Πόσο πιθανή είναι η χρήση πυρηνικών από τη Ρωσία;

05:20 26/5/2022 - Πηγή: militaire

Το Κρεμλίνο επισείει συχνά την απειλή  χρήσης πυρηνικών όπλων ενδεχομένως, είτε  γιατί στον συμβατικό πόλεμο αντιμετωπίζει προβλήματα,  είτε σαν απειλή για να περιορίσει την αποστολή όπλων στην Ουκρανία, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αδιέξοδο στο πεδίο των μαχών. Στην περίπτωση αυτή αφήνει να εννοηθεί, ότι είναι πιθανή η κλιμάκωση με τη χρήση οποιουδήποτε μέσου διαθέτει το οπλοστάσιό του. Η τυχόν αδυναμία της Ρωσίας σε τακτικό επίπεδο θα την οδηγήσει σχεδόν μαθηματικά σε χρήση πυρηνικών.  Παράλληλα μέσω των απειλών η Μόσχα, επιδιώκει να περιορίσει κατά το δυνατόν  την παρέμβαση της Δύσης και

να ελέγξει την κλιμάκωση.

Γράφει ο

Γεώργιος Βενέτης

Εκπαιδευτικός-πτυχ. Πολιτικών Επιστημών

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν στις 24 Φεβρουαρίου δήλωσε: «Ανεξάρτητα από το ποιοί προσπαθούν να σταθούν εμπόδιο σε εμάς ή να δημιουργήσουν απειλές για τη χώρα μας και τον λαό μας, πρέπει να γνωρίζουν ότι η Ρωσία θα απαντήσει αμέσως. Και οι συνέπειες θα είναι τέτοιες που δεν έχετε ξαναδεί σε όλη την ιστορία σας». Αυτό που πιθανότατα φοβάται ο  Πούτιν, είναι η συμβατική στρατιωτική υπεροχή των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ σε κάθε επίπεδο πολέμου – εκτός από τον πυρηνικό.

Ο διευθυντής της Υπηρεσίας Πληροφοριών Άμυνας των ΗΠΑ έγραφε: «Καθώς αυτός ο πόλεμος και οι συνέπειές του αποδυναμώνουν αργά τη ρωσική συμβατική ισχύ, η Ρωσία πιθανότατα θα βασίζεται όλο και περισσότερο στην πυρηνική αποτρεπτική της δύναμη για να σηματοδοτήσει την αποφασιστικότητά της στη Δύση και να προβάλλει ισχύ στο εσωτερικό και εξωτερικό ακροατήριό της».

Δεν πρέπει ποτέ να υποτιμάται το πόσο αδίστακτη μπορεί να γίνει μία μεγάλη δύναμη, όταν πιστεύει ότι έχει έρθει σε δεινή θέση. Ο Πούτιν πιθανότατα δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς να επιτύχει  μια ρωσική «νίκη». Αν πιεσθεί ακόμη περισσότερο τότε  πιθανόν να προχωρούσε σε  περιορισμένη χρήση τακτικών πυρηνικών. Αυτό  θα σηματοδοτούσε μία επικίνδυνη κλιμάκωση  που θα έθετε   στη Δύση το  επώδυνο δίλημμα εξαναγκάζοντάς την,  ή να κλιμακώσει με απρόβλεπτες συνέπειες ή να υποχωρήσει με αποτέλεσμα τον τερματισμό της σύγκρουσης και την συνθηκολόγηση της Ουκρανίας.

Λαβρόφ Μεντβέντεφ για Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, προειδοποίησε για τον  κίνδυνο να ξεσπάσει ένας Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος, προσθέτοντας: «Δεν θα ήθελα να αυξήσω αυτούς τους κινδύνους τεχνητά. Πολλοί θα το ήθελαν αυτό. Ο κίνδυνος είναι σοβαρός, πραγματικός. Και δεν πρέπει να τον υποτιμήσουμε».

Τα σχόλια του Λαβρόφ ήταν μια αντίδραση σε προφανείς πυραυλικές και μυστικές επιθέσεις της Ουκρανίας στο ρωσικό έδαφος, οι οποίες είχαν ως στόχο μια αποθήκη καυσίμων και μια στρατιωτική εγκατάσταση στη νοτιοδυτική πόλη Μπριάνσκ, 100 χιλιόμετρα από τα ουκρανικά σύνορα.

