Ρήγμα στις σχέσεις Αμερικής–Ισραήλ

06:20 23/6/2021 - Πηγή: militaire

Γράφει ο

Γιώργος Ρωμανός

Συγγραφέας – Αναλυτής, Ιστορικός ερευνητής

Ρήγμα στις σχέσεις Αμερικής–Ισραήλ

Μέχρι πρόσφατα η στήριξη των ΗΠΑ στο Ισραήλ ήταν κάτι το αυτονόητο. Όμως πολλά έχουν αλλάξει. Οι κακές σχέσεις του προηγούμενου πρωθυπουργού Νετανιάχου με την διοίκηση Μπάιντεν είναι μια επιφανειακή ρωγμή, καθώς υπάρχει βαθύτερο ρήγμα στις σχέσεις ΗΠΑ–Ισραήλ, λόγω γενικότερης αλλαγής πολιτικής των Δημοκρατικών και διαφορετικής αντιμετώπισης του Ιράν. 

Οι ΗΠΑ

πιέζονται να περιορίσουν το πυρηνικό πρόγραμμα των Ιρανών, μέσα σε κλίμα έντονης εχθρότητας με αυτούς. Πίεση αποτελεί και ο γεωπολιτικός συντονισμός Ρωσίας – Ιράν –– Κίνας και των συμμάχων τους. Βάσει του χάρτη που δημοσιεύουμε, και οι τρεις αυτές χώρες κατέχουν σημαντικότατες θέσεις στα όρια μεταξύ της Heartland –κατά Μακίντερ– με την ζώνη Rimland –κρηπίδωμα, κατά τον Σπάικμαν, (Η Γεωγραφία της Ειρήνης, Nicholas John Spykman, ελληνική έκδοση, Παπαζήσης, 2004). Βάσει των συγκεκριμένων θεωριών και άλλων δεδομένων αποκτούν ιδιαίτερη σημασία οι ρωσόφωνες περιοχές της Ουκρανίας, η (ξανά) ρωσική Κριμαία (η Ταυρίδα των Αρχαίων Ελλήνων), και η Τουρκία.

Στρατηγικός στόχος των ΗΠΑ, (ΝΑΤΟ), Δύσης, σύμφωνα με τη ζώνη Rimland, είναι να απομονωθεί η Ρωσία και να ελεγχθεί ή να κατακερματιστεί Κίνα. 

 Σχηματικός χάρτης της ζώνης Rimland, κατά Σπάικμαν –κίτρινο χρώμα. Στο μεγαλύτερο μέρος της πορτοκαλή περιοχής –Heartland, κατά Μακίντερ– η Ρωσία. Με κόκκινο χρώμα τρεις κρίσιμες γεωπολιτικά περιοχές: (1) οι ρωσόφωνες, αυτόνομες ουκρανικές επαρχίες, (2) η χερσόνησος της Κριμαίας- Ρωσία, και (3) η Τουρκία. 

Το παγκόσμιο γεωπολιτικό παιχνίδι συντελείται σε ρευστή σκακιέρα. Οι ευρύτεροι στόχοι που θέτουν οι δυνάμεις της Δύσης προκειμένου να επικρατήσουν, υπηρετώντας την Παγκοσμιοποίηση και τη Νέα Τάξη Πραγμάτων, υπερβαίνουν ακόμη και την μέχρι τώρα σημαντική θέση που κατέχει το Ισραήλ για τις ΗΠΑ. Η διαφαινόμενη «λογική» της διοίκησης Μπάιντεν «λίγο λιγότερο Ισραήλ λίγο περισσότερο Αραβικές χώρες και ισορροπία με το Ιράν» μπορεί να αποδειχθεί μοιραίος πειραματισμός, χειρότερος από την Αραβική Άνοιξη.

Το ότι οι Ιρανοί διακηρύσσουν τον αφανισμό του Ισραήλ αποτελεί καταλύτη παγκόσμιας σημασίας. Το Ισραήλ βιώνει την αργόσυρτη γένεση του Ιράν ως πυρηνικής δύναμης, πράγμα που θέτει σε απόλυτο κίνδυνο την ύπαρξη και την ασφάλειά του. 

