Το ΤΑΙΠΕΔ γράφει ιστορία (αποτυχίας) στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων

17:10 3/2/2019 - Πηγή: Dimokratianews

Το ΤΑΙΠΕΔ γράφει ιστορία (αποτυχίας) στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων03.02.2019Οικονομία

Οκτώ πρόεδροι και πέντε διευθύνοντες σύμβουλοι δεν έχουν καταφέρει μέσα σε μία επταετία να αξιοποιήσουν την περιουσία του Δημοσίου

Aπό τον
Φώτη Κόλλια

Aπό την απόπειρα να επεκταθεί η σύμβαση παραχώρησης του αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος» για 20 χρόνια αντί πινακίου φακής έως την εξαετή προσπάθεια παραχώρησης της Εγνατίας Οδού, το συνεχές μπάχαλο με το Ελληνικό και τους τουριστικούς λιμένες (μαρίνες), η οκταετής λειτουργία του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ) σημαδεύτηκε

από απανωτά κρούσματα προχειρότητας.

Διαδοχικές διοικήσεις του Ταμείου που ανέλαβε να αξιοποιήσει (και όχι να ξεπουλήσει) την κρατική περιουσία φορτώνουν τις καθυστερήσεις, τις ακυρώσεις διαγωνισμών, τον περιορισμένο ανταγωνισμό σε αρκετούς εξ αυτών και άλλα ευτράπελα στις κυβερνήσεις. Ομως, όπως δείχνουν και περιπτώσεις όπως με το αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος», τις μαρίνες και την Εγνατία Οδό, οι σύμβουλοι του ΤΑΙΠΕΔ τα έκαναν μαντάρα και το διοικητικό συμβούλιο του Ταμείου ενέκρινε διαδικασίες και διαγωνισμούς που αποδείχθηκαν επιεικώς πρόχειροι.

Διαδοχικές διοικήσεις έχουν επιλέξει να ομιλούν μέσω διαρροών, αποφεύγοντας να λογοδοτήσουν ουσιαστικά για τις τεράστιες καθυστερήσεις στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, για τις αμφισβητούμενες διαδικασίες που συζητούνται στην αγορά και τα χρονοδιαγράμματα που σπανίως επιβεβαιώνονται. Διαδοχικές διοικήσεις εμφανίζονται επιτυχημένες μέχρι να εκπαραθυρωθούν, προκειμένου να προκύψει μια νέα διοίκηση, η οποία υπόσχεται ότι θα λειτουργήσει καλύτερα από την προηγούμενη.

Γι’ αυτό και στα περίπου επτά χρόνια λειτουργίας έχουν περάσει από το Ταμείο οκτώ πρόεδροι και πέντε διευθύνοντες σύμβουλοι. Ολοι «επιτυχημένοι»! Απολογισμός θα γίνει, πάντως, το καλοκαίρι του 2020, οπότε και εκπνέει η περίοδος λειτουργίας του ΤΑΙΠΕΔ σε συνέχεια της τριετούς παράτασης που έλαβε το καλοκαίρι του 2017.

Με τα σημερινά δεδομένα, πάντως, θα χρειαστεί και νέα παράταση, αφού δεν πρόκειται έως τότε να έχουν πωληθεί τα περιουσιακά στοιχεία του, όπως προβλέπει η συμφωνία με τους δανειστές.
Σε αρκετές περιπτώσεις οι διοικήσεις του ΤΑΙΠΕΔ ζήτησαν βελτιωμένες προσφορές από υποψήφιους αγοραστές κρατικών περιουσιακών στοιχείων και υπερηφανεύονται ότι αύξησαν το ποσό που τελικά έλαβαν.

Mικρό τίμημα

Υπήρξαν, όμως, και περιπτώσεις που δυστυχώς δεν έχουν διερευνηθεί επαρκώς, στις οποίες κρίσιμα περιουσιακά στοιχεία του Δημοσίου επιχειρήθηκε να πωληθούν κοψοχρονιά.