Αξίζει επίσης  να θυμηθούμε τη δήλωση του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ το 2018, ότι το πυρηνικό δόγμα της Ρωσίας, «περιορίζει αναμφισβήτητα τη χρήση πυρηνικών όπλων σε αμυντικά σενάρια, ως απάντηση σε μια επιθετική ενέργεια κατά της Ρωσίας ή και κατά των συμμάχων μας, εάν χρησιμοποιηθούν πυρηνικά ή άλλα είδη όπλων μαζικής καταστροφής και  κατά δεύτερο,  με τη χρήση συμβατικών όπλων, αλλά μόνο σε περίπτωση που η ίδια η ύπαρξη και η κυριαρχία  του κράτους θα κινδύνευε».

Οι δηλώσεις με επίκεντρο την απειλή χρήσης πυρηνικών περισσεύουν. Πρόσφατα ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ, αναπληρωτής πρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, αναφέρθηκε σε ενέργειες που θα οδηγούσαν στη χρήση τους: «¨Επίθεση με πυρηνικό όπλο εναντίον της Ρωσίας, επίθεση με πυρηνικό όπλο εναντίον συμμαχικής της χώρας, επίθεση πραγματική ή επικείμενη σε κρίσιμες υποδομές που θα εξουδετέρωναν την αποτρεπτική πυρηνική ισχύ της Ρωσίας και, τέλος, οποιαδήποτε στρατιωτική επίθεση εναντίον της Ρωσίας ή των συμμάχων της που θα απειλούσε την ίδια την ύπαρξη του ρωσικού κράτους. Η Μόσχα θα μπορούσε –ως αντίποινα– να εξαπολύσει επίθεση κατά πόλεων ή  πυρηνικών εγκαταστάσεων σε εχθρικό έδαφος εκτοξεύοντας πυραύλους μεγάλης εμβέλειας».

Τέλος ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής του think tank RUSI, Malcom Calmers αναρωτήθηκε: «Εάν η μάχη για το Ντονμπάς καταλήξει σε αδιέξοδο ή η Ρωσία έχει κατά κάποιο τρόπο χάσει αυτή τη μάχη και οι συμβατικές επιλογές του προέδρου Πούτιν στενεύουν, θα υπάρξουν συνθήκες στις οποίες θα θελήσει να κουνήσει το πυρηνικό χαρτί ή να κάνει μια αξιόπιστη πυρηνική απειλή για να αναγκάσει την Ουκρανία ή και το ΝΑΤΟ να υποχωρήσει;».

Η στάση της Δύσης

Μόλις πριν από λίγες εβδομάδες, δυτικοί αξιωματούχοι προέτρεπαν την Ουκρανία να επιδείξει αυτοσυγκράτηση και να αποφύγει να εξαπολύσει επιθέσεις στο εσωτερικό της Ρωσίας, φοβούμενοι τις αντιδράσεις της Μόσχας. Αυτό φαίνεται να έχει αλλάξει τώρα, μετά από κάποιες επιτυχίες των Ουκρανικών δυνάμεων φαίνεται ότι η ουκρανική αυτοπεποίθηση μεταδίδεται στους Δυτικούς συμμάχους του Κιέβου. Η νίκη φαίνεται να είναι ο στόχος. Εάν όμως οι δυτικοί ηγέτες πιστεύουν ότι η στρατιωτική βοήθεια τους προς την Ουκρανία θα φέρει μια ουκρανική νίκη, τότε μοιραία παρεξηγούν τις προθέσεις και την αποφασιστικότητα του Πούτιν.

Για χάρη της Ουκρανίας, πρέπει να σταματήσει ο πόλεμος τώρα, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, προτού δεν μείνει τίποτα όρθιο από τη χώρα. Η συνέχιση του πολέμου με την προοπτική νίκης της Ουκρανίας είναι ουτοπική, θα οδηγήσει σε περισσότερες ανθρώπινες απώλειες και στην πλήρη καταστροφή της χώρας. Είναι σίγουρο ότι ο Πούτιν δεν θα δεχτεί ποτέ την ήττα. Έχει ήδη επενδύσει πάρα πολύ σ’ αυτό τον πόλεμο για να υποχωρήσει χωρίς να έχει τίποτα να επιδείξει. Αν οδηγηθεί σε αδιέξοδο θα περάσει στο επόμενο στάδιο κλιμάκωσης. Όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, έτσι και η Ρωσία διαθέτει τακτικά πυρηνικά όπλα, τα οποία έχουν εκθετικά μικρότερη ισχύ, αλλά θα μπορούσε καθένα από αυτά να δώσει έκρηξη 10 κιλοτόνων και δυνητικά έως και 50 κιλοτόνων ΤΝΤ (η ισχύς της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα ήταν περίπου 15 κιλοτόνων). Το ρωσικό “οπλοστάσιο” φαίνεται πως είναι πλήρες σε τακτικά πυρηνικά.

