Λαγκάρντ: Τα μηνύματα για αμυντικές δαπάνες, πληθωρισμό και επιτόκια

19:14 6/3/2025 - Πηγή: Reporter

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μείωσε την Πέμπτη (6/3) τα επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης και επικαιροποίησε τη διατύπωση στο κείμενο της απόφασής της, τονίζοντας ότι η νομισματική πολιτική γίνεται «αρκετά λιγότερο περιοριστική». Στον απόηχο αυτής της κίνησης η Κριστίν Λαγκάρντ δήλωσε ότι η αύξηση των αμυντικών δαπανών ενδέχεται να οδηγήσει σε άνοδο του πληθωρισμού αν δεν περιοριστεί η ζήτηση. Η επικεφαλής της ΕΚΤ φάνηκε να υπονοεί ότι από εδώ

και στο εξής δεν αποκλείεται να «φρενάρει» τον ρυθμό μείωσης των επιτοκίων.

Ολόκληρη η δήλωση της Κριστίν Λαγκάρντ:

«Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα (6/3) να μειώσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης. Ειδικότερα, η απόφαση για τη μείωση του επιτοκίου διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων -το επιτόκιο μέσω του οποίου κατευθύνουμε τη στάση της νομισματικής πολιτικής- βασίζεται στην επικαιροποιημένη εκτίμησή μας για τις προοπτικές του πληθωρισμού, τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και την ισχύ της μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής.

Σε καλό δρόμο η διαδικασία του αποπληθωρισμού

Η διαδικασία αποπληθωρισμού βρίσκεται σε καλό δρόμο. Ο πληθωρισμός συνέχισε να εξελίσσεται σε γενικές γραμμές όπως ανέμενε το προσωπικό και οι τελευταίες προβολές ευθυγραμμίζονται στενά με τις προηγούμενες προοπτικές για τον πληθωρισμό. Το προσωπικό βλέπει τώρα ότι ο γενικός πληθωρισμός θα είναι κατά μέσο όρο 2,3% το 2025, 1,9% το 2026 και 2,0% το 2027. Η ανοδική αναθεώρηση του γενικού πληθωρισμού για το 2025 αντανακλά την ισχυρότερη δυναμική των τιμών της ενέργειας. Για τον πληθωρισμό χωρίς την ενέργεια και τα τρόφιμα, οι εμπειρογνώμονες προβλέπουν μέσο όρο 2,2% το 2025, 2,0% το 2026 και 1,9% το 2027.

Οι περισσότερες μετρήσεις του υποκείμενου πληθωρισμού υποδηλώνουν ότι ο πληθωρισμός θα διαμορφωθεί σε σταθερή βάση γύρω από τον μεσοπρόθεσμο στόχο μας του 2%. Ο εγχώριος πληθωρισμός παραμένει υψηλός, κυρίως επειδή οι μισθοί και οι τιμές σε ορισμένους τομείς εξακολουθούν να προσαρμόζονται με σημαντική καθυστέρηση στην προηγούμενη αύξηση του πληθωρισμού. Ωστόσο, η αύξηση των μισθών μετριάζεται όπως αναμενόταν και τα κέρδη αντισταθμίζουν εν μέρει τον αντίκτυπο στον πληθωρισμό.

Λιγότερο περιοριστική η νομισματική μας πολιτική

Η νομισματική μας πολιτική καθίσταται σημαντικά λιγότερο περιοριστική, καθώς οι μειώσεις των επιτοκίων μας καθιστούν τον νέο δανεισμό λιγότερο ακριβό για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά και η αύξηση των δανείων ανακάμπτει. Ταυτόχρονα, ένας αντίξοος άνεμος για τη χαλάρωση των συνθηκών χρηματοδότησης προέρχεται από τις προηγούμενες αυξήσεις των επιτοκίων που εξακολουθούν να μεταδίδονται στο απόθεμα πιστώσεων και ο δανεισμός παραμένει συνολικά υποτονικός.

Η οικονομία αντιμετωπίζει συνεχιζόμενες προκλήσεις και οι επιτελείς έχουν μειώσει και πάλι τις προβλέψεις τους για την ανάπτυξη - σε 0,9% για το 2025, 1,2% για το 2026 και 1,3% για το 2027. Οι προς τα κάτω αναθεωρήσεις για το 2025 και το 2026 αντανακλούν τις χαμηλότερες εξαγωγές και τη συνεχιζόμενη αδυναμία των επενδύσεων, που εν μέρει προέρχονται από την υψηλή αβεβαιότητα της εμπορικής πολιτικής, καθώς και από την ευρύτερη αβεβαιότητα της πολιτικής. Η αύξηση των πραγματικών εισοδημάτων και οι σταδιακά εξασθενημένες επιπτώσεις των προηγούμενων αυξήσεων των επιτοκίων μας παραμένουν οι βασικοί παράγοντες που στηρίζουν την αναμενόμενη αύξηση της ζήτησης με την πάροδο του χρόνου.

