Έβαλε χρυσόψαρα στο μπλέντερ και άφησε τους επισκέπτες του μουσείου να αποφασίσουν για το αν θα πατήσουν το κουμπί ή όχι

10:32 6/3/2025 - Πηγή: Sportime

Το 2000, στο Trapholt Art Museum στη Δανία, ο καλλιτέχνης Marco Evaristti παρουσίασε ένα έργο που προκάλεσε σοκ και οργή. Η εγκατάστασή του, με τίτλο “Helena”, αποτελούνταν από δέκα ηλεκτρικά μπλέντερ γεμάτα νερό, το καθένα από τα οποία περιείχε ένα ζωντανό χρυσόψαρο. Οι μπλέντερ ήταν συνδεδεμένα στο ρεύμα και είχαν τα καπάκια ανοιχτά. Οποιοσδήποτε

από τους επισκέπτες μπορούσε να πατήσει το κουμπί και να θέσει σε λειτουργία το μηχάνημα, συνθλίβοντας το ψάρι μπροστά στα μάτια όλων.

Το έργο ήταν μια ωμή πρόκληση απέναντι στην ηθική του θεατή. Ο Evaristti ήθελε να τους φέρει αντιμέτωπους με την εξουσία που έχουν στη ζωή ενός ανυπεράσπιστου πλάσματος. Πόσο εύκολο είναι να αφαιρέσεις μια ζωή όταν αρκεί το πάτημα ενός κουμπιού; Οι επισκέπτες δεν ήταν παθητικοί θεατές – είχαν στα χέρια τους την επιλογή να γίνουν είτε εκτελεστές είτε θεματοφύλακες της ζωής.

Η αντίδραση δεν άργησε να έρθει. Η έκθεση προκάλεσε κατακραυγή και οι φιλόζωοι κατήγγειλαν το μουσείο για κακοποίηση ζώων. Παρόλο που οι περισσότεροι επισκέπτες αρνήθηκαν να ενεργοποιήσουν τα μπλέντερ, κάποιοι δεν αντιστάθηκαν στον πειρασμό. Δύο χρυσόψαρα διαμελίστηκαν μπροστά στο κοινό. Η αστυνομία επενέβη και διέταξε να βγουν τα μπλέντερ από την πρίζα. Το μουσείο όμως υπερασπίστηκε το έργο, δηλώνοντας ότι δεν ήταν παράνομο, αφού δεν υπήρχε νόμος που να απαγορεύει τη θανάτωση ψαριών με αυτόν τον τρόπο.

Το θέμα κατέληξε στο δικαστήριο, αλλά τελικά το μουσείο αθωώθηκε. Οι αρχές έκριναν ότι τα ψάρια δεν υπέφεραν περισσότερο απ’ ό,τι θα υπέφεραν σε μια σφαγή με συμβατικό τρόπο. Ο ίδιος ο καλλιτέχνης υποστήριξε ότι το πραγματικό νόημα του έργου δεν ήταν να σκοτώσει ψάρια, αλλά να δείξει πως οι άνθρωποι συχνά επιλέγουν τη βία όταν τους δίνεται η ευκαιρία. Παρότι το έργο δεν υπάρχει πια, η ηθική του διάσταση συνεχίζει να συζητείται ακόμα και σήμερα.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.