Βαρδής Βαρδινογιάννης: Η εξορία, η απόπειρα δολοφονίας και η άνοδος στην κορυφή του επιχειρηματικού κόσμου

18:41 12/11/2024 - Πηγή: iEidiseis

Ο Βαρδής Βαρδινογιάννης έζησε σε μια ζωή που τα είχε όλα.

Ο Βαρδής Βαρδινογιάννης άφησε όσο λίγοι το στίγμα του στον ελληνικό επιχειρηματικό χώρο και γενικότερα στο δημόσιο γίγνεσθαι της χώρας.

Ο επιχειρηματίας που άφησε την Τρίτη 12 Νοεμβρίου 2024, την τελευταία του πνοή σε ηλικία 91 ετών, υπήρξε μια πολυσχιδής προσωπικότητα, με τεράστια αντίκτυπο στο ελληνικό καπιταλιστικό σύστημα της Μεταπολίτευσης, ενώ είχε και τεράστια φιλανθρωπική δράση.

Γιγάντωσε έναν από τους μεγαλύτερους ελληνικούς ομίλους, που καλύπτει ευρύτατο φάσμα δραστηριοτήτων, ενώ μαζί με τη σύζυγό του έδωσαν πνοή στο «Ίδρυμα για το Παιδί και την Οικογένεια», το οποίο μετονομάστηκε σε «Ίδρυμα Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη», αλλά και στον Σύλλογο Φίλων Παιδιών με Καρκίνο «ΕΛΠΙΔΑ».

Βαρβής Βαρδινογιάννης: Η εξορία και το δέσιμο με το Πολεμικό Ναυτικό

Ο Βαρδής Ι. Βαρδινογιάννης γεννήθηκε το 1933 στην Επισκοπή Ρεθύμνου. Καταγόταν από ηρωική οικογένεια των Σφακίων, απόγονος του Ιωάννου Βαρδινογιάννη, αρχηγού της Κρητικής Εξέγερσης κατά των Οθωμανών.

Ήταν τo πέμπτο παιδί της οικογένειας του Ιωάννη και της Χρυσής Βαρδινογιάννη, που αποφοίτησε από τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων και σταδιοδρόμησε ως αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού. Βρέθηκε στο «στόχαστρο» του δικτατορικού καθεστώτος, το οποίο τον οδήγησε σε αναγκαστική αποστρατεία και τον εξόρισε στην Αμοργό.

Ο Βαρδής Βαρδινογιάννης με τον αδελφό του, Γιώργο (γνωστό και ως «Καπετάνιο»

Ο ίδιος δεν μίλησε ποτέ για αυτήν την περίοδο, ωστόσο το έκανε η Μαριάννα Βαρδινογιάννη τον Απρίλιο του 2022. Όπως είχε αναφέρει, στην Αμοργό πήγαινε «... νέα κοπέλα, αφήνοντας πίσω δύο μικρά παιδιά και ένα βρέφος στη μητέρα μου να τα φροντίζει, με την καρδιά γεμάτη αγωνία, αλλά προπαντός γεμάτη αγάπη», προκειμένου «να συναντήσω τον άνδρα μου που ήταν εξόριστος, ως αντιστασιακός αξιωματικός του Ναυτικού.

»Εκεί ένιωσα και δεν θα το ξεχάσω ποτέ, πόση ζεστασιά και πόση καλοσύνη μπορεί να χωρέσει ένα τόσο δα καμαράκι. Ήταν η αλληλεγγύη των ντόπιων που μας κράτησε όρθιους και τους ευχαριστώ μέσα από τα βάθη της καρδιάς μου γι' αυτή τους την αγάπη και τη συμπαράσταση».

