Ήρθε η ώρα της αλήθειας για την Ευρώπη απέναντι στον Τραμπ και τον Πούτιν

04:55 18/2/2025 - Πηγή: iEidiseis

Ανάλυση του Hugo Dixon στο Reuters για τις εξελίξεις στην Ουκρανία και τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η Ουκρανία είναι σε δεινή θέση και η Ευρώπη πρέπει να βρει απαντήσεις στο ερώτημα εάν μπορεί να σταθεί απέναντι σε ΗΠΑ και Ρωσία, οι οποίες ετοιμάζονται για να διαπραγματευτούν το τέλος του πολέμου.

Από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου,

η Ευρώπη αντιμετώπιζε τη Ρωσία βασιζόμενη στη στήριξη των ΗΠΑ. Ωστόσο, σήμερα βρίσκεται αντιμέτωπη τόσο με έναν ισχυρό ηγέτη στον Λευκό Οίκο, τον Ντόναλντ Τραμπ, όσο και με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.

Η ικανότητά της να αντέξει, απέναντι στη νέα πρόκληση, θα εξαρτηθεί από τους οικονομικούς πόρους, την αποφασιστικότητα και την πολιτική ενότητα, αναφέρει ο Hugo Dixon στην ανάλυσή του στο Reuters.

Η απάντηση στο ερώτημα εάν η Ευρώπη μπορεί να σταθεί απέναντι στις ΗΠΑ και τη Ρωσία ταυτόχρονα δεν είναι απλή. Η Ευρώπη είναι αδύναμη και διχασμένη, αλλά εάν οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Ηνωμένο Βασίλειο, συνεργαστούν αποφασιστικά, ίσως καταφέρουν να διατηρήσουν την ανεξαρτησία τους.

Η ευάλωτη θέση της Ευρώπης έγινε ξεκάθαρη την περασμένη εβδομάδα. Ο Τραμπ τηλεφώνησε στον Πούτιν για να ξεκινήσει ειρηνευτικές συνομιλίες για την Ουκρανία, πριν επικοινωνήσει με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Στη συνέχεια, ο Αμερικανός ειδικός απεσταλμένος για την Ουκρανία, Κιθ Κέλογκ, ξεκαθάρισε ότι οι ΗΠΑ δεν βλέπουν ρόλο για την Ευρώπη στις συνομιλίες, οι οποίες ξεκινούν άμεσα στη Σαουδική Αραβία.

Ο κίνδυνος θα είναι ο Τραμπ να καταλήξει σε συμφωνία που θα ισοδυναμεί με παράδοση του Κιέβου και να την παρουσιάσει ως τετελεσμένο γεγονός.

Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Πιτ Χέγκσεθ, δήλωσε στους Ευρωπαίους συμμάχους του ΝΑΤΟ ότι θα πρέπει να αναλάβουν μεγαλύτερη ευθύνη για την ασφάλειά τους, καθώς οι ΗΠΑ δεν επικεντρώνονται πλέον σε αυτήν ως βασική τους προτεραιότητα.

Από την πλευρά του, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, JD Βανς, κατηγόρησε τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για περιορισμό της ελευθερίας του λόγου και δίωξη πολιτικών της άκρας δεξιάς.

Επιπλέον, ο Τραμπ απείλησε με «αντισταθμιστικούς» δασμούς σε όλες τις χώρες που επιβάλλουν υψηλότερους εμπορικούς φόρους από τις ΗΠΑ, κάτι που θα μπορούσε να πλήξει σοβαρά την Ευρώπη, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος θεωρεί τους υψηλούς ευρωπαϊκούς φόρους προστιθέμενης αξίας ως «δασμούς».

Τα δύο πλάνα που είναι στο τραπέζι

Η κορυφαία προτεραιότητα της Ευρώπης θα πρέπει να είναι η αποτροπή μιας δυσμενούς συμφωνίας για την Ουκρανία. Αν και οι πιθανότητες επιτυχίας είναι μικρές, η καλύτερη επιλογή της είναι να δεσμευτεί ότι θα παρέχει το μεγαλύτερο μέρος της στρατιωτικής βοήθειας που θα χρειαστεί το Κίεβο σε περίπτωση κατάπαυσης του πυρός – αλλά μόνο εάν οι ευρωπαϊκές χώρες και η Ουκρανία αποδεχτούν τη συμφωνία.

