Guardian: Ποια διεθνή μονοπώλια ευθύνονται για τον «πληθωρισμό της απληστίας» - Υπερκέρδη 4 τρισ. δολαρίων

17:04 7/12/2023 - Πηγή: Businessnews

Ο υπερβολικές αυξήσεις, πάνω από την αύξηση του κόστους των παγκόσμιων μονοπωλίων είναι η βασική αιτία της αύξησης των τιμών διεθνώς σύμφωνα με έρευνα των think tanks IPPR και Common Wealth, που ζητούν να φορολογηθούν τα υπερκέρδη, σύμφωνα με δημοσίευμα του Guardian.

Στα 4 τρις δολάρια υπολογίζονται τα υπερκέρδη των επιχειρήσεων παγκοσμίως, από το 2022 και έπειτα, σύμφωνα με τον Guardian,

που επικαλείται την έρευνα των think tanks IPPR και Common Wealth.

Η αισχροκέρδεια έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εκτόξευση του πληθωρισμού κατά το 2022, σύμφωνα με την έκθεση, με τον Guardian να κάνει λόγο για πληθωρισμό απληστίας (greedflation).

Τα thinks tanks προτείνουν έναν παγκόσμιο εταιρικό φόρο για τον περιορισμό της αισχροκέρδειας, καθώς και κινήσεις για την κατάργηση των μονοπωλιακών πρακτικών που επέτρεψαν στις εταιρείες να εκμεταλλευτούν την ισχύ τους στην αγορά.

Η ανάλυση των οικονομικών αποτελεσμάτων πολλών επιχειρήσεων του Ηνωμένου Βασιλείου διαπίστωσε ότι τα κέρδη ξεπέρασαν κατά πολύ τις αυξήσεις του κόστους, συμβάλλοντας στην άνοδο του πληθωρισμού πέρυσι σε επίπεδα που δεν είχαν παρατηρηθεί από τις αρχές της δεκαετίας του 1980.

Συγκεκριμένα, τα κέρδη των εισηγμένων βρετανικών επιχειρήσεων αυξήθηκαν κατά 30%, αλλά η αύξηση αυτή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό μόλις στο 11% των εταιρειών, οι οποίες έβγαλαν υπερκέρδη, εκμεταλλευόμενες την ικανότητά τους να προχωρήσουν σε θεαματικές αυξήσεις τιμών. Οι αυξήσεις τιμών που είναι μεγαλύτερες από την αύξηση του κόστους μιας επιχείρησης έχει καθιερωθεί τα τελευταία χρόνια να ονομάζεται greedflation, δηλαδή πληθωρισμός της απληστίας.

Τα υπερκέρδη ήταν ακόμη μεγαλύτερα στις ΗΠΑ, όπου πολλά σημαντικά τμήματα της οικονομίας κυριαρχούνται από ολιγοπώλια.

Αυτή η άνοδος των κερδών συνέβη καθώς οι αυξήσεις των μισθών απέτυχαν σε μεγάλο βαθμό να συμβαδίσουν με τον πληθωρισμό με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να έρθουν αντιμέτωποι με την μεγαλύτερη απώλεια της αγοραστικής τους δύναμης από το β΄ παγκόσμιο πόλεμο.

Οι ερευνητές δήλωσαν ότι οι πετρελαϊκές εταιρείες ExxonMobil και Shell, οι εταιρείες εξόρυξης Glencore και Rio Tinto και οι επιχειρήσεις τροφίμων και εμπορευμάτων Kraft Heinz, Archer-Daniels-Midland και Bunge είδαν τα κέρδη τους να ξεπερνούν κατά πολύ τον πληθωρισμό στον απόηχο της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Καθώς οι τιμές της ενέργειας και των τροφίμων επηρεάζουν το κόστος σε όλους τους τομείς μιας οικονομίας, αυτές οι αυξήσεις τιμών επιδείνωσαν το πληθωριστικό σοκ και είχαν ως αποτέλεσμα αυτό να διαρκέσει περισσότερο.

