Flights of fancy: Η ατομική έκθεση της Jackie Berridge είναι ένα καταφύγιο της τραυματισμένης αθωότητας

10:02 11/11/2024 - Πηγή: Bovary

Το να εκτιμήσεις ένα έργο τέχνης εκ των πραγμάτων φέρει πάντα κάτι το υποκειμενικό.

Η επινόηση,όμως, μιας οπτικής γλώσσας με κώδικεςπου αγγίζουν μνήμες των παιδικών χρόνων,κουβαλώντας ισχυρά μηνύματα είναι μιακατάκτηση που δεν μπορείς παρά ναπαραδεχθείς.

Η Jackie Berridge είναι αναγνωρισμένη καλλιτέχνης και εικονογράφος με διεθνή παρουσία και ιδιαίτερους δεσμούς με την Ελλάδα. Η Βρετανή καλλιτέχνης εκθέτει σταθερά στη Γκαλερί ENIA, ενώ συμμετέχει και σε συλλογικές συναντήσεις, όπως η διεθνής φουάρ της ανεξάρτητης

καλλιτεχνικής σκηνής- Platforms Project, που παρουσιάστηκε τον Οκτώβριο στο Καπνεργοστάσιο.

Η νέα της σειρά έργων υπό τον τίτλο «Flights of fancy» εμπλέκει την αθωότητα και τη νοσταλγία με ένα λανθάνον αίσθημα απειλής, με έναν τρόπο απαλό, σαν να καλείσαι να αποκωδικοποιήσεις παιδικές ζωγραφιές και όσα υποδόρια τις στοιχειώνουν.

Η καλλιτέχνιδααπεικονίζει τόπους απόδρασης, με τηδική της ιδιοσυγκρασία, όπου το whimsicalύφος πλήττεται από ένα διαρκές αίσθημακινδύνου. Οι «μικροσκοπικές ιστορίεςτης, αφηγήσεις χαράς και λύπης» σκιάζονταιαπό μελανές αποχρώσεις και σημεία, πουυποδηλώνουν το σκοτάδι. Η Berridge, επηρεασμένηαπό τα γεγονότα στην Ουκρανία και στηΓάζα, όπως διαβάζουμε στο κείμενο τηςεπιμέλειας, επιχειρεί να «δημιουργήσειχώρους που παρέχουν ένα καταφύγιο, νααλλάξει το τέλος της ιστορίας». Όμως,αναπόφευκτα το ειδυλλιακό έχειμεταμορφωθεί σε ένα μέρος συνείδησηςτης πραγματικότητας. Σε αλλοτινούςτόπους της Εδέμ ενυπάρχει, πλέον, η γνώσητου κινδύνου, όπως μπορούμε να διακρίνουμεαπό τα ζωγραφισμένα μάτια στους θάμνουςκαι στα βουνά, που παρατηρούν, σε μιαστάση διαρκούς ετοιμότητας και επόπτευσης.

Όπως η ίδιαέχει δηλώσει και σε συνέντευξη της στοπαρελθόν τα έργα της «αντιπροσωπεύουνέναν κόσμο εσωτερικό και ταυτόχροναεξωτερικό, έναν τόπο του ονείρου, έναάσυλο ή ένα μέρος αιχμαλωσίας καιεγκλεισμού. Ενώ οι ένοικοι των έργωντης βρίσκονται μια ανάσα κοντά, παραμένουνμοναχικοί και ξέχωροι μεταξύ τους. Πέρααπό την παιγνιώδη τους επιφάνεια, ταέργα καλούν τον θεατή να κοιτάξει κάτωαπό αυτή…».

Σε κάθεταμπλώ οι λεπτομέρειες είναι οικείεςκαι τρυφερές, όμως εδώ αποτυπώνουν τοτραύμα της ανθρώπινης ψυχής, σκάβονταςβαθιά και συναντώντας το παιδί, πουπαίζει κρυφτό με τους εφιάλτες του. Οιμορφές από anime με τα μεγάλααθώα τους μάτια, οφείλουν να επαγρυπνούνγια την επιβίωσή τους στο φαινομενικάγαλήνιο τοπίο με τα ζωηρά χρώματα.

Η εμπιστοσύνη, ίδιον της αθωότητας έχει χαθεί… Χρειάζεται να ξεχωρίσεις ποιος είναι ο Μεγάλος Φιλικός Γίγαντας και ποιος το πραγματικό τέρας… Κλεισμένες στον εαυτό τους, οι μορφές δεν στρέφονται η μία στην άλλη για βοήθεια…

