Κομισιόν: Αυτό είναι το στρατηγικό σχέδιο πράσινων ενεργειακών τεχνολογιών

09:59 20/11/2018 - Πηγή: Green agenda

του Μιγκέλ Αρίας Κανιέτε*

Η μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα, με σκοπό την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες ευκαιρίες της εποχής μας. Ως επίτροπος για τη δράση για το κλίμα και την ενέργεια, στόχος μου είναι να επιταχυνθεί η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια με την εφαρμογή κατάλληλου νομοθετικού, πολιτικού και χρηματοδοτικού πλαισίου, το οποίο περιλαμβάνει συνεργασία στις τεχνολογίες καθαρής ενέργειας μέσω του καινοτόμου ευρωπαϊκού στρατηγικού σχεδίου ενεργειακών τεχνολογιών

(σχέδιο ΣΕΤ).

Η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια έχει ήδη δρομολογηθεί στην Ευρώπη, και έχουμε σημειώσει εντυπωσιακή πρόοδο όσον αφορά την ενίσχυση των μέσων και των πολιτικών μας. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και οι κυβερνήσεις της ΕΕ έχουν συμφωνήσει σχετικά με νέους, φιλόδοξους στόχους για το 2030 όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση (τουλάχιστον 32,5 %) και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (τουλάχιστον 32 %). Οι κυβερνήσεις της ΕΕ θα κληθούν επίσης να υποβάλουν το δικό τους εθνικό ενεργειακό και κλιματικό σχέδιο για την περίοδο 2021 - 2030, πράγμα το οποίο δεν θα γίνει μεμονωμένα, αλλά μέσω συντονισμού των εν λόγω σχεδίων, προκειμένου να επιτύχουμε συλλογικά τις κοινές μας φιλοδοξίες με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο. Αυτό θα έχει πραγματική ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία και θα αποτελέσει εγχειρίδιο κανόνων νομοθετικού περιεχομένου που αρμόζει στον 21ο αιώνα.

Οι τεχνολογικές εξελίξεις θα διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην τήρηση αυτών των δεσμεύσεων, ενώ απαιτούνται τεράστιες επενδύσεις για να σημειώσουμε επιτυχία στο πλαίσιο αυτό. Γι’ αυτόν τον λόγο δίνουμε σταδιακά μεγαλύτερη έμφαση στην αξιοποίηση της χρηματοδότησης της ΕΕ ως μοχλού της ιδιωτικής χρηματοδότησης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το επενδυτικό σχέδιο για την Ευρώπη, το οποίο αποφέρει πολύ μεγαλύτερη απόδοση των δημόσιων επενδύσεων. Με το σχέδιο αυτό προωθήθηκαν σημαντικά, μεταξύ άλλων, έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Οι έρευνες στον τομέα των τεχνολογιών καθαρής ενέργειας εξακολουθούν επίσης να ωφελούνται από τη γενναιόδωρη χρηματοδότηση της ΕΕ. Στη συνέχεια, προτείναμε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα - πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτομία με τίτλο «Ορίζων Ευρώπη», με τη συγκέντρωση 15 δισ. EUR για το κλίμα, την ενέργεια και την κινητικότητα και με διάφορα πεδία παρέμβασης στον τομέα της ενέργειας για να στηρίξουμε τους πρωτοπόρους στη μετάβαση. Ο προϋπολογισμός της ΕΕ θα δώσει μεγαλύτερη έμφαση από ποτέ στις δαπάνες για το κλίμα, καθώς προτείναμε αύξηση των εν λόγω δαπανών στο 25 %, στις οποίες περιλαμβάνεται και η στήριξη όσον αφορά τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια.

Ωστόσο, η τεχνολογική πρόκληση μπορεί να αντιμετωπιστεί πλήρως μόνο μέσω συνεργασίας. Η προσέγγισή μου όσον αφορά την επίτευξη αποτελεσμάτων στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας για καθαρή ενέργεια είναι παρόμοια με εκείνη που ακολουθείται γενικά για τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια: μπορούμε να προωθήσουμε την καινοτομία και να προχωρήσουμε στη διάδοση βέλτιστων πρακτικών πολύ πιο γρήγορα μέσω μιας συντονισμένης προσέγγισης από ό,τι θα μπορούσαν τα κράτη μέλη μεμονωμένα.

Με τη συμμετοχή χωρών, βιομηχανιών και ερευνητικών ιδρυμάτων, το ευρωπαϊκό στρατηγικό σχέδιο ενεργειακών τεχνολογιών (σχέδιο ΣΕΤ) συνδυάζει τις δημόσιες και τις ιδιωτικές επενδύσεις, ώστε να γίνει πραγματικότητα το όραμα για την καθαρή ενέργεια. Το ολοκληρωμένο σχέδιο ΣΕΤ αντικατοπτρίζει το νέο ευρωπαϊκό θεματολόγιο για την έρευνα και την καινοτομία σχετικά με την ενέργεια, το οποίο καλύπτει ολόκληρο το ενεργειακό σύστημα και έχει ως στόχο να καταστεί η Ευρώπη παγκόσμια πρωτοπόρος στις τεχνολογίες χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών της επόμενης γενιάς και να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας, οικονομική ανάπτυξη και ευημερία για όλους.