Αποκορύφωμα ήταν η πρώτη συμφωνία για την 20ετή επέκταση της σύμβασης παραχώρησης του Αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος» έως το 2046, που ήταν ύψους μόλις 480.000.000 ευρώ. Με παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το τίμημα που τελικά πληρώνει η Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών (ΔΑΑ), η οποία διαχειρίζεται το αεροδρόμιο, υπερδιπλασιάστηκε και έφτασε το 1,12 δισ. ευρώ!

Το τραγικό της υπόθεσης είναι ότι διοργανώθηκε από τη σημερινή διοίκηση ολόκληρη συνέντευξη Τύπου, προκειμένου να δικαιολογηθούν αποφάσεις που είχε λάβει η προηγούμενη διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ. Ομως, ήρθε μια ανακοίνωση της επιτρόπου Ανταγωνισμού της Ε.Ε. Μαργκρέτε Βεστάγκερ να ανατρέψει τα λεγόμενά τους. Ενώ κατά τη διάρκεια της συνέντευξης δεν είχαν παραδεχθεί ότι η Κομισιόν έσωσε την παρτίδα και οδήγησε στον διπλασιασμό του τιμήματος, η δήλωση της κυρίας Βεστάγκερ τούς αδειάζει!

Επισημαίνει ότι οι υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής διαπίστωσαν πως, αν η ΔΑΑ πλήρωνε μόνο 480.000.000 ευρώ, θα επρόκειτο για «κρατική ενίσχυση» και προσθέτει ότι η Κομισιόν ζήτησε υψηλότερο τίμημα, γιατί σε διαφορετική περίπτωση δεν θα ενέκρινε τη συμφωνία 20ετούς επέκτασης της σύμβασης παραχώρησης.

Μέχρι σήμερα ουσιαστική διερεύνηση αυτής της σκοτεινής υπόθεσης δεν έχει υπάρξει από ελληνικής πλευράς, παρότι τα πανηγυρικά δελτία Τύπου του ΤΑΙΠΕΔ για τη «μεγάλη συμφωνία» και τα «σαλόνια» στις εφημερίδες για τα ψίχουλα που θα εισέπραττε είναι εύκολα προσβάσιμα.

Ο «τραγέλαφος» της Εγνατίας Οδού και ο μεγάλος κίνδυνος για πανάκριβα διόδια

Από το 2014 ανακοινώνουν απανωτές διοικήσεις (και υπουργοί) ότι ο διαγωνισμός για την πολυετή παραχώρηση της Εγνατίας Οδού θα ολοκληρωθεί «εντός του έτους» ή «τον επόμενο χρόνο». Πέρασαν πέντε χρόνια και όλα δείχνουν ότι θα χρειαστούν... άλλα πέντε για να ολοκληρωθεί η διαδικασία. Μάλιστα προ μηνών η διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ προκήρυξε διαγωνισμό, τον οποίο υποτίθεται ότι προετοίμαζαν επί χρόνια οι υπηρεσίες του Ταμείου. Σύντομα διαπιστώθηκε πως αποτελεί άλλο ένα μνημείο προχειρότητας, αλλά στο ΤΑΙΠΕΔ έχουν το περιθώριο να κρύβονται πίσω από την πολιτική υποκρισία απανωτών κυβερνήσεων για τα διόδια στην Εγνατία Οδό.