Είμαστε αποφασισμένοι να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί σταθερά στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας του 2%. Ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες αυξανόμενης αβεβαιότητας, θα ακολουθήσουμε μια προσέγγιση που θα εξαρτάται από τα δεδομένα και θα ακολουθείται από συνεδρίαση σε συνεδρίαση για τον καθορισμό της κατάλληλης κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής. Ειδικότερα, οι αποφάσεις μας για τα επιτόκια θα βασίζονται στην εκτίμησή μας για τις προοπτικές του πληθωρισμού υπό το πρίσμα των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοπιστωτικών δεδομένων, της δυναμικής του υποκείμενου πληθωρισμού και της ισχύος της μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής. Δεν δεσμευόμαστε εκ των προτέρων σε μια συγκεκριμένη πορεία των επιτοκίων.

Οι αποφάσεις που ελήφθησαν σήμερα παρατίθενται σε δελτίο Τύπου που είναι διαθέσιμο στον ιστότοπό μας.

Θα περιγράψω τώρα με περισσότερες λεπτομέρειες πώς βλέπουμε την εξέλιξη της οικονομίας και του πληθωρισμού και στη συνέχεια θα εξηγήσω την εκτίμησή μας για τις

Οικονομική δραστηριότητα

Η οικονομία της ζώνης του ευρώ πιθανότατα αναπτύχθηκε συγκρατημένα το τέταρτο τρίμηνο του 2024. Τους δύο πρώτους μήνες του 2025 παρατηρήθηκε συνέχιση πολλών από τα περσινά πρότυπα. Η μεταποίηση εξακολουθεί να αποτελεί τροχοπέδη για την ανάπτυξη, παρόλο που οι δείκτες έρευνας βελτιώνονται. Η υψηλή αβεβαιότητα, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, συγκρατεί τις επενδύσεις και οι προκλήσεις ανταγωνιστικότητας επιβαρύνουν τις εξαγωγές. Ταυτόχρονα, οι υπηρεσίες είναι ανθεκτικές. Επιπλέον, τα αυξανόμενα εισοδήματα των νοικοκυριών και η εύρωστη αγορά εργασίας στηρίζουν μια σταδιακή ανάκαμψη της κατανάλωσης, αν και η καταναλωτική εμπιστοσύνη είναι ακόμη εύθραυστη και τα ποσοστά αποταμίευσης είναι υψηλά.

Το ποσοστό ανεργίας παρέμεινε στο ιστορικά χαμηλό του 6,2% τον Ιανουάριο και η απασχόληση εκτιμάται ότι αυξήθηκε κατά 0,1% το τελευταίο τρίμηνο του 2024. Ωστόσο, η ζήτηση εργασίας έχει μετριαστεί και τα πρόσφατα στοιχεία ερευνών δείχνουν ότι η αύξηση της απασχόλησης ήταν υποτονική τους δύο πρώτους μήνες του 2025.

Η αβεβαιότητα επηρεάζει τις επενδύσεις

Η αβεβαιότητα έχει αυξηθεί και είναι πιθανό να επιβαρύνει τις επενδύσεις και τις εξαγωγές περισσότερο από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως. Ωστόσο, η ανάπτυξη αναμένεται να υποστηριχθεί από τα υψηλότερα εισοδήματα και το χαμηλότερο κόστος δανεισμού. Σύμφωνα με τις προβολές των εμπειρογνωμόνων, οι εξαγωγές θα πρέπει επίσης να υποστηριχθούν από την αυξανόμενη παγκόσμια ζήτηση, εφόσον οι εμπορικές εντάσεις δεν κλιμακωθούν περαιτέρω.

Θα περιγράψω τώρα λεπτομερέστερα πώς βλέπουμε την εξέλιξη της οικονομίας και του πληθωρισμού και στη συνέχεια θα εξηγήσω την εκτίμησή μας για τις χρηματοπιστωτικές και νομισματικές συνθήκες.

Πληθωρισμός- Στο 2,4% ο ετήσιος πληθωρισμός τον Φεβρουάριο

Ο ετήσιος πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 2,4% τον Φεβρουάριο, μετά από 2,5% τον Ιανουάριο και 2,4% τον Δεκέμβριο, σύμφωνα με την πρόωρη εκτίμηση της Eurostat. Ο πληθωρισμός των τιμών της ενέργειας επιβραδύνθηκε στο 0,2%, μετά την έντονη αύξησή του στο 1,9% τον Ιανουάριο, από 0,1% τον Δεκέμβριο. Αντίθετα, ο πληθωρισμός των τιμών των τροφίμων αυξήθηκε στο 2,7%, από 2,3% τον Ιανουάριο και 2,6% τον Δεκέμβριο. Ο πληθωρισμός αγαθών αυξήθηκε στο 0,6%, ενώ ο πληθωρισμός υπηρεσιών υποχώρησε στο 3,7%, από 3,9% τον Ιανουάριο και 4,0% τον Δεκέμβριο.

Οι περισσότεροι δείκτες του υποκείμενου πληθωρισμού υποδηλώνουν μια διαρκή επιστροφή του πληθωρισμού στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας του 2%. Ο εγχώριος πληθωρισμός, ο οποίος παρακολουθεί στενά τον πληθωρισμό των υπηρεσιών, μειώθηκε τον Ιανουάριο. Παραμένει όμως υψηλός, καθώς οι μισθοί και ορισμένες τιμές υπηρεσιών εξακολουθούν να προσαρμόζονται με σημαντική καθυστέρηση στην προηγούμενη άνοδο του πληθωρισμού. Ταυτόχρονα, οι πρόσφατες διαπραγματεύσεις για τους μισθούς υποδηλώνουν συνεχή συγκράτηση των πιέσεων στο κόστος εργασίας.

Η υπόθεση του υψηλότερου πληθωρισμού των τιμών της ενέργειας οδήγησε το προσωπικό να αναθεωρήσει προς τα πάνω την προβολή του γενικού πληθωρισμού για το 2025. Ταυτόχρονα, το προσωπικό αναμένει ότι ο πυρήνας του πληθωρισμού θα συνεχίσει να επιβραδύνεται, καθώς οι πιέσεις στο κόστος εργασίας μειώνονται περαιτέρω και η προηγούμενη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής συνεχίζει να επιβαρύνει τις τιμές. Οι περισσότερες μετρήσεις των μακροπρόθεσμων προσδοκιών για τον πληθωρισμό εξακολουθούν να βρίσκονται γύρω στο 2%. Όλοι αυτοί οι παράγοντες θα στηρίξουν τη βιώσιμη επιστροφή του πληθωρισμού στον στόχο μας.

Αυξημένοι οι κίνδυνοι λόγω γεωπολιτικών εντάσεων

Οι κίνδυνοι για την οικονομική ανάπτυξη παραμένουν προς τα κάτω. Μια κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων θα μείωνε την ανάπτυξη της ζώνης του ευρώ μέσω της εξασθένησης των εξαγωγών και της αποδυνάμωσης της παγκόσμιας οικονομίας. Η συνεχιζόμενη αβεβαιότητα σχετικά με τις παγκόσμιες εμπορικές πολιτικές θα μπορούσε να συμπαρασύρει τις επενδύσεις.

Οι γεωπολιτικές εντάσεις, όπως ο αδικαιολόγητος πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και η τραγική σύγκρουση στη Μέση Ανατολή, παραμένουν επίσης σημαντική πηγή αβεβαιότητας. Η ανάπτυξη θα μπορούσε να είναι χαμηλότερη εάν οι καθυστερημένες επιπτώσεις της σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής διαρκέσουν περισσότερο από το αναμενόμενο. Ταυτόχρονα, η ανάπτυξη θα μπορούσε να είναι υψηλότερη εάν οι ευκολότερες συνθήκες χρηματοδότησης και η πτώση του πληθωρισμού επιτρέψουν στην εγχώρια κατανάλωση και τις επενδύσεις να ανακάμψουν ταχύτερα. Η αύξηση των δαπανών για την άμυνα και τις υποδομές θα μπορούσε επίσης να συμβάλει στην ανάπτυξη.

Οι αυξανόμενες τριβές στο παγκόσμιο εμπόριο προσθέτουν περισσότερη αβεβαιότητα στις προοπτικές για τον πληθωρισμό στη ζώνη του ευρώ. Μια γενική κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων θα μπορούσε να οδηγήσει σε υποτίμηση του ευρώ και αύξηση του κόστους εισαγωγής, γεγονός που θα ασκούσε ανοδικές πιέσεις στον πληθωρισμό. Ταυτόχρονα, η χαμηλότερη ζήτηση για τις εξαγωγές της ζώνης του ευρώ ως αποτέλεσμα των υψηλότερων δασμών και η αναδρομολόγηση των εξαγωγών στη ζώνη του ευρώ από χώρες με πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα θα ασκούσε καθοδική πίεση στον πληθωρισμό. Οι γεωπολιτικές εντάσεις δημιουργούν αμφίπλευρους κινδύνους για τον πληθωρισμό όσον αφορά τις αγορές ενέργειας, την καταναλωτική εμπιστοσύνη και τις επιχειρηματικές επενδύσεις. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα και γενικότερα η εξελισσόμενη κλιματική κρίση θα μπορούσαν να αυξήσουν τις τιμές των τροφίμων περισσότερο από ό,τι αναμένεται. Ο πληθωρισμός θα μπορούσε να αποδειχθεί υψηλότερος εάν οι μισθοί ή τα κέρδη αυξηθούν περισσότερο από το αναμενόμενο. Μια ενίσχυση των δαπανών για την άμυνα και τις υποδομές θα μπορούσε επίσης να αυξήσει τον πληθωρισμό μέσω της επίδρασής της στη συνολική ζήτηση. Ωστόσο, ο πληθωρισμός μπορεί να εκπλήξει αρνητικά αν η νομισματική πολιτική περιορίσει τη ζήτηση περισσότερο από ό,τι αναμενόταν.

Χρηματοπιστωτικές και νομισματικές συνθήκες

Τα επιτόκια της αγοράς στη ζώνη του ευρώ μειώθηκαν μετά τη συνεδρίασή μας του Ιανουαρίου, αλλά αυξήθηκαν τις τελευταίες ημέρες ως απάντηση στις αναθεωρημένες προοπτικές για τη δημοσιονομική πολιτική. Οι μειώσεις των επιτοκίων μας καθιστούν σταδιακά λιγότερο ακριβό τον δανεισμό για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά και η αύξηση των δανείων ανακάμπτει. Ταυτόχρονα, ένας αντίξοος άνεμος για τη χαλάρωση των συνθηκών χρηματοδότησης προέρχεται από τις προηγούμενες αυξήσεις των επιτοκίων που εξακολουθούν να μεταδίδονται στο απόθεμα πιστώσεων και ο δανεισμός παραμένει συνολικά υποτονικός.

Το μέσο επιτόκιο των νέων δανείων προς τις επιχειρήσεις μειώθηκε στο 4,2% τον Ιανουάριο, από 4,4% τον Δεκέμβριο. Αντίθετα, το κόστος των επιχειρήσεων για την έκδοση χρέους με βάση την αγορά αυξήθηκε στο 3,7%, 0,2 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από το επίπεδο του Δεκεμβρίου. Την ίδια περίοδο, το μέσο επιτόκιο των νέων ενυπόθηκων δανείων μειώθηκε στο 3,3%, από 3,4%.

Ο ρυθμός αύξησης των τραπεζικών δανείων προς τις επιχειρήσεις αυξήθηκε στο 2,0% τον Ιανουάριο, από 1,7% τον Δεκέμβριο, λόγω της μέτριας μηνιαίας ροής νέων δανείων. Ο ρυθμός αύξησης των χρεογράφων που εκδίδουν οι επιχειρήσεις αυξήθηκε σε ετήσια βάση στο 3,4%. Ο ενυπόθηκος δανεισμός συνέχισε να αυξάνεται σταδιακά, αλλά παρέμεινε συνολικά συγκρατημένος, με ετήσιο ρυθμό αύξησης 1,3%.

Μακροπρόθεσμος στόχος της ΕΚΤ το 2%

Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα να μειώσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης. Ειδικότερα, η απόφαση για τη μείωση του επιτοκίου διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων -το επιτόκιο μέσω του οποίου κατευθύνουμε τη στάση της νομισματικής πολιτικής- βασίζεται στην επικαιροποιημένη εκτίμησή μας για τις προοπτικές του πληθωρισμού, τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και την ισχύ της μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής.

Είμαστε αποφασισμένοι να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί διατηρήσιμα στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας του 2%. Ιδιαίτερα στις τρέχουσες συνθήκες αυξανόμενης αβεβαιότητας, θα ακολουθήσουμε μια προσέγγιση που εξαρτάται από τα δεδομένα και από συνεδρίαση σε συνεδρίαση για τον καθορισμό της κατάλληλης κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής. Ειδικότερα, οι αποφάσεις μας για τα επιτόκια θα βασίζονται στην εκτίμησή μας για τις προοπτικές του πληθωρισμού υπό το πρίσμα των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοπιστωτικών δεδομένων, της δυναμικής του υποκείμενου πληθωρισμού και της ισχύος της μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής. Δεν δεσμευόμαστε εκ των προτέρων σε μια συγκεκριμένη πορεία των επιτοκίων.

Σε κάθε περίπτωση, είμαστε έτοιμοι να προσαρμόσουμε όλα τα μέσα που διαθέτουμε στο πλαίσιο της εντολής μας για να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί σταθερά στο μεσοπρόθεσμο στόχο μας και να διατηρήσουμε την ομαλή λειτουργία της μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής».

#ΕΚΤ #Μείωση_επιτοκίων #Λαγκαρντ #πληθωρισμός #επιτόκια