Πρόσφατα η πολιτική Μπάιντεν δέχτηκε σφοδρά πλήγματα και από τον νέο πρωθυπουργό του Ισραήλ, Ναφτάλι Μπέντε, (όπως και επί Νετανιάχου) στην πρώτη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου της νέας κυβέρνησης, 13/6/21. Ο Μπέντε με αφορμή την εκλογή του νέου Προέδρου του Ιράν, Ebrahim Raisi, τον αποκάλεσε «δήμιο της Τεχεράνης», προσθέτοντας, ότι: «ένα καθεστώς εκτελεστών δεν μπορεί να έχει όπλα μαζικής καταστροφής[…]Δεν θα αποκτήσετε πυρηνικά, θα σας εμποδίσουμε!»

Από την άλλη οι ΗΠΑ ποντάρουν σε μια νέα Συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και ταυτόχρονα αναθεωρούν την πολιτική τους στην ευρύτερη περιοχή Ανατολικής Μεσογείου, Μέσης Ανατολής, και Αφρικής. Προσπαθούν να παγιώσουν την πίεσή τους προς τη Ρωσία, ενώ ο κύριος στόχος τους είναι η Κίνα. Αποσύρουν άνδρες από τις αραβικές χώρες και πρόσφατα οκτώ (8) συστοιχίες πυραύλων Patriot από: Ιράκ, Κουβέιτ, Ιορδανία, Σαουδική Αραβία.

Τόσο ως προς το Ισραήλ και τις ισλαμικές χώρες όσο και στη γενικότερη  γεωπολιτική των ΗΠΑ σημαντικότατο ρόλο θα παίξει η στάση της αριστερής πτέρυγας του κόμματος των Δημοκρατικών και ειδικά η στάση της φιλοϊσλαμίστριας Αντιπροέδρου των ΗΠΑ, Κάμαλα Χάρις. Πάντως, αν κρίνουμε από την ταύτιση της Χάρις με την πολιτική Τραμπ, στο θέμα των παράνομων μεταναστών του Μεξικού, η πολιτική των Δημοκρατικών ήδη μοιάζει με εκκρεμές…, πράγμα που δυσκολεύει τις προβλέψεις για παγκόσμια σταθερότητα. 

Η προβληματική νέα κυβέρνηση του Ισραήλ

Κατά την πρόσφατη σφοδρή, εντεκαήμερη σύγκρουση Ισραήλ–Χαμάς οι εξελίξεις επιταχύνθηκαν και από τα άγρια επεισόδια μεταξύ πολιτών, σε περιοχές όπου ζουν μαζί Ισραηλινοί, Άραβες και Παλαιστίνιοι. Ο πληθυσμός Αράβων/Παλαιστινίων του Ισραήλ, αποτελεί σχεδόν το 21% του γενικού πληθυσμού, ένα νούμερο που δεν μπορεί να αγνοηθεί και από μόνο του σημαίνει πολλά. Ωστόσο η κρίση έχει και άλλο πρόσωπο, καθώς στους Παλαιστίνιους κυριαρχεί χαοτική ακυβερνησία που δυναμιτίζει την κατάσταση. Οι Παλαιστίνιοι διχασμένοι μεταξύ Φατάχ και Χαμάς έχουν να διενεργήσουν εκλογές εδώ και 15 χρόνια. 

Η νέα κυβέρνηση αυτή που στεγάζει οκτώ κόμματα ελέγχεται πρωτίστως από τρία πρόσωπα: α. Τον Ναφτάλι Μπέντε, επικεφαλής του ακροδεξιού κόμματος Yamina, που στις 13/6/21 ορκίστηκε πρωθυπουργός για το πρώτο μισό της τετραετούς θητείας της κυβέρνησης, παρά το ότι το κόμμα του έχει μόλις 7 έδρες από τις 120, της ισραηλινής βουλής, Κνεσέτ. Ο Μπέντε, πρώην σύμβουλος του Νετανιάχου, ήταν στα περισσότερα θέματα πιο δεξιός από αυτόν, και υποστήριζε τον συνεχιζόμενο εποικισμό σε βάρος των Παλαιστινίων. 

