Λένα Παπαληγούρα: «Η γυναίκα μεγαλώνοντας μπορεί να περάσει στα αζήτητα»

13:37 24/7/2024 - Πηγή: Bovary

Η Λένα Παπαληγούρα είναι μια ξεχωριστή παρουσία στον θεατρικό χώρο: Όχι μόνον για τις ερμηνείες και τα έργα που επιλέγει, όχι μόνο για το ταλέντο και την σκληρή δουλειά της, αλλά κυρίως γιατί βγάζει μια δύναμη και μια διάθεση ν΄ασχοληθεί με όλα όσα συμβαίνουν γύρω της. Αγαπάει την ζωή, το θέατρο, και πάνω απ΄όλα την οικογένειά της. Αυτό το καλοκαίρι

περιοδεύει με τις «Ικέτιδες» του Αισχύλου και ετοιμάζεται για την Επίδαυρο.

«Κάθε φορά που μου δίνουν ένα κείμενο ή μου προτείνουν κάτι, εγώ ψάχνω να βρω έναν λόγο που θέλω να το κάνω. Είναι συνήθως οι συντελεστές, το έργο, ο ρόλος. Κι όταν πω το ναι, ψάχνω να βρω στον ρόλο τι είναι αυτό που εμένα θα με κινήσει έτσι ώστε να υπερβώ την ανασφάλεια που έχω για την έκθεση, να υπερβώ την δυσκολία που έχω στην πρόβα ή να υπερβώ την τεμπελιά μου. Και να με κάνει να θέλω να μπω σ΄αυτό και ν΄αφοσιωθώ.

»Ότανλοιπόν το θέμα, από μόνο του, στο δίνειαυτό, δηλαδή δεν χρειάζεται να κατασκευάσειςκάτι για να σ΄εμπνεύσει, αλλά από μόνοτου είναι πάρα πολύ εμπνευστικό, αυτόείναι κάπως σαν δώρο. Αισθάνομαι ότι ηπολιτική μ΄αφορά ως κοινωνικό ον αλλάδεν μ΄αφορά στο να εμπλακώ εγώ. Μ΄αφοράστον τρόπο που υπάρχει κάποιος άνθρωποςστη ζωή και στην καθημερινότητά του καιμ΄αφορά μέσα απ΄τη δουλειά μας. Πώςμπορούμε δηλαδή πραγματικά να μετακινήσουμεανθρώπους που ενδεχομένως σε κάποιαθέματα έχουν μια άποψη και μπορεί ναέρθουν στο θέατρο και να μετατοπιστούνκαι να δουν τα πράγματα λίγο πιο σφαιρικά.Στην “Κατερίνα” έρχονταν πάρα πολλοίάνθρωποι και μου έλεγαν ότι μέσα απ΄αυτήτην παράσταση καταλάβαιναν πράγματαγια τις οικογένειές τους. Όταν είχαμεκάνει με τον Γιώργο Παλούμπη την “ΑόρατηΟλγα” για το trafficking πάλι είχα πορωθεί,αισθανόμουν ότι κάτι κάνουμε. Μπορείνα΄ναι και προσωπική μου ανάγκη, αλλάθέλω να νιώθω ότι κάτι κάνουμε πέρααπ΄το θέατρο.

»Νομίζω ότι και μόνο η επιλογή αυτού του επαγγέλματος, που ήταν μια καθαρά δική μου επιλογή, δεν είχε καμία σχέση με το επάγγελμα των γονιών μου, ήταν μια επιλογή αυτονομίας. Απ΄τη στιγμή που μπήκα σ΄αυτό το χώρο, έπρεπε να είμαι εγώ. Κι έχει αυτό το μαγικό η σκηνή -κι ευτυχώς, που όταν είσαι εκεί πάνω κάπως πρέπει να είσαι παρών 100%...