Το περιβάλλον,που θυμίζει γραφικά από videogamesπροσφέρει μια παραμυθένια οπτική ωςπρώτο επίπεδο ανάγνωσης. Όμως, καθετίχρειάζεται να υπερβεί τα δικά του εμπόδιαγια να αλλάξει επίπεδο… Κοιτάζονταςαπό κοντά τις λεπτομέρειες συναντάςμορφές υβριδικές και αναπάντεχεςαντιθέσεις, με αναφορές από την ποπκουλτούρα. Πορσελάνινες φιγούρες,κουκλάκια-μινιατούρες, υβριδικέςμορφές-ενθύμια μιας περασμένηςπαιδικότητας, δημιουργούν ένα αίσθηματου οικείου, μια καλοδεχούμενη εγγύτητα. Κίτρινες φιγούρες Lego,σγουρομάλλικα προβατάκια, τα Powerpuffgirls και καλομαθημέναpoodles του καναπέ εντοπίζονταιδιάσπαρτα σε έναν κόσμο αχανή καιπεριγραφικό, που μοιάζει με υφαντό ήτοιχογραφία από τα άγρια δάση και τηφύση της Ινδίας με μικρά κτίσματα-φωλιέςκαι κωνικές καλύβες Chhatri,παραδοσιακά καταφύγια από τον ήλιο.

Στα τοπίατης Berridge συναντούμε νεραἵδένια πλάσματα,εκκεντρικές πορσελάνινες κούκλες καιμορφές που ίπτανται στον μπλε ουρανό,το χρώμα του ασυνειδήτου σαν μιαανεστραμμένη θάλασσα… Μικρά ελαφάκια,που συμβολίζουν τον κύκλο της ζωής ήεξαγνίζουν τον χώρο λαμβάνοντας τονρόλο του προστάτη, συνυπάρχουν μεπαγιδευμένα γαἵδουράκια, σύμβολα τουμόχθου και της εγκαρτέρησης, ανακαλώνταςτην ταινία “Au hasard Balthazar”, του Robert Bresson.

Ψυχεδελικά ανθρωπάκια, που θυμίζουν τα γνώριμα έργα του Keith Haring των ‘80s γλιστρούν σε λιβάδια με τα χέρια τους υψωμένα, δίχως να μπορείς να διακρίνεις αν είναι ξέγνοιαστα και ελεύθερα ή σε στάση ικεσίας για βοήθεια. Ένα τεράστιο δέντρο που θα μπορούσες να αναζητήσεις ασφάλεια στη σκιά του, δεν είναι παρά ένα απόκοσμο σκιάχτρο που θυμίζει μια μηχανική κούκλα-κλόουν, σαν να ξεπήδησε από κάποιο ατμοσφαιρικό θρίλερ.

Ο Red από ταangry birds είναι ένας παράταιρος κούκος,κλεισμένος στο ξύλινο κουτί του ρολογιούπαρά τη θέλησή του, ενώ ο Pikachu στο έργο“Float with me to distant lands again”, προβάλλει στοπαράθυρο ενός σπιτιού συνοφρυωμένοςμε σταυρωμένα τα χέρια, προειδοποιητικάσαν φρουρός. Τα σύμβολα της παιδικήςηλικίας έχουν μια άλλη ιδιότητα, καλώνταςτον θεατή σε μια στάση συναγερμού.

Στο έργο “Ophelia and the Octopus”, ένα μικρό κορίτσι, πλέει ως άλλη Οφηλία στο ποτάμι ενώ κοντά της στέκει έτοιμο ένα κρυστάλλινο φέρετρο του παραμυθιού γεμάτο λουλούδια… Αλλού μια μητρική φιγούρα κείτεται ξαπλωμένη και ακούνητη στο πάτωμα με τα τρία παιδιά της…

Ο τρελοκαπελάς δεν περιδιαβάζει αμέριμνος τη χώρα των θαυμάτων. Από το κρησφύγετό του περιπολεί με το κιάλι του ευθεία στο δάσος, ζυγιάζοντας τον χώρο για κρυμμένους εχθρούς. Το μικρό μου πόνυ έχασε τον δρόμο του για τη φτερωτή κοιλάδα και σκεφτικό κρύβεται από έναν μπαμπούλα που καιροφυλακτεί σε απόσταση αναπνοής, ενώ τα φαντασματάκια του pacman συνεχίζουν τις λαβυρινθώθεις τους διαδρομές, προσπαθώντας να κλέψουν ζωές... Μια μικρή poupée με τις ξανθές της μπούκλες, είναι μια ανήμπορη μαριονέττα, παραδομένη στα δεσμά της…

Το αίσθημα που σου αφήνουν τα έργα είναιαυτό μιας βόλτας με καρουσέλ, που, όμως,κρύβει πολλαπλές παγίδες καικακομεταχείριση, όπως η ίδια η ζωή.

Η JackieBerridge αναζητά έναν ξανακερδισμένο τόπογαλήνης και ασφάλειας, όπου αναπόφευκταμέσα του παρεισφρέει η βία οι εκπρόσωποίτης.

Η έκθεσηθα διαρκέσει έως και τις 22 Φεβρουαρίου2025.

ENIA GALLERY, Μεσολογγίου 55, Πειραιάς

Διαβάστε περισσότερα στο bovary.gr