Κερδισμένοι και χαμένοι στη μάχη της πλαστικής σακούλας

12:38 24/1/2018 - Πηγή: Green agenda

Ο θάνατός σου, η ζωή μου. Το φαινόμενο συναντάται συχνά στον επιχειρηματικό στίβο και φαίνεται να επιβεβαιώνεται και στην υπόθεση «πλαστική σακούλα». Το ειδικό τέλος που επιβλήθηκε στις λεπτές πλαστικές σακούλες μιας χρήσης από την 1η Ιανουαρίου 2018 δεν προκάλεσε αλλαγές μόνο στις καταναλωτικές συνήθειες, αλλά και αναταράξεις στη βιομηχανία. Αν και ακόμη το μέτρο μετρά μόλις 20 ημέρες ζωής και αρκετοί θεωρούν ότι δεν μπορούν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα, οι πρώτες ενδείξεις είναι ανησυχητικές για ένα κομμάτι της μεταποίησης και ενθαρρυντικές για κάποιο άλλο. Αμεσα κερδισμένες είναι οι αλυσίδες

σούπερ μάρκετ, καθώς το κόστος προμήθειας πλαστικής σακούλας μιας χρήσης εκτιμάται ότι προ της επιβολής του περιβαλλοντικού τέλος, ανερχόταν σε 1%-1,5% των συνολικών δαπανών τους.

«Εάν ο ρυθμός παραγγελιών συνεχιστεί με αυτούς τους ρυθμούς, δεν αποκλείεται να κλείσει το 2018 με μείωση των πωλήσεων ακόμη και κατά 50%», εκτίμησε μιλώντας στην εφημερίδα «Καθημερινή» ο κ. Χάρης Πανόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της βιομηχανίας Αφοί Πανόπουλοι ΑΒΕΕ - Πανχάρτ, η οποία παράγει πλαστικές σακούλες μιας χρήσης για μερικές από τις μεγαλύτερες αλυσίδες σούπερ μάρκετ (ΑΒ Βασιλόπουλος, Σκλαβενίτης, My Market). Οπως επισημαίνει, αν και ο Ιανουάριος είναι μήνας κατά τον οποίο οι λιανεμπορικές επιχειρήσεις έχουν ακόμη απόθεμα από τον Δεκέμβριο, τα μηνύματα που φτάνουν από την αγορά δεν είναι αισιόδοξα για τον κλάδο. «Είναι ανάστατοι όχι μόνο οι δικοί μας εργαζόμενοι, αλλά και οι συνεργάτες μας», υποστηρίζει στην «Κ». Στον εν λόγω κλάδο δραστηριοποιούνται περί τις 200 μικρομεσαίες επιχειρήσεις, απασχολούνται άμεσα και έμμεσα 12.000 άτομα, ενώ ο συνολικός ετήσιος τζίρος εκτιμάται σε περίπου 50 εκατ. ευρώ.

Οι εγχώριες βιομηχανίες που, σημειωτέον, καλύπτουν περίπου το 70% των αναγκών της ελληνικής αγοράς, όχι μόνο βλέπουν τις παραγγελίες να μειώνονται, αλλά ένα μεγάλο μέρος αυτών να αντικαθίσταται από εισαγόμενα προϊόντα. Οι επαναχρησιμοποιούμενες πλαστικές τσάντες που τείνουν από τις αρχές της χρονιάς να γίνουν... μόδα είναι εισαγόμενες, κυρίως από την Τουρκία, τη Μαλαισία και το Βιετνάμ. Ενδεικτικά, στην αλυσίδα Μy Market τις πρώτες δέκα ημέρες εφαρμογής του μέτρου πωλήθηκε ποσότητα επαναχρησιμοποιούμενων τσαντών ίση με αυτή που είχε πωληθεί καθ’ όλη τη διάρκεια του 2017. Σύμφωνα με τον κ. Ιωάννη Κασελίμη, εκπρόσωπο του Συνδέσμου Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος (ΣΒΠΕ) για την εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας με την οδηγία 2015/720, οι εν λόγω σακούλες κατασκευάζονται από σύνθετα υλικά και δεν ανακυκλώνονται.

