Τα «σήματα» προβληματισμού που στέλνει το εμπορικό ισοζύγιο

09:13 9/7/2024 - Πηγή: Reporter

Σαφές δείγμα ότι η σημαντική αύξηση των τελευταίων ετών των εξαγωγών αντιμετωπίζει μια “κόπωση”, αλλά και σημάδια που πρέπει να δημιουργήσουν αφορμές για δράση, στέλνουν τα στοιχεία της πορείας των εξαγωγών και βέβαια του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας το Μάιο και το πεντάμηνο συνολικά.

Πιο συγκεκριμένα, αύξηση 13,6% σημείωσε το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας τον Μάιο εφέτος, με την αξία των εισαγωγών να υπερβαίνει σημαντικά εκείνης των εξαγωγών.

Ειδικότερα, από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ

για τις εμπορευματικές συναλλαγές προκύπτουν τα εξής:

Η συνολική αξία των εισαγωγών ανήλθε στο ποσό των 7,54 δισεκ. ευρώ έναντι 7,06 δισεκ. ευρώ τον Μάιο 2023, παρουσιάζοντας αύξηση 6,8% (χωρίς τα πετρελαιοειδή υπήρξε μείωση κατά 373,1 εκατ. ευρώ ή 6,8%, ενώ χωρίς τα πετρελαιοειδή και τα πλοία σημειώθηκε μείωση κατά 383,6 εκατ. ευρώ ή 7%).

Επίσης, συνολική αξία των εξαγωγών ανήλθε στο ποσό των 4,15 δισεκ. ευρώ έναντι 4,082 δισεκ. ευρώ τον Μάιο 2023, παρουσιάζοντας αύξηση 1,9% (χωρίς τα πετρελαιοειδή καταγράφηκε μείωση κατά 212,7 εκατ. ευρώ ή 6,8%, ενώ χωρίς τα πετρελαιοειδή και τα πλοία σημειώθηκε μείωση κατά 203,1 εκατ. ευρώ ή 6,5%).

Έτσι, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου ανήλθε σε 3,39 δισεκ. ευρώ έναντι 2,98 δισεκατ. ευρώ τον Μάιο 2023, παρουσιάζοντας αύξηση 13,6% (χωρίς τα πετρελαιοειδή παρουσιάστηκε μείωση κατά 160,4 εκατ. ευρώ ή 6,7%, ενώ χωρίς τα πετρελαιοειδή και τα πλοία υπήρξε μείωση κατά 180,5 εκατ. ευρώ ή 7,6%).

Συνολικά, το α’ 5μηνο,η συνολική αξία των εισαγωγών ανήλθε στο ποσό των 35,39 δισεκατ. ευρώ έναντι 34,49 δισεκατ. ευρώ το ίδιο διάστημα του 2023, παρουσιάζοντας αύξηση 2,6% (χωρίς τα πετρελαιοειδή σημειώθηκε αύξηση κατά 593,9 εκατ. ευρώ ή 2,3%, ενώ χωρίς τα πετρελαιοειδή και τα πλοία σημειώθηκε αύξηση κατά 570,2 εκατ. ευρώ ή 2,3%).

Η συνολική αξία των εξαγωγών ανήλθε στο ποσό των 20,970 δισεκατ. ευρώ έναντι 21,95 δσεκατ. ευρώ το α’ 5μηνο του 2023, παρουσιάζοντας μείωση 4,5% (χωρίς τα πετρελαιοειδή υπήρξε μείωση κατά 605,0 εκατ. ευρώ ή 3,9%, ενώ χωρίς τα πετρελαιοειδή και τα πλοία παρουσιάστηκε μείωση κατά 545,5 εκατ. ευρώ ή 3,6%).

Έτσι, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου ανήλθε σε 14,42 δισεκατ. ευρώ έναντι 12.53 δισεκατ. ευρώ το α’ 5μηνο του 2023, παρουσιάζοντας αύξηση 15% (χωρίς τα πετρελαιοειδή σημειώθηκε αύξηση κατά 1,19 δισεκατ. ευρώ ή 11,9%, ενώ χωρίς τα πετρελαιοειδή και τα πλοία υπήρξε αύξηση κατά 1,11 δισεκατ. ευρώ ή 11,1%).

Οι εξαγωγείς κρούουν τον “κώδωνα’ του κινδύνου

Στο μεταξύ, τους προβληματισμούς του για την πορεία του πενταμήνου εξέφρασε ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εξαγωγέων, καθώς παρατηρείται αύξηση σε τρεις μόνο κλάδους με σημαντικές μειώσεις παράλληλα σε καίριους κλάδους όπως των βιομηχανικών αγαθών και των χημικών.

