Υπεράκτια αιολικά: Μπλόκο από το υπουργείο Πολιτισμού σε δύο περιοχές της Κρήτης του Εθνικού Προγράμματος

09:51 21/8/2024 - Πηγή: FlashNews

«Στοπ» στην ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων σε τρεις από τις υποψήφιες περιοχές του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης, βάζει το Υπουργείο Πολιτισμού. Πιο συγκεκριμένα, στην απόφαση για την ΣΜΠΕ του Εθνικού Προγράμματος, το ΥΠΠΟ εξαιρεί από την έγκρισή του τα «Κρήτη 1», το «Κρήτη 2α και 2β» και την περιοχή ανοικτά της Γυάρου, εγκρίνοντας τις υπόλοιπες 16 από τις 19 θαλάσσιες ζώνες που περιλαμβάνονται στη στρατηγική μελέτη. 

Αιτία για το «όχι» στις παραπάνω 3 περιοχές,

σύμφωνα με την απόφαση του ΥΠΠΟ (έπειτα από γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου), είναι η προστασία των εγκείμενων μνημείων και θέσεων αρχαιολογικού ενδιαφέροντος.

Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά το «Κρήτη 1» (στην περιοχή Ζάκρου της Σητείας), η προτεινόμενη εν δυνάμει ΠΟΑΥΑΠ (Περιοχή Οργανωμένης Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων) χωροθετείται απέναντι από την Κάτω Ζάκρο και υπάρχει άμεση οπτική επαφή με τον αρχαιολογικό χώρο και το Μινωικό ανάκτορο της Ζάκρου, το οποίο είναι υποψήφιο προς ένταξη στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.

Στην περίπτωση της Γυάρου, το σκεπτικό είναι πως η προτεινόμενη εν δυνάμει ΠΟΑΥΑΠ βόρεια, δυτικά και νότια της νήσου βρίσκεται σε άμεση οπτική επαφή με τον κηρυγμένο Ιστορικό Τόπο της Γυάρου και δεν συνάδει με τον ιστορικό της χαρακτήρα. Όσον αφορά τα «Κρήτη 2α και 2β», το ΥΠΠΟ αφαιρεί το τμήμα των ΠΟΑΥΑΠ ανατολικά και νότια του ακρωτηρίου Αφορεσμένος. Κι αυτό γιατί «οι προτεινόμενες εν δυνάμει ΠΟΑΥΑΠ περιβάλλουν το ακρωτήριο και βρίσκονται σε εγγύτητα με την οχυρή νησίδα Σπιναλόγκα και τη χερσόνησο Νησί ή Κολοκύθα, οι οποίες είναι κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι και τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, προκαλώντας οπτική όχληση και έμμεση βλάβη στα μνημεία».

Σύμφωνα με πληροφορίες του energypress, το ΥΠΕΝ πρόκειται να καταθέσει αίτηση θεραπείας στο υπουργείο Πολιτισμού, με στόχο την τροποποίηση της εγκριτικής απόφασης, ώστε να αρθεί το μπλόκο στις τρεις παραπάνω περιοχές. Μάλιστα, από το υπουργείο εκφράζεται συγκρατημένη αισιοδοξία για αίσια έκβαση της αίτησης, με δεδομένο μάλιστα ότι όπως είχε γράψει το energypress, τα «σήματα» που εξέπεμπε το ΚΑΣ ήταν πως θα δώσει θετική γνώμη για όλες τις θαλάσσιες ζώνες που περιλαμβάνονται στο Εθνικό Πρόγραμμα και τη ΣΜΠΕ. 

Αν ωστόσο η προσπάθεια του ΥΠΕΝ δεν ευοδωθεί τελικά, τότε η νέα αυτή εξέλιξη θα έχει σημαντικές αρνητικές συνέπειες τόσο άμεσα όσο και μακροπρόθεσμα, στην προσπάθεια αξιοποίησης του πλούσιου αιολικού δυναμικού. Κι αυτό γιατί στην περίπτωση που η εγκριτική απόφαση του ΥΠΠΟ μείνει ως έχει, τα τρία θαλάσσια «οικόπεδα» αποκλείονται διά παντός από την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών.

Αυτονόητη αρνητική επίπτωση θα είναι πως θα συρρικνωθεί το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης, με τον περιορισμό της «δεξαμενής» των υποψήφιων περιοχών όπου θα μπορούσαν να εγκατασταθούν offshore πάρκα. Υπενθυμίζεται ότι το πλούσιο αιολικό δυναμικό αποτελεί ένα σημαντικό έρεισμα στον στόχο η Ελλάδα να μετατραπεί σε εξαγωγέα «πράσινης» ενέργειας. Σε αυτό το πλαίσιο, το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ αναμένεται να προβλέπει την ανάπτυξη έργων συνολικής ισχύος 11,7 Γιγαβάτ μέχρι το 2050.

Την ίδια στιγμή, ο αποκλεισμός των τριών περιοχών «φέρνει τα πάνω -κάτω» στον σχεδιασμό της της μεσοπρόθεσμης φάσης ανάπτυξης, δηλαδή στον οδικό χάρτη για την ανάπτυξη έργων 1,9 Γιγαβάτ έως το 2030. Κι αυτό γιατί το «Κρήτη 1» και η Γυάρος περιλαμβάνονται στην ομάδα με τις πρώτες έξι περιοχές που έχουν προκριθεί ώστε να εγκατασταθούν σε αυτές, μετά από διαγωνισμό, τα πρώτα πλωτά offshore αιολικά στη χώρα μας.

Μάλιστα, όπως έχει γράψει το energypress, σύμφωνα με δηλώσεις της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ, ο κύκλος παραχωρήσεων προοριζόταν να ανοίξει με το «Κρήτη 1». Η προκήρυξη του πρώτου διαγωνισμού, για το συγκεκριμένο «οικόπεδο», σχεδιαζόταν περί το 2026-2027. 

Στο ενδεχόμενο επομένως που δεν αλλάξει η απόφαση του ΥΠΠΟ, τότε θα πρέπει να ανασχεδιαστεί η ομάδα περιοχών για τη μεσοπρόθεσμη φάση ανάπτυξης, γεγονός το οποίο θα σημαίνει νέα σημαντική καθυστέρηση.

Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι η συγκεκριμένη ομάδα έξι θαλάσσιων ζωνών επελέγη και με κριτήριο το ότι στα συγκεκριμένα γεωγραφικά τμήματα θα υπάρχει ο απαραίτητος διαθέσιμος ηλεκτρικός «χώρος» έως το 2030, για τη σύνδεση των πάρκων. Επομένως, η παράμετρος του διαθέσιμου ηλεκτρικού «χώρου» θα κάνει αισθητά πιο δύσκολη την «άσκηση» αντικατάστασης του «Κρήτη 1» και της Γυάρου.

Ακόμη πάντως κι αν τελικά ευοδωθούν οι προσπάθειες του ΥΠΕΝ, το βέβαιο είναι πως για αυτό θα χρειαστεί χρόνος – γεγονός το οποίο θα σημαίνει περαιτέρω παράταση στην έγκριση του Εθνικού Προγράμματος και της ΣΜΠΕ. Έτσι, για παράδειγμα αν και η ίδρυση του SPV για τις ανεμολογικές και βυθομετρικές μελέτες τοποθετείται στις αρχές του φθινοπώρου, η προκήρυξη των ερευνών δεν θα μπορεί να γίνει έως ότου ξεκαθαρίσει το τοπίο για την ομάδα των «οικοπέδων» που θα φιλοξενήσουν τα πρώτα έργα, προς το τέλος της 10ετίας.

energypress.gr