Τίποτα δεν πάει «δεξιά» στην ελληνική οικονομία… Η δυστοπική εικόνα και το τριπλό φιάσκο

09:30 3/8/2020 - Πηγή: newsbreak

Στη δίνη μιας μακρόσυρτης αγωνίας βρίσκεται μεσούντος του θέρους η ελληνική οικονομία, η οποία κινείται πλέον σε επισφαλές περιβάλλον παρόμοιο με εκείνο του 2009, όταν η χώρα οδηγήθηκε στο σφαγείο των Μνημονίων.

Από τον Γιώργο Χατζηδημητρίου

Τα σενάρια που επεξεργάζεται το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (ΓΛΚ) είναι «κουκιά μετρημένα» και όλα καταλήγουν στη δυσοίωνη πρόβλεψη ότι ο φετινός Προϋπολογισμός θα κλείσει με δημοσιονομικό έλλειμμα-ρεκόρ περί τα 15 δισ. ευρώ, ενώ το πρωτογενές έλλειμμα

θα κινηθεί σε επίπεδα πάνω από 4,5% του ΑΕΠ, γεγονός που προκαλεί ευανάγνωστη ανησυχία στους διαδρόμους του υπουργείου Οικονομικών.

Ηδη με βάση τα στοιχεία εξαμήνου επιβεβαιώνεται ο εκτροχιασμός του Προϋπολογισμού, ο οποίος στο διάστημα Ιανουαρίου-Ιουνίου παρουσιάζει πρωτογενές έλλειμμα πάνω από 6 δισ. ευρώ, ενώ η πανδημική κρίση καραδοκεί και απειλεί να επανέλθει δριμύτερη, συμπαρασύροντας και τον εκλογικό σχεδιασμό του πρωθυπουργού για πρόωρες κάλπες.

Στις συνθήκες αυτές τα κρατικά ταμεία στεγνώνουν από ρευστότητα, με την τρύπα στα έσοδα να φτάνει ήδη τα 4 δισ. ευρώ. Ενδεικτικά, οι εισπράξεις στο πρώτο εξάμηνο του έτους πλησιάζουν μετά βίας τα 19 δισ. ευρώ, όταν το αντίστοιχο περσινό διάστημα κυμαίνονταν πάνω από 23,4 δισ. ευρώ. Ειδικά στα φορολογικά έσοδα η κατάσταση είναι οικτρή, δεδομένου ότι όλες οι κατηγορίες κλυδωνίζονται από την κρίση και οι σχετικοί δείκτες βρίσκονται «στο κόκκινο».

Σύμφωνα με τον μακρύ κατάλογο των απωλειών, τουλάχιστον 22 κατηγορίες βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση, με την κούρσα των μειωμένων εισπράξεων να οδηγεί ο ΦΠΑ, που θεωρείται φόρος-βαρόμετρο για τα φορολογικά έσοδα.

Όλες οι πηγές εσόδων από τον ΦΠΑ (εμπόριο, πετρελαιοειδή, καπνικά, λοιπά προϊόντα κ.ά.) έχουν σχεδόν καταποντιστεί, με την απόκλιση να αγγίζει το 1,4 δισ. ευρώ. Μικρότερη είναι η υστέρηση στις εισπράξεις από τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης, μόλις… 356.000.000 ευρώ, ενώ το μεγάλο στοίχημα για το οικονομικό επιτελείο είναι η κάλυψη από τον φετινό φόρο εισοδήματος των απωλειών, οι οποίες στο εξάμηνο υπερβαίνουν τα 500.000.000 ευρώ. Στην οδό Νίκης παρατηρούν πάντως ότι πάνω από 1.300.000 φορολογικές δηλώσεις δεν έχουν ακόμη υποβληθεί -και ως εκ τούτου δόθηκε παράταση στις προθεσμίες υποβολής έως τις 28 Αυγούστου-, προσθέτοντας ότι ο φόρος εισοδήματος μπορεί να εξοφληθεί σε οκτώ μηνιαίες δόσεις και είναι φυσικό οι εισπράξεις να εμφανίζουν προσωρινά υστέρηση.

Συνοψίζοντας, η καθίζηση των εισπράξεων από τον τουρισμό, τη «βαριά» μεν, εξαιρετικά ευάλωτη σε εξωτερικές αβεβαιότητες βιομηχανία της χώρας δε, σε συνδυασμό με την ύφεση, η οποία είχε αρχίσει να δείχνει τα δόντια της και πριν από την εμφάνιση της πανδημίας, πλήττει καίρια σχεδόν όλους τους κλάδους της οικονομίας και έχει ήδη εκτρέψει τον Προϋπολογισμό προκαλώντας συνθήκες υψηλής δημοσιονομικής αστάθειας.

Συμμετρικά, οι δημοσιονομικές πιέσεις ενισχύονται από το μέτωπο των δαπανών με την υπέρβαση στο εξάμηνο να ξεπερνά τα 2,7 δισ. ευρώ, εκτοξεύοντας τα συνολικά έξοδα του κράτους σε πάνω από 28,2 δισ. ευρώ έναντι στόχου για 25,5 δισ. ευρώ. Το κόστος των μέτρων για τη στήριξη εργαζομένων και επιχειρήσεων έχει αυξηθεί στα 6,654 δισ. ευρώ από 5,5 δισ. ευρώ που ήταν τον Μάιο, καθώς τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ (θα πρέπει να) εκταμιεύεται μηνιαίως για την κάλυψη υποχρεώσεων που αφήνει στο πέρασμά της η πανδημική κρίση.