Οταν προ μηνών κυκλοφόρησε ότι το κόστος βαριάς συντήρησης της Εγνατίας Οδού, που υποτίθεται πως θα αναλάβει ο ιδιώτης επενδυτής με πολυετή σύμβαση παραχώρησης, είναι 1 δισ. ευρώ, στο ΤΑΙΠΕΔ υποστήριζαν πως «πρόκειται για υπερβολές». Την προηγούμενη εβδομάδα κυκλοφόρησε non paper στο οποίο αναφέρεται ότι το κόστος είναι τελικά 5,5 έως 6 δισεκατομμύρια ευρώ! Πρόκειται για κόστος που αν δεν το «φορτωθεί» το Δημόσιο (δηλαδή οι φορολογούμενοι), τα διόδια στον οδικό άξονα πρέπει να εκτιναχθούν ώστε να αποζημιωθεί ο ιδιώτης επενδυτής. Για ακόμα μία φορά στο ΤΑΙΠΕΔ κρύβονται πίσω από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υποδομών, στην οποία φορτώνουν όλες τις ευθύνες, αν και στο Ταμείο ελέγχουν εδώ και χρόνια το 100% της Εγνατία Οδός Α.Ε., συμμετέχουν στο διοικητικό συμβούλιό της και γνωρίζουν από πρώτο χέρι τι πραγματικά συμβαίνει με το κόστος συντήρησης.

Εκτός από την προχειρότητα με την οποία εκτιμήθηκε το κόστος, ώστε να συντηρηθεί η Εγνατία Οδός και να καλύπτει τις απαιτήσεις ασφαλείας των κοινοτικών οδηγιών, στο ΤΑΙΠΕΔ ακόμη δεν έχουν καταφέρει να συμφωνήσουν με την Κομισιόν για τη νέα τιμολογιακή πολιτική διοδίων στον οδικό άξονα. Μαζί με το υπουργείο Υποδομών έστειλαν λάθος σχέδιο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία και το απέρριψε. «Φανταστείτε να μην προετοίμαζαν τον διαγωνισμό από το 2012, όπως υποστηρίζουν απανωτές διοικήσεις του ΤΑΙΠΕΔ» λένε στην αγορά κατασκευών. Τα ίδια στελέχη θεωρούν ότι δύσκολα θα ολοκληρωθεί ο εν εξελίξει διαγωνισμός για την παραχώρηση του οδικού άξονα, στον οποίο έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον πανίσχυροι όμιλοι από το εξωτερικό και την Ελλάδα. Η ημερομηνία κατάθεσης δεσμευτικών προσφορών παραμένει άγνωστη εδώ και μήνες.

Οι υποθέσεις που «καίνε»

Συνεχώς προς τα πίσω πάει και η πώληση των συμμετοχών που έχει το ΤΑΙΠΕΔ σε κρατικά (πρώην ή νυν) μονοπώλια, όπως η ΕΥΔΑΠ, η ΕΥΑΘ, η ΔΕΗ, η ΔΕΠΑ κ.λπ. Οι λόγοι είναι δύο: Πρώτον, δεν ευνοεί η χρηματιστηριακή συγκυρία και οι αποτιμήσεις θα είναι πολύ χαμηλές. Δεύτερον, πρόκειται για πολιτικά ευαίσθητες ιδιωτικοποιήσεις, που θα συναντήσουν αντιδράσεις εντός και εκτός κυβερνητικού στρατοπέδου. Πάντως, στο Ταμείο προχωρούν την πώληση πλειοψηφικού πακέτου των Ελληνικών Πετρελαίων (ΕΛ.ΠΕ.), σε μια διαδικασία που εξελίσσεται με πολλά απρόοπτα. Λαβυρινθώδες είναι το τοπίο και για την πώληση του τομέα Εμπορίας της ΔΕΠΑ.

Ούτε μία σύμβαση παραχώρησης από το 2013 για τις μαρίνες!

