Πως συνδέεται η αλεπού με την καραφλίτσα σου;

12:55 12/2/2025 - Πηγή: Sportime

Αν ξυπνήσεις ένα πρωί, κοιταχτείς στον καθρέφτη και δεις ότι τα μαλλιά σου έχουν αρχίσει να αραιώνουν, το τελευταίο πράγμα που θα σκεφτείς είναι μια αλεπού. Κι όμως, οι αρχαίοι Έλληνες, με την αστείρευτη παρατηρητικότητά τους, έκαναν αυτήν ακριβώς τη σύνδεση. Η λέξη “αλωπεκία”, που σήμερα χρησιμοποιούμε για την τριχόπτωση, προέρχεται από τη λέξη “ἀλώπηξ”, που σημαίνει αλεπού.

Οι αλεπούδες, εκτός από την πονηριά που τους αποδίδει ο μύθος, έχουν και

ένα άλλο χαρακτηριστικό: χάνουν το τρίχωμά τους περιοδικά. Κάποιοι το απέδιδαν στις αλλαγές των εποχών, άλλοι σε δερματικές παθήσεις που επηρεάζουν τα άγρια ζώα. Οι αρχαίοι Έλληνες, βλέποντας μια αλεπού να κυκλοφορεί μισοφαλακρή, δεν άργησαν να παραλληλίσουν το φαινόμενο με αυτό που συνέβαινε και σε κάποιους ανθρώπους. Όταν κάποιος άρχιζε να χάνει τα μαλλιά του, έμοιαζε, κατά τη δική τους λογική, με την εικόνα μιας αλεπούς που είχε μείνει χωρίς τρίχωμα. Και έτσι γεννήθηκε η λέξη “αλωπεκία”.

Ο όρος πέρασε από τα ελληνικά στα λατινικά ως “alopecia” και από εκεί, μέσα στους αιώνες, διατήρησε τη σημασία του σε πολλές γλώσσες. Σήμερα, χρησιμοποιείται παγκοσμίως για να περιγράψει κάθε μορφή τριχόπτωσης, είτε είναι προσωρινή είτε μόνιμη. Το αστείο είναι πως, παρά την εντυπωσιακή ιατρική πρόοδο και τη βαθύτερη κατανόηση των αιτιών της τριχόπτωσης, κανείς δεν σκέφτηκε να αλλάξει την ονομασία. Έτσι, ακόμα και σήμερα, κάθε φορά που κάποιος επισκέπτεται έναν δερματολόγο ανησυχώντας για τα μαλλιά του, ουσιαστικά αναφέρεται σε μια πάθηση που ονομάστηκε έτσι επειδή κάποτε οι αρχαίοι παρατήρησαν μια φαλακρή αλεπού να τριγυρνά στη φύση.

Μπορεί πλέον να γνωρίζουμε ότι η τριχόπτωση προκαλείται από γενετικούς, ορμονικούς ή ακόμα και ψυχολογικούς παράγοντες, αλλά η εικόνα της αλεπούς χωρίς τρίχωμα φαίνεται πως ήταν τόσο ισχυρή που μας ακολουθεί μέχρι και σήμερα. Ίσως γιατί, στην πραγματικότητα, ακόμα και η επιστήμη έχει τις ρίζες της στην παρατήρηση της φύσης. Και αν οι αλεπούδες εκείνων των χρόνων ήξεραν ότι οι άνθρωποι τις θεωρούν υπεύθυνες για την ονομασία της τριχόπτωσης, μάλλον θα χαμογελούσαν πονηρά και θα εξαφανίζονταν μέσα στο δάσος, αφήνοντάς μας να αναρωτιόμαστε πώς γίνεται κάτι τόσο περίεργο να μοιάζει τελικά τόσο λογικό.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.