Σχετικά με αυτήν την προσέγγιση, υπάρχουν δύο βασικά προβλήματα:

Οι ευρωπαϊκές χώρες διαθέτουν περιορισμένο στρατιωτικό προσωπικό και κάποιες, όπως η Πολωνία, επιθυμούν να διατηρήσουν τις δυνάμεις τους εντός συνόρων για την άμυνά τους έναντι μιας πιθανής ρωσικής επίθεσης. Ο Πούτιν είναι πιθανό να απορρίψει κάθε τέτοια πρωτοβουλία, ενώ ο Τραμπ ενδέχεται να υποχωρήσει στις απαιτήσεις του Ρώσου προέδρου.

Πρακτικά, ενώ η Ευρώπη οφείλει να προσπαθήσει να σκληρύνει τη στάση του Τραμπ, χρειάζεται ένα εναλλακτικό σχέδιο σε περίπτωση που εκείνος επιβάλει μια συμφωνία μη αποδεκτή από την Ουκρανία. Σε αυτό το σενάριο, η λιγότερο κακή επιλογή της Ευρώπης θα ήταν να ενισχύσει τη στρατιωτική και οικονομική υποστήριξή της στο Κίεβο.

Ωστόσο, και αυτό το σχέδιο έχει προβλήματα. Η Ευρώπη θα δυσκολευτεί να καλύψει το κενό εάν η κυβέρνηση Τραμπ εγκαταλείψει την Ουκρανία. Οι αμυντικές βιομηχανίες της Ευρώπης δεν παράγουν οπλισμό με τόσο γρήγορο ρυθμό ώστε να αντικαταστήσουν τις προμήθειες της Αμερικής και δεν διαθέτουν τις ανάλογες δυνατότητες πληροφοριών που επιτρέπουν στο Κίεβο να στοχεύει με ακρίβεια τις ρωσικές δυνάμεις.

Επιπλέον, εάν η Ευρώπη υπονομεύσει μια συμφωνία ανάμεσα σε Τραμπ και Πούτιν, ο Αμερικανός πρόεδρος μπορεί να άρει τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, επιτρέποντας στη Μόσχα να αναπληρώσει το πολεμικό της ταμείο, ενώ μπορεί να απειλήσει ότι θα αφήσει την Ευρώπη μόνη της σε περίπτωση ρωσικής επίθεσης.

Από την άλλη πλευρά, ο Τραμπ θα θέλει να αποφύγει να φανεί ότι εγκαταλείπει την Ουκρανία ενώ η Ευρώπη την υποστηρίζει, κάτι που ίσως τον πιέσει να υιοθετήσει σκληρότερη στάση στις διαπραγματεύσεις.

Παρόλα αυτά, η Ευρώπη δεν μπορεί να βασιστεί σε αυτό και χρειάζεται και ένα εναλλακτικό σχέδιο.

Η τελευταία «εναλλακτική»

Εάν αποτύχουν οι άλλες επιλογές, η Ευρώπη θα πρέπει να ενισχύσει τη στρατιωτική της αυτονομία, δημιουργώντας έναν ισχυρό ευρωπαϊκό πυλώνα του ΝΑΤΟ που θα αποτρέπει μια ρωσική επίθεση, ακόμη και χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ, κάτι που θα απαιτήσει τεράστιες δαπάνες.

Η αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 3% του ΑΕΠ – που πλέον θεωρείται το ελάχιστο αναγκαίο – θα κοστίσει τουλάχιστον 2,1 τρισεκατομμύρια δολάρια την επόμενη δεκαετία.

Επιπλέον, η Ευρώπη θα πρέπει να αντιμετωπίσει εσωτερικές διαιρέσεις και την άνοδο εθνικιστικών κομμάτων που αντιτίθενται στη μεγαλύτερη ενοποίηση. Παρ’ όλα αυτά, η πολιτική στάση του Τραμπ ίσως αποτελέσει το σοκ που χρειάζεται η Ευρώπη για να ενωθεί και να ενισχύσει την άμυνά της.

Η πρόκληση είναι τεράστια, αλλά η Ευρώπη δεν έχει πολλές επιλογές, εκτός αν αποφασίσει να ακολουθήσει τον Τραμπ και να πιέσει την Ουκρανία να υποταχθεί σε μια επώδυνη συμφωνία με τη Ρωσία, σημειώνει ο Hugo Dixon.