»Στοθέατρο, όπως σ΄όλους τους χώρους, παρ΄όλοπου δεν του φαίνεται, ισχύει αυτό πουέχει πει η Ολίβια Κόλμαν –“αν μ΄έλεγανΟλιβερ θα έπαιρνα σίγουρα περισσότεραλεφτά”. Και μισθολογικά υπάρχειδιαφορετική αντιμετώπιση στους άντρεςκαι στις γυναίκες. Για την ίδια δουλειά,με τον ίδιο όγκο δουλειάς με συνάδελφοκαι φίλο, με τον οποίο έχουμε τα ίδιαχρόνια στον χώρο, του πρότειναν ταδιπλάσια λεφτά από μένα. Κι όταν εγώρώτησα γιατί, περισσότερο ως κοινωνιολογικήπαρατήρηση, μου είπαν γιατί γυναίκεςυπάρχουν πολλές επιλογές ενώ άνδρεςυπάρχουν λίγοι -εγώ έτσι κι αλλιώς τελικάδεν την έκανα εκείνη τη δουλειά. Μετάπιστεύω ότι και ηλικιακά συμβαίνειαυτό, ότι οι γυναίκες μεγαλώνονταςβιώνουν δυσκολίες. Ο άντρας μεγαλώνονταςγίνεται ρολίστας και γοητευτικός, ενώη γυναίκα μπορεί να περάσει στα αζήτητα,με τα ίδια προσόντα. Δηλαδή δεν είναι φυσιολογικό να βλέπουμε γυναίκα στα 40να υποδύεται την μητέρα εικοσάχρονουστην τηλεόραση. Λες άμα γίνω 50 τι θαπαίζω, την γιαγιά.

»Γενικά νομίζω ότι μια γυναίκα καλείται να΄ναι πολυεργαλείο, να τα καταφέρει σ΄όλους τους τομείς, να΄ναι στο γύρισμα, να κάνει την δουλειά της, να΄ναι με τα παιδιά της, αυτό είναι κάτι που η κοινωνία δεν το ζητάει απ΄τον άντρα. Και αυτά είναι τα απλά -για να μην μιλήσω για όλα αυτά που βλέπουμε γύρω μας. Εγώ πιστεύω αυτό που λέει και σε κάποια στιγμή η ηρωίδα μου στο θεατρικό που θα κάνω τον χειμώνα ότι οι νόμοι φτιάχτηκαν από άντρες για άντρες, οπότε είναι πολύ δύσκολο μια γυναίκα να βρει το δίκιο της. Κι αυτό άρχισα να το σκέφτομαι και για την λογοτεχνία -δεν είχε την δυνατότητα η γυναίκα να μορφωθεί, να γράψει, γι΄αυτό και υπάρχουν πολύ πιο λίγες. Αρα και η πλευρά που μας έχει παρουσιαστεί είναι ας πούμε, μέσα από τη ματιά του άντρα και άρα μάλλον ολόκληρη η κοινωνία μας είναι δομημένη μέσα απ΄αυτή τη ματιά. Πέρα απ΄αυτά, νομίζω ότι σήμερα εμείς οι γυναίκες είμαστε πιο πολύ πιο έτοιμες να μιλήσουμε για όλα αυτά ή να φύγουμε από σχέσεις, να μην ανεχτούμε πράγματα, αλλά η κοινωνία δεν είναι έτοιμη αυτό να το προστατέψει, όπως βλέπουμε διαρκώς γύρω μας -δυστυχώς. Δεν είναι δυνατόν δηλαδή να προτρέπουμε τη γυναίκα να μιλήσει, να καταγγείλει κι απ΄την άλλη δεν της παρέχετε καμία προστασία, βρίσκεται απροστάτευτη.

