Μαλλιοτραβήγματα στην Αρχαία Ελλάδα: Ποιος είπε τον Σωκράτη παλιάτσο;

16:08 3/2/2025 - Πηγή: Sportime

Αν νομίζετε ότι οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι ήταν ήρεμοι και ευγενικοί στις αντιπαραθέσεις τους, κάνετε λάθος! Οι λεκτικές συγκρούσεις στην Αθήνα της Κλασικής Εποχής ήταν έντονες, γεμάτες ειρωνεία και προσωπικές επιθέσεις. Και ένας από τους πιο πολυσυζητημένους φιλοσόφους όλων των εποχών, ο Σωκράτης, δεν ξέφυγε από αυτό.

Ο Σωκράτης ήταν γνωστός για τον εριστικό του τρόπο συζήτησης, χρησιμοποιώντας τη γνωστή “μαιευτική μέθοδο” για να φέρει τους

συνομιλητές του σε δύσκολη θέση. Αυτή η τακτική όμως δεν ήταν πάντα καλοδεχούμενη. Κάποιοι τον θεωρούσαν ενοχλητικό και προκλητικό. Ο Ζήνων ο Σιδώνιος, ένας από τους επικριτές του, φέρεται να τον είχε αποκαλέσει “παλιάτσο της Αττικής”, προσπαθώντας να τον μειώσει ως ένα πρόσωπο που απλώς διασκεδάζει το πλήθος με τα λεκτικά του παιχνίδια.

Αλλά ο Σωκράτης δεν ήταν ο μόνος που βρέθηκε στο στόχαστρο των αντιπάλων του. Στην αρχαία Αθήνα, οι φιλοσοφικές διαμάχες συχνά κατέληγαν σε προσβλητικές εκφράσεις, χλευασμό και δημόσιες ταπεινώσεις. Ο Πλάτωνας, για παράδειγμα, στηλίτευε τους Σοφιστές όπως ο Πρωταγόρας και ο Γοργίας, χαρακτηρίζοντάς τους “εμπορευόμενους της γνώσης” που ενδιαφέρονταν μόνο για το κέρδος. Από την άλλη, οι Επικούρειοι και οι Στωικοί βρίσκονταν σε συνεχή διαμάχη για το αν η ηδονή ή η αρετή είναι το ανώτερο αγαθό.

Αυτή η σκληρή αντιπαράθεση δεν ήταν απλώς εγκεφαλική—ήταν προσωπική. Ο Σωκράτης, παρά τις προσβολές, δεν σταμάτησε ποτέ να προωθεί τις ιδέες του, ακόμα κι όταν κατέληξε να κατηγορηθεί για “διαφθορά των νέων” και τελικά να καταδικαστεί σε θάνατο.

Η φιλοσοφία στην αρχαία Ελλάδα δεν ήταν μια ήρεμη ακαδημαϊκή συζήτηση, αλλά ένα πεδίο μάχης ιδεών, όπου η λογική και ο χλευασμός πήγαιναν χέρι-χέρι. Και αν ο Σωκράτης ήταν όντως ένας “παλιάτσος”, τότε ήταν ένας από τους εξυπνότερους που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.