Ο τεράστιος ενεργειακός θησαυρός στη γειτονιά της Ελλάδας -Το κοίτασμα που αλλάζει τις ισορροπίες στα Βαλκάνια

08:53 8/3/2025 - Πηγή: Car & Motor

Το μεγάλο κοίτασμα λευκού χρυσού είναι ένα από τα μεγαλύτερα στον κόσμο και προβάλλει ικανό να καλύψει το 90% των αναγκών της Ευρώπης.

Θέμα χρόνου φαίνεται πως είναι η ανακοίνωση νέας συμφωνίας μεταξύ ΗΠΑ και Ουκρανία για τα ορυκτά της τελευταίας, μετά την επεισοδιακή συνάντηση ανάμεσα σε Ντόναλντ Τραμπ και Βολοντίμιρ Ζελένσκι, που είχε ως αποτέλεσμα την κακήν κακώς αποχώρηση του Ουκρανού προέδρου.

Το Κίεβο ελέγχει πάνω από 100 μεγάλα κοιτάσματα

κρίσιμων ορυκτών, μεταξύ των οποίων το λίθιο, ένα κρίσιμο στοιχείο των μπαταριών των ηλεκτρικών αυτοκινήτων που τα επόμενα έτη θα πρωταγωνιστήσουν στα αυτοκινητικά δρώμενα. Η Ουκρανία διαθέτει το ένα τρίτο των συνολικών αποθεμάτων της Ευρώπης, αν και ορισμένα κοιτάσματα βρίσκονται σε εμπόλεμες περιοχές.

Η Ουκρανία, ωστόσο, δεν είναι η μοναδική χώρα της Γηραιάς Ηπείρου όπου συγκεντρώνεται σε μεγάλες ποσότητες ο λεγόμενος «λευκός χρυσός». Πλούσια σε αυτό το αναγκαίο για την «πράσινη» μετάβαση στερεό αργυρόλευκο μέταλλο είναι και η Σερβία, με πρωταγωνιστή το κοίτασμα στην κοιλάδα του ποταμού Τζαντάρ στο βορειοδυτικό τμήμα της χώρας.

Σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, το κοίτασμα μπορεί να υποστηρίξει την ετήσια παραγωγή περίπου 58.000 τόνων λιθίου, που αντιστοιχούν στο 90% των υφιστάμενων αναγκών της ΕΕ για λίθιο και αρκούν για την παραγωγή 1,1 εκ. ηλεκτρικών αυτοκινήτων.

Τα επενδυτικά σχέδια ύψους 2,4 δισ. ευρώ του αυστραλο-βρετανικού κολοσσού Rio Tinto για παραγωγή λευκού χρυσού δεν έχουν τύχει καθολικής αποδοχής. Η συμφωνία που είχε υπογράψει η σερβική κυβέρνηση με την εταιρεία το 2018 για την εξόρυξη λιθίου ακυρώθηκε το 2021 εξαιτίας κοινωνικών αντιδράσεων, οι οποίες κλιμακώθηκαν το περασμένο καλοκαίρι μετά την επανεργοποίηση του deal που χαίρει της υποστήριξης της ΕΕ, μιας και εξυπηρετεί τα σχέδιά της για πλήρη απεξάρτηση από την Κίνα απ’ όπου σήμερα προμηθεύεται το 70% αυτού του ορυκτού.

Το περασμένο καλοκαίρι οι Βρυξέλλες και οι ΗΠΑ ανέφεραν ότι οι έντονες αντιδράσεις κατά την εκμετάλλευση του ενεργειακού θησαυρού της Σερβίας υποκινούνται από τη Μόσχα με στόχο να μην προχωρήσει η επένδυση και να διατηρηθεί η χώρα στη ρωσική σφαίρα επιρροής, αντί να έρθει ένα βήμα πιο κοντά στη Δύση.

Τον Ιούλιο του 2024 υπεγράφη μνημόνιο κατανόησης μεταξύ Σερβίας και ΕΕ για στρατηγική εταιρική σχέση στον τομέα βιώσιμων πρώτων υλών για την παραγωγή μπαταριών ηλεκτροκίνητων οχημάτων, ενώ τον Οκτώβριο του ίδιου έτους, η σερβική βουλή καταψήφισε την πρόταση που κατέθεσε η αντιπολίτευση για απαγόρευση της εξόρυξης.

Σύμφωνα με τους Financial Times, μεταξύ των ευρωπαϊκών αυτοκινητοβιομηχανιών που θα προμηθευτούν το… σερβικό λίθιο θα είναι οι Stellantis, Mercedes και Volkswagen.

Η αντιπολίτευση, επικαλούμενη την επιστημονική γνωμάτευση της Σερβικής Ακαδημίας Επιστημών (SANU), υποστηρίζει ότι η εξόρυξη λιθίου θα έχει καταστροφικές συνέπειες στο περιβάλλον μιας και για την επεξεργασία του ορυκτού που περιέχει λίθιο θα χρησιμοποιούνται, ετησίως, εκατοντάδες χιλιάδες τόνοι θειικού οξέως.

Η «πόρτα», ωστόσο, στην πρόταση της αντιπολίτευσης δεν εγγυάται την άμεση εκκίνηση του πρότζεκτ. Όπως έχει δηλώσει το Υπουργείο Ενέργειας της χώρας, για να ξεκινήσει η παραγωγή είναι πιθανόν να χρειαστούν δύο χρόνια, δεδομένου ότι πρέπει να εξασφαλιστούν οι απαραίτητες εγκρίσεις που θα εξαρτηθούν από τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

Στο πρότζεκτ αναφέρθηκε πρόσφατα ο υπουργός Οικονομικών, Σίνισα Μάλι, χαρακτηρίζοντάς το ως μια μοναδική ευκαιρία για τη Σερβία. «Σήμερα, χωρίς λίθιο, δεν μπορείς να παράγεις ηλεκτρικά αυτοκίνητα ή κινητά τηλέφωνα. Γίνεται η πρώτη ύλη του μέλλοντος, όπως ήταν κάποτε το πετρέλαιο». Για τον Σίνισα Μάλι, τέτοια πρότζεκτ δημιουργούν μια ολόκληρη αλυσίδα αξίας, καθώς μετά την εξόρυξη, υπάρχει μονάδα επεξεργασίας του μετάλλου, εν συνεχεία πάραγονται καθοδικά υλικά για τις μπαταρίες, μετά τη σκυτάλη παίρνει το εργοστάσιο μπαταριών και τέλος υφίσταται μονάδα συναρμολόγησης οχημάτων.

«Αν μπορούσαμε να δημιουργήσουμε αυτήν την αλυσίδα στη χώρα μας, θα συνεισέφερε 10-12 δισεκατομμύρια ευρώ στο ΑΕΠ ετησίως, δηλαδή το 16% του ΑΕΠ μας. Θέλουμε να αναπτυχθούμε ακόμα περισσότερο. Αυτή η αλυσίδα σημαίνει 20.000 νέες θέσεις εργασίας», πρόσθεσε ο Μάλι.

Διαβάστε επίσης

Διαβάστε περισσότερα στο carandmotor.gr