Είχαν οι Αρχαίοι Έλληνες ψυχικές ασθένειες; Τι έκαναν για αυτές;

23:13 14/2/2025 - Πηγή: Sportime

Η αντίληψη των ψυχικών ασθενειών στην Αρχαία Ελλάδα ήταν πολύ διαφορετική από τη σύγχρονη επιστημονική προσέγγιση. Για πολλούς, οι ψυχικές διαταραχές δεν ήταν ιατρικό ζήτημα, αλλά σημάδι θεϊκής οργής ή κατοχής από πνεύματα. Αυτό σήμαινε πως η θεραπεία τους συχνά βασιζόταν σε θρησκευτικές τελετουργίες και εξορκισμούς. Ωστόσο, υπήρχαν και φιλόσοφοι και γιατροί που άρχισαν να αντιμετωπίζουν την ψυχική υγεία ως φυσικό φαινόμενο που σχετιζόταν με τη λειτουργία του εγκεφάλου.

Ο Ιπποκράτης, ο «πατέρας της Ιατρικής», ήταν από

τους πρώτους που αμφισβήτησε τις υπερφυσικές εξηγήσεις και υποστήριξε ότι οι ψυχικές ασθένειες προέρχονταν από ανισορροπίες των τεσσάρων χυμών του σώματος: αίμα, φλέγμα, κίτρινη χολή και μαύρη χολή. Για παράδειγμα, η μελαγχολία (που σήμερα θα αποκαλούσαμε κατάθλιψη) αποδιδόταν στην υπερβολική συσσώρευση μαύρης χολής. Οι θεραπείες περιλάμβαναν διατροφή, άσκηση, λουτρά, βότανα και σε κάποιες περιπτώσεις αιματήσεις (αφαίρεση αίματος για επαναφορά της ισορροπίας).

Παράλληλα, τα ασκληπιεία, τα αρχαία θεραπευτήρια αφιερωμένα στον θεό της Ιατρικής, Ασκληπιό, λειτουργούσαν ως ένα είδος ψυχιατρικής κλινικής. Οι ασθενείς περνούσαν τη νύχτα στον ναό περιμένοντας όνειρα που θεωρούνταν μηνύματα του θεού για τη θεραπεία τους. Συχνά, τους πρότειναν να χαλαρώσουν μέσω της μουσικής, της γυμναστικής ή ακόμη και του θεάτρου, το οποίο οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν ότι μπορούσε να θεραπεύσει ψυχικές παθήσεις μέσω της κάθαρσης.

Παρά την πρόοδο που έγινε, η κοινωνική αντίληψη για τους ψυχικά ασθενείς δεν ήταν ιδιαίτερα θετική. Οι άνθρωποι που εμφάνιζαν βαριές ψυχικές διαταραχές συνήθως απομονώνονταν από την κοινωνία ή κρατούνταν περιορισμένοι από τις οικογένειές τους. Ο Πλάτωνας, μάλιστα, είχε γράψει πως όποιος «είναι τρελός, δεν πρέπει να κυκλοφορεί ελεύθερα στην πόλη».

Η αρχαία ελληνική αντίληψη για την ψυχική υγεία ήταν ένα μίγμα θρησκείας, φιλοσοφίας και πρώιμης επιστήμης. Αν και πολλοί ακόμα πίστευαν πως οι θεοί τιμωρούσαν τους ανθρώπους με ψυχικές ασθένειες, η ιατρική σκέψη έκανε τα πρώτα βήματα προς την κατανόηση του ανθρώπινου νου.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.