Από πού βγήκε η λέξη ταχίνι;

09:54 13/3/2025 - Πηγή: Sportime

Το ταχίνι είναι ένα από τα αρχαιότερα αλείμματα στον κόσμο. Η πλούσια, κρεμώδης πάστα από σουσάμι έχει χρησιμοποιηθεί εδώ και χιλιάδες χρόνια στη Μέση Ανατολή, στην Ελλάδα, στην Τουρκία και στη Βόρεια Αφρική. Είναι βασικό συστατικό του χούμους, του χαλβά και πολλών άλλων παραδοσιακών πιάτων. Αλλά από πού προέρχεται η λέξη “ταχίνι”;

Η λέξη έχει ρίζες στην αραβική γλώσσα, προερχόμενη από το “ṭaḥīniyya” (طحينية), που σημαίνει “αλεσμένο” ή “πολτοποιημένο”.

Προέρχεται από τη ρίζα “ṭaḥana” (طحن), που σημαίνει “αλέθω” ή “τρίβω” – ακριβώς τη διαδικασία που απαιτείται για να μετατραπεί το σουσάμι σε μια ομοιόμορφη πάστα. Η ίδια ρίζα βρίσκεται και στη λέξη “ṭaḥīn” (طحين), που σημαίνει “αλεύρι”, κάτι που δείχνει τη στενή σχέση της λέξης με τη διαδικασία της άλεσης.

Η πρώτη χρήση του όρου “ταχίνι” στην αγγλική γλώσσα εμφανίζεται στα τέλη της δεκαετίας του 1930. Είναι πιθανό ότι η λέξη διαδόθηκε μέσω των μεταναστών από τη Μέση Ανατολή, κυρίως από τον Λίβανο, τη Συρία και την Παλαιστίνη. Η ελληνική γλώσσα επίσης διατήρησε τη λέξη σχεδόν αναλλοίωτη, με το “ταχίνι” να παραμένει ονομασία της πάστας σουσαμιού και στα ελληνικά.

Το ταχίνι, εκτός από την ετυμολογική του ιστορία, έχει και μια εντυπωσιακή ιστορική διαδρομή. Στους αρχαίους πολιτισμούς της Μεσοποταμίας, χρησιμοποιούνταν ήδη από το 2000 π.Χ. τόσο ως τρόφιμο όσο και ως προσφορά στους θεούς. Ο Ηρόδοτος κατέγραψε την καλλιέργεια του σουσαμιού πριν από 3.500 χρόνια στις κοιλάδες του Τίγρη και του Ευφράτη, ενώ στα μεσαιωνικά αραβικά κείμενα περιγράφεται ως απαραίτητο συστατικό στη μαγειρική και στη ζαχαροπλαστική.

Σήμερα, το ταχίνι έχει κατακτήσει τις κουζίνες όλου του κόσμου, χρησιμοποιείται σε vegan και χορτοφαγικές δίαιτες και είναι γνωστό για τις υψηλές διατροφικές του αξίες. Όμως, κάθε φορά που ανοίγεις ένα βάζο ταχίνι, να θυμάσαι πως αυτή η λέξη – και η παράδοση που τη συνοδεύει – ταξιδεύει εδώ και αιώνες, φτάνοντας σε εσένα από μια εποχή όπου οι άνθρωποι ανακάλυπταν τις πρώτες γεύσεις που θα άλλαζαν τη διατροφή τους για πάντα.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.