Εφιαλτικά σενάρια για πυρηνική σύγκρουση Πώς θα έμοιαζε μια έκρηξη πυρηνικής βόμβας για όσους βρίσκονται στο έδαφος και τι θα συνέβαινε μετά; Η απάντηση εξαρτάται από το πόσα όπλα θα χρησιμοποιούνταν. Η Ρωσία και οι Ηνωμένες Πολιτείες, σύμφωνα με αναλυτές,  διαθέτουν το 90% των πυρηνικών όπλων στον κόσμο. Η Ρωσία έχει 1.588 όπλα αναπτυγμένα σε διηπειρωτικούς πυραύλους, οι οποίοι έχουν βεληνεκές τουλάχιστον 5.500 χιλιομέτρων και βάσεις βαρέων βομβαρδιστικών, οι οποίες φιλοξενούν αεροσκάφη ικανά να μεταφέρουν και να ρίξουν πυρηνικό φορτίο, ενώ οι ΗΠΑ έχουν 1.644 όπλα. Ένας πυρηνικός πόλεμος πλήρους κλίμακας θα μπορούσε εύκολα να αφανίσει την ανθρωπότητα – όχι μόνο λόγω των αρχικών θανάτων αλλά και λόγω της παγκόσμιας ψύξης, του λεγόμενου πυρηνικού χειμώνα που θα ακολουθούσε. Όπως αναφέρει το Live Science, ένα πιο πιθανό σενάριο, σύμφωνα με ορισμένους εμπειρογνώμονες εξωτερικής πολιτικής, περιλαμβάνει μια περιορισμένης κλίμακας πυρηνική σύγκρουση με τη χρήση των λεγόμενων τακτικών ατομικών όπλων.

Σύμφωνα με το James Martin Center for Nonproliferation Studies, το 30% έως 40% του αμερικανικού και του ρωσικού οπλοστασίου αποτελείται από αυτές τις μικρότερες βόμβες, οι οποίες έχουν εμβέλεια μικρότερη από 500 χιλιόμετρααπό ξηράς και μικρότερη από 600 χιλιόμετρα από θαλάσσης ή αέρος. Αυτά τα όπλα θα εξακολουθούσαν να έχουν καταστροφικές επιπτώσεις κοντά στη ζώνη έκρηξης, αλλά δεν θα προκαλούσαν μια παγκόσμια πυρηνική αποκάλυψη.

Οι βόμβες σχάσης, γνωστές και ως ατομικές βόμβες ή βόμβες Α, κατέστρεψαν τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι της Ιαπωνίας με τη δύναμη 15 έως 20 κιλοτόνων ΤΝΤ. Πολλά σύγχρονα όπλα, όμως, έχουν τη δυνατότητα να προκαλέσουν ακόμη χειρότερη ζημιά. Οι θερμοπυρηνικές βόμβες ή βόμβες υδρογόνουδημιουργούν  μια πύρινη σφαίρα με θερμοκρασίες που αντιστοιχούν στη θερμότητα στο κέντρο του ήλιου.

Επιπλέον, σύμφωνα με τη Διεθνή Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού, θα υπάρχει ελάχιστη βοήθεια για τους επιζώντες κοντά στην περιοχή της έκρηξης. Οι δρόμοι και οι σιδηροδρομικές γραμμές θα καταστρέφονταν, τα νοσοκομεία θα ισοπεδώνονταν και πολλοί γιατροί, νοσοκόμες  θα τραυματίζονταν ή θα πέθαιναν. Ως εκ τούτου, θα υπήρχαν λίγες επιλογές για τη μεταφορά προμηθειών ή ανθρώπων για βοήθεια, ιδίως λόγω των υψηλών επιπέδων ραδιενέργειας μετά από μια πυρηνική έκρηξη. Επίσης, οι πυρκαγιές που θα προκαλούνταν από την αρχική έκρηξη, θα μπορούσαν να δημιουργήσουν τον δικό τους, αυτοτροφοδοτούμενο άνεμο.