Η εναλλακτική λύση

Ποια είναι η εναλλακτική για τις βιομηχανίες που πλήττονται από την υπόθεση αυτή; Η παραγωγή πλαστικής σακούλας μεγαλύτερου πάχους 50-70 μικρών (τα μικρά είναι μονάδα μέτρησης) στην οποία δεν επιβάλλεται περιβαλλοντικό τέλος, αλλά θα πρέπει υποχρεωτικά να χρεώνονται. Για την παρασκευή τους δεν απαιτείται από τις περισσότερες ελληνικές βιομηχανίες να κάνουν κάποια επένδυση για προσαρμογή των γραμμών παραγωγής, ενώ επιπλέον οι τσάντες αυτές είναι ανακυκλώσιμες. Σημειώνεται εδώ ότι στις πλαστικές σακούλες με πάχος άνω των 70 μικρών δεν επιβάλλεται καμία χρέωση.

Ηδη, κάποια σούπερ μάρκετ έχουν παραγγείλει πλαστικές τσάντες μεγαλύτερου πάχους από τους υφιστάμενους προμηθευτές τους, ενώ κάποιες αλυσίδες έχουν κάνει προκαταρκτικές συζητήσεις με βιομηχανίες που δραστηριοποιούνται σε μια άλλη κατηγορία, αυτή της σακούλας απορριμμάτων. Οι βιομηχανίες αυτής της κατηγορίας είναι οι κερδισμένοι της όλης υπόθεσης. Ο λόγος; Οι λεπτές σακούλες μεταφοράς χρησιμοποιούνταν κυρίως από τα ελληνικά νοικοκυριά για να βάζουν τα σκουπίδια τους. Μειώνοντας τη χρήση αυτών, θα πρέπει τώρα να αγοράζουν τις ειδικές σακούλες απορριμμάτων. Πρόκειται για κλάδο με κύκλο εργασιών περίπου 18,5 εκατ. ευρώ (για το 2017). Εκπρόσωποι εταιρειών που μίλησαν στην εφημερίδα εκτιμούν ότι τα επόμενα δύο χρόνια αναμένεται αύξηση των πωλήσεων στις σακούλες απορριμμάτων πάνω από 20%.

Τι προβλέπει η Οδηγία της Ε.Ε.

Η κοινοτική οδηγία 2015/720/ΕΕ με την οποία τροποποιήθηκε η οδηγία 94/62/ΕΚ, προβλέπει ότι τα κράτη-μέλη λαμβάνουν ένα ή αμφότερα από τα παρακάτω μέτρα: α) λήψη μέτρων που εξασφαλίζουν ότι το ετήσιο επίπεδο κατανάλωσης δεν υπερβαίνει τις 90 λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς κατά κεφαλήν, το αργότερο στις 31 Δεκεμβρίου 2019, και τις 40 λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς κατά κεφαλήν, το αργότερο στις 31 Δεκεμβρίου 2025, β) έκδοση πράξεων που εξασφαλίζουν ότι, το αργότερο στις 31 Δεκεμβρίου 2018, οι λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς δεν θα παρέχονται δωρεάν στα σημεία πώλησης εμπορευμάτων ή προϊόντων, εκτός εάν τεθούν σε εφαρμογή εξίσου αποτελεσματικά μέσα. Για να αντιληφθεί κάποιος το μέγεθος της προσπάθειας που απαιτείται στην Ελλάδα, αρκεί να πούμε ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης που πραγματοποίησε η Eunomia για λογαριασμό της Ε.Ε, η ετήσια κατά κεφαλήν χρήση λεπτής σακούλας μεταφοράς στη χώρα μας ανερχόταν το 2012 σε 242 τεμάχια. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της βιομηχανίας και δεδομένης της υποχώρησης της ζήτησης λόγω κρίσης, εκτιμάται ότι η χρήση στην Ελλάδα διαμορφώνεται πλέον σε 210 σακούλες ανά κάτοικο ετησίως.

Το μέτρο που ελήφθη στην Ελλάδα είναι η επιβολή από την 1η/1/2018 τέλους 0,03 ευρώ (+ΦΠΑ) στις λεπτές σακούλες και 0,07 ευρώ (+ΦΠΑ) από 1/1/2019.