Ενέργεια-ΕΒΙΚΕΝ: Δομικές αδυναμίες εκτοξεύουν τα κόστη- Πλαίσιο άμεσων μέτρων

09:55 19/2/2025 - Πηγή: Reporter

Πυρά στην κυβέρνηση για το πώς έχει αφήσει να διαμορφωθεί η αγορά ενέργειας στη χώρα με την αυτόματη σύνδεση των πράσινων τιμολογίων με το Χρηματιστήριο Ενέργεας εξαπέλυσε από το βήμα του 8ου Thessaloniki Summit, που διοργανώνει ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ), ο πρόεδρος της Ένωσης Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ), Αντώνης Κοντολέων.

Μάλιστα σημείωσε ότι δομικές αδυναμίες στην εγχώρια αγοράς ενέργειας επιτρέπουν στους καθετοποιημένους “παίκτες” να διαμορφώνουν τις τιμές στη χονδρεμπορική αγορά σε όποια επίπεδα επιθυμούν, όταν οι συνθήκες το ευνοούν.

Ειδικότερα, ο κ. Κοντολέων, περιέγραψε το πώς προκύπτουν οι ανισορροπίες στην αγορά ενέργειας και γιατί η χώρα μας –μαζί και με άλλες της Νοτιοανατολικής Ευρώπηςκαλούνται να πληρώσουν ακριβότερα το ρεύμα; Όπως σημείωσε, “η ελληνική αγορά έχει χαρακτηριστικά μιας ολιγοπωλιακής αγοράς με δομικές αδυναμίες στο σχεδιασμό της που την διαφοροποιούν από τις άλλες ευρωπαϊκές αγορές. Όλα αυτά οδηγούν σε παντελή έλλειψη ανταγωνισμού, ούτε καν στοιχειώδους.”

Ο πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ, που εκπροσωπεί βιομηχανίες με μεγάλη κατανάλωση ενέργειας, τόσο στην Υψηλή Τάση, όσο και στη Μέση Τάση. τόνισε ότι ”όταν διαμορφώθηκαν συνθήκες υψηλής ζήτησης στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης τον περασμένο Ιούλιο, με τη δύση του ήλιου, υπήρχαν ήδη οι κατάλληλες συνθήκες για ενδεχόμενη χειραγώγηση των τιμών στη χονδρεμπορική αγορά, σε τιμές όμως που δεν δικαιολογούνται από το κόστος παραγωγής.”

Πρόσθεσε, δε, ότι, “το ίδιο φαινόμενο της διαμόρφωσης των υψηλών τιμών στη χονδρεμπορική αγορά, τώρα όμως καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, από τους ίδιους παίκτες συνεχίζεται από το Νοέμβριο μέχρι και σήμερα, καθώς υπάρχει υψηλή ζήτηση για εξαγωγές όλες τις ώρες της ημέρας.”

Ο κ. Κοντολέων, στο φόντο, αυτό, υπογράμμισε, ότι “σε μια ευνομούμενη αγορά η εκτόξευση των τιμών της χονδρεμπορικής αγοράς σε τέτοια επίπεδα θα προκαλούσε την αντίδραση των προμηθευτών. Αυτό δεν συμβαίνει γιατί ήταν επιλογή της κυβέρνησης οι τιμές του χρηματιστηρίου ενέργειας να περάσουν αυτόματα στα οικιακά, ειδικά, “πράσινα” τιμολόγια από την 1 Ιανουαρίου του 2024.

Είναι επομένως προφανές ότι οι καθετοποιημένοι παίκτες, ως παραγωγοί, διαμορφώνουν τις τιμές στη χονδρεμπορική αγορά σε όποια επίπεδα επιθυμούν, όταν οι συνθήκες το ευνοούν, όπως αυξημένη εγχώρια ζήτηση ή μειωμένη παραγωγή ΑΠΕ και αυξημένη ζήτηση για εξαγωγές, αφού ως προμηθευτές δεν είναι εκτεθειμένοι στο ρίσκο των υψηλών τιμών της χονδρεμπορικής αγοράς.”

Αυτό, όμως, μεταφέρει στη βιομηχανία αλλά στα νοικοκυριά ένα μεγάλο βάρος από το υψηλό κόστος ρεύματος με σοβαρές επιπτώσεις ως προς την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, καθώς, σε έναν κομβικό κλάδο, τον ενεργειακό, υπάρχουν χαρακτηριστικά ολιγοπωλίου. Άμεσα μέτρα

Πέραν αυτού ο κ. Κοντολέων έθεσε και το θέμα των υψηλών τιμών που διαμορφώνονται στην Αγορά Εξισορρόπησης και συγκεκριμένα στον Λογαριασμό Προσαυξήσεων 3 (ΛΠ3) ο οποίος αυξήθηκε κατά 97% για τις επιχειρήσεις που τροφοδοτούνται στην Υψηλή Τάση Ιούνιο έως τον Νοέμβριο του 2024. Όπως υποστηρίζει θα πρέπει να θεσπιστούν εκπτώσεις στις χρεώσεις του συστήματος (uplifts) για τις βιομηχανίες ανάλογα με την ισχύ τους στις ώρες αιχμής.