Στις αρχές του 2013 η τότε διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ είχε ανακοινώσει ότι θα παραχωρηθούν, για διάστημα έως 40 χρόνια, 46 μαρίνες ανά την Ελλάδα μέσα από έξι κύκλους διαγωνισμών. Ηταν το περίφημο σχέδιο «Νηρηίδες». Στον πρώτο κύκλο είχαν ενταχθεί οι μαρίνες Αλίμου, Λαυρίου (προορίζονταν για την υποδοχή μεγάλων σκαφών αναψυχής, megayachts), Πύλου, Χίου, Αργοστολίου (προβλέπονταν ότι θα λειτουργούσε ως μαρίνα πολυτελείας), Αρετσούς και Μυκόνου. Μέχρι σήμερα δεν έχει υπογραφεί καμία σύμβαση παραχώρησης! Ο μοναδικός διαγωνισμός που έχει ολοκληρωθεί αφορά τη μαρίνα της Χίου, για την οποία επικράτησε επενδυτικό σχήμα με τη συμμετοχή και της οικογένειας του εφοπλιστή Τσάκου.

Στο δεύτερο πακέτο είχαν ενταχθεί οι μαρίνες Γλυφάδας μαζί με Σερίφου, Πάρου, Νάξου και Ανδρου. Στο τρίτο, οι μαρίνες της Κρήτης (Αγιος Νικόλαος, Ρέθυμνο και τέσσερις μικρότερες), και στο τέταρτο πακέτο οι εγκαταστάσεις σε Ρόδο, Κω, Αστυπάλαια, Πάτμο, Κάρπαθο και Νίσυρο. Στο πέμπτο πακέτο, οι μαρίνες σε Κατάκολο και Ζάκυνθο, και στο έκτο οι υπόλοιπες του Ιονίου (Πάτρα, Κέρκυρα, Λευκάδα, Μεγανήσι, Ιθάκη και Αγ. Ευθυμία). Στο έβδομο πακέτο οι μαρίνες Πλαταμώνα, Σκοπέλου, Σκιάθου και Θάσου.

Τότε η διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ είχε υποστηρίξει ότι, με βάση την εμπειρία της Ισπανίας, για κάθε 100 νέες θέσεις σκαφών αναψυχής σε μαρίνες δημιουργούνται 4,4 νέες θέσεις εργασίας στη μαρίνα και 100 θέσεις εργασίας σε συμπληρωματικούς κλάδους. Μάλλον θα πρέπει να περιμένουμε πολύ...
Υπάρχουν, πάντως, και θετικά μηνύματα, καθώς έπειτα από επτά χρόνια προσπαθειών (και αφού χρειάστηκαν δύο διαγωνισμοί) ο διαγωνισμός για τη μαρίνα Αλίμου βρίσκεται στο τελικό στάδιο και εντός των προσεχών εβδομάδων θα κατατεθούν δεσμευτικές προσφορές. Πάντα σύμφωνα με τις διαρροές του ΤΑΙΠΕΔ, οι οποίες σπανίως επιβεβαιώνονται.

Προχειρότητα με τους διαγωνισμούς για τα κρατικά ακίνητα

Ομοβροντία διαγωνισμών έχει αρχίσει το ΤΑΙΠΕΔ και για σειρά κρατικών ακινήτων, προκειμένου στην πορεία να τους ακυρώσει, επειδή (παρά την υποτιθέμενη σοβαρή προετοιμασία) προέκυψαν απρόβλεπτες εξελίξεις. Για παράδειγμα, αφού ξεκινήσει ένας διαγωνισμός διαπιστώνεται ότι το μισό ακίνητο είναι δασικό ή ότι το τοπογραφικό σχέδιο είναι «μπαγιάτικο». Γιατί οι σύμβουλοι δεν εντοπίζουν τα συγκεκριμένα προβλήματα πριν προκηρυχθεί ο διαγωνισμός; Στο ΤΑΙΠΕΔ απαντούν ότι οι δασάρχες εμφανίζονται με το χαρτί, αφού αρχίσει η διαδικασία!

