συνδυασμό με την τρέχουσα καπιταλιστική οικονομική κρίση και την μετέπειτα επέμβαση της δικτατορίας στην Κύπρο, συνέβαλαν στην πτώση της.

(….)Ωστόσο, εξαιτίας και των αδυναμιών στη στρατηγική του ΚΚΕ, η πτώση της δικτατορίας δε συνδυάστηκε με μια απόπειρα αμφισβήτησης και της καπιταλιστικής εξουσίας. Αντίθετα, ένα μέρος της στρατιωτικής ηγεσίας της δικτατορίας σε συνεργασία με σημαντικά τμήματα των αστικών πολιτικών δυνάμεων και σε συνεννόηση με το λεγόμενο ξένο παράγοντα, εξασφάλισαν μια ομαλή μετάβαση στην αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία, φοβούμενοι και την εισβολή του εργατικού-λαϊκού παράγοντα στο προσκήνιο».

Με το τέλος της παρουσίασης τέθηκαν πολλά ερωτήματα, αναπτύχθηκε πλούσια συζήτηση, ενώ οι παρευρισκόμενοι με έντονο ενδιαφέρον προμηθεύτηκαν τόσο τον Γ2 τόμο του Δοκιμίου της Ιστορίας του ΚΚΕ, όσο και τις εκδόσεις της Σύγχρονης Εποχής με αφορμή την εξέγερση του Πολυτεχνείου.