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Marianna V. Vardinoyannis Foundation (@mvv_foundation)

Αργότερα η ελληνική Πολιτεία τίμησε τη δράση του Βαρδή Βαρδινογιάννη και του απένειμε τον τίτλο του επίτιμου ναυάρχου. Οι αρχές και οι αξίες του Πολεμικού Ναυτικού, τον ακολούθησαν σε όλη του τη ζωή και αποτέλεσαν πυξίδα της πορείας και της δράσης του.

Βαρδής Βαρδινογιάννης: Όταν ανέλαβε τα ηνία της ΜΟΤΟΡ ΟΙΛ

Μετά την αποστρατεία του και τον αιφνίδιο θάνατο του αδελφού του, Νίκου, το 1972, ανέλαβε τα ηνία της ΜΟΤΟΡ ΟΙΛ (ΕΛΛΑΣ) Α.Ε, την οποία οδήγησε στην κορυφή σε παγκόσμιο επίπεδο. Κατάφερε να μετατρέψει το μικρό διυλιστήριο λιπαντικών στους Αγίους Θεοδώρους, στον σημερινό ενεργειακό όμιλο διεθνούς βεληνεκούς, τη MOTOR OIL -τη ναυαρχίδα του Ομίλου Βαρδινογιάννη.

Κρατώντας το «τιμόνι» του Ομίλου για 52 ολόκληρα χρόνια, παράλληλα ανέπτυξε ένα ευρύ φάσμα επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, στην Ελλάδα και το εξωτερικό, στον πετρελαϊκό, τον ναυτιλιακό, τον τραπεζικό και τον ξενοδοχειακό κλάδο, καθώς και στα ΜΜΕ.

Μαζί με τους Χρήστο Λαμπράκη, Γιώργο Μπόμπολα και Σωκράτη Κόκκαλη, δεν είναι υπερβολικό να αναφέρει κανείς ότι οι «4» δημιούργησαν εν πολλοίς τον ελληνικό καπιταλισμό της Μεταπολίτευσης. Με τα καλά του και τα κακά του.

Έφτιαξαν από το μηδέν «big business», έδωσαν δουλειές σε χιλιάδες ανθρώπους, έκαναν περιουσίες για τους μετόχους και για τους ίδιους, συνέβαλλαν να ξεπεράσει η χώρα την υπανάπτυξη.

Η οικογένεια Βαρδινογιάννη στην ΠΑΕ Παναθηναϊκός

Στις 17 Ιουλίου 1979 η οικογένεια Βαρδινογιάννη αγόρασε το πλειοψηφικό πακέτο της ΠΑΕ Παναθηναϊκός και ο Γιώργος Βαρδινογιάννης τοποθετήθηκε πρόεδρος. Για τον σύλλογο ενδιαφέρον απόκτησης είχε επιδείξει και ο Παύλος Γιαννακόπουλος, ο οποίος είχε συμφωνήσει με τον τότε πρόεδρο του συλλόγου, Απόστολο Νικολαΐδη.

Τελευταία στιγμή εμφανίστηκε ο Γιώργος Βαρδινογιάννης, ο οποίος έπεισε τον Νικολαΐδη να του πουλήσει τον Παναθηναϊκό και πρόλαβε να καταθέσει την εγγυητική επιστολή πριν τον Γιαννακόπουλο.

Η οικογένεια Βαρδινογιάννη ασχολήθηκε ενεργά με τη διοίκηση του «πράσινου» ποδοσφαιρικού τμήματος μέχρι το 2008. Στις 17 Ιανουαρίου εκείνου του έτους συστάθηκε η Παναθηναϊκή Ενωτική Κίνηση (ΠΕΚ), ενώ σχεδόν τρεις μήνες αργότερα, στις 13 Απριλίου, πάνω από 30.000 οπαδοί του «τριφυλλιού» διαδήλωσαν ειρηνικά, ζητώντας την αποχώρηση του Γιάννη Βαρδινογιάννη από τη διοίκηση της ΠΑΕ.