Στο Ταμείο υποστηρίζουν ότι σύντομα θα αρχίσουν τον διαγωνισμό για την παραχώρηση της πρώην αμερικανικής βάσης στις Γούρνες Ηρακλείου. Ομως, τον Αύγουστο του 2014 ανακοινώθηκε η εκκίνηση του πρώτου διαγωνισμού, ο οποίος τελικά ακυρώθηκε, ενώ από τότε αναμορφώθηκε το ΕΣΧΑΔΑ. Στον πρώτο διαγωνισμό το ακίνητο πωλούνταν σε δύο τμήματα, ένα παραθαλάσσιο έκτασης 316 στρεμμάτων και ένα που βλέπει στον δρόμο, έκτασης περί τα 30 στρέμματα. Μάλιστα, για το παραθαλάσσιο ακίνητο ουδείς είχε ενδιαφερθεί, ενώ για την έκταση των 30 στρεμμάτων είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον η Jumbo του Απ. Βακάκη και η εταιρία ακινήτων Dimand που διοικείται από τον Δημ. Ανδριόπουλο.

Χρονική περίοδος

Προ διετίας άρχισαν και διαγωνισμοί ώστε να αξιοποιηθούν οι ολυμπιακές εγκαταστάσεις σε Γαλάτσι και Μαρκόπουλο. Τα δύο ακίνητα επρόκειτο να παραχωρηθούν για χρονική περίοδο 40 ετών με δυνατότητα παράτασης, αλλά οι διαγωνισμοί ακυρώθηκαν εν μέσω βουνού δικαστικών προβλημάτων. Η τύχη του Κλειστού Σταδίου στο Γαλάτσι αγνοείται, ενώ κυκλοφορούν φήμες περί επικείμενης νέας απόπειρας αξιοποίησης του Ιππικού Κέντρου στο Μαρκόπουλο.

Σημειώνεται ότι αρχικό ενδιαφέρον στον διαγωνισμό του Ταμείου για την παραχώρηση του Ιππικού Κέντρου Μαρκοπούλου είχαν εκδηλώσει οι εταιρίες Dimand Α.Ε., ΕΛΙΑ Κατασκευαστική Α.Ε. και Μαρκόπουλο Α.Ε. Στην πορεία διαπιστώθηκε ότι μεγάλο τμήμα του ακινήτου κηρύσσεται αρχαιολογικός χώρος...

Πολλαπλές είναι οι απόπειρες (με μορφή διαγωνισμών ή εξαγγελιών...) αξιοποίησης και άλλων κρατικών ακινήτων, όπως η πολυετής παραχώρηση (για 99 χρόνια) της ιστορικής Βίλλας Μπιμπέλη (Castello Bibelli). Στον δεύτερο διαγωνισμό για την παραχώρηση του ακινήτου είχε βρεθεί επενδυτής, αλλά η τύχη της σύμβασης αγνοείται. Το κτίριο, που υψώνεται στην Κάτω Κορακιάνα, λειτουργούσε έως το 1982 ως μία από τις γνωστότερες ξενοδοχειακές μονάδες της Κέρκυρας υπό τον έλεγχο της οικογένειας Μπούα, ενώ σε δύο κτίριά του φιλοξενείται παράρτημα της Εθνικής Πινακοθήκης.

Δύο και τρεις φορές έχουν προσπαθήσει στο ΤΑΙΠΕΔ να αξιοποιήσουν επτά ιαματικές πηγές, οι πέντε από τις οποίες βρίσκονται στη Φθιώτιδα. Πρόκειται για τα ιαματικά λουτρά Αιδηψού, Πλατύστομου, Καμμένων Βούρλων (δύο εγκαταστάσεις), Θερμοπυλών, Υπάτης και Κύθνου. Πρόκειται για τη δεύτερη προσπάθεια του Ταμείου για την παραχώρηση των συγκεκριμένων εγκαταστάσεων, αρκετές από τις οποίες υπολειτουργούν, ενώ για ορισμένες εξ αυτών βρίσκονται σε εξέλιξη δικαστικές διαμάχες μεταξύ της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ) και μισθωτών.