Όπως τόνισε βιομηχανίες με ευέλικτη ισχύ οι οποίες μειώνουν συστηματικά την λειτουργία τους στις ώρες αιχμής δεν λαμβάνουν καμία αμοιβή παρά το γεγονός ότι μειώνουν την τιμή στη χονδρεμπορική αγορά. Πρότεινε σε να αναπτυχθεί ένας σταθερός μηχανισμός αποζημίωσης της ευέλικτης ζήτησης. "Η απανθρακοποίηση (decarbonization) απαιτεί την παροχή επιπλέον κινήτρων στη Ζήτηση να παρέχει ευέλικτη ισχύ στις ώρες που το σύστημα έχει ανάγκη συμμετέχοντας στην ημερήσια αγορά ή στην αγορά εξισορρόπησης • Επιπλέον θα πρέπει να θεσπιστούν εκπτώσεις στις χρεώσεις του συστήματος (uplifts) στις βιομηχανίες ανάλογα με την ισχύ τους στις ώρες αιχμής" ανέφερε ο πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ και εξειδίκευσε: "Σήμερα αυτό περιορίζεται μόνο στη χρέωση χρήσης συστήματος. Βιομηχανίες με ευέλικτη ισχύ οι οποίες μειώνουν την ισχύ λειτουργίας τους στις ώρες αιχμής συστηματικά δεν λαμβάνουν καμία αμοιβή παρά το γεγονός ότι μειώνουν την τιμή στη χονδρεμπορική αγορά.

Η ΕΒΙΚΕΝ θεωρεί ότι υπάρχουν πρακτικές και λύσεις που έχουν εφαρμοστεί σε άλλες χώρες τις οποίες θα μπορούσε να υιοθετήσει και η χώρα μας για τη μείωση του κόστους της ενέργειας. Στο πλαίσιο αυτό πολλές ευρωπαϊκές χώρες όπως η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Ιταλία το Βέλγιο, η Γαλλία και η Γερμανία παίρνουν άμεσα μέτρα, ενώ την ίδια ώρα η Ελλάδα περιμένει λύσεις από τις Βρυξέλλες και μάλιστα σε μια περίοδο που η Ευρώπη κινείται «χωρίς πυξίδα» και παρακολουθεί αδιάφορη και χωρίς έλεγχο τη χειραγώγηση των τιμών στο χρηματιστήριο του φυσικού αερίου (TTF).

Όπως τόνισε ο κ. Κοντολέων οι ΑΠΕ από μόνες τους δεν μπορούν να ρίξουν τις τιμές. Πρέπει η αποζημίωση τους να γίνεται εκτός χρηματιστηρίου μέσω cfdς και ΡΡΑ. Μάλιστα ανέφερε ως παράδειγμα Cfds της κρατικής εταιρίας GSE της Ιταλίας με βιομηχανίες έντασης ενέργειας σταθερού φορτίου (baseload) σε σταθερή τιμή 65 €/MWh για το 25% της κατανάλωσης τους για 3έτη έναντι επιστροφής ισόποσης ποσότητας σε ίδια τιμή, από ΑΠΕ, εντός 20-ετίας.

Επιολέον, παραπέμποντας στην Έκθεση Ντράγκι ανέφερε ότι λύσεις μπορεί να δώσουν οι παρεμβάσεις, όπως: • Αποσύνδεση της αποζημίωσης των ΑΠΕ και των πυρηνικών από την παραγωγή των ανθρακικών μονάδων μέσω PPA και cfds. • Pooling της Ζήτησης, που θα βελτιώσει τη συσχέτιση του προφίλ του aggregated φορτίου με το μεταβαλλόμενο προφίλ των ΑΠΕ μειώνοντας το ρίσκο και την τιμή του ΡΡΑ. • Αναβολή του μέτρου για σταδιακή κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων του ETS στις βιομηχανίες, καθώς θα πλήξει τη διεθνή ανταγωνιστικότητα τους. "Να εξεταστεί η αναβολή του μέτρου μέχρι το CBAM να αποδείξει την αποτελεσματικότητα του" τόνισε ο κ. Κοντολέων. • Να αναπτυχθεί ένας σταθερός μηχανισμός αποζημίωσης της ευέλικτης ζήτησης Παράλληλα ο κ. Κοντολέων σηεμίωσε, ότι το γεγονός ότι η διαχείριση της λειτουργίας του αλγορίθμου που ρυθμίζει τις διασυνδέσεις γίνεται από κάθε κράτος ξεχωριστά, καθιστά τον έλεγχο δύσκολο και γενικότερα βγαίνει το συμπέρασμα ότι ο έλεγχος πρέπει να είναι κεντρικός ώστε να επιτευχθεί γρήγορα η ενοποιημένη ευρωπαϊκή αγορά Γιώργος Αλεξάκης#Ενέργεια #ΕΒΙΚΕΝ #Thessaloniki_Summit #ΣΒΕΗΣ