Το καλοκαίρι του 2008 ο Γιάννης Βαρδινογιάννης ανακοίνωσε την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου και την είσοδο στην ΠΑΕ και άλλων μετόχων βασικότεροι εκ των οποίων ήταν οι Ανδρέας Βγενόπουλος, Παύλος Γιαννακόπουλος, Αδαμάντιος Πολέμης και Νίκος Πατέρας, ακολουθώντας το πολυμετοχικό μοντέλο διοίκησης.

Η οικογένειά του και η Κρήτη, οι μεγάλες του αγάπες

Παντρεμένος με την Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη απέκτησαν πέντε παιδιά τον Γιάννη, τη Χριστιάννα, τον Γιώργο, τον Νίκο και τη Βαρδιάννα. Η οικογένεια τους μεγάλωσε με 13 εγγόνια και τρία δισέγγονα.

Όσοι τον έζησαν στην ΜΟΤΟΡ ΟΙΛ, αλλά και γενικότερα μέσα στον Όμιλο, λένε ότι η πόρτα του ήταν ανοικτή για όλους. Ήταν μεν «ψαρωτικός», αλλά και οικείος, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που θα πουν ότι στάθηκε αρωγός τους σε μεγάλες ανάγκες που φέρνουν οι... φουρτούνες της ζωής.

Ο Βαρδής Βαρδινογιάννης δεν ξέχασε ποτέ τον τόπο του, την Κρήτη, αλλά και τους συμπατριώτες του.

Βαρδής Βαρδινογιάννης: Η απόπειρα δολοφονίας εναντίον του

Στις 20 Νοεμβρίου 1990, στις 9:20 το πρωί, ο Βαρδής Βαρδινογιάννης έγινε στόχος τρομοκρατικής επίθεσης στην πλατεία Διλβόη της Νέας Ερυθραίας. Η «17 Νοέμβρη» είχε στήσει καρτέρι και εκτόξευσε εναντίον του τρεις ρουκέτες, με τον ίδιο να σώζεται λόγω της ισχυρής θωράκισης του οχήματός του, αλλά και της μη συντονισμένης πυροδότησης της βόμβας που είχε τοποθετηθεί σε σταθμευμένο ΙΧ.

Εκείνος δεν φοβήθηκε και αυτό αποδεικνύεται από τον τρόπο με τον οποίο περιέγραψε την επίθεση εναντίον του, λίγα λεπτά μετά, στον στενό του φίλο, Αντώνη Λιβάνη, ο οποίος τότε ήταν ο διευθυντής του Πολιτικού Γραφείου του Ανδρέα Παπανδρέου. «Σούταρε πέναλτι ο Σαραβάκος και βρήκε το δοκάρι…», είπε σύμφωνα με τον Τύπο της εποχής, κάτι το οποίο παραδέχθηκε χρόνια αργότερα, στη δίκη της «17 Νοέμβρη».

{https://www.youtube.com/watch?v=4Pxtj_oLubQ}

Τότε, σύμφωνα με τα πρακτικά της δίκης, ο Δημήτρης Κουφοντίνας ρώτησε τον επιχειρηματία αν όντως είπε αυτήν τη φράση, με τον Βαρδή Βαρδινογιάννη να απαντά: «Εγώ είπα ένα καλαμπούρι για να δώσω έναν καλαμπουρίστικο τόνο στην επίθεση που μου έγινε και το είπα τηλεφωνικά σ' ένα φίλο μου, στον Αντώνη Λιβάνη, να πω και σε ποιον το είπα. Και δε δείχνει τίποτα. Ούτε παραδέχομαι ποτέ ότι αυτοί οι κύριοι που δικάζονται τώρα εδώ πέρα είχαν δικαίωμα να αντλήσουν από τους εαυτούς τους να κάνουν αυτά τα οποία έκαναν, τους θανάτους που έκαναν. Εγώ τη γλίτωσα, αλλά δεν τη γλίτωσαν οι άλλοι, ούτε ο Μπακογιάννης ούτε οι άλλοι τη γλίτωσαν».