Για να καταδείξουν τους κινδύνους ενός πυρηνικού πολέμου, ερευνητές του Προγράμματος για την Επιστήμη και την Παγκόσμια Ασφάλεια του Πανεπιστημίου του Πρίνστον, δημοσίευσαν το 2020 μια ανάλυση για το τι θα μπορούσε να συμβεί εάν οι Ρώσοι ή οι ηγέτες του ΝΑΤΟ επέλεγαν την περιορισμένη χρήση πυρηνικών όπλων σε μια σύγκρουση στην Ευρώπη. Σε αυτό το σενάριο, περισσότεροι από 91 εκατομμύρια άνθρωποι θα πέθαιναν τις πρώτες ώρες της σύγκρουσης. Τις ημέρες, τις εβδομάδες και τα χρόνια που θα ακολουθούσαν, εκατομμύρια άλλοι θα πέθαιναν από την έκθεση στη ραδιενέργεια. Επιπλέον θα κατέρρεαν, τα υγειονομικά, χρηματοπιστωτικά και οικονομικά συστήματα.

Περιβαλλοντική καταστροφή

Η ραδιενέργεια και το νέφος θα είχαν σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον και την υγεία. Ανάλογα με το μέγεθος μιας πυρηνικής σύγκρουσης, οι εκρήξεις θα μπορούσαν να επηρεάσουν ακόμη και το κλίμα. Εάν το νέφος απορροφηθεί από τις καλλιέργειες, θα μπορούσε να προκαλέσει μακροπρόθεσμα προβλήματα, όπως καρκίνο. Επιπρόσθετα η  τέφρα και η αιθάλη που διοχετεύονται στην ατμόσφαιρα κατά τη διάρκεια ενός πυρηνικού πολέμου θα μπορούσαν να έχουν σοβαρή ψυκτική επίδραση στο κλίμα, αν έπεφταν αρκετές βόμβες. Ένας πυρηνικός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας θα έφερνε πυρηνικό χειμώνα, με σύννεφα αιθάλης και καπνού να καλύπτουν ολόκληρο τον πλανήτη. Αυτό θα έκανε την μέση θερμοκρασία να πέσει κατά 9 βαθμούς Κελσίου σε παγκόσμιο επίπεδο,  δημιουργώντας  ένα πυρηνικό χειμώνα που θα διαρκούσε αρκετά χρόνια, με πάνω από 30% μείωση στις βροχοπτώσεις στους πρώτους κιόλας μήνες, ενώ σύννεφα καπνού θα κάλυπταν πρώτα το βόρειο ημισφαίριο και ύστερα το νότιο.
Στην περίπτωση που  οι ΗΠΑ και η Ρωσία έκαναν πλήρη χρήση του πυρηνικού τους οπλοστασίου, περίπου 150 μεγατόνοι αιθάλης θα απελευθερωνόντουσαν στην ατμόσφαιρα, από τις πυρηνικές εκρήξεις και τις επακόλουθες φωτιές.Θα καλυπτόταν το βόρειο ημισφαίριο σε μια εβδομάδα και ολόκληρος ο πλανήτης σε δύο, μειώνοντας τα επίπεδα ηλιακού φωτός που φτάνουν στην επιφάνεια. Θα έπαιρνε γύρω στα τρία χρόνια πριν αυτά φτάσουν στο 40% από αυτό που είναι σήμερα. Αυτή η επικάλυψη από σύννεφα, που θα διασκόρπιζε και θα απορροφούσε την ηλιακή ακτινοβολία, θα έκανε τουλάχιστο μια δεκαετία να διαλυθεί πλήρως.

Παρόλα αυτά όμως, τα επίπεδα καπνού και αιθάλης που θα απελευθερωνόντουσαν στην ατμόσφαιρα θα ήταν πολλές φορές μικρότερα από αυτά που συνέβαλλαν στον αφανισμό των δεινοσαύρων. Για αυτόν τον λόγο οι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι άνθρωποι, σαν είδος, θα παραμέναμε ζωντανοί. Αυτό όμως είναι μια υπόθεση που πραγματικά δεν θα θέλαμε να δοκιμάσουμε.
Όπως τα σύννεφα σκεπάζουν τον ήλιο, κατ’ αντίστοιχο τρόπο τα γεωπολιτικά γεωοικονομικά και γεωστρατηγικά συμφέροντα θολώνουν τη λογική  των παικτών στη παγκόσμια σκακιέρα, με παράπλευρες συνέπειες,  την οικονομική ύφεση-στασιμότητα, την αύξηση της παγκόσμιας φτώχειας και  την επισιτιστική κρίση να απειλεί την υφήλιο.

The post Πόσο πιθανή είναι η χρήση πυρηνικών από τη Ρωσία; appeared first on Militaire.gr.