Τι γνωρίζουμε για την επίθεση του Ισραήλ-Σε επικίνδυνη φάση η σύγκρουση

20:51 26/10/2024 - Πηγή: Reporter

Η επίθεση αντιποίνων του Ισραήλ στο Ιράν το πρωί του Σαββάτου (26/10) σηματοδότησε την έναρξη μιας νέας και πιο επικίνδυνης φάσης στην πολύχρονη σύγκρουση των δύο χωρών, αλλά φαίνεται, τουλάχιστον προς το παρόν, να σταματά λίγο πριν προκαλέσει έναν ολοκληρωτικό πόλεμο.

Ολα όσα γνωρίζουμε μέχρι στιγμής

Το Ισραήλ χτύπησε στρατιωτικές εγκαταστάσεις στο Ιράν νωρίς το Σάββατο, λέγοντας ότι το χτύπημα αυτό αποτελεί απάντηση στις «επί μήνες συνεχείς επιθέσεις του καθεστώτος του Ιράν κατά του κράτους του Ισραήλ».

Η εξέλιξη αυτή ήταν αναμενόμενη μετά τα πλήγματα της Τεχεράνης κατά

του Ισραήλ νωρίτερα αυτό το μήνα. Το Kan, ο δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας του Ισραήλ, δήλωσε ότι συμμετείχαν στην επιχείρηση δεκάδες μαχητικά αεροσκάφη.

Ο ισραηλινός στρατός δήλωσε το πρωί του Σαββάτου ότι έπληξε εγκαταστάσεις κατασκευής πυραύλων και αεροπορικούς στόχους σε διάφορες περιοχές εντός του Ιράν. Ταυτόχρονα, ανακοίνωσε ότι ολοκλήρωσε τις «στοχευμένες» αεροπορικές επιθέσεις και ότι τα αεροπλάνα του επέστρεψαν με ασφάλεια στην πατρίδα τους.

Ο δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας του Ισραήλ ανέφερε ότι ολοκληρώθηκαν τρία κύματα επιθέσεων. Ο ισραηλινός στρατός δήλωσε μετά τις αεροπορικές επιδρομές: «Εάν το καθεστώς στο Ιράν κάνει το λάθος να ξεκινήσει έναν νέο γύρο κλιμάκωσης, θα είμαστε υποχρεωμένοι να απαντήσουμε».

Οπως μεταδίδει ο Guardian, τουλάχιστον επτά εκρήξεις σημειώθηκαν στον ουρανό πάνω από την πρωτεύουσα Τεχεράνη και το κοντινό Καράτζ, καθώς και την πόλη Μασχάντ λίγο μετά τις 2.30 π.μ. τοπική ώρα, το Σάββατο.

Το Ιράν δήλωσε ότι το σύστημα αεράμυνάς του αντιμετώπισε με επιτυχία τις επιθέσεις του Ισραήλ κάνοντας λόγο για «περιορισμένες ζημιές» σε ορισμένες τοποθεσίες. Ένα ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων αναφέρθηκε σε μελλοντική «ανάλογη αντίδραση», δηλαδή αντίποινα, για τις ισραηλινές επιθέσεις κατά της Τεχεράνης.

Ανώτερος αξιωματούχος της αμερικανικής κυβέρνησης δήλωσε ότι τα πλήγματα ήταν «εκτεταμένα», «ακριβή» και εναντίον στρατιωτικών στόχων σε όλο το Ιράν, προκειμένου να αποτραπεί μελλοντική επιθετικότητα της Τεχεράνης. Ο αξιωματούχος τόνισε ότι οι ΗΠΑ θεωρούν πως η επιχείρηση αποτελεί τον «τερματισμό της ανταλλαγής πυρών μεταξύ Ισραήλ και Ιράν» και ότι οι ΗΠΑ δεν είχαν καμία ανάμειξη στην ισραηλινή στρατιωτική επιχείρηση.

Το αμερικανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο Axios ανέφερε, πάντως, ότι Αμερικανοί και Ισραηλινοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι το Ιράν θα απαντήσει στρατιωτικά, αλλά με περιορισμένο τρόπο.

Νωρίτερα, το Ιράν και το Ιράκ ανέστειλαν για λίγο χρονικό διάστημα όλες τις πτήσεις μετά τα ισραηλινά πλήγματα.