Σύμφωνα με τα ανεπίσημα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το ΓΛΚ, ο Ιούλιος θα είναι ακόμη ένας ολισθηρός μήνας, με τη βουτιά στα έσοδα να κινείται προσώρας τουλάχιστον στο 30%. Τον ανεπιθύμητο χορό της πτώσης, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, σέρνει αποκλειστικά ο τουρισμός, ο «μεγάλος ηττημένος» της κρίσης, από τις επιδόσεις του οποίου στο τετράμηνο της «γεμάτης» τουριστικής περιόδου θα διαμορφωθεί το εύρος της συνολικής επιβράδυνσης.

Υπενθυμίζεται ότι ο Ιούνιος έκλεισε χωρίς τουριστικά έσοδα, ο Ιούλιος κινήθηκε υποτονικά (σ.σ.: η εσωτερική κατανάλωση είναι αναιμική, αφού ένας στους δύο οικονομικά εξουθενωμένους Ελληνες αδυνατεί να πάει διακοπές) και όλες οι προσδοκίες συγκεντρώνονται τον Αύγουστο, με τον κορωνοϊό να καραδοκεί απειλητικά οδηγώντας σε νέα παρτίδα μέτρων.

Το φιάσκο με τα προγράμματα SURE και «ΣΥΝ-Εργασία» και το Ταμείο Ανάκαμψης

Όπως είναι εύκολο να συνάγει κανείς, διαμορφώνεται ένα δυστοπικό πεδίο, το οποίο υπονομεύει ευθέως και τις προοπτικές ανάκαμψης του επόμενου έτους.

Μολονότι το «ταμείο» των επιπτώσεων της πανδημίας στην οικονομία θα γίνει τον Οκτώβριο, ήδη η πορεία των εισπράξεων είναι αποθαρρυντική, επιβάλλοντας στο οικονομικό επιτελείο την ανάγκη να αποφευχθεί ένα νέο φιάσκο με το ΕΣΠΑ προκειμένου να ξεκολλήσουμε από τη θέση του ουραγού και να εισρεύσουν μαζικά ευρωπαϊκοί πόροι που θα ποτίσουν την άνυδρη αγορά.

Ούτε ένα ευρώ βοήθειας δεν έχει μπει στα κρατικά ταμεία από τα 540 δισ. ευρώ του «πακέτου» που αποφασίστηκε στο Eurogroup της 9ης Απριλίου και η χώρα εξακολουθεί να τρώει από τα έτοιμα. Ειδικά τα χρήματα από το πρόγραμμα SURE, το οποίο ανακοινώθηκε από την κυβέρνηση πομπωδώς, όχι μόνο δεν πιστώθηκαν μέσα στον Ιούλιο, αλλά θα έρθουν μετά τον Σεπτέμβριο, ενώ για λόγους που μόνο το πρωθυπουργικό επιτελικό κράτος γνωρίζει, το πρόγραμμα «Συν-Εργασία» βάλτωσε, καίτοι η Ελλάδα έχει καταβάλει τη συμμετοχή της (περίπου 350.000.000 ευρώ)!

Όσο για το Ταμείο Ανάκαμψης, ο αρχικός ενθουσιασμός «μαράθηκε», όταν -παρά τους επικοινωνιακούς διθυράμβους- έγινε αντιληπτό ότι κυβέρνηση επέστρεψε από τις Βρυξέλλες έχοντας τελικά στις βαλίτσες της μόλις 19,5 δισ. ευρώ σε επιδοτήσεις και 12,5 δισ. ευρώ σε δάνεια.

Το μεγάλο στοίχημα για τη χώρα είναι αν θα καταφέρει να ανακάμψει από το νέο έτος και να εκπληρώσει τις προβλέψεις για ανάπτυξη 5,1% ή θα συνεχίσει να μετεωρίζεται πάνω από το κενό. Ήδη τις προηγούμενες ημέρες ταχυδρομήθηκε από την οδό Νίκης στα υπουργεία και στους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης η εγκύκλιος για την κατάρτιση του Προϋπολογισμού του 2021. Βασική υπόδειξη είναι η συγκράτηση των δαπανών με την καθιέρωση αυστηρού ανώτατου ορίου και η αξιοποίηση όλων των εργαλείων για την ενίσχυση των εσόδων έτσι ώστε να εξουδετερωθεί ο εκρηκτικός μηχανισμός των αποκλίσεων εξαιτίας της πανδημίας. Ο δημοσιονομικός σχεδιασμός προβλέπει μηδενικό έλλειμμα ή και οριακό πλεόνασμα το επόμενο έτος, κάτι όμως που μοιάζει περισσότερο με ευχολόγιο, παρά με ρεαλιστική προσδοκία.

Τίποτα δεν πάει «δεξιά» στην ελληνική οικονομία… Η δυστοπική εικόνα και το τριπλό φιάσκο - newsbreak