Ο μύθος του Blue Monday και η σχέση του με την ψυχολογία του χειμώνα

08:16 21/1/2025 - Πηγή: FlashNews

Η τρίτη Δευτέρα του Ιανουαρίου έχει κερδίσει την ονομασία “Blue Monday” και θεωρείται από πολλούς ως η πιο μελαγχολική ημέρα του έτους.

Εδώ και κάποια χρόνια υπάρχει μια θεωρία γύρω από την τρίτη Δευτέρα του Ιανουαρίου, η οποία υποστηρίζει ότι αυτή είναι η χειρότερη ημέρα του έτους.

Λέγεται πως αυτή την ημέρα, οι άνθρωποι κατακλύζονται από αρνητικά συναισθήματα περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ημέρα.

Και αυτό γιατί πολλοί είναι εκείνοι που συνειδητοποιούν ότι έπεσαν έξω στο πρόγραμμα και τους στόχους τους κι έτσι μελαγχολούν.

Αν και η επιστημονική κοινότητα αμφισβητεί

την ύπαρξή του ως πραγματικό φαινόμενο, η ιδέα του Blue Monday παραμένει διαδεδομένη και έχει αποκτήσει εντυπωσιακή δημοσιότητα. Αλλά γιατί θεωρείται ότι αυτή η ημέρα προκαλεί άσχημα συναισθήματα;

Η έννοια του Blue Monday προέκυψε το 2005, όταν ο ψυχολόγος Cliff Arnall δημοσίευσε μια μαθηματική εξίσωση που υποτίθεται ότι έδειχνε πώς ο συνδυασμός παραμέτρων όπως ο καιρός, η οικονομική κατάσταση, οι απογοητεύσεις από τους στόχους της χρονιάς και η αίσθηση της κόπωσης μετά τις γιορτές οδηγούσαν στη μεγαλύτερη μελαγχολία του έτους.

Όμως, η “μελέτη” αυτή αργότερα αμφισβητήθηκε, καθώς βασιζόταν σε αμφίβολες υποθέσεις και δεν είχε επαρκή επιστημονική τεκμηρίωση.

Παρά τις αμφιβολίες γύρω από τη δημιουργία αυτής της έννοιας, το Blue Monday αναδεικνύει κάτι σημαντικό: τη σύνδεση του ανθρώπινου ψυχισμού με τις συνθήκες του χειμώνα και την επιρροή που μπορεί να έχει στη διάθεσή μας η εποχιακή αλλαγή.

Ο ήλιος δύει νωρίτερα, το κρύο και οι βροχές κυριαρχούν, ενώ οι διακοπές και η χαρά των γιορτών έχουν περάσει, αφήνοντας ένα κενό. Όλα αυτά συνδυάζονται με την αίσθηση του χρέους που φέρνουν οι νέοι στόχοι του έτους, προκαλώντας άγχος και απογοήτευση.

Η μαθηματική εξίσωση

Η θεωρία της Blue Monday προκύπτει από μια μαθηματική εξίσωση, [W+(D-d)]xTQ/MxNA, που γεννήθηκε στο μυαλό του ακαδημαϊκού Dr. Cliff Arnall, η οποία συνδυάζει παράγοντες όπως ο καιρός (W), τα χρέη (D),τον μηνιαίο μισθό (d), τον χρόνος που έχει περάσει από τις γιορτές των Χριστουγέννων (T), το χαμηλό επίπεδο κινητοποίησης (Μ) κτλ.

Η Blue Monday δεν έχει αποδειχθεί επιστημονικά και παραμένει απλά σαν θεωρία. Ωστόσο, θα μπορούσε να γίνει παγκόσμια ημέρα αναγνώρισης και αντιμετώπισης των αρνητικών παραγόντων που επηρεάζουν την ψυχική υγεία.

Ο όρος Blue Monday επινοήθηκε για πρώτη φορά το 2004 από τον Cliff Arnall, έναν ψυχολόγο και lifecoach, όταν τον προσέγγισε η βρετανική ταξιδιωτική εταιρεία Sky Travel για να βρει μια φόρμουλα για να καθορίσει την πιο καταθλιπτική ημέρα του έτους.

Η Blue Monday έγινε στη συνέχεια το επίκεντρο μιας διαφημιστικής καμπάνιας της Sky Travel που σχεδιάστηκε για να ενθαρρύνει τις κρατήσεις για διακοπές που, όπως έλεγε η εταιρεία, “θα ανακουφίσουν λίγη από τη δυστυχία της Blue Monday”.

Ωστόσο, ο τρόπος που κατέληξε ο Arnall σε αυτό το συμπέρασμα έχει απορριφθεί από την επιστημονική και ακαδημαϊκή κοινότητα.

“Η μειωμένη ψυχική διάθεση του χειμώνα είναι μια φυσιολογική απόκριση στις διακοπές των Χριστουγέννων και στο τέλος των εορτασμών. Αλλά η παθολογία τέτοιων φυσιολογικών συναισθημάτων σε κάποια μορφή ‘οξείας κατάθλιψης’, όπως η Blue Monday, είναι λάθος”, είπε ο CraigJackson, καθηγητής στην ψυχολογία υγείας στο Birmingham City University στην Αγγλία.

«Δεν υπάρχουν αξιόπιστα ερευνητικά στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι η Blue Monday είναι πιο καταθλιπτική από οποιαδήποτε άλλη μέρα ή ακόμα και από την πιο καταθλιπτική μέρα του χρόνου», πρόσθεσε.

Τι δείχνουν τα στοιχεία

Οι δείκτες δημόσιας υγείας, όπως η θνησιμότητα, η απουσία λόγω ασθένειας, η ψυχιατρική νοσηρότητα, ακόμη και οι εκτιμήσεις θανάτων ή οι απόπειρες αυτοκτονίας δεν δείχνουν καμία αύξηση την τρίτη Δευτέρα του Ιανουαρίου κάθε έτους ή περίπου εκείνες τις μέρες σε σύγκριση με άλλες ημέρες του Ιανουαρίου, είπε ο Jackson.

«Ο μοναδικός τρόπος με τον οποίο αυτή η ημερομηνία μπορεί να θεωρηθεί πιο καταθλιπτική από άλλες οφείλεται στο ότι τα μεγάλα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης λένε στους ανθρώπους ότι ‘σήμερα είναι Blue Monday’ και έτσι μπορεί να απλά να προκαλείται ένα φαινόμενο αυτοεκπληρούμενης προφητείας. Οι άνθρωποι πρέπει να γνωρίζουν ότι αυτό δεν είναι επιστημονικό γεγονός», είπε ο Jackson.

Η Blue Monday, λοιπόν, δεν πρέπει να θεωρείται τίποτα περισσότερο από ένα κόλπο διαφήμισης και διόγκωσης στα ΜΜΕ, είπε ο Τζάκσον.

Όπως και να έχει, το Blue Monday παραμένει μια υπενθύμιση για να δώσουμε προσοχή στη δική μας ψυχική υγεία και να αναγνωρίσουμε ότι οι ψυχολογικές προκλήσεις είναι κάτι φυσιολογικό και αναμενόμενο, ειδικά την εποχή αυτή του χρόνου.

Είναι μια ευκαιρία για να επανεκτιμήσουμε τις ανάγκες μας και να βρούμε τρόπους για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της καθημερινότητας με περισσότερη κατανόηση και αυτοφροντίδα.

newsit.gr