Στο πολυσέλιδο κείμενο, η «17Ν» εξήγησε και γιατί διάλεξε ως στόχο τον Βαρδή Βαρδινογιάννη και γιατί δεν τα κατάφερε. Την αποτυχία της απόπειρας δολοφονίας του τη «χρέωσε» στο θωρακισμένο θηρίο Mercedes που μετέφερε τον επιχειρηματία, «ένα κινητό φρούριο πέντε χιλιάδων κυβικών που κόστισε 95 εκατομμύρια δραχμές», όπως αναφερόταν χαρακτηριστικά.

Η απόπειρα δολοφονίας εναντίον του Βαρδή Βαρδινογιάννη

Σε όλη τη διάρκεια της έως τότε 15ετούς δράσης της, η «17 Νοέμβρη» είχε αποτύχει μόλις δύο φορές: Στις 22 Ιανουαρίου του 1988, όταν προσπάθησε να δολοφονήσει με εκρηκτικό μηχανισμό τον Ελληνοαμερικανό πράκτορα, Τζορτζ Κάρος, στη Φιλοθέη και στις 8 Μαΐου του 1989, όταν έγινε η απόπειρα δολοφονίας του εμπλεκόμενου στο σκάνδαλο Κοσκωτά, τέως υπουργού Γιώργου Πέτσου. Η απόπειρα της 20ής Νοεμβρίου 1990 στη Νέα Ερυθραία κατά του Βαρδή Βαρδινογιάννη ήταν το τρίτο αποτυχημένο χτύπημα της τρομοκρατικής οργάνωσης.

Το φιλανθρωπικό έργο και η φιλία με τους Κένεντι

Μαζί, Βαρδής και Μαριάννα Βαρδινογιάννη προσέφεραν ένα τεράστιο κοινωνικό και ανθρωπιστικό έργο στην Ελλάδα και διεθνώς.

Η Μαριάννα Βαρδινογιάννη ξεκίνησε τις δραστηριότητές της ως μέλος συλλόγων και φιλανθρωπικών οργανώσεων, μέσω των οποίων αγωνίστηκε για τη διεθνή ειρήνη και την παγκόσμια αλληλεγγύη -αν και το κύριο μέλημά της ήταν τα προβλήματα των παιδιών.

Ίδρυσε και προέδρευσε του «Ιδρύματος για το Παιδί και την Οικογένεια», το οποίο μετονομάστηκε σε «Ίδρυμα Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη», καθώς και τον Σύλλογο Φίλων Παιδιών με καρκίνο «ΕΛΠΙΔΑ».

Ο Βαρδής Βαρδινογιάννης με τη σύζυγό του, Μαριάννα

Στις 14 Οκτωβρίου 2010 εγκαινιάστηκε και άνοιξε για το κοινό το Ογκολογικό Νοσοκομείο Παίδων «Ελπίδα», στην Αθήνα, για τη φροντίδα παιδιών με καρκίνο. Αποτέλεσε στόχο ζωής της Μαριάννας Βαρδινογιάννη και σε αυτήν την προσπάθεια είχε ως υποστηρικτή της τον Βαρδή.

Το ζεύγος υπήρξε μεταξύ των ιδρυτών του συμβουλίου ηγετών του Ρόμπερτ Κένεντι, μαζί με τον Μπιλ Κλίντον και άλλους παγκόσμιους ηγέτες.

Ο γάμος της Ρόρι Κένεντι, κόρης του Ρόμπερτ και της Έθελ Κένεντι με τον Μαρκ Μπέιλι, γιορτάστηκε στην έπαυλη της οικογένειας Βαρδινογιάννη, στην Εκάλη. Ακόμη και ο γάμος της μεγαλύτερης αδερφής της Ρόρι, Κόρτνεϊ Κένεντι, με τον Πολ Χιλ το 1993, γιορτάστηκε στο πολυτελές γιοτ «Varmar».