Πως ξέρουμε ότι όλα τα ιστορικά και αρχαία κείμενα που έχουμε γράφουν την αλήθεια; Αν τα έγραφαν διαπλεκόμενοι και η αλήθεια είναι τελείως διαφορετική;

00:56 18/1/2025 - Πηγή: Sportime

Η ιστορία, όπως τη γνωρίζουμε, βασίζεται σε κείμενα και αρχεία που έχουν διασωθεί στο πέρασμα των αιώνων. Αλλά πόσο μπορούμε να εμπιστευτούμε αυτά τα κείμενα; Τα περισσότερα γράφτηκαν από ανθρώπους που είχαν δικά τους συμφέροντα ή έβλεπαν τα γεγονότα μέσα από το πρίσμα της εποχής τους. Και αν η αλήθεια που γνωρίζουμε είναι απλά η “εκδοχή” που εξυπηρετούσε τις ισχυρές δυνάμεις της εποχής;

Για παράδειγμα, πολλά ιστορικά κείμενα που έχουν σωθεί είναι έργα που χρηματοδοτήθηκαν ή υποστηρίχθηκαν από βασιλείς, αυτοκράτορες ή πολιτικές δυνάμεις. Δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι τέτοια

έργα ίσως ωραιοποίησαν ή “πειραγμένα” παρουσίασαν γεγονότα για να εξυπηρετήσουν πολιτικές σκοπιμότητες. Ο Ηρόδοτος, συχνά αποκαλούμενος “πατέρας της ιστορίας”, έχει κατηγορηθεί για υπερβολές ή ακόμη και φανταστικές ιστορίες.

Επιπλέον, τα αρχαία κείμενα γράφτηκαν από μια μικρή ελίτ που είχε πρόσβαση στη μόρφωση και τις πηγές πληροφόρησης. Τι γίνεται όμως με τις φωνές που ποτέ δεν ακούστηκαν; Οι φτωχοί, οι γυναίκες, οι κατακτημένοι λαοί — όλοι αυτοί συνήθως έμειναν εκτός αφήγησης. Η ιστορία που έχουμε σήμερα είναι ίσως μια ελλιπής και μονομερής καταγραφή.

Και αν υποθέσουμε ότι κάποιοι είχαν σκοπιμότητες ή ακόμη και την πρόθεση να παραποιήσουν γεγονότα, τότε η ερώτηση γίνεται ακόμα πιο καυτή. Μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι οι πηγές μας είναι αντικειμενικές; Επιστημονικές αναλύσεις, όπως η αρχαιολογική έρευνα, μπορούν να αποκαλύψουν στοιχεία που αντικρούουν παλιές ιστορικές καταγραφές, αλλά αυτά τα εργαλεία δεν υπήρχαν πάντα.

Άλλωστε, η ιστορία γράφεται από τους νικητές. Τι πραγματικά ξέρουμε για τους Πέρσες από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου; Για τους Κέλτες από τη ρωμαϊκή εποχή; Αν η ιστορία είχε γραφτεί από αυτούς που έχασαν, ίσως να βλέπαμε τα γεγονότα τελείως διαφορετικά.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.