Τα ιρανικά μέσα ενημέρωσης φάνηκε αρχικά να υποβαθμίζουν τις αεροπορικές επιδρομές, σημειώνοντας ότι το αεροδρόμιο της Τεχεράνης λειτουργούσε κανονικά. Η κρατική τηλεόραση ανέφερε ότι ακούστηκαν αρκετές ισχυρές εκρήξεις γύρω από την πρωτεύουσα, ενώ το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων IRNA ανέφερε ότι δεν υπήρξαν θύματα.

Οι πρώτες εκτιμήσεις για το τι έπεται

Σε μια νέα εξέλιξη που σηματοδοτεί μία αλλαγή στάσης από την πλευρά του, όπως αναφέρουν σε ανάλυσή τους οι New York Times, το Ισραήλ αναγνώρισε για πρώτη φορά δημόσια ότι διεξήγαγε στρατιωτική επιχείρηση στο εσωτερικό του Ιράν, μετά από χρόνια διατήρησης μιας στρατηγικής σιωπής σχετικά με τις δολοφονίες και τις πράξεις δολιοφθοράς του στο ιρανικό έδαφος. Είναι επίσης μια από τις σπάνιες φορές από τον πόλεμο με το Ιράκ τη δεκαετία του 1980 που το Ιράν δέχεται αεροπορική επίθεση.

Αν και επρόκειτο για μια κομβική στιγμή στο πεδίο της σύγκρουσης των δύο μακροχρόνιων εχθρών, η επίθεση σε πρώτη φάση δεν προκάλεσε κλιμάκωση στη ρητορική της Τεχεράνης για αντίποινα, αμβλύνοντας τους φόβους ότι δύο από τους πιο ισχυρούς στρατούς στη Μέση Ανατολή θα εμπλακούν σε μία ανεξέλεγκτη σύγκρουση.

«Τα χρόνια του σκιώδους πολέμου έχουν δώσει τη θέση τους στην ανοιχτή σύγκρουση — αν και μια διαχειρίσιμη σύγκρουση, προς το παρόν», δήλωσε η Ellie Geranmayeh, ειδική στο Ιράν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, μια ερευνητική ομάδα με έδρα το Βερολίνο. «Η Τεχεράνη μπορεί να αποδεχτεί αυτά τα πλήγματα εναντίον στρατιωτικών εγκαταστάσεων, χωρίς αντίποινα που θα προκαλούσαν περαιτέρω ισραηλινή αντίδραση», πρόσθεσε.

Μετά από εβδομάδες πίεσης από τις Ηνωμένες Πολιτείες να μειώσει το εύρος της επίθεσής του, το Ισραήλ απέφυγε να χτυπήσει ευαίσθητες εγκαταστάσεις εμπλουτισμού πυρηνικών και εγκαταστάσεις παραγωγής πετρελαίου ως αντίποινα για το μεγάλο μπαράζ βαλλιστικών πυραύλων που εκτόξευσε το Ιράν στο Ισραήλ στις αρχές αυτού του μήνα.

Το Σάββατο, τα μαχητικά αεροσκάφη του Ισραήλ επικεντρώθηκαν σε περίπου 20 στρατιωτικές εγκαταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων συστοιχιών αεράμυνας, σταθμών ραντάρ και τοποθεσιών παραγωγής πυραύλων, σύμφωνα με Ισραηλινούς αξιωματούχους.

Η συγκριτικά περιορισμένη επίθεση επέτρεψε στο ιρανικό κατεστημένο να προβάλει μια αίσθηση κανονικότητας το πρωί του Σαββάτου. Η αεροπορική αρχή άνοιξε ξανά τον εναέριο χώρο του Ιράν και τα κρατικά πρακτορεία ειδήσεων μετέδωσαν εικόνες και πλάνα της ζωής που επιστρέφει στο φυσιολογικό - όλα σημάδια, όπως εκτιμούν αναλυτές, ότι η ηγεσία του Ιράν προσπαθούσε να υποβαθμίσει τη σημασία της επίθεσης του Ισραήλ και να μειώσει τις προσδοκίες στο εσωτερικό για μια μεγάλη ιρανική απάντηση.