Οι 10 δράσεις προτεραιότητας του σχεδίου ΣΕΤ:

1.Πρώτοι στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας,

2.Έξυπνη ανθεκτικότητα και ασφαλές ενεργειακό σύστημα,

3.Ενεργειακή απόδοση στη βιομηχανία,

4.Ανανεώσιμα καύσιμα και βιοενέργεια,

5.Πυρηνική ασφάλεια,

6.Έξυπνες λύσεις για τους καταναλωτές,

7.Ενεργειακή απόδοση των κτηρίων,

8.Μπαταρίες και ηλεκτροκίνηση,

9.Δέσμευση, χρήση και αποθήκευση του διοξειδίου του άνθρακα,

10.Για την 10η δράση, το σχέδιο εφαρμογής δεν έχει εγκριθεί ακόμη διότι βρίσκεται στο στάδιο της σύνταξης, αλλά αναμένεται να εγκριθεί κατά τη διάρκεια του έτους.

Βρισκόμαστε σε κομβικό σημείο αυτή τη στιγμή, μετά την ολοκλήρωση ενός σημαντικού σταδίου στη ζωή του σχεδίου ΣΕΤ, καθώς μόλις εγκρίναμε τα σχέδια εφαρμογής* του. Με αυτά τα σχέδια προτείνονται συγκεκριμένες δράσεις για κάθε τεχνολογικό τομέα, οι οποίες θα υποστηριχθούν από δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις. Συνολικά, υπάρχουν 14 πεδία δράσης, καθένα από τα οποία περιλαμβάνει πλήθος υποσχόμενων έργων. Η συμμετοχή που παρατηρείται σε αυτούς τους «χάρτες πορείας για την ανάληψη δράσης» είναι εντυπωσιακή. Έχουμε δεσμεύσει συνολικά 20 δισ. EUR μέσω των εισφορών των χωρών που συμμετέχουν στο σχέδιο ΣΕΤ και του εμπλεκόμενου βιομηχανικού τομέα σε κάθε μία από τις χώρες αυτές. Αυτά τα χρήματα θα επενδυθούν σε συγκεκριμένες συνεργατικές δραστηριότητες, καθώς και σε δράσεις έρευνας και καινοτομίας που αναλαμβάνουν από μόνες τους οι χώρες ή ο βιομηχανικός κλάδος.

Για παράδειγμα, το σχέδιο ΣΕΤ για την ωκεάνια ενέργεια - σχέδιο εφαρμογής που εγκρίθηκε πρόσφατα αποσκοπεί στην κινητοποίηση 1,2 δισ. EUR για την ανάπτυξη ενός εμπορικά βιώσιμου κλάδου κυματικής και παλιρροϊκής ενέργειας, ο οποίος θα μπορούσε να καλύπτει το 10 % της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) έως το 2050.

Ένα άλλο σχέδιο εφαρμογής θα εξασφαλίσει την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης στην παγκόσμια αγορά μπαταριών και θα μας βοηθήσει να υλοποιήσουμε τα σχέδιά μας για ηλεκτροκίνηση και αποθήκευση ενέργειας. Η επίτευξη των στόχων μας σχετικά με την ανάπτυξη της επόμενης γενεάς μπαταριών ιόντων λιθίου για την ηλεκτροκίνηση, θα έχει ως αποτέλεσμα να διπλασιαστεί η εμβέλεια οδήγησης των ηλεκτρικών οχημάτων, ενώ το κόστος θα διατηρηθεί στα σημερινά επίπεδα. Η ανάπτυξη των απαιτούμενων υλικών και ο σχεδιασμός των κυψελών αναμένεται ότι θα ενισχύσουν επίσης σημαντικά τις ικανότητες της μεταποιητικής βιομηχανίας στην Ευρώπη.

Σήμερα απαιτείται, περισσότερο από ποτέ, συλλογική προσπάθεια για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Στο πλαίσιο αυτό, η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια είναι ο πλέον προφανής τομέας, στον οποίο πρέπει να συνεργαστούμε περισσότερο και όχι λιγότερο. Η συνεργασία μας στο πλαίσιο του σχεδίου ΣΕΤ αποτελεί καλό παράδειγμα του βέλτιστου τρόπου εργασίας της ΕΕ, διότι συνεργαζόμαστε στενά πέραν των εθνικών συνόρων, ώστε να επιταχύνουμε τη μετάβασή μας σε μια ανταγωνιστική και ευημερούσα οικονομία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, με την ενθάρρυνση της καινοτομίας και της τεχνολογικής εξέλιξης.

*Ο Μιγκέλ Αρίας Κανιέτε είναι Ευρωπαίος Επίτροπος για την Ενέργεια και το Κλίμα. Το άρθρο του δημοσιεύθηκε στο Skai.gr