O Παγκόσμιος Νότος καλείται να πληρώσει τα...σπασμένα του Τραμπ

15:22 20/4/2025 - Πηγή: Reporter

Οι σαρωτικοί δασμοί του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ έχουν προκαλέσει οικονομικό χάος, αναστατώνοντας τις αγορές μετοχών και ομολόγων και προκαλώντας πανικό σε όλο τον κόσμο, ιδίως σε χώρες με χαμηλότερο εισόδημα που βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στις εξαγωγές προς τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι μια εξ ολοκλήρου κατασκευασμένη παγκόσμια ύφεση, με τον αναπτυσσόμενο κόσμο να σηκώνει το μεγαλύτερο βάρος.

Όπως επισημαίνει σε ανάλυσή του το Project Syndicate, η σύντομη ηρεμία στις χρηματοπιστωτικές

αγορές μετά την αιφνίδια ανακοίνωση του Τραμπ για «παύση» 90 ημερών στους περισσότερους από τους «αμοιβαίους» δασμούς του - εξαιρουμένων εκείνων στις κινεζικές εισαγωγές, τους οποίους αύξησε στο 145% - αποδείχθηκε πρόωρη. Ενώ ορισμένοι δισεκατομμυριούχοι και πιστοί μπορεί να έκαναν θραύση ερμηνεύοντας σωστά τις αναρτήσεις του Τραμπ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πριν από την ξαφνική αντιστροφή της πολιτικής του, οι διαταραχές στο παγκόσμιο εμπόριο και τα χρηματοοικονομικά που προκαλούνται από τους δασμούς του εξακολουθούν να ενέχουν σοβαρούς κινδύνους.

Επιπλέον, παρά την παύση ορισμένων δασμών, ένας καθολικός δασμός 10% σε όλες τις εισαγωγές των ΗΠΑ παραμένει σε ισχύ, μαζί με κλαδικούς δασμούς 25% στον χάλυβα, το αλουμίνιο, τα αυτοκίνητα και τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων. Υπάρχουν νέες εξαιρέσεις για τα smartphones, τους υπολογιστές και άλλες ηλεκτρονικές συσκευές, παρόλο που ο Τραμπ έχει επίσης απειλήσει με νέους δασμούς στα φαρμακευτικά προϊόντα, τους ημιαγωγούς, τον χαλκό και την ξυλεία. Στο σύνολό τους, τα μέτρα αυτά θα μειώσουν τη διαθεσιμότητα των εισαγόμενων αγαθών, θα αυξήσουν τις τιμές για τους καταναλωτές των ΗΠΑ και θα επιβάλουν απότομο κόστος στις χώρες εξαγωγής.

Αλλά τελικά, οι δασμοί που θα επιβληθούν σε κάθε χώρα θα εξαρτηθούν από τις μελλοντικές διαπραγματεύσεις, όπου οι ΗΠΑ αναμένεται να παίξουν σκληρό παιχνίδι. Ο Τραμπ έχει ήδη καταστήσει σαφή την περιφρόνησή του για τους ξένους ηγέτες, υπερηφανευόμενος ότι πολλοί «μου γλείφουν τον κώλο» και είναι πρόθυμοι να «κάνουν τα πάντα» για να ανατρέψουν τους δασμούς. Ως αποτέλεσμα, το τελικό πεδίο εφαρμογής των δασμών του Τραμπ παραμένει αβέβαιο.

Η κόντρα Κίνας-ΗΠΑ εξακολουθεί να κλιμακώνεται

Το πιο κρίσιμο είναι ότι η τελευταία αύξηση των δασμών του Τραμπ στις κινεζικές εισαγωγές σχεδόν διασφαλίζει ότι ο σινοαμερικανικός εμπορικός πόλεμος θα συνεχίσει να κλιμακώνεται. Η αύξηση στο 145% είναι σε μεγάλο βαθμό συμβολική - μια κίνηση «τιμωρίας» μετά την αύξηση των δικών της δασμών από την Κίνα - δεδομένου ότι το προηγούμενο ποσοστό 104% είχε ήδη καταστήσει τις περισσότερες κινεζικές εισαγωγές εμπορικά μη βιώσιμες. Στην πραγματικότητα, η κυβέρνηση έχει σηματοδοτήσει την πρόθεσή της να κλείσει το εμπόριο με την Κίνα.

Οι συνέπειες για τους καταναλωτές των ΗΠΑ και τους εγχώριους παραγωγούς που βασίζονται σε κινεζικές εισροές είναι βαθιές. Η ανοιχτή δυσπιστία του Τραμπ απέναντι στα προϊόντα που προέρχονται από κινεζικά εργοστάσια - ακόμη και όταν δρομολογούνται μέσω τρίτων χωρών - ανάγκασε τις κυβερνήσεις που ελπίζουν να διατηρήσουν την πρόσβαση στην αγορά των ΗΠΑ να αναζητήσουν εναλλακτικές επιλογές προμηθειών και παραγωγής. Η απλή προσδοκία τέτοιων αλλαγών έχει ήδη διαταράξει σοβαρά τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού.

Ο Τραμπ στέλνει τους αναλυτές … αδιάβαστους

Η αβεβαιότητα αποτελούσε πάντοτε έναν σημαντικό αποτρεπτικό παράγοντα για την οικονομική δραστηριότητα, και η απρόβλεπτη πολιτική της κυβέρνησης Τραμπ - που χαρακτηρίζεται από ασταθείς αποφάσεις, ξαφνικές ανατροπές και ανακοινώσεις που γίνονται συνέχεια - έχει καταστήσει σχεδόν αδύνατη την πρόβλεψη των μελλοντικών εξελίξεων με τη χρήση τυποποιημένων μοντέλων κινδύνου. Η προτίμηση του Τραμπ στην τακτική του σοκ και δέος, που θυμίζει άλλους «ισχυρούς άνδρες» όπως ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι, επιτείνει το πρόβλημα.

Η αυξανόμενη αβεβαιότητα θα αποθαρρύνει αναπόφευκτα τις επενδύσεις, καθώς οι επιχειρήσεις βάζουν στο ράφι νέα έργα και αναβάλλουν προγραμματισμένες επεκτάσεις περιμένοντας να δουν πώς θα εξελιχθούν τα γεγονότα. Η επακόλουθη επιβράδυνση θα μπορούσε να επιβαρύνει σε μεγάλο βαθμό την ανάπτυξη και την απασχόληση στις ΗΠΑ, με συνέπειες που εκτείνονται πολύ πέρα από τον άμεσο οικονομικό αντίκτυπο των δασμών του Τραμπ.

Οι ΗΠΑ δεν μπορούν να κερδίσουν την Κίνα- Τα «καμπανάκια»

Ακόμη χειρότερα, οι ΗΠΑ δεν μπορούν να κερδίσουν τον εμπορικό τους πόλεμο με την Κίνα. Η κινεζική κυβέρνηση το γνωρίζει σαφώς αυτό και παίζει μακροπρόθεσμα. Ανά πάσα στιγμή, ο οικονομικός πόλεμος φθοράς των δύο υπερδυνάμεων θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μεγάλη οικονομική κρίση ή ακόμη και σε στρατιωτική αντιπαράθεση.

Οι καμπάνες συναγερμού έχουν ήδη χτυπήσει. Η πτώση της ζήτησης για τα έντοκα γραμμάτια του αμερικανικού δημοσίου, που εδώ και πολύ καιρό θεωρούνται το ασφαλέστερο περιουσιακό στοιχείο στον κόσμο, σηματοδοτεί τη μείωση της εμπιστοσύνης στην οικονομική ηγεσία της Αμερικής. Επιπλέον, η ταυτόχρονη πτώση των αμερικανικών μετοχών, των ομολόγων και του δολαρίου υποδηλώνει αυξανόμενες αμφιβολίες για την ικανότητα των αμερικανικών κρατικών ομολόγων να χρησιμεύουν ως παγκόσμιο σημείο αναφοράς για τις τιμές των περιουσιακών στοιχείων, ακόμη και αν παραμένουν το προτιμώμενο μέσο για χρηματοπιστωτικές συναλλαγές μεγάλου όγκου.

Όπως και με τις προηγούμενες αυτοπροκαλούμενες οικονομικές κρίσεις, η οικονομία των ΗΠΑ θα υποφέρει αναμφίβολα, αλλά το μεγαλύτερο βάρος θα πέσει στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Οι ακυρωμένες ή καθυστερημένες εξαγωγικές παραγγελίες υπονομεύουν ήδη την παραγωγή και τροφοδοτούν την ανεργία. Εν τω μεταξύ, η χρηματοπιστωτική αστάθεια απειλεί την οικονομική σταθερότητα πολύ πριν γίνουν αισθητές οι πλήρεις επιπτώσεις των δασμών του Τραμπ.

Οι εξελίξεις αυτές αντικατοπτρίζονται ήδη στα περιθώρια απόδοσης των κρατικών ομολόγων των αναπτυσσόμενων χωρών, ιδίως των οικονομιών με χαμηλότερο και μεσαίο εισόδημα. Τον μήνα που προηγήθηκε της 9ης Απριλίου, οι αξίες των κρατικών ομολόγων σε δολάρια των αναδυόμενων αγορών μειώθηκαν κατά μέσο όρο 2,9%, ενώ οι μέσες αποδόσεις αυξήθηκαν στο 7,4%. Τα κρατικά ομόλογα χωρών που αντιμετωπίζουν προβλήματα χρέους, όπως οι Μαλδίβες, η Σρι Λάνκα, η Γκαμπόν και η Ζάμπια, υποχώρησαν κατά περισσότερο από 10%.

Οι αναπτυσσόμενες οικονομίες γνωρίζουν από τέτοιες καταστάσεις

Δυστυχώς, οι αναπτυσσόμενες χώρες είναι πάρα πολύ εξοικειωμένες με αυτού του είδους τις χρηματοπιστωτικές και οικονομικές αναταραχές. Για δεκαετίες, πολλές έχουν παγιδευτεί σε έναν κύκλο υποτίμησης του νομίσματος, αύξησης του κόστους δανεισμού, επιβαρυμένων δημόσιων οικονομικών, αναγκαστικών περικοπών δαπανών και αστάθειας της εγχώριας αγοράς που περιόριζε τις επενδύσεις και τη δραστηριότητα του ιδιωτικού τομέα.

Τα διδάγματα για τις αναπτυσσόμενες οικονομίες είναι σαφή. Όχι μόνο το παγκοσμιοποιημένο εμπόριο ανατρέπεται, αλλά και η χρηματοπιστωτική παγκοσμιοποίηση είναι βέβαιο ότι θα γίνει ακόμη λιγότερο ελκυστική για τις χώρες που αναζητούν σταθερή, μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση για τη στήριξη των αναπτυξιακών τους στόχων.

Ο Τραμπ είναι αποφασισμένος να διαλύσει την παγκόσμια οικονομική τάξη, η οποία κατά την άποψή του επιτρέπει σε άλλες χώρες να εκμεταλλεύονται τις ΗΠΑ. Σε απάντηση, πολλές αναπτυσσόμενες οικονομίες θα αρχίσουν πιθανότατα να επανεξετάζουν τη συμμετοχή τους -και την υποταγή τους- σε ένα άνισο σύστημα που δεν εξυπηρετεί πλέον τα συμφέροντά τους. Αλλά ο δρόμος μπροστά τους θα παραμείνει επικίνδυνος μέχρι να διαμορφωθεί μια αξιόπιστη εναλλακτική λύση.

#ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ_ΝΟΤΟΣ #Τραμπ #Κίνα #ΗΠΑ #Εμπορικός_πόλεμος #ΟΜΟΛΟΓΑ