β. Τον κεντρώο Γιαΐρ Λαπίντ, επικεφαλής του κόμματος Yesh Atid, (Υπάρχει μέλλον), ο οποίος ανέλαβε Αναπληρωτής Πρωθυπουργός και ΥπΕξ στη νέα κυβέρνηση. Το πρώτο μέλημα του Λαπίντ είναι η αποκατάσταση των παλαιότερα εξαιρετικών σχέσεων με τις ΗΠΑ και γι’ αυτό προγραμματίζει μία σειρά επαφές εκεί. 

γ. Τον Μανσούρ Αμπάς, της Αραβικής Ενιαίας Λίστας (Ra’am), κόμμα καταλύτης στον σχηματισμό αυτής της κυβέρνησης. 

Το Αραβικό κόμμα, έχει συντηρητικό ισλαμικό προσανατολισμό και αριστερό παρελθόν. Δίνει έμφαση σε συγκεκριμένα αιτήματα Αράβων / Παλαιστινίων του Ισραήλ, και εκφράζει τους Βεδουίνους της Νεγκέβ, μία έρημη και ημιέρημη περιοχή στο νότιο Ισραήλ. Το κόμμα αυτό διαπραγματεύτηκε σκληρά για να στηρίξει τη νέα κυβέρνηση. Και τούτο επιτεύχθηκε, όταν έγινε δεκτό το αίτημα για αύξηση των Αράβων Συμβούλων στην Αυτοδιοίκηση. Έτσι όπου υπάρχει αραβική πλειοψηφία θα παραδίδεται η τοπική εξουσία σε Άραβες και Παλαιστινίους. Ωστόσο παζάρι υπήρξε και για άλλα, πολύ σοβαρά ζητήματα, όπως των εποικισμών, του καθεστώτος της Ιερουσαλήμ, και την Σύνθεση του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Δηλαδή, σχεδόν όλα όσα χωρίζουν Ισραηλινούς και Παλαιστινίους από το 1948 –ίδρυση κράτους Ισραήλ. Ενδιαφέρον παρουσιάζει αν επ’ αυτών δόθηκαν υποσχέσεις σε Άραβες/Παλαιστίνιους και τι θα γίνει εάν δεν τηρηθούν.

Ο ιδεολογικός προσανατολισμός των 8 κομμάτων της κυβέρνησης ξεκινάει από την αριστερά και φτάνει στην άκρα δεξιά, η οποία είχε τη θέση ότι ποτέ οι Παλαιστίνιοι δεν πρέπει να αποκτήσουν ανεξάρτητο κράτος. Οι μεγάλες ιδεολογικές διαφορές και ο αριθμός των κομμάτων δεν διευκολύνουν το κυβερνητικό έργο και δεν ωθούν σε γρήγορες αποφάσεις, ειδικά στο θέμα του Ιράν. Έτσι, αποτελεί ερωτηματικό το εάν αυτή η κυβέρνηση αντέξει στον χρόνο ή θα διαλυθεί σύντομα.

Κοινό σημείο σύγκλισης των κόμματων που την απαρτίζουν είναι ότι όλα ήθελαν την πτώση του Νετανιάχου και εκμεταλλεύθηκαν την εχθρότητα της διοίκησης Μπάιντεν προς αυτόν. Όμως, για να κυβερνηθεί το Ισραήλ χρειάζονται και άλλα, πολλά σημεία σύγκλισης και κυρίως κοινή στρατηγική.

Έτσι όλα παραμένουν ανοιχτά: από την αυτόνομη πολιτική του Ισραήλ έναντι του Ιράν μέχρι και το να θρυμματιστεί το μωσαϊκό της κυβέρνησης.

The post Ρήγμα στις σχέσεις Αμερικής–Ισραήλ appeared first on Militaire.gr.