Συγκεκριμένα, ο Πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων, Αλκιβιάδης Καλαμπόκης, σχολιάζοντας την όλη εικόνα ανέφερε ότι «η μικρή αύξηση των τριών κλάδων μόνο, από τους εννέα κυριότερους, δεν μας επιτρέπει να έχουμε χαμόγελα αισιοδοξίας για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, το Μάιο ή το πεντάμηνο. Καταγράφουμε αύξηση σε τρεις κλάδους, πετρελαιοειδή, τρόφιμα και πρώτες ύλες και έχουμε σημαντικές μειώσεις σε πολύ καίριους κλάδους των εξαγωγών μας, όπως είναι τα Βιομηχανικά, τα Χημικά, οι διάφοροι άλλοι κλάδοι. Πτωτική είναι η τάση επίσης στο κομμάτι των Λαδιών, αναμενόμενο όπως το είχαμε προβλέψει, και δημιουργεί έναν προβληματισμό για την υπόλοιπη πορεία του έτους. Όλοι οι παράγοντες που λειτουργούν ανασταλτικά, είτε οι μεταφορές είτε οι συνεχιζόμενοι πόλεμοι, δημιουργούν μεγάλη ανησυχία για το μέλλον. Η διεύρυνση των εισαγωγών, άρα και κατ’ επέκταση η αύξηση του εμπορικού μας ελλείμματος, μαζί με τους παραπάνω παράγοντες, μας δίνουν το μήνυμα ότι πρέπει να εμμείνουμε στην εξωστρέφεια. Να εντείνουμε όλες τις ενέργειες που απαιτούνται, να ενισχυθούν οι συγκεκριμένοι κλάδοι για να βρεθούν λύσεις. Να διευκολυνθούν οι εξαγωγές μας, προκειμένου σε πρώτη φάση, να υπάρχει αντιστροφή του αρνητικού κλίματος και σε δεύτερη και μακροπρόθεσμη, η μείωση του εμπορικού μας ελλείμματος.

Η προσπάθεια που γίνεται από τους έλληνες εξαγωγείς είναι πολύ σημαντική, όμως εξακολουθεί να παραμένει η αναγκαιότητα για ενίσχυση των εξαγωγών μας, αλλά και της παραγωγής σε κλάδους, που τα τελευταία χρόνια υπάρχει αποβιομηχανοποίηση. Προκειμένου να υπάρχει η αντιστροφή της εικόνας του εμπορικού ισοζυγίου, θα πρέπει να ενισχυθεί η αναγνωρισιμότητα των προϊόντων μας στο εξωτερικό, για να ξεπεραστούν οι δυσκολίες που υπάρχουν στο διεθνές περιβάλλον. Οι εξαγωγείς κάνουν το καλύτερο δυνατό, αλλά χρειάζονται και άλλες δράσεις, προκειμένου να υπάρχουν περαιτέρω προοπτικές ενδυνάμωσης των εξαγωγών μας.

Σχετικά με τις μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, τον Μάιο του 2024 καταγράφονται αυξητικές τάσεις σε 3 μόνο από τους 9 κυριότερους κλάδους.

Πιο συγκεκριμένα, ποσοστιαία άνοδος καταγράφεται στις υψηλές σε αξία κατηγορίες: Πετρελαιοειδή-Καύσιμα (37,1%) και Τρόφιμα (4,6%), καθώς και στις Πρώτες Ύλες κατά 10,3%, σε σχέση με τον περσυνό Μάιο.

Σημαντικά, όμως, συρρικνωμένες εμφανίζονται εκείνες των Βιομηχανικών (-12,2%), των Μηχανημάτων (-18,2%), των Χημικών (-4,2%) και των Διαφόρων Βιομηχανικών (-14,8%). Αντίστοιχη είναι η πορεία και των χαμηλών σε αξία εξαγωγών Ποτά & Καπνός, Λαδιών και Εμπιστευτικών Προϊόντων που μειώνονται κατά -3,4%, -40,1% και -17,5% αντιστοίχως, σε σχέση με τον Μάιο του 2023.

Το πρώτο τρίμηνο

Να σημειωθεί ότι εξετάζοντας το τρίμηνο Ιανουαρίου – Μαρτίου 2024, πτώση κατέγραψαν, επίσης, οι εξαγωγές των 8 από τις 10 μεγάλες κατηγορίες προϊόντων: Πετρελαιοειδή & Καύσιμα (-11%), Βιομηχανικά (-14,3%), Χημικά (-10,6%), Μηχανήματα (-11,5%), Διάφορα Βιομηχανικά (-1%) καθώς και οι μικρότερες σε αξία εξαγωγές των κατηγοριών Πρώτες Ύλες κατά -12,7%, Λάδια κατά -51,1% και Εμπιστευτικά Προϊόντα κατά -15,1%.