Από την ανάλυση 1.350 εταιρειών, εισηγμένων στα χρηματιστήρια του Ηνωμένου Βασιλείου, των ΗΠΑ, της Γερμανίας, της Βραζιλίας και της Νότιας Αφρικής, τα think tanks διαπίστωσαν ότι και οι επιχειρήσεις στον τομέα της τεχνολογίας, των τηλεπικοινωνιών και του τραπεζικού κλάδου αύξησαν τα περιθώρια κέρδους τους μέσω σημαντικών ανατιμήσεων.

«Τέτοιες εταιρείες μπόρεσαν να προστατεύσουν τα περιθώρια κέρδους τους ή ακόμη και να τα αυξήσουν, δημιουργώντας υπερβολικά κέρδη μέσω ενός συνδυασμού υψηλής ισχύος στην αγορά και δυναμικής της παγκόσμιας αγοράς», προσθέτει η έκθεση.

Ο Carsten Jung, επικεφαλής οικονομικών στο IPPR, είπε ότι η εργασία της Isabella Weber, οικονομολόγου στο Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης, έδειξε πώς οι «συστημικοί κλάδοι» μπορούν να έχουν τεράστιο αντίκτυπο στον πληθωρισμό στην ευρύτερη οικονομία.

Η έκθεση απηχεί έρευνα της ένωσης Unite , η οποία πέρυσι αποκάλυψε πώς οι μεγαλύτερες αυξήσεις τιμών που επηρέασαν τον δείκτη τιμών καταναλωτή του Ηνωμένου Βασιλείου (CPI) προήλθαν από εταιρείες που είτε διατήρησαν είτε βελτίωσαν τα περιθώρια κέρδους τους.

Μεταξύ των εταιρειών που αύξησαν περισσότερο τα κέρδη τους από τον μέσο όρο πριν από την πανδημία ήταν:

ExxonMobil: Από 15 δις λίρες αυξήθηκαν στα 53 δις λίρες

Shell: Από 16 δις αυξήθηκαν στα 44 δις λίρες

Glencore: Από 1,9 δις αυξήθηκαν στα 14,8 δις λίρες

Archer-Daniels-Midland: Από 1,4 δις αυξήθηκαν στα 3,16 δις λίρες

Kraft Heinz: Από 265 εκατ. αυξήθηκαν στα 1,8 δις λίρες

Τέσσερις εταιρείες τροφίμων – οι εισηγμένοι προμηθευτές Archer-Daniels-Midland και Bunge, συν τις Cargill και Dreyfus – ελέγχουν περίπου το 70%-90% της παγκόσμιας αγοράς σιτηρών.

«Αυτό έχει προκαλέσει σημαντική ζημιά στην οικονομία στο σύνολό της», ανέφερε η έκθεση. «Το παγκόσμιο ΑΕΠ θα μπορούσε να είναι 8% υψηλότερο από ό,τι είναι τώρα αν δεν είχε αυξηθεί η ισχύς τους στην αγορά. Το εισόδημα από την εργασία είναι σημαντικά χαμηλότερο και ο οικονομικός δυναμισμός είναι πιο ισχνός -με φτωχότερες επιλογές, χειρότερη ποιότητα προϊόντων και λιγότερες οικονομικές ευκαιρίες- σε έναν κόσμο όπου κυριαρχούν τα ολιγοπώλια των πολυεθνικών», σημειώνεται στην έκθεση.

Ορισμένα μέλη της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ, της Federal Reserve, έχουν αναγνωρίσει ότι οι αυξήσεις των τιμών έχουν ενισχύσει κατά πολύ τα κέρδη.

Πέρυσι, η Isabel Schnabel, μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, δήλωσε ότι «κατά μέσο όρο, τα κέρδη συνέβαλαν πρόσφατα στον συνολικό εγχώριο πληθωρισμό, πάνω από την ιστορική τους συνεισφορά».