Διαφθορά: Θέριεψε επί πανδημίας και τώρα «ψάχνονται»

19:15 15/4/2021 - Πηγή: Reporter

Σε μία όχι και τόσο αναμενόμενη διαπίστωση προβαίνει, η Ομάδα Κρατών κατά της Διαφθοράς του Συμβουλίου της Ευρώπης (GRECO), δημοσιεύοντας, σήμερα, την ετήσια έκθεση της για το 2020 και επισημαίνοντας τους κινδύνους διαφθοράς, που εγκυμονούνται από τα έκτακτα μέτρα καταπολέμησης της πανδημίας.

Ως γενική διαπίστωση προβάλλεται ότι, η διαφθορά παρέμεινε αλώβητη εν μέσω πανδημίας και τώρα, που αναμένεται η διοχέτευση κονδυλίων για την ανακούφιση των οικονομικών και κοινωνικών της επιπτώσεων, είναι ορατός ο κίνδυνος να «θεριέψει»!

Η GRECO υπογραμμίζει ότι για περισσότερο

από ένα χρόνο τώρα, οι κυβερνήσεις εφαρμόζουν έκτακτα μέτρα που συνεπάγονται συγκεντρώσεις εξουσιών και παρεκκλίσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων, μέτρα που συμβαδίζουν με κινδύνους διαφθοράς που δεν πρέπει να υποτιμηθούν.

Αυτοί οι κίνδυνοι μπορεί να είναι ιδιαίτερα έντονοι όσον αφορά τα συστήματα δημοσίων συμβάσεων, όταν πρόκειται για ζητήματα όπως συγκρούσεις συμφερόντων, υποστηρίζεται.

Η Γενική Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης Marija Pejčinović Burić δήλωσε:

«Στις δύσκολες στιγμές που αντιμετωπίζουμε, οι κυβερνήσεις πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους για να διασφαλίσουν ότι όλες οι πολιτικές και οι δράσεις που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση της δημόσιας υγείας και των οικονομικών κρίσεων, πληρούν τα πρότυπα κατά της διαφθοράς.

Δεν αρκεί η επαρκής νομοθεσία και τα θεσμικά πλαίσια για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Πρέπει να δούμε αυτά τα πρότυπα να εφαρμόζονται αποτελεσματικά στην πράξη και οι κυβερνήσεις πρέπει να ενεργούν με διαφάνεια και λογοδοσία ».

Στην έκθεση, ο πρόεδρος της GRECO Marin Mrčela, καλεί τα κράτη να ακολουθήσουν στενά τις κατευθυντήριες γραμμές που εξέδωσε η GRECO το 2020 για την πρόληψη των κινδύνων διαφθοράς στο πλαίσιο της πανδημίας.

«Είναι ζωτικής σημασίας, σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, όλες οι αποφάσεις και οι διαδικασίες να σχεδιάζονται με διαφάνεια, ακεραιότητα και υπευθυνότητα», είπε.

Με βάση το έργο της GRECO το 2020, ο πρόεδρος της εκφράζει επίσης τη λύπη του, για το γεγονός ότι σε ορισμένα κράτη μέλη υπάρχουν «εμφανείς προσπάθειες» από τις κυβερνήσεις και τις νομοθετικές εξουσίες, να εκφοβίσουν ή να υποτάξουν το δικαστικό σώμα.

«Όταν εξετάζουμε τα μέτρα για την πρόληψη της διαφθοράς, πρέπει να έχουμε κατά νου ότι δεν πρέπει να βλέπουμε την καταπολέμηση της διαφθοράς ως ξεχωριστή ή ακόμη και αντίθετη με τη δικαστική ανεξαρτησία. Το πρώτο είναι απαραίτητο για το δεύτερο και το αντίστροφο», πρόσθεσε.

Η έκθεση εξετάζει τα μέτρα πρόληψης της διαφθοράς που ελήφθησαν στα κράτη μέλη της GRECO το 2020 στον 4ο γύρο αξιολόγησης - που αφορά βουλευτές, δικαστές και εισαγγελείς - και τον 5ο γύρο αξιολόγησης, που εστιάζει στις κεντρικές κυβερνήσεις - συμπεριλαμβανομένων των ανώτερων εκτελεστικών λειτουργιών - και στις υπηρεσίες επιβολής του νόμου.

Μέχρι το τέλος του 2020, τα κράτη μέλη της GRECO είχαν εφαρμόσει πλήρως μόνον το 40% των συστάσεων της για την πρόληψη της διαφθοράς σε βουλευτές, δικαστές και εισαγγελείς. Οι συστάσεις με τη χαμηλότερη συμμόρφωση ήταν εκείνες που εκδόθηκαν για τους βουλευτές (μόνο το 30% εφαρμόστηκε πλήρως), ακολουθούμενες από δικαστές (41) και εισαγγελείς (47%

Ο 5ος γύρος αξιολόγησης είχε ολοκληρωθεί πλήρως μέχρι το τέλος του έτους, με εκθέσεις αξιολόγησης για 21 κράτη-μέλη που έχουν ήδη ολοκληρωθεί.

Οι περισσότερες από τις χώρες που έχουν αξιολογηθεί μέχρι στιγμής κλήθηκαν να υιοθετήσουν κώδικες συμπεριφοράς για ανώτατα στελέχη ή να τους αναθεωρήσουν.

Ένα ζήτημα ιδιαίτερης ανησυχίας ήταν η απροθυμία ορισμένων κρατών να αποκαλύψουν επίσημες πληροφορίες σύμφωνα με τους νόμους περί ελευθερίας της πληροφόρησης, καθώς και τις πιέσεις, τις συγκρούσεις συμφερόντων και τις «περιστρεφόμενες πόρτες».

Η έκθεση αναλύει επίσης τα κύρια ζητήματα κατά της διαφθοράς που σχετίζονται με τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών κατά της διαφθοράς και της ακεραιότητας, των πολιτικών για τους ανθρώπινους πόρους και την προστασία των καταγγελλόντων. Μέχρι το τέλος του 2020, 16 χώρες υπόκεινται στη διαδικασία μη συμμόρφωσης του 4ου κύκλου αξιολόγησης της GRECO: Ανδόρα, Αρμενία, Αυστρία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Τσεχική Δημοκρατία, Δανία, Γερμανία, Ουγγαρία, Λουξεμβούργο, Δημοκρατία της Μολδαβίας, Μονακό, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σερβία και Τουρκία. Η Λευκορωσία ήταν η μόνη χώρα στη διαδικασία μη συμμόρφωσης στο πλαίσιο του 3ου γύρου αξιολόγησης.

Νίκος Ρούσσης – Στρασβούργο

GRECOπανδημίαMarija Pejčinović Burić