«Υφαντογραφήματα: Πέρα από τον ορίζοντα, κάτω από το δέρμα»- Σύγχρονη τέχνη στη βιτρίνα του Σ.Ε.Ν

14:30 8/10/2024 - Πηγή: Bovary

Τα «Υφαντογραφήματα. Πέρα από τονορίζοντα, κάτω από το δέρμα» μία σειράεκδηλώσεων σε επιμέλεια της Έφης Φαλίδαγύρω από την ιδέα της τεχνίτρας(craftwoman) και της χειροτεχνίας της(artisanship), αφορά την παρουσίαση εικαστικώνέργων στη βιτρίνα και στο εσωτερικό τουπωλητηρίου του Συλλόγου ΕκπαίδευσηςΝεανίδων (Σ.Ε.Ν.), Κολοκοτρώνη 3Α. Σκοπόςτους η ανάδειξη και ο διάλογος με τηγυναικεία χειροτεχνία.

Τα«Υφαντογραφήματα» έχουν ως αφετηρίατον διάλογο των καλλιτεχνών με το αρχείοκαι τα τεχνουργήματα του ΣυλλόγουΕκπαίδευσης Νεανίδων προκειμένου ναγεφυρωθεί το ιστορικό των δράσεων

τουΣ.Ε.Ν. με το δημιουργικό παρόν.

Οι εικαστικοί προσκαλούνται να επισκεφθούν και να εμπνευσθούν από το αρχείο του Σ.Ε.Ν. (ιδρύθηκε το 1872), όπως και από τα αντικείμενα του πωλητηρίου για να δημιουργήσουν ένα έργο. Η διαδρομή αυτής της επίσκεψης καταλήγει στη βιτρίνα του πωλητηρίου της, Κολοκοτρώνη 3Α, όπου θα εκτίθεται το έργο τέχνης συμμετέχοντας σε αυτή τη σειρά καλλιτεχνικών συνομιλιών-συνυφάνσεων.

#40 Ημέρες

Κατά την έρευνα της στο αρχείο των κεντημάτων του Σ.Ε.Ν η εικαστικός Μαλβίνα Παναγιωτίδη εντόπισε μία παλιά φυτική σύνθεση, σχεδιασμένη με μολύβι σε λεπτό ρυζόχαρτο. Στην πίσω όψη του σχεδίου διάβασε το χειρόγραφο αινιγματικό σημείωμα «40 ημέρες». Τόσο ήταν το διάστημα το οποίο είχε υπολογίσει κάποια συνεργάτιδα του Σ.Ε.Ν ότι θα της χρειαζόταν για να το κεντήσει. Η κωδικοποιημένη φράση της τεχνίτριας έγινε η αφετηρία για το έργο της εικαστικού σηματοδοτώντας τον μεταξύ τους φανταστικό διάλογο.

Στις «40 ημέρες»-έργο για το πρόγραμμα Σ.Ε.Ν «Υφαντογραφήματα»- δημιουργεί μία γέφυρα ανάμεσα στην υφαντική παράδοση και τη σύγχρονη τέχνη. Και σε αυτό το ενδιάμεσο γεφυρώνει το ανδρικό και το θηλυκό. Το έργο της , ο αργαλειός της μοντέρνας υφάντρας, είναι ένας σκελετός από μεταλλικές συναρθρώσεις βαμμένος με μπλε βαφή αυτοκινήτων. Τα σφοντύλια, τα αδράχτια και τα άλλα ξύλινα εξαρτήματα του παραδοσιακού αργαλειού γίνονται συνθέσεις από γρανάζια, μπιέλες, δισκόφρενα, αλυσίδες, όλα υλικά από μηχανουργείο προορισμένα για ανακύκλωση. Ωστόσο η Μαλβίνα Παναγιωτίδη είδε σε αυτά μία άλλη χρήση και τα περιμάζεψε για την τοποθέτησή τους στη δημιουργία της. Το θέμα της οποίας το προσδιορίζει η ιστορία και το αρχείο του Συλλόγου που εδώ και 151 χρόνια προώθησε τη γυναικεία χειροτεχνία του κεντήματος, της υφαντικής, της ταπητουργίας, της ραπτικής.

Έτσι, στις«40 ημέρες» η προσθήκη των επεμβάσεωντης στην υφασμάτινη ύλη ανοίγει ένα νέοκεφάλαιο στην καλλιτεχνική πρακτικήτης, διατηρώντας το δίπολο σύγχρονο καιαδρό, ευάλωτο και αινιγματικό. Από τιςκαταβολές των σπουδών της στηναρχιτεκτονική διατηρεί την έννοια τηςδομής, του κελύφους, των οικοδομικώνυλικών. Και ως ερευνήτρια των αρχείων,ένθερμη θαυμάστρια της μεταφυσικής και της αλχημιστικής παράδοσης εμποτίζειτον γυναικείο κόσμο της ιστορίας τουΣ.Ε.Ν στο καλλιτεχνικό μείγμα. Πάνω σεένα ύφασμα από βελούδο σχεδιάζει ένανλαβύρινθο δικής της έμπνευσης από κλαδιάκαι άνθη της οικογένειας των Στρυχνοειδών(Nightshades), από μπρουγκμάνσιες, ντάτουρες,μπελαντόνες, ορχιδέες, πλεγμένες μευβριδικά φανταστικά φυτά. Με αυτόν τονμυστικιστικό λαβύρινθο η καλλιτέχνηςδηλώνει τη σύνδεσή της με το σύμπαν τουφυτικού κόσμου, πεδίο εμπνευσμένωνσυνθέσεων στην τέχνη και την αρχιτεκτονικήδημιουργία εδώ και πολλούς αιώνες.

