Ανακύκλωση: Χωριστή συλλογή... μηδέν

09:18 15/11/2018 - Πηγή: Green agenda

Απέλπιδες προσπάθειες να κινητοποιήσει τους δήμους για την εφαρμογή της χωριστής συλλογής χαρτιού, γυαλιού, μετάλλων και πλαστικών κάνει το υπουργείο Περιβάλλοντος. Προ ημερών παρήλθε άπρακτη η προθεσμία υποχρεωτικής εφαρμογής της χωριστής συλλογής σε όλους τους χώρους συνάθροισης κοινού, δημόσιους και ιδιωτικούς, ενώ ανάλογη τύχη έχει και η γενικευμένη εφαρμογή της πρακτικής αυτής, με την εξαίρεση λιγοστών πιλοτικών προγραμμάτων σε δήμους.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Καθημερινή», η νέα επιστολή του υπουργείου,

την οποία υπογράφει ο αναπλ. υπουργός Σωκράτης Φάμελλος, εστάλη στους δήμους στις αρχές Νοεμβρίου. Το ΥΠΕΝ υπενθυμίζει στους δήμους ότι στις 8 Νοεμβρίου πρέπει (ή, πιο ορθά, θα έπρεπε) βάσει νόμου (ν. 4496/17) να ξεκινήσει χωριστή συλλογή των απορριμμάτων από τις δημόσιες υπηρεσίες, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τις δημόσιες επιχειρήσεις και τους οργανισμούς, καθώς και τους ΟΤΑ. Η ίδια υποχρέωση ισχύει και για κάθε δημόσιο ή ιδιωτικό χώρο συνάθροισης κοινού, όπως εμπορικά κέντρα, κινηματογράφοι, αθλητικές εγκαταστάσεις, εγκαταστάσεις εκπαίδευσης, νοσοκομεία, αεροδρόμια, λιμάνια, κεντρικοί σταθμοί, πλοία και επιχειρήσεις μαζικής εστίασης άνω των 100 ατόμων. Φυσικά και εκεί οι περιπτώσεις εφαρμογής είναι ελάχιστες, γιατί οι περισσότεροι απλώς αδιαφορούν. Ακόμα δυσκολότερα είναι τα πράγματα όσον αφορά τη συνολική εφαρμογή του μέτρου, την οποία προβλέπει ο Εθνικός Σχεδιασμός για τα Απορρίμματα.

«Ψάχνουμε να βρούμε τη χρυσή τομή. Στόχος μας είναι η χωριστή διαλογή να ξεκινήσει σταδιακά, καθώς το κόστος είναι ούτως ή άλλως μεγάλο», λέει ο πρόεδρος του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) Δημήτρης Πολιτόπουλος. «Οφείλουν όμως και οι δήμοι να ξεκινήσουν έναν προγραμματισμό, να αλλάξουν τον κανονισμό καθαριότητας, να αποφασίσουν τον τρόπο υλοποίησης κ.λπ. Οι δήμοι όμως δεν έχουν καταλάβει ότι μέσα στα επόμενα χρόνια θα αλλάξει εντελώς η μορφή διαχείρισης των απορριμμάτων, και αντιδρούν».

Πόσα θα είναι αυτά τα χρόνια; Αγνωστο. Η Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ), το μεγαλύτερο σύστημα ανακύκλωσης στη χώρα μας, εκτιμά ότι η εφαρμογή του μέτρου είναι κατά βάση ζήτημα κόστους. «Βρισκόμαστε σε συζητήσεις με τον ΕΟΑΝ, καθώς κάθε νέος στόχος, εθνικός ή κοινοτικός, θέλει περισσότερη προσπάθεια και πόρους», λέει ο γενικός διευθυντής της ΕΕΑΑ Γιάννης Ραζής. «Η χωριστή συλλογή είναι πρώτα από όλα ζήτημα απόφασης των δήμων. Υπάρχουν όμως ζητήματα που πρέπει να λυθούν και να γίνει σταδιακή ανάπτυξη του όποιου συστήματος αποφασιστεί, ανάλογα με την ετοιμότητα των δήμων».

Ενας από τους ελάχιστους δήμους που κάνει χωριστή συλλογή με τέσσερις κάδους και κομποστοποίηση είναι ο Δήμος Σπάρτης (πιλοτικά, στο 30% της έκτασής του). «Ξεκινήσαμε πριν από δύο χρόνια και έχουμε ήδη διπλασιάσει τις ποσότητες των απορριμμάτων που ανακυκλώνουμε φθάνοντας τις 2.500 τόνους», λέει ο δήμαρχος Βαγγέλης Βαλιώτης. «Οι πολίτες προσαρμόστηκαν εξαιρετικά γρήγορα, ιδίως στα χωριά, και η “καθαρότητα” των υλικών που καταλήγουν στους κάδους αγγίζει το 99%, σε σχέση με 70% στους μπλε κάδους». Στις περιοχές όπου το μέτρο εφαρμόζεται, οι κάδοι βρίσκονται μέσα στις αυλές των σπιτιών και οι πολίτες τούς βγάζουν στον δρόμο σε προκαθορισμένες ημερομηνίες για να συλλεγούν από τον δήμο (η εικόνα θα ήταν πολύ... ευρωπαϊκή, αν ο Δήμος Σπάρτης δεν εξακολουθούσε να χρησιμοποιεί παράνομη χωματερή).

Διάθεση υλικών

Εκτός από την οργάνωση του τρόπου συλλογής, ένα πολύ βασικό ζήτημα είναι η διάθεση των υλικών που συλλέγονται. Οι συσκευασίες χρειάζονται περαιτέρω διαλογή πριν πωληθούν (για παράδειγμα τα μέταλλα χωρίζονται συνήθως σε δύο κατηγορίες, τα πλαστικά σε 7-8, το χαρτί σε 2-3). Ετσι είναι εξαιρετικά δύσκολο για έναν δήμο να διαχειριστεί μόνος τα υλικά των τεσσάρων ρευμάτων και τελικά να βγάλει κέρδος από αυτά (πλην του άμεσου, δηλαδή της μείωσης των σύμμεικτων απορριμμάτων που στέλνει σε ταφή). Για παράδειγμα, ο Δήμος Σπάρτης τα στέλνει σε ένα τοπικό Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων με επιδότηση από την ΕΕΑΑ, βγάζοντας τελικά ένα μικρό μόνο κέρδος.