«Αυτή είναι η αρχή μιας νέας φάσης, μιας επικίνδυνης φάσης, με πολλές ευαίσθητες παραμέτρους», δήλωσε ο Yoel Guzansky, Ισραηλινός ειδικός για το Ιράν στο Ινστιτούτο Μελετών Εθνικής Ασφάλειας, μια ερευνητική ομάδα με έδρα το Τελ Αβίβ.

Ως αποτέλεσμα, πρόσθεσε, «είναι δυνατό για τις δύο πλευρές να κλείσουν αυτόν τον γύρο τουλάχιστον και να μην δούμε ιρανικά αντίποινα — ή αν τα δούμε, θα είναι μικρής κλίμακας».

Ωστόσο, οι αναλυτές προειδοποίησαν ότι ακόμη και αν η τελευταία κλιμάκωση υποχωρήσει, έχει οδηγήσει το Ιράν και το Ισραήλ ένα βήμα ακόμα προς σε μια πορεία μη διαχειρίσιμης σύγκρουσης.

Για χρόνια, οι δύο χώρες συγκρούστηκαν σε έναν σκιώδη πόλεμο στον οποίο η κάθε πλευρά υπονόμευε τα συμφέροντα της άλλης και παρείχε υποστήριξη στους αντιπάλους της άλλης, ενώ σπάνια αναλάμβανε την ευθύνη για τις δικές της επιθέσεις. Αυτή η μυστική σύγκρουση μετατράπηκε σε ανοιχτή αντιπαράθεση όταν ξέσπασε πόλεμος πέρυσι μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς, της συμμάχου του Ιράν στη Γάζα.

Μετά την επίθεση υπό την ηγεσία της Χαμάς στο Ισραήλ τον περασμένο Οκτώβριο που είχε ως αποτέλεσμα να εξαπολύσει το Ισραήλ έναν καταστροφικό πόλεμο στη Γάζα, οι πληρεξούσιοι του Ιράν στη Μέση Ανατολή, συμπεριλαμβανομένης της Χεζμπολάχ, άρχισαν να χτυπούν το Ισραήλ σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τον παλαιςτινιακή ομάδα. Με τη σειρά του, το Ισραήλ κλιμάκωσε τις επιθέσεις του στους συμμάχους του Ιράν στην περιοχή, οδηγώντας σε άμεσες ανταλλαγές εχθροπραξιών μεταξύ των δύο χωρών, πρώτα τον Απρίλιο και τώρα τον Οκτώβριο.

Οι New York Times εξηγούν ότι ορισμένοι αναλυτές φοβούνται ότι το Ισραήλ, αν και ήταν συγκριτικά συγκρατημένο το Σάββατο, δημιουργούσε το έδαφος για ένα μεγαλύτερο χτύπημα μετά τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ στις αρχές Νοεμβρίου. Οι προεδρικές εκλογές θα δρομολογήσουν μια μετάβαση εξουσίας κατά την οποία θα μειωθεί η επιρροή και η προσοχή της Ουάσιγκτον στη σύγκρουση Ιράν-Ισραήλ.

Καταστρέφοντας την αεράμυνα και το σύστημα ραντάρ του Ιράν, το Ισραήλ άνοιξε τον δρόμο ώστε τα μαχητικά του να επιτεθούν στο Ιράν στο μέλλον, μια κίνηση που μπορεί είτε να αποτρέψει την Τεχεράνη από το να απαντήσει δυναμικά είτε να ενθαρρύνει το Ισραήλ να διεξάγει περαιτέρω επιθέσεις.

«Αυτή τη στιγμή υπάρχει ένας αναστεναγμός ανακούφισης σε όλο το Ιράν και την περιοχή που οι ΗΠΑ κατάφεραν να συγκρατήσουν τον Νετανιάχου προς το παρόν», είπε η κ. Geranmayeh, αναφερόμενη στον πρωθυπουργό του Ισραήλ.

«Αλλά ο φόβος είναι ότι πρόκειται για έναν προσωρινό περιορισμό που οδηγεί στις αμερικανικές εκλογές. Ενδέχεται να δούμε νέες ισραηλινές επιθέσεις στο εσωτερικό του Ιράν – ως μία χρυσή ευκαιρία για την περαιτέρω εξάντληση των ιρανικών δυνατοτήτων».

#Μέση_Ανατολή #Ισραήλ #Ιράν