Αντίστοιχα συνθέσεις από φυτικά μοτίβα υπάρχουναποτυπωμένα στα σχέδια των αρχειακώνκεντημάτων του Σ.Ε.Ν. Τα κεντήματα αυτά,ιχνογραφημένα σε λεπτό χαρτί σχεδίου-από τη συλλογή του Μουσείου Μπενάκη-ήταν ο κατάλογος των εμπνεύσεων για τιςεπιδέξιες κεντήστρες που τα δημιουργούσαν με νήματα του Σ.Ε.Ν. Από την πώλησή τουςστα πρατήρια του Συλλόγου αποκτούσαντο δικό τους εισόδημα - διαβατήριο μίαςπρώτης εξόδου προς την οικονομικήανεξαρτησία και ένα βήμα προς τηχειραφέτηση.

Τμήματα λοιπόν των σχεδίων παρακίνησαν την καλλιτέχνη να συνθέσει ένα ιδιωματικό χαρακτικό, χρησιμοποιώντας αντί για μήτρες από ξύλο, το πιο εύπλαστο linoleum και να το τυπώσει με κόκκινο μελάνι πάνω σε λευκό βαμβακερό καμβά.

Όπως επισημαίνειη καλλιτέχνης: «πρόκειται για μίασυρραφή αναζητήσεων που δρασκελίζειμέσα σε διαφορετικές χρονικότητες,πολιτισμικές μνήμες και ανθρωπολογικούςχώρους. Αφορμή της εγκατάστασης πουπαρουσιάζεται στη βιτρίνα είναι η έρευναπου έγινε στα αρχεία του ΣΕΝ, η οποίαμεταγράφεται σε έναν αλληγορικόαργαλειό-μηχανή και φωτίζει θραυσματικάμε την υλικότητα του άυλου τη ρευστότητατης συλλογικής μνήμης λειτουργώνταςσαν αστερισμός χρονικοτήτων, συνεχειώνκαι ασυνεχειών».

Πού: Στο Πωλητήριο του Σ.Ε.Ν., Κολοκοτρώνη 3Α, 10562, Αθήνα

Επιμέλεια  Έφη Φαλίδα
Πράξη Β’
Οκτώβριος-Νοέμβριος 2024
Μαλβίνα Παναγιωτίδη, «40 Ημέρες», 2024
Υφαντογραφήματα: Πέρα από τον ορίζοντα, κάτω από το δέρμα. Σύγχρονη τέχνη στη βιτρίνα του Σ.Ε.Ν 

Η ΜαλβίναΠαναγιωτίδη γεννήθηκε στην Αθήνα, όπουζει και εργάζεται. Σπούδασε αρχιτεκτονικήστο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και στομεταπτυχιακό πρόγραμμα Art in Context στοUniversität der Künste στο Βερολίνο. Έχει βραβευτείμε το Πρόγραμμα Υποστήριξης ΚαλλιτεχνώνΙδρύματος Σταύρος Νιάρχος (2018) και μετο Έπαθλο Σπυρόπουλου (2016).

Η καλλιτεχνικήτης πρακτική επικεντρώνεται στιςδιασταυρώσεις μεταξύ του αποκρυφιστικούμοντερνισμού, της λειτουργίας τουφανταστικού και της ανοίκιας ανθρώπινηςσυμπεριφοράς που συναντάται σε διαφορετικάκοινωνικοπολιτικά πλαίσια.

Επιλεγμένεςεκθέσεις: All Dreams Are Vexing | Όλα τα όνειραείναι ενοχλητικά, ΕΜΣΤ, Αθήνα (2024), PlásmataII: Ioannina, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση,Ιωάννινα (2023), Ο κύριος Ροβινσώνας Κρούσοςέμεινε σπίτι: Περιπέτειες σχεδιασμούσε συνθήκες κρίσης, Μουσείο Μπενάκη,Αθήνα (2021), When You Touch About Me, I Think Myself, SIGNS,Κωνσταντινούπολη(2020), Gone Today, Here Tomorrow,AnnexM-Μέγαρο Μουσικής, Αθήνα (2019), Αστερισμοίστο χώμα, ΝΕΟΝ & Εφορεία ΑρχαιοτήτωνΚυκλάδων, Κτίριο Αρχαιολογικής ΣυλλογήςΚουφονησίου (2018), The Equilibrists, Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ& New Museum, Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα (2016),Hypnos Project, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Αθήνα(2016), The Predictions of a One-Night King, Chalet Society, Παρίσι(2015), A Monument for the First Homosexual Emancipation Movement,HKW,Βερολίνο (2015). Είναι ιδρυτικό μέλοςτης ομάδας Anacolutha (2022) και της καλλιτεχνικήςερευνητικής ομάδας Σαπρόφυτα (2009).

Η Μαλβίνα Παναγιωτίδη εκπροσωπείται από τη γκαλερί The Breeder

Διαβάστε περισσότερα στο bovary.gr