»Τώρα σε ό,τι αφορά εμένα και την ζωή μου, καταρχήν πρέπει να πω ότι είμαι εξαιρετικά τυχερή. Εχω έναν φανταστικό σύντροφο, έχω βοήθεια απ΄τη μαμά μου που, δόξα τω Θεώ, είναι καλά και είναι και υπέροχη γιαγιά και μιλάμε για το ιδανικό, το ιδεατό, το τέλειο. Με τον άντρα μου είμαστε σχεδόν εξίσου. Δηλαδή το βράδυ που εγώ πάω στο θέατρο, αναλαμβάνει πλήρως ο Ακης. Τα μοιραζόμαστε όλα, είμαστε σαν ομάδα. Είναι πάρα πολλά τα πράγματα που πρέπει να κάνεις, είναι διαφορετικές οι αποφάσεις που πρέπει να πάρουμε σαν οικογένεια, τώρα πια είναι και το οικονομικό, που πρέπει να το λάβεις υπόψιν σου.

»Υπάρχειμια καθημερινότητα που τρέχει και πρέπεινα τα συνδυάζεις όλα, αλλά έχω μάθει νατην διαχειρίζομαι. Νομίζω όμως ότιγενικά υπάρχει δυσκολία στη μητρότηταμε το επάγγελμα. Ωστόσο δεν μπορώ εγώνα φανταστώ τον εαυτό μου χωρίς οικογένεια,δηλαδή δεν μπορώ να το φανταστώ... Δενθεωρώ ότι κάνω κάποια θυσία. Ισα-ίσα. Ταπαιδιά μου φέρνουν την ευτυχία μου, δενθα μπορούσα χωρίς αυτά, οπότε δεν μπορούσανα φανταστώ ότι δεν θα βρω κάπως τοντρόπο. Απλά είμαι εξαιρετικά τυχερήγιατί λειτουργεί το σύστημα. Αλλά παρόλααυτά και πάλι δεν είναι εύκολο.

»Σίγουρα σκέφτομαι και τι δουλειές θα πάρω σε σχέση με την οικογένεια. Πολλοί παράγοντες μ΄επηρεάζουν. Δηλαδή το ότι θέλω να είμαι στο σπίτι κάποιες ώρες παραπάνω, το ότι επιθυμία μου είναι να μην δουλεύω τόσο πολύ, όπως, ενδεχομένως, θα ήθελα δεν είχα οικογένεια. Αλλά σκέφτομαι και τον παράγοντα χρήματα περισσότερο από πριν… Νομίζω ότι είναι πολλοί οι παράγοντες που σ΄επηρεάζουν όταν έχεις να φροντίσεις κι άλλους ανθρώπους πέρα από σένα.

»Ανβάζω φρένο στις φιλοδοξίες μου; Κοίτα,στην χώρα αυτή που ζούμε η αγορά είναιαρκετά μικρή οπότε φιλοδοξία μου είναικυρίως να μπορώ να βρίσκομαι σε δουλειέςμε ανθρώπους που θαυμάζω, που μου δίνουνέμπνευση, σε κείμενα που μ΄ενδιαφέρουν.Και θέλω να υπάρχω με τρόπο που να μπορών΄αφοσιωθώ και να εξελίσσομαι αλλά καινα ζω φυσικά απ΄τη δουλειά μου. Αν μπορώκαι να ζω καλά ακόμα καλύτερα. Δεν έχωτρελή φιλοδοξία να με γνωρίσει ας πούμεόλος ο κόσμος μέσα από μια δουλειά. Ούτεζω στο Χόλιγουντ -κι ούτε έχω τηνψευδαίσθηση ότι πότε θα ζήσω- για να πωότι μου πρότειναν να λείψω απ΄τοσπίτι για μια τεράστια ταινία και δεντο κάνω για χάρη των παιδιών (χαχαχα!!!).Ισα-ίσα πιστεύω ότι υπάρχει ένα περίεργοσύστημα που μας στύβει και μετά κάπωςαναζητά τον επόμενο, οπότε θέλει μεγάληψυχική αντοχή και αφοσίωση για ναπαραμείνεις πιστός σ΄αυτό που ονειρεύεσαι.Αυτή είναι λοιπόν η φιλοδοξία μου ανθες: Να διατηρήσω ζωντανή την αγάπη μουγι΄αυτή τη δουλειά. Και αυτή δενεπηρεάζεται απ΄τα παιδιά και τη ζωήμου. Ισα-ίσα αναζωογονείται από αυτά.

»Τώρα σε ό,τι έχει να κάνει με τους δυο μας σαν ζευγάρι δεν είναι εύκολο γιατί όταν δουλεύεις πολύ -κι οι δύο δουλεύουμε πολύ, ο χρόνος που έχουμε είναι ο χρόνος που έχουμε σαν οικογένεια. Και ο προσωπικός χρόνος είναι αυτός που προσπαθείς να δώσεις ένα ραντεβού, αλλά τελικά επιλέγεις να κοιμηθείς αγκαλίτσα γιατί είσαι τόσο κουρασμένος… Θέλει νομίζω μια προσπάθεια. Σ΄εμάς, ευτυχώς, δεν συμβαίνει, αλλά μου φαίνεται ότι δεν είναι δύσκολο κάπως να χάσεις το ντουέτο. Εμείς περνάμε πολύ καλά οι δυο μας -και οι τέσσερίς μας. Μου είχε πει μια φορά κάτι φοβερό ο Ακης, ότι θέλω πολύ να περνάμε χρόνο μαζί παραπάνω αλλά από την άλλη με τρομάζει γιατί σκέφτομαι ότι όταν γίνει αυτό θα σημαίνει ότι έχουμε γεράσει πολύ. Δηλαδή σαν κάπως να μεταθέτουμε τον προσωπικό χρόνο για όταν θα έχουμε μεγαλώσει. Αλλά είναι άδικο.

»Άλλο παιδί; Αυτή την στιγμή όχι, αλλά μελλοντικά μπορεί, δηλαδή δεν είναι κάτι που το αποκλείω. Μου λείπει λίγο η αίσθηση του μωρού… Απ΄την άλλη είναι διαφορετικό δύο παιδιά από τρία. Γενικά πέρασα καλά και όταν ήμουν έγκυος και όταν τα παιδιά ήταν μικρά. Επίσης ίσως δεν θέλω και να αποδεχτώ ότι τελείωσε ως ενδεχόμενο, θέλω να το αφήνω ανοιχτό. Ισως έτσι διατηρώ και μια νεότητα στο μυαλό μου.

»Του χρόνου θα γίνω 40… Σαράντα; Πολύ μου φαίνεται. Νοιώθω πολύ πιο μικρή. Καμιά φορά μου φαίνεται απίστευτο, γενικά μου φαίνεται απίστευτο πώς περνάει ο χρόνος. Το βλέπω και με τους γονείς μου…

»Αισθάνομαι όμως ότι η ζωή μου΄χει φέρει περισσότερα δώρα από όσα θα τολμούσα κάπως να ονειρευτώ. Δεν φανταζόμουν ότι θα κάνω παιδιά, αν και το ήθελα πολύ. Δεν φανταζόμουν ότι θα έχω μια τέτοια σχέση, τόσο ωραία με τον Ακη. Δεν φανταζόμουν ότι θα υπάρχω στο θέατρο και θα ζω απ΄την δουλειά μου. Τίποτα απ΄όλα αυτά δεν φανταζόμουν. Την ευγνωμονώ τη ζωή που μου τα΄φερε τόσο ωραία αλλά δεν καταλαβαίνω και πότε έγιναν όλα αυτά, πότε πέρασαν τόσα χρόνια…

»Φέτοςπου κάναμε πρόβες στην σχολή του ΘεάτρουΤέχνης μου έφεραν τούρτα. Και θυμήθηκαότι στον ίδιο χώρο είχα σβήσει τούρταπριν είκοσι χρόνια, είκοσι χρόνια!...

»Με τον εαυτό μου αισθάνομαι μετρίως καλά (!!!). Ως μαμά δεν ξέρω. Υπάρχουν φορές που νιώθω πολύ καλά και υπάρχουν φορές που νιώθω και πολλές ενοχές και νοιώθω ότι θα΄πρεπε να είμαι πιο υπομονετική. Βλέπεις και πράγματα απ΄τον εαυτό σου που μπορεί να μην σας αρέσουν. Τουλάχιστον νομίζω ότι έχω την ψυχραιμία να τα δουλέψω. Αλλά σίγουρα δεν μπορώ να φανταστώ τη ζωή μου χωρίς αυτούς, δεν θα γύριζα ποτέ πίσω στη ζωή που είχα πριν κάνω τα παιδιά μου. Μου έχουν φέρει πολλή μεγάλη ευτυχία. Είμαστε ωραία, είμαστε ομάδα».

Μετις «Ικέτιδες» στην Επίδαυρο

«Χαίρομαι πολύ που καταπιανόμαστε μ΄αυτό το έργο. Και μάλιστα σε σκηνοθεσία της Μαριάννας (σ.σ. Κάλμπαρη) και με το Θέατρο Τέχνης που είναι η σχολή που τελείωσα και αγαπώ αφάνταστα. Οι “Ικέτιδες” είναι ένα ποιητικό αλλά και βαθιά πολιτικό έργο στο κέντρο του σύγχρονου προβληματισμού για την έννοια του ασύλου σε μια δημοκρατική κοινωνία – ιδιαίτερα όταν στη θέση του διωκόμενου βρίσκονται οι γυναίκες. Ομολογώ ότι και εγώ δεν ήξερα καθόλου καλά αυτό το έργο και χαίρομαι τόσο πολύ που σταδιακά μου αποκαλύπτεται το μεγαλείο του αλλά και που, καθώς για τους περισσότερους ανθρώπους είναι άγνωστο, θα το συστήσουμε μ΄έναν τρόπο στο κοινό. Το έργο αυτό είναι το πρώτο και το μοναδικό που έχει διασωθεί από την τετραλογία του Αισχύλου “Δαναΐδες”. Χαίρομαι επίσης γιατί μοιράζομαι το κείμενο του Χορού με την Λουκία (σ.σ. Μιχαλοπούλου). Νιώθω κάπως σαν να ξαναβρήκα την αδελφή μου. Είμαστε φίλες χρόνια. Επίσης είναι πολύ ωραίο που συναντιόμαστε με την σπουδαία Λυδία Κονιόρδου που ξέρει το είδος της τραγωδίας όσο τίποτα και με τους αγαπημένους Ακη Σακελάριου και Γιάννη Τσορτέκη. Ξεκινάμε την περιοδεία με το σχήμα του 15μελούς Χορού που αποτελείται από κορίτσια απ΄τις “Κόρες”, την Δραματική Σχολή Θεάτρου Τέχνης και φυσικά την Χριστίνα Σουγιουλτζή που εκτός από χορογράφος συμμετέχει στην παράσταση ως Ιώ. Στην Επίδαυρο ο Χορός θα είναι 50μελής με ακόμα περισσότερα κορίτσια απ΄τις “Κόρες” και το Θέατρο Τέχνης αλλά και χορεύτριες απ΄την ομάδα ”Και όμως Κινείται”. Η Μαρίνα Σάττι θα βρεθεί στην Επίδαυρο ως σολίστ που έρχεται να στηρίξει την καταπληκτική δουλειά που κάνει η χορωδία της με την ομάδα των συνεργατών της στην οποία είναι και ο μουσικός της παράστασής μας, ο Χαράλαμπος Γωγιός».

Εναςμονόλογος για τον χειμώνα

«Τονχειμώνα θα κάνω τον μονόλογο “PrimaFacie”της Σούζι Μίλερ -που σημαίνει “Εκ πρώτηςόψεως” ή εγώ θα έλεγα “Τίποτα δεν είναιόπως φαίνεται”. Εχει να κάνει με τηνγυναικεία κακοποίηση, την οποίααντιμετωπίζει χωρίς κλισέ. Το πιάνειπολύ έξυπνα, ο τρόπος που το επεξεργάζεταιπεριέχει και μια ανατροπή και το κάνειπολύ ενδιαφέρον. Παίχτηκε στην αρχήστην Αγγλία, πήγε πολύ καλά και μετάάρχισε να παίζεται σε πάρα πολλές χώρες-δεν είναι τυχαίο.

»Είχαπει, μετά την “Κατερίνα”, ότι δεν θαξαναέκανα μονόλογο γιατί ήταν μιασυγκλονιστική εμπειρία. Γιατί ήταν πολύδύσκολο και ταυτόχρονα πολύ μαγικό όλοαυτό που ζήσαμε, η σχέση μας με τον ΓιώργοΝανούρη και όλα τα άλλα. Κι έλεγα ότιδεν θέλω να κάνω κάτι που να συγκριθεί,να συγκριθεί μέσα μου. Ασε που μετά την“Κατερίνα” όλο μονόλογο που πρότειναν.Γι΄αυτό όταν με πήρε ο Γιώργος Οικονόμουνα μου προτείνει το “PrimaFaccie”,εγώ του είπα όχι, αλλά εκείνος επέμενενα το διαβάσω. Το διάβασα και κάπωςαισθάνθηκα. Για να στο πω αλλιώς αισθάνθηκαότι αυτό το κείμενο δεν μπορούσα να τοαφήσω. Είναι και λίγο σαν χρέος, είναικάτι παραπάνω. Κι επειδή τον τελευταίοκαιρό κι εμείς οι καλλιτέχνες αλλά καιτο κοινό κάπως εκπαιδευόμαστε στογρήγορο, στο εύπεπτο, σαν το στόρυ τουInstagram, αυτή είναι η λογική μας, αισθάνομαιμια ματαιότητα. Και πολλές φορέςαναρωτιέμαι για ποιο λόγο τα κάνουμεόλα αυτά και αν αλήθεια επηρεάζουνκανέναν ή είμαστε κλεισμένοι στονμικρόκοσμό όμως και απλώς κάνουμε ταπράγματα επειδή εμάς μας αρέσουν -καιτελειώνουν. Αυτό το κείμενο αισθάνθηκαότι τουλάχιστον εμένα μου απαντάεισ’αυτό το ερώτημα και μπορεί πραγματικάκάτι να μετακινήσει μια τέτοια παράσταση.

»Είναιη ιστορία μιας δικηγόρου που αναλαμβάνειό,τι υπόθεση πέσει στα χέρια της. Είναιμια γυναίκα φιλόδοξη, ικανή. Και στημέση περίπου του έργου συμβαίνει κάτιστην ίδια. Κι εκεί είναι σαν ουσιαστικά,γι΄αυτό και για μένα έχει πολύ ενδιαφέρον,να θέτει το ερώτημα για όλη την καριέρατης, την ύπαρξη της, την κοινωνία, τουςνόμους. Σαν η ίδια ξαφνικά να βάζει έναμεγάλο ερωτηματικό σε πράγματα πουθεωρούσε δεδομένα, ακόμα και στον ίδιοτον νόμο που μέχρι τότε ήταν το Ευαγγέλιότης.

»Και κάπως έβγαλα από πάνω μου ότι θα συγκριθεί με την “Κατερίνα”. Η παράσταση θα γίνει στο θέατρο Πορεία και χαίρομαι πολύ γιατί είναι ένα θέατρο που εγώ νιώθω πολύ καλά. Θα είναι δύο φορές την εβδομάδα κάτι για το οποίο επίσης χαίρομαι πολύ γιατί ξέρω ότι θα μπορώ εγώ να τα δίνω όλα αλλά και τις υπόλοιπες μέρες να είμαι με τα παιδιά μου».

«Ικέτιδες» του Αισχύλου σε σκηνοθεσία Μαριάννας Κάλμπατη, συμπαραγωγή του Θεάτρου Τέχνης Κάρολος Κουν & του Θεάτρου του Νέου Κόσμου, σε περιοδεία. Η παράσταση θα παιχθεί 23-24 Αυγούστου στην Επίδαυρο



Διαβάστε περισσότερα στο bovary.gr