Η «ρήτρα διαφυγής» για τις αμυντικές δαπάνες θα καθορίσει το εύρος του νέου πακέτου φορολογικών ελαφρύνσεων

08:45 13/3/2025 - Πηγή: Businessnews

Στις επερχόμενες κρίσιμες διαπραγματεύσεις, η ελληνική πλευρά θα επικεντρωθεί στην εξασφάλιση ίσης μεταχείρισης για όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η «ρήτρα διαφυγής» για τα εξοπλιστικά προγράμματα θα αποτελέσει τον βασικό δείκτη για το εύρος του νέου πακέτου φορολογικών ελαφρύνσεων και εισοδηματικών ενισχύσεων που προγραμματίζει η κυβέρνηση, με σκοπό να ανακοινωθούν τον Σεπτέμβριο στη ΔΕΘ.

Στις επερχόμενες κρίσιμες διαπραγματεύσεις, η ελληνική πλευρά θα επικεντρωθεί στην εξασφάλιση ίσης μεταχείρισης για όλα τα κράτη-μέλη

της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στελέχη του υπουργείου Οικονομικών τονίζουν πως ο στόχος είναι να υπάρξει ευχέρεια για χώρες όπως η Ελλάδα, η οποία δαπανά σχεδόν το 3% του ΑΕΠ της για εξοπλιστικά προγράμματα, ποσοστό που κατατάσσει τη χώρα μεταξύ των υψηλότερων δαπανών του ΝΑΤΟ.

Υπογραμμίζουν επίσης ότι το όριο για τον υπολογισμό των πρόσθετων αμυντικών δαπανών που δεν θα μετρούν στο δημοσιονομικό έλλειμμα και στην αύξηση των πρωτογενών δαπανών – η οποία για το 2026 έχει καθοριστεί στο 3,6% – πρέπει να ορίζεται με βάση τον μέσο ευρωπαϊκό όρο αμυντικών δαπανών.

Εκτιμάται ότι οι πρόσθετες αμυντικές δαπάνες θα υπολογιστούν από το 2021, πριν από την κήρυξη του πολέμου στην Ουκρανία.

Η ρήτρα διαφυγής θα ισχύει για τέσσερα χρόνια και δεν θα εφαρμόζεται οριζόντια, καθώς κάθε χώρα θα καθορίζει τα όρια σύμφωνα με τις δεσμεύσεις του προϋπολογισμού της. Με τα δεδομένα που υπάρχουν αυτή τη στιγμή, εκτιμάται ότι η Ελλάδα θα έχει περιθώριο αύξησης των αμυντικών δαπανών κατά 0,5% έως 1% ετησίως, χωρίς όμως αυτό να συνεπάγεται αυτόματα μεγαλύτερο δημοσιονομικό περιθώριο.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις του προϋπολογισμού, οι αμυντικές δαπάνες για εξοπλιστικά προγράμματα αναμένονται να αυξηθούν κατά περίπου 900 εκατ. ευρώ το 2025, κατά 500 εκατ. ευρώ το 2026 και κατά 150 εκατ. ευρώ το 2027, με το συνολικό ποσό να πλησιάζει τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ. Το όριο για το ύψος των δαπανών θα καθορίσει τόσο τη δημοσιονομική ευελιξία της κυβέρνησης όσο και τη δυνατότητα να αξιοποιήσει το «ταμειακό μαξιλάρι» για νέες φορολογικές ελαφρύνσεις, επικεντρωμένες κυρίως στη μεσαία τάξη.

Η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών έχει συνδέσει τις φορολογικές μειώσεις με τις αποφάσεις που θα ληφθούν στην Ευρώπη σχετικά με τη «ρήτρα διαφυγής», επισημαίνοντας ότι όσο πιο γενναία είναι η απόφαση για την άμυνα, τόσο μεγαλύτερο θα είναι το περιθώριο για μειώσεις των φορολογικών συντελεστών.

Σύμφωνα με ανάλυση της Alpha Bank για τις αμυντικές δαπάνες και την αρχιτεκτονική ασφάλειας στην Ευρώπη, η Ελλάδα κατατάσσεται μεταξύ των χωρών με τα υψηλότερα ποσοστά αμυντικών δαπανών σε σχέση με το ΑΕΠ, φτάνοντας το 3,08% το 2024 από 2,22% το 2014, καταλαμβάνοντας την 5η θέση στο σύνολο των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ.

Οι υψηλότερες αμυντικές δαπάνες παρατηρούνται στην Πολωνία και τις ΗΠΑ, ενώ οι μεγάλες οικονομίες της Ευρώπης (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία) δαπανούν γύρω από το 2% του ΑΕΠ τους για την άμυνα.

Η ανάλυση των κατηγοριών των αμυντικών δαπανών αποκαλύπτει σημαντικά δεδομένα. Στην Ελλάδα, το 55,9% των αμυντικών δαπανών αφορά το λειτουργικό κόστος (μισθοδοσίες στρατιωτικού και πολιτικού προσωπικού, συντάξεις κ.ά.), το 36,1% αναλώνεται σε εξοπλιστικά προγράμματα, περιλαμβανομένων των δαπανών για Έρευνα & Ανάπτυξη (Ε&Α), το 7,7% αφορά συντήρηση και άλλες λειτουργικές δαπάνες, και το 0,3% αφορά την κατασκευή στρατιωτικών υποδομών.

Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης έχει συνδέσει τα περιθώρια για μείωση φόρων με τις αποφάσεις που θα ληφθούν στην Ευρώπη για τη ρήτρα διαφυγής και την Άμυνα. «Μελετούμε σχέδιο για μείωση φόρων. Ανακοινώσεις αναμένονται από τον πρωθυπουργό τον Σεπτέμβριο. Η ρήτρα διαφυγής θα επηρεάσει την ευελιξία που θα έχουμε. Όσο γενναία είναι η απόφαση σε σχέση με την άμυνα, τόσο μεγαλύτερο περιθώριο θα έχουμε με τους φόρους» είχε δηλώσει προσφατα.