Αυξημένες όμως εμφανίζονται εκείνες των Τροφίμων (+5%) και Ποτών & Καπνού (+5,2%), σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό τρίμηνο.

«Το παραγωγικό υπόδειγμα της χώρας μετά την κρίση, που τόσο έχει συζητηθεί, η αλλαγή του, παραμένει σχετικά μεταβλητό.

Οι άμεσες ξένες επενδύσεις οι οποίες αποτελούν πηγή παραγωγικών επιχειρήσεων, έχουν μεν σημειώσει άνοδο, αλλά παραμένουν σε πολύ χαμηλά επίπεδα για να μπορέσουν να δώσουν ώθηση στην παραγωγή και την εξαγωγή αγαθών. Εκτός αυτού, σημαντικό μέρος των ΑΞΕ κατευθύνεται σε μη αυστηρά παραγωγικούς κλάδους όπως η αγορά κινητών οι τουριστικές επιχειρήσεις. Εκεί που χρειάζεται η ελληνική οικονομία ΑΞΕ είναι ο πρωτογενής και ιδιαίτερο δευτερογενής (βιομηχανία) τομέας, ο οποίος παραμένει ο μεγάλος ασθενής της οικονομίας».

Αυτό είναι το συμπέρασμα στο οποίο, πάντως, καταλήγει η τρίτη Ανάλυση Επικαιρότητας για το 2024 με τίτλο «Πλεονασματικό το εμπορικό ισοζύγιο αγροτικών προϊόντων και τροφίμων παρά την κόπωση στις υπόλοιπες εξαγωγές» που έδωσε στη δημοσιότητα , πριν λίγους μήνες, το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ). Όπως σημειώνεται, θετικά είναι τα νέα για τον κλάδο αγροδιατροφικών προϊόντων, όχι όμως για το υπόλοιπο εξωτερικό εμπόριο.

Το ΚΕΠΕ αναφέρει ότι η Ανάλυση Επικαιρότητας έχει δύο σκοπούς: Πρώτον, να αναδείξει το πλεονασματικό εξωτερικό εμπόριο αγροτικών προϊόντων και τροφίμων (αγροδιατροφικών προϊόντων) για τα τρία (2020, 2021, 2023) από τα τέσσερα τελευταία χρόνια, κάτι που μπορεί να θεωρηθεί αρκετά καλό νέο και, δεύτερον, την έλλειψη δυναμικότητας των εξαγωγών όλων των υπολοίπων (βιομηχανικών) προϊόντων, πλην δηλαδή ορυκτών καυσίμων (πετρελαιοειδών) και αγροδιατροφικών, κάτι όχι θετικό για την ελληνική οικονομία, η οποία χρειάζεται γρήγορη αύξηση της παραγωγής αγαθών και, κατά συνέπεια, των εξαγωγών της, εάν θέλει να ισχυροποιηθεί και θωρακιστεί έναντι μελλοντικών κλυδωνισμών και κρίσεων.

Μάλιστα από το ΚΕΠΕ αναφέρεται, ότι η εξέλιξη των συνολικών εξαγωγών, πλην πετρελαιοειδών και αγροδιατροφικών, δεν έχει την δυναμική που έχουν άλλες χώρες με παρόμοια κρίση (Πορτογαλία). Αυτό υποδηλώνει ότι το παραγωγικό υπόδειγμα της χώρας μετά την κρίση, που τόσο έχει συζητηθεί, η αλλαγή του, παραμένει σχετικά μεταβλητό.

Οι άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ) οι οποίες αποτελούν πηγή παραγωγικών επιχειρήσεων, έχουν μεν σημειώσει άνοδο, αλλά παραμένουν σε πολύ χαμηλά επίπεδα για να μπορέσουν να δώσουν ώθηση στην παραγωγή και την εξαγωγή αγαθών.

Εκτός αυτού, σημαντικό μέρος των ΑΞΕ κατευθύνεται σε μη αυστηρά παραγωγικούς κλάδους όπως η αγορά κινητών οι τουριστικές επιχειρήσεις. Εκεί που χρειάζεται η ελληνική οικονομία ΑΞΕ είναι ο πρωτογενής και ιδιαίτερο δευτερογενής (βιομηχανία) τομέας, ο οποίος παραμένει ο μεγάλος ασθενής της οικονομίας.

Γιώργος Αλεξάκης

#εμπορευματικές_συναλλαγές #ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ_ΕΞΑΓΩΓΕΣ #Πανελλήνιος_Σύνδεσμος_Εξαγωγέων #ΚΕΠΕ #πρώτο_τρίμηνο