Προβληματισμοί για την κατάργηση ΝΠΔΔ & Κοινωφελών Επιχειρήσεων - Μαζικές αιτήσεις για «εξαιρέσεις» από Δήμους σε όλη τη χώρα

17:34 15/11/2023 - Πηγή: Businessnews

Το μέτρο αυτό αποσκοπεί στην αντιμετώπιση δυσλειτουργιών που παρουσιάζουν τα νομικά πρόσωπα των δήμων, λόγω ελλιπούς στελέχωσης και διάσπασης των τοπικών υποθέσεων μεταξύ αυτών και των κεντρικών δήμων.

Γράφει η Πέννυ Καλύβα

Το νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών με τίτλο «Αναμόρφωση του συστήματος διακυβέρνησης Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης α' και β' βαθμού, κατάργηση νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου δήμων», προβλέπει την κατάργηση των πάνω από 500 δημοτικών Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου και των Κοινωφελών Επιχειρήσεων των Δήμων στις 31 Δεκεμβρίου 2023, δηλαδή την τελευταία

ημέρα της τρέχουσας δημοτικής περιόδου. Το μέτρο αυτό σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση αποσκοπεί στην αντιμετώπιση δυσλειτουργιών που παρουσιάζουν τα νομικά πρόσωπα των δήμων, λόγω ελλιπούς στελέχωσης και διάσπασης των τοπικών υποθέσεων μεταξύ αυτών και των κεντρικών δήμων.

Η κατάργηση όμως των Ν.Π.Δ.Δ. και των Κοινωφελών Επιχειρήσεων στους Δήμους σε πρώτη φάση αναμένεται να δημιουργήσει κάποια προβλήματα τόσο στη μετάβαση, όσο και στις λειτουργίες που είχαν πριν περάσουν στους Δήμους. Να σημειώσουμε όμως ότι για κάθε ένα Νομικό Πρόσωπο που καταργείται αυξάνεται ο αριθμός των Αντιδημάρχων κατά έναν, εφόσον ο μέσος όρος του προϋπολογισμού του καταργούμενου Νομικού Προσώπου των πέντε τελευταίων ετών είναι μεγαλύτερος του ενός εκατομμυρίου ευρώ. Σε ότι αφορά στο πάσης φύσεως προσωπικό, συμπεριλαμβανομένων των συμβάσεων μίσθωσης έργου, μεταφέρεται αυτοδικαίως και κατανέμεται, με την ίδια σχέση εργασίας ή έργου, με απόφαση του Γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, στους οικείους Δήμους.

Περαιτέρω όμως ο νέος νόμος δίνει τη δυνατότητα σε Δήμους να διατηρήσουν κατ’ εξαίρεση οργανισμούς και επιχειρήσεις, αφήνοντας ένα μικρό «παραθυράκι» στην αυτοδίκαιη κατάργησή τους. Η δυνατότητα αυτή δίνεται σε όσους Δήμους έχουν λάβει σχετικές αποφάσεις τα Δημοτικά Συμβούλια έως την Τετάρτη 15 Νοεμβρίου 2023. Με σχετική εγκύκλιο του Υπουργείου Εσωτερικών διευκρινίζεται ότι η σχετική αίτηση υποβάλλεται στο Υπουργείο Εσωτερικών και συνοδεύεται από τεκμηριωμένη αιτιολόγηση με ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία ως προς τη διαπίστωση της πλήρωσης της ανωτέρω προϋπόθεσης (άσκηση δραστηριότητας του νομικού προσώπου με εξειδικευμένο αντικείμενο, αξιοσημείωτη/μακρόχρονη απόδοση έργου και ευρύτερη αναγνώριση).

Η διάταξη αυτή του Νόμου έχει επιφέρει το τελευταίο διάστημα ένα «κύμα» εξαιρέσεων από Δήμους σε όλη τη χώρα. Ήδη κάποιοι Δήμοι κινητοποιήθηκαν άμεσα και με αποφάσεις των Δημοτικών Συμβουλίων έχουν ζητήσει τη διατήρηση Νομικών τους Προσώπων και την εξαίρεση από το νόμο 5056/2023. Στις αποφάσεις τους εκθέτουν μια σειρά από επιχειρήματα που κατά περίπτωση δικαιολογούν την εξαίρεση από το προσφάτως θεσμικό πλαίσιο.

Παραθέτουμε ενδεικτικές περιπτώσεις Δήμων που ερευνήσαμε σε όλη τη χώρα με αιτήματα εξαίρεσης:

Ο Δήμος Κομοτηνής με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου θα υποβάλει αίτηση για εξαίρεση της Δημοτικής Κοινωφελούς Επιχείρησης Πολιτισμού – Παιδείας και Αθλητισμού Κομοτηνής (ΔΚΕΠΠΑΚ) καθώς όπως σημειώνεται είναι ένας σημαντικός φορέας διαφύλαξης , προώθησης και συντονισμού των τοπικών δράσεων για πολλά χρόνια. Ο Δήμος Περιστερίου αναμένεται να ζητήσει να εξαιρεθούν από το νόμο 5056/2023 ο Οργανισμός Προσχολικής αγωγής Αθλητισμού και Πρόνοιας καθώς και η Κοινωφελή δημοτική επιχείρηση πολιτιστικής ανάπτυξης. Ο Δήμος Χανίων αναμένεται με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου να ζητήσει την εξαίρεση της Κοινωφελούς Επιχείρησης Πολιτισμού και Περιβάλλοντος – Κέντρο Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου (ΚΕΠΠΕΔΗΧ-ΚΑΜ). Ο Δήμος Ηρακλείου αναμένεται να ζητήσει εξαίρεση από την κατάργηση του Δημοτικού Οργανισμού Προσχολικής Αγωγής – Φροντίδας και Μαζικής Άθλησης Ηρακλείου (ΔΟΠΑΦΜΑΗ) καθώς και της Δημοτικής Κοινωφελούς Επιχείρησης Πολιτισμού – Περιβάλλοντος – Κοινωνικής Πρόνοιας Ηρακλείου (ΔΕΚΕΗ) από την κατάργηση. Ο Δήμος Ηγουμενίτσας με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ζητά την εξαίρεση του Νομικού Προσώπου «Προσχολική Αγωγή, Κοινωνική Προστασία και Πολιτισμός» ΠΑΚΠΠΟ από τη συγχώνευση. Όπως επισημαίνει το Δημοτικό Συμβούλιο, το ΠΑΚΠΠΟ αποτελεί έναν βιώσιμο και αναπτυσσόμενο οργανισμό που συμβάλλει με τις εξειδικευμένες υπηρεσίες που παρέχει στο έργο της κοινωνικής πολιτικής του Δήμου. Ο Δήμος Αμφιλοχίας ζητά να διατηρηθεί η Κοινωφελής Επιχείρηση, καθώς έχει ως μοναδική και αποκλειστική αρμοδιότητα τη διαχείριση και λειτουργία των δημοτικών σφαγείων στην περιοχή Βελαώρα σε σύγχρονες ιδιόκτητες εγκαταστάσεις. Η διαχείριση των σφαγείων για μια περιοχή που έχει τεράστιο ζωικό κεφάλαιο είναι κρίσιμη για την τοπική οικονομία. Ο Δήμος Μεγάρων αναμένεται να ζητήσει τη διατήρηση της Δημοτικής Κοινωφελούς Επιχείρησης Δήμου Μεγαρέων (ΔΗ.Κ.Ε.ΔΗ.ΜΕ). Ο Δήμος Μεσολογγίου με ομόφωνη απόφαση του Δ.Σ. ζητά τη διατήρηση του Νομικού Προσώπου «Κέντρο & Μουσείο Χαρακτικών Τεχνών Β. Κατράκη», που διαχειρίζεται το Μουσείο της Βάσως Κατράκη στο Αιτωλικό. Ο Δήμος Πατρέων αναμένεται να προχωρήσει σε αίτηση για να διασώσει τους τρεις οργανισμούς του, ανάμεσα σε αυτούς και τον Καρναβαλικό Οργανισμό. Ο Δήμος Πύλου Νέστορος σε έκτακτη κατεπείγουσα συνεδρίαση αναμένεται να ζητήσει την εξαίρεση στην κατάργηση του Κοινωνικού και Αθλητικού φορέα “Αλληλεγγύη” και των σχολικών επιτροπών. Ο Δήμος Αγρινίουζητά εξαίρεση για την Κοινωφελή Επιχείρηση, τις Σχολικές Επιτροπές και το νομικό πρόσωπο που διαχειρίζεται τους παιδικούς σταθμούς, τα ΚΔΑΠ, τα ΚΑΠΗ κτλ.

Σε πολλές περιπτώσεις τονίζεται ότι η διάλυση και η ενσωμάτωση των αντικειμένων των Νομικών Προσώπων στο Δήμο θα επιφέρει ριζικές αλλαγές στη δομή αλλά και στον τρόπο λειτουργίας τους. Μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις τονίζεται ότι δεν υπάρχει το απαραίτητο προσωπικό για να κάνει αυτές τις μεταβάσεις, ενώ από την άλλη θα επιβαρυνθούν περισσότερο οι υπηρεσίες των Δήμων.

Σε κάθε περίπτωση μένει να φανεί ποια θα είναι και η στάση του Υπουργείου Εσωτερικών απέναντι στα μαζικά αυτά αιτήματα και αν τελικά θα υπάρξουν Νομικά Πρόσωπα και Δημοτικές Επιχειρήσεις που θα εξαιρεθούν από το θεσμικό πλαίσιο που προβλέπει την κατάργηση των Νομικών Προσώπων των Δήμων από 1-1-2024 και την απορρόφησή του από τις αντίστοιχες